هشتمین کنفرانس ملی تاریخ روابط خارجی ایران با موضوع «سیاست خارجی ایران و خلیج فارس در گستره تاریخ» صبح روز سه شنبه ۳۰ بهمن برگزار شد.
ادامه مطلب
حامد حق‌دوست در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترمیم و ارتقاء تصویر کشور صرفا وظیفه وزارت امور خارجه نیست که حتی استفاده از تمامی توان دولت نیز برای دستیابی به این چشم انداز کافی به نظر نمی رسد و پیشبرد دیپلماسی عمومی که به ارائه چهره ای دقیق از کشور منجر شود، به وجود عزم و اراده جدی در تمامی ارکان حاکمیت نیازمند است. به خصوص که در ایران نهادهایی با عِده و عُدّه قابل توجه، مسولیت دیپلماسی عمومی را در عرصه ملی و فراملی عهده دار شده اند.
ادامه مطلب
نوید کمالی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دولت چهاردهم و شخص دکتر سید عباس عراقچی، به عنوان فردی با تجربه و درک عمیق از اهمیت و ضرورت دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای، این توانایی را داراست که با ایجاد تحولی بنیادین در نهادهای مسئول، این مأموریت مهم را به سرانجام برساند. این تحول می‌تواند به افزایش عزت ملی ایرانیان و تقویت جایگاه کشورمان در معادلات جهانی منجر شود. طبیعتاً کشورمان با استفاده از این فرصت طلایی و بهره‌گیری از تجربیات موفق جهانی، می‌تواند قدرت نرم خود را ارتقاء داده و جایگاه شایسته‌ای در عرصه بین‌المللی به دست آورد.
ادامه مطلب
به دنبال حواشی شکل‌گرفته روزهای یکشنبه و دوشنبه در مجلس از سوی جریان پایداری برای گزینه پیشنهادی دستگاه سیاست خارجی دولت پزشکیان، به نظر می‌رسد ضرورت تبیین اهمیت و حضور فردی مانند سیدعباس عراقچی در شرایط کنونی کشور، منطقه و جهان برای تصدی وزارت امور خارجه دوچندان شده است.
ادامه مطلب
نوید کمالی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سید عباس عراقچی در برنامه خود به وضوح بر اهمیت دیپلماسی «فراگیر و فعال» تأکید کرده است. این رویکرد نشان‌دهنده تعهد به استفاده از تمامی ظرفیت‌های دیپلماسی برای ارتقاء منافع ملی و افزایش تأثیرگذاری بین‌المللی ایران است. دیپلماسی فعال به معنای حضور پررنگ و مؤثر در عرصه‌های جهانی است، در حالی که دیپلماسی فراگیر به معنای گسترش روابط و تعاملات با طیف وسیعی از کشورها و سازمان‌های بین‌المللی است. با این رویکرد، عراقچی قصد دارد تا ایران را از انزوای بین‌المللی تحمیل شده توسط سلطه جویان فرامنطقه‌ای خارج کرده و به بازیگری کلیدی در مسائل جهانی تبدیل کند.
ادامه مطلب
در میانه انتقادهای اصلاح‌طلبان به فهرست وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم، در سوی دیگر، رادیکال‌های وابسته به پایداری نیز برخی گزینه‌های قابل دفاع کابینه چهاردهم را زیر سؤال برده‌اند. اما به گفته نمایندگان عراقچی رأی اعتماد را از مجلس می‌گیرد و دیپلمات ها هم معتقدند که عراقچی می‌تواند یک سرفصل تازه از روابط را بین ایران و اروپا شکل دهد.
ادامه مطلب
پیش از انتشار فهرست وزرای پیشنهادی مسعود پزشکیان یکی از نام‌هایی که تقریبا روی آن اتفاق نظر وجود داشت، سیدعباس عراقچی بود که برای وزارت امور خارجه در نظر گرفته شد. از روز یکشنبه و با ارسال نامه رئیس‌جمهور به مجلس شورای اسلامی و ارائه فهرست نامزدها، تکاپو و تعاملات بین پاستور و کمیسیون‌های بهارستان شکل گرفته است. در‌همین‌باره ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، در تشریح جلسه صبح دیروز این کمیسیون با وزیر پیشنهادی امور خارجه اظهار کرد «آقای عراقچی در ابتدای این جلسه رزومه‌ای از سوابق و زندگی‌نامه خود را شرح داد و سپس اشاره‌ای به برنامه‌ها و دیدگاه‌های خود کردند و پس از آن به سؤالات اعضای کمیسیون پاسخ دادند».
ادامه مطلب
سید رحمان موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نگاه سید عباس عراقچی به سیاست خارجی ایران بر اساس دیپلماسی منطقی، منصفانه و منافع‌گراست و او تلاش می‌کند منافع ملی ایران را در راستای تحقق هدف‌های ملی و اقتصادی ایران حفظ کند.
ادامه مطلب
سید محمدحسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر این نقل قول از یک وزیر امور خارجه درست باشد که: "کل سیاست خارجی کشور را می شود با ۱۰-۱۱ نفر گرداند و بقیه کارمندان وزارت امور خارجه بیکارند"، آن وقت اولویت دادن به بازسازی وزارت امور خارجه بیش از پیش باید مد نظر قرار گیرد.
ادامه مطلب
علی‌رضا بیگدلی، معاون امور مجلس، کنسولی و ایرانیان خارج از کشور گفت: معاونت کنسولی وزارت امور خارجه تلاش می‌کند گشایش‌های بیشتری را در حوزه همسایگی فراهم کند که از جمله آن امتیاز لغو یکجانبه روادید با برخی کشورها است که آثار این اقدامات در دیپلماسی اقتصادی و همسایگی به خوبی دیده می‌شود.
ادامه مطلب
در بخش دوم گفت وگوی دیپلماسی ایرانی با منوچهر فرهنگ، وی می‌گوید: «در سفر هیأت والاحضرت اشرف (که دوست عزیزم ایرج امینی به همراه عبدالرضا انصاری در آن شرکت داشتند)، بامداد فردای روز ورود به پیونگ یانگ، برخلاف عرف معمول، شخص کیم ایل سونگ به اقامتگاه هیأت ایرانی آمد و در سالن به انتظار نشست که من متوجه تأخیر والاحضرت شدم و به سرعت به سوئیت ایشان رفتم و برخلاف انتظار دیدم اعضای هیأت همگی آماده و بیرون اتاق خواب نامبرده ایستاده اند. علت تأخیر را سوال کردم و گفتند فکر می کند والاحضرت هنوز خواب است. گفتم چرا او را بیدار نمی کنید؟ در پاسخ گفتند که دوست ندارند کسی او را بیدار کند. گفتم خیلی وضعیت بدی است. شخص جناب کیم ایل سونگ به اینجا آمده اند و پایین در انتظارند. ناگهان از داخل اتاق خواب صدا آمد: "پس چرا کسی به من نمی گوید؟"»
ادامه مطلب
منوچهر فرهنگ، نخستین معاونت سفارت ایران در چین در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: از قدم اول متوجه شدم که رفتن به چین با مسافرت به کشورهای دیگر تفاوت دارد. پرواز مستقیم به پکن وجود نداشت. در ژوئن ۱۹۷۲ تنها راه این بود که به هنگ کنگ پرواز کرده سپس با قطار تا مرز چین رفته و بعد هم قطار تا شهر کانتون (گوانجو) و سپس پرواز داخلی از کانتون به پکن. با تمام سختی هایش و در وسط تابستان گرم با زن و بچه این کار را کردیم. البته چون بعد فهمیدیم که در پکن خرید هیچ یک از اقلام مورد نیاز زندگی مدرن موجود نیست، در هنگ کنگ یک هفته اقامت کردیم و هر چه به نظرمان می آمد خرید کردیم. از سفارش کت و شلوار و کفش و خرید احتیاجات کودک گرفته تا دیگ و قابلمه. سفر زمینی به مرز چین و بعد انتظار در فرودگاه در گرمای تابستان و سپس گرفتن پرواز به پکن طاقت فرسا بود. در هواپیما هیچ همسفر غیر چینی نبود و وقتی آب آشامیدنی سفارش دادیم آب جوش برایمان آوردند که از آن به بعد فهمیدیم برای تصفیه، چینی ها آن را می جوشانند. عصر دیر وقت که به فرودگاه پکن رسیدیم هیچکس در فرودگاه نبود. از جمله هیچ یک ازهمکاران سفارت که ماه های قبل رفته بودند و جناب آرام گفته بود برای کمک به ما به فرودگاه بیایند. مدتی انتظار کشیدم تا توانستم با آنها تماس بگیرم که در جواب گفتند ساعاتی زودتر در فرودگاه بوده و به آنها گفته اند پرواز آن روز لغو شده است. به هر حال محبت کرده و مجددا آمدند و هنگام ترک فرودگاه که خیلی هم با شهر فاصله داشت متوجه شدیم که پشت سرمان درهای آهنین فرودگاه را به مانند یک مغازه بستند و تعطیل کردند!
ادامه مطلب
سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون که به دلیل حادثه فقدان جناب آقای رئیسی، موضوع انتخاب رئیس جمهوری جدید از سوی مردم ایران در دستور کار است این سوال مطرح شده است که با روی کار آمدن دولت جدید، سیاست خارجی ایران دچار چه تغییری خواهد شد و چه وضعیتی در مناسبات خارجی پیش خواهد آمد؟
ادامه مطلب
رضا توکلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دوران او شانگهای به پایان رسیده را تثبیت کرد. بریکس دور افتاده از آن را فعالانه عضو شد. روابط ایران و عربستان از سر گرفته شد. بخش قابل توجهی از منابع ارزی بلوک شده در چرخه آزادسازی قرار گرفت. سفرهای رئیس جمهوری شهید عزیز در اندونزی و مالزی و تاجیکستان و پاکستان و عراق آبرو آورد. اقتصاد از یک کار همیشه بزک شده به متن سیاست‌ها و مذاکرات دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران آمد. بر موضع فلسطین آزاد پافشاری شد. به هتک حرمت قرآن در مجمع ملل متحد تاخته شد. جواز عضویت ایران در اتحادیه گمرکی اوراسیا را گرفت. مذاکرات هسته‌ای برجام متوقف نشد (که هرچند نتیجه نیافت) و نگذاشت جمهوری آذربایجان با همه‌ی نفوذ پنهان اما پیدایش تبدیل به بحران شود.
ادامه مطلب
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش دیگری درباره اظهاراتی که مقامات عراقی علیه ایران بعد از حمله موشکی به اربیل در اقلیم کردستان انجام دادند، گغت: «روابط ما با دولت عراق روابط قوی، دوستانه، برادرانه و مستحکمی است. تماس های ما با دولت عراق مستمر و حتی روزانه برقرار بوده است. اظهارات مقامات دولت عراق را شنیدیم و دیدگاه های خود را نیز، هم به صورت رسانه ای و هم تماس های دوجانبه، مطرح کرده ایم. روابط ما با دولت عراق در چارچوب روابط دو جانبه پیش خواهد رفت. ما بر ضرورت اجرای کامل توافقنامه امنیتی میان دو کشور و تامین نیازها برای رفع نگرانی های امنیتی جمهوری اسلامی ایران تاکید داریم. این دیدگاه روشن ماست و می تواند با اجرای جزئیات تواقفنامه نگرانی ها رفع شوند.»
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: سیاست خارجی با دیپلماسی که راهکار اجرا و پیشبرد سیاست خارجی است، متفاوت است. همان‌قدر که تصمیم‌گیری در سیاست خارجی باید از طریق بحث عمومی صورت گیرد، دیپلماسی امری محرمانه و مختص کارگزاران مربوطه است.
ادامه مطلب
پری آزرم وند - مختاری در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: مسؤولیت من در سفارتخانه (در استرالیا) در زمینۀ مطبوعاتی و سیاسی این بود که تقریباً تمام صبح به بررسی دقیق مطبوعات عمدۀ استرالیا و نیز بریده های جراید دیگر و مطالب پخش شده از رادیو و تلویزیون های استرالیا می پرداختم و بعدازظهر گزارش هایی می نوشتم که از بررسی های صبح استخراج و استنتاج کرده بودم. این گزارش ها – بسته به ماهیت و فوری بودن یا غیرفوری بودن آنها – بعدازظهر به تهران فرستاده می شد یا در گزارش هفتگی/ دوبار در هفته گنجانده می شد. به دلیل اختلاف ساعت بین ایران و استرالیا گزارش ها و تلگراف هایی که صبح و اوایل بعدازظهر روی آنها کار شده بود و اواسط بعدازظهر به مرکز فرستاده می شد عملاً صبحِ تهران به وزارتخانه می رسید. کارهای دیگر از جمله تماس با مقامات مربوطۀ استرالیا، کارهای فرهنگی و همکاری با مراکز آموزشی یا مراکز جهانگردی و فرهنگی استرالیا طبعاً بخش دیگری از کار در سفارتخانه بود که در طول روز به آنها پرداخته می شد و این کارها گاه جنبۀ واکنشی داشت و گاه به ابتکار ما آغاز می شد.
ادامه مطلب
ناصر نوبری, سفیر پیشین ایران در اتحاد جماهیر شوروی در نامه‌ای سرگشاده به شورای نگهبان به انتقاد از دوگانگی دیپلماسی و میدان پرداخته و می نویسد: شورای محترم نگهبان، اگر هنوز در کشور بلوغ ساختاری برای ایجاد اتحاد و هماهنگی و یکپارچگی بین میدان و دیپلماسی حاصل نشده، حداقل اجازه ندهید دوگانگی و تعارض، قانونی و تثبیت گردد.
ادامه مطلب
محمدحسین واحدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پرفسور باوند یکی از ستارگان روابط بین‌الملل و علوم سیاسی در عصر خودش محسوب می شد، کسی که در کارنامه درخشان خود عضویت در جبهه ملی، فعالیت در سازمان ملل و وزارت امور خارجه را دارد.
ادامه مطلب
ایرج امینی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: روزنامه آتش به مدیریت مهدی میراشرافی با تیتر بزرگ نوشت که ایرج امینی صاحب نود در صد سهام شرکت فیلیپس است، ماهی هشتاد هزار تومان حقوق می گیرد و لامپ های کذایی جاده فرودگاه مهرآباد با سفارش او از فیلیپس خریداری شده است. معلوم شد که فیلیپس در مناقصه شرکت کرده اما برنده زیمنس و اوسرام (Osram) بوده اند. یک روز بعد روزنامه آتش نوشت که ایرج امینی به زودی در دیوان کیفر محاکمه خواهد شد (غافل از اینکه دیوان کیفر مختص محاکمه کارمندان دولت بود) و اگر تا به حال به زندان نرفته مدیون اسدالله خان علم است. بالاخره سردبیر روزنامه مزبور به من گفت: شرکت پولی بدهد تا میراشرافی ساکت شود. پول که سهل است، ای کاش همان موقع علیه او به دادگستری شکایت می کردم. شاید به نتیجه می رسید.
ادامه مطلب
امیرعبداللهیان در خصوص همکاری‌ها در حوزه قفقاز گفت: در نشست امروز موضوع عدم تغییر ژئوپولیتیک مورد تاکید قرار گرفت. در دیدار خودم با آقای علی‌اف در باکو اعلام کردند که ما به دنبال تغییر مرزها نیستیم و بنایی برای تغییر ژئوپلتیک قفقاز جنوبی نداریم. ضمن اینکه در خصوص مسیر مواصلاتی زنگزور، اکنون کریدوری از مسیر ایران به سمت نخجوان بین دو کشور تعریف و طراحی شده است. شرکت‌های مربوطه و وزارتخانه‌های تخصصی دو کشور برای اجرای پروژه در حال اقدام هستند. وزارتخانه های دو کشور برای اجرای پروژه در حال همکاری هستند. حضور طرف های خارجی جز خسارت برای ما برجا نگذاشته است. دو نمونه در عراق و افغانستان یک تجربه گران بها در دخالت در امور داخلی است. نشست امروز هم پیام قوی به جامعه جهانی صادر کرد.
ادامه مطلب
معین نیک طبع در مطلبی که برای دیپلماسی ایرانی تهیه و گردآوری کرده است می نویسد: روزنامه اطلاعات در شماره ۱۲۴۷۸ خود به تاریخ ۱۶ دی ماه ۱۳۴۶ گزارشی به قلم سیما دبیرآشتیانی با عنوان «بانوان در وزارت امور خارجه؛ ایران فقط ۵ بانوی دیپلمات دارد» در خصوص وضعیت بانوان دیپلمات وزارت امور خارجه ایران منتشر می کند که متن کامل آن گزارش بازنویسی شده است و به همراه پاره ای مطالب تکمیلی برای علاقمندان به تاریخ دیپلماسی ایران بازنشر می شود.
ادامه مطلب
احمد کاظمی موسوی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی: در بصره سه مأمور ساواک داشتیم که یکی از آنها در چارچوب مأموریتش، سربازی عراقی را سوار خودرو خود کرده تا به مقصد برساند و در مسیر او را تخلیه اطلاعاتی کرده بود. سرباز هم که بعد مشکوک می شود به فرماندهان خود می گوید و دولت عراق هم کنسولگری را زیر نظر گرفته بود. به هر حال صحبت های مأمور ساواک هم، صحبت های سفارت و دولت ایران محسوب می شد. عراق یک موتور سیکلت چند نفره (سه چرخ) با دو مأمور مراقب کنسولگری گذاشته بود و دائما آن مأمور ساواک را کنترل می کرد. در کنسولگری حدود ۱۰ نفر بودیم که سه نفر دیپلمات، سه نفر مأموران سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) و بقیه کارمندان اداری و محلی بودند. مأموران ساواک که لو رفتند دیگر مهره های سوخته شدند و عراق ما را هم تحت نظر گرفت. یوسف فهمی که این شرایط پیش آمد، درخواست انتقالی داد و به اردن هاشمی رفت.
ادامه مطلب
مصطفی اعلایی در نوشتاری می نویسد: واقعیت این است که موضوع «سیاست خارجی متوازن» برای برخی دست‌اندرکاران دیپلماسی مبهم بوده و بعضا آن را منحصرا مترادف با برقراری رابطه صلح‌آمیز با آمریکا و مجموعه غرب دانسته‌اند. حال آنکه «سیاست خارجی متوازن» به‌ویژه برای کشوری با مختصات منحصر‌به‌فرد جغرافیایی و سیاسی ایران ناظر بر مفاهیم و معانی گسترده، عمیق و پیچیده‌ای است که توجه کافی از سوی مجریان دیپلماسی به آن نشده است. بدیهی است ابهام در این موضوع نمی‌تواند کمکی به تدوین راهبردهای منطبق با واقعیت در سیاست خارجی کند.
ادامه مطلب
خانم نسرین حکمتی، متولد سال ۱۳۲۰ و فارغ التحصیل علوم سیاسی از دانشگاه تهران و دانشگاه کلمبیاست. او نخستین بانوی دیپلمات وزارت امور خارجه ایران است چرا که پیش از وی، بانوان در وزارت امور خارجه حضور داشتند اما امکان ورود آنان به رسته سیاسی فراهم نبود.
ادامه مطلب
در نشست روز چهارشنبه برخی موضوعات مهم سیاست خارجی و روابط بین‌الملل از جمله روند تحولات در نظام بین‌الملل، مناسبات دوجانبه و چند‌جانبه با کشورهای همسایه، منطقه و جهان، تلاش برای بی‌اثر‌کردن تحریم‌ها و نیز روند دیپلماسی و مذاکره در راستای رفع تحریم‌ها مورد گفت‌وگو و تبادل نظر قرار گرفت.
ادامه مطلب
مجید فرخی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در واقع انتخاب کنندگان سرکار خانم آباد باید مشخص کنند که چه ویژگی‌های در نامبرده وجود داشته که به عنوان یک سفیر انتخاب شدند و سوال دیگر اینکه یک خانم با تخصص در حوزه مامایی و بهداشت باروری می‌تواند منافع ملی را در یک کشور دیگر تامین کند!
ادامه مطلب
عنوان: «دیپلماسی هوش مصنوعی چالش‌ها و راهبردهای جمهوری اسلامی ایران» نویسندگان: دکتر اعظم ملایی و دکتر مجید کافی زمان نشر: اردیبهشت ۱۴۰۲ ناشر: مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه
ادامه مطلب
حشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگویی تاکید دارد که نوع انتخاب در شورای عالی امنیت ملی با حضور سردار احمدیان نشان می‌دهد در آینده بسیاری از اولویت‌ها سیاست خارجی و خیلی از تفویض اختیارات حوزه دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در این شورا کمتر خواهد شد و «شعام» بیشتر روی حوزه نظامی و دفاعی ورود فعال‌تری خواهد داشت.
ادامه مطلب
دکتر علی صالحی و سید علی موجانی در دیدگاه ویژه مجله سیاست خارجی وزارت امور خارجه به بررسی روابط ایران و عربستان و دیگر کشورهای عربی پرداخته است.
ادامه مطلب