دو کشور در مورد بسیاری از مسائل دوجانبه تقریبا به اجماع رسیده‌اند؛ اما مانع همچنان پافشاری ایران بر عدم چشم پوشی از حضور خود در عراق، سوریه، لبنان، یمن و غزه است که مصر آن را برای منافع خود و به طور کلی امنیت ملی کشورهای عربی زیان بخش می‌داند.
ادامه مطلب
محمدرضا لشینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حوزه ی تمدنی ایران که جغرافیایی مشخص چه از نظر تاریخی و چه از نظر مردمی، فرهنگی و زبانی دارد، اساساً جمهوری اسلامی هیچ دخالتی نکرده است. با وجود اینکه جمهوری اسلامی تنها دولتی بود که کشورش بیشترین قرابت هویتی را با افغانستان داشت اما در قبال تغییر دولت در افغانستان و تشکیل مجدد امارت طالبان، مطلقا نظاره گر بود تا بازیگرانی همچون پاکستان نقش اصلی را ایفا کنند. حتی در قبال حق آبه ی هیرمند نیز کاملاً محجوب به حیا و با گذشت بوده است. در مورد جنگ بین دولت باکو و ارمنستان بر سر آرتساخ، مطلقا هیچ دخالتی نکرد، حال آنکه حتی با دولت الهام علی‌اف که تمایلات کاملاً ضد ایرانی دارد، تنها به سبب مسلمان بودنش، همدلی داشت. حتی پس از فروپاشی شوروی با وجود اینکه عده ای در اران و شروان، به خصوص تالش ها خواهان الحاق مجدد به ایران بودند اما از آن زمان تا کنون دولت جمهوری اسلامی ایران هرگز ادعایی بر قفقاز نداشته است.
ادامه مطلب
سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در مورد رفتار ولادیمیر پوتین در مورد قفقاز «گیج» هستیم، در حالی که این همه در اوکراین به روسیه کمک کردیم؛ می بینیم که پوتین در ارمنستان با ترکیه، آذربایجان و غرب همراهی می کند؟
ادامه مطلب
صبح روز گذشته قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق، برای دیدار با دبیر شورای عالی امنیت ملی و برخی مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی وارد تهران شد. محوریت این دیدارها به موضوعات منطقه‌ای و دوجانبه و مشخصا نحوه اجرای توافق امنیتی بین دو کشور اختصاص داشت.
ادامه مطلب
یوسف رستمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امروز پس از گذشت چندین دهه باید آموخته باشیم که هر امر مهمی که به سرنوشت کشور و مردم مربوط می شود در دایره منطقی و خرد جمعی تحلیل و تصمیم گیری شود تا مصلحت کشور در اولویت قرار بگیرد و رضایت اکثریت مردم را به دنبال داشته باشد.
ادامه مطلب
ناصر نوبری در یادداشتی می نویسد: روشن است که ترک‌ها و صهیونیست‌ها با موقعیتی که به دست آورده‌اند و جای پایی که محکم کرده‌اند همراه با عطش آذری‌‌ها، مجدانه به دنبال گسترش نفوذ خود بوده و قفقاز را به یک مزاحمت فعال دائمی و خطرناک ژئواستراتژیکی علیه جمهوری اسلامی ایران تبدیل می‌کنند.
ادامه مطلب
نشست موسوم به «فرمت مسکو» دیروز جمعه ۲۹ سپتامبر/ ۷ مهر در شهر قازان (کازان) روسیه، مرکز جمهوری تاتارستان با حضور نمایندگان ۱۵ کشور من جمله روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، چین، هند، ایران و پاکستان برگزار شد. در این نشست امیر خان متقی، سرپرست وزارت امور خارجه طالبان نیز به دعوت روسیه حضور داشت. علاوه بر هیات طالبان، این دور از نشست «فرمت مسکو»، مهمانان ناظر دیگری از جمله مقاماتی از عربستان، امارات، قطر و ترکیه به شهر قازان دعوت کرده بود. شرکت کنندگان در این نشست در مورد وضعیت کنونی افغانستان، مسایل آشتی بین طرف های افغان، تضمین امنیت منطقه ای و بازسازی کشور پس از جنگ و همچنین مسایل فراگیر بودن دولت طالبان، مبارزه با تروریسم و جنایات مواد مخدر بحث و تبادل نظر کردند.
ادامه مطلب
با مطرح‌شدن ادعاها و شایعه‌هایی از روز سه‌شنبه درباره موافقت تهران با مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا، فضای معناداری در محافل رسانه‌ای و تحلیلی شکل گرفته است. با وجود آنکه ساعاتی پس از انتشار این خبر، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ادعای منتشر‌شده در یک رسانه مبنی بر انجام مذاکرات مستقیم بین ایران و آمریکا در هفته‌های آینده در عمان را تکذیب کرد، اما تقریبا کمتر کسی بود که با خوانشی از بین سطور این تأییدها و تکذیب‌ها، احتمال تغییر موضع هرچند سطحی در سیاست خارجی ایران را نداده باشد.
ادامه مطلب
اختلاف تهران و ریاض بسیار عمیق است و بعید است که مذاکرات پنج روزه با نظارت چین آن را برطرف کند؛ زیرا هر یک از آنها دیدگاه بسیار متفاوتی نسبت به منطقه دارند و نقشه روابط آنها بسیار متناقض است.
ادامه مطلب
کیومرث اشتریان در یادداشتی می نویسد: آمریکا، به گوناگونی، فشارهای خود را افزون می‌کند. برخی از این فشارها سرراست نظام سیاسی را و برخی دیگر همه ملت را؛ و اینک به‌تدریج حاکمیت ملی و سرزمینی را آماج کرده است.
ادامه مطلب
هرچند وضعیت این روزهای جمهوری ارمنستان هم چندان مثبت نیست و شاهد تظاهرات و اعتراضات گسترده هرروزه مردمی علیه نیکول پاشینیان هستیم تا جایی که حتی در مقاطعی موضوع وقوع کودتا، برکناری یا فرار نخست‌وزیر ارمنستان طرح شد، اما نخست‌وزیر جمهوری ارمنستان بارها تأکید کرده است که «هیچ کریدوری نمی‌تواند در خاک ارمنستان فعالیت کند». به موازاتش هم جمهوری اسلامی ایران بارها و به صراحت از خط قرمزش در قبال عدم تغییر مرزها، عدم تغییر وضعیت ژئوپلیتیکی منطقه قفقاز جنوبی و مشخصا استان سیونیک، تحمیل دالان زنگزور و قطع مرزهای مشترک با ارمنستان گفته است، کما اینکه حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در کنفرانس خبری مشترک اخیر خود با هاکان فیدان، همتای ترکیه‌ای‌اش در تهران تصرح کرد که «هر گونه تغییر در ژئوپلیتیک در منطقه و هرگونه اقدام برای مسدودکردن یا محدودکردن مسیرهای تاریخی ترانزیتی و موجود در منطقه را هرگز برنمی‌تابیم».
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همان طور که ایالات متحده با نقش فعال در سیاست اروپایی مانع اتحاد میان روسیه و اروپا شد، ترکیه هم با وارد شدن به سیاست کشورهای ترک قصد دارد تا مانع از اتحاد ایران با قفقاز و آسیای میانه شود. این ها سرزمین هایی هستند که ایران بدون آنها هیچ وقت نمی تواند قدرت اصلی خود را بازیابد. بدون این سرزمین ها ایران یک کشور باقی می ماند و برای عرضه خود به عنوان تمدن با مشکل مواجه می شود. هدف این برنامه بیرون نگه داشتن ایران است و بیرون ماندن ما هم تنها کمکی به آن برنامه است!
ادامه مطلب
به فاصله ده روز از نشست فصلی شورای حکام، شصت‌وهفتمین نشست عمومی سالانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم با حضور وزیران و رؤسای انرژی اتمی کشورهای عضو آژانس از دیروز دوشنبه در مقر سازمان ملل در وین آغاز به کار کرد. این نشست به مدت پنج روز از سوم تا هفتم مهرماه (۲۵ تا ۲۹ سپتامبر۲۰۲۳) به طول خواهد انجامید. روز نخست این کنفرانس یا نشست عمومی آژانس (که دیروز دوشنبه برگزار شد) به سخنرانی رافائل گروسی و نیز محمد اسلامی گذشت.
ادامه مطلب
۱۹ اسفند سال گذشته با امضای بیانیه سه‌جانبه پکن بین جمهوری اسلامی ایران، پادشاهی عربستان سعودی و جمهوری خلق چین، این گزاره تحلیلی شکل گرفت که سعودی‌ها بین دوگانه «ریاض–تهران» یا «ریاض–تل‌آویو»، اولی را برگزیده و احتمالا دیگر عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل موضوعیت ندارد. در این خوانش، تصور و پیش‌فرض آن بود که روند سیاسی «ریاض–تهران» در برابر روند دیپلماتیک «ریاض–تل‌آویو» قرار دارد و انتخاب هر‌کدام به معنای کنار‌رفتن دیگری است.
ادامه مطلب
گر آن طور که ترامپ و نتانیاهو، پیمان ابراهیم و عادی سازی روابط اسرائیل با بحرین و امارات متحده عربی و در ادامه مراکش و سودان را «معامله قرن» خواندند، حالا بایدن به دنبال جوش دادن «معامله بزرگ قرن» در سایه عادی سازی روابط عربستان با اسرائیل است. به باور توماس فریدمن، روزنامه‌نگار آمریکایی نزدیک به بایدن، «چنین توافقی بین ریاض و تل آویو حتی بزرگ‌تر از پیمان صلح کمپ‌دیوید بین مصر و اسرائیل است؛ زیرا عادی سازی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی که مقدس‌ترین شهر‌های جهان اسلام یعنی مکه و مدینه در آنجاست، راه را برای صلح بین اسرائیل و با دیگر کشورهای این جهان (اسلام)، از‌جمله کشورهای مهمی مانند اندونزی و شاید حتی پاکستان هموار می‌کند.» با این بینش، فریدمن یقین دارد که دارد که عادی سازی روابط بین اسرائیل و عربستان یک میراث مهم سیاست خارجی برای بایدن خواهد بود.»
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: بایدن در حاشیه نشست اخیر گروه ۲۰ در دهلی از طرح آمریکا برای کمک به احداث کریدور جدیدی با نام کریدور هند-خاورمیانه-اروپا سخن گفت. این کریدور جدید قرار است حمل‌ونقل کالا از طریق دریا و راه‌آهن، انرژی از طریق لوله و داده‌های دیجیتالی از طریق فیبر نوری بین مبدأ، یعنی بنادر غربی هند و مقصد، یعنی اروپا و نیز کشورهای مسیر شامل امارات، عربستان، اردن و اسرائیل را ممکن کند و همچنین شامل ایجاد مناطق اقتصادی در طول مسیر باشد.
ادامه مطلب
دوشنبه هفته جاری بود که ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه، در نشست خبری خود از احتمال ادامه مذاکرات احیای برجام البته به صورت غیرمستقیم و با واسطه در نیویورک خبر داد. حال که علی باقری‌کنی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه و مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران، سیدابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان را در سفر به نیویورک برای حضور در نشست سالانه مجمع عمومی همراهی می‌کند، این ظن و گمان تقویت شده است که امکان ادامه گفت‌وگوها بین تهران و واشنگتن انجام شود؛ به‌ویژه آنکه به موازات حضور رئیسی در خاک آمریکا شاهد اجرائی‌شدن توافق دو طرف (ایران و آمریکا) درباره تبادل زندانیان و دسترسی تهران به شش میلیارد دلار از اموال بلوکه‌شده‌اش بودیم که به باور طیفی از کارشناسان می‌تواند فضای مثبتی را برای ادامه مذاکرات شکل دهد؛ چراکه پیرو همین نگاه، تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا، عملا بخشی از یک توافق نانوشته بزرگ‌تر است که همچنان ادامه خواهد داشت.
ادامه مطلب
در فرایند توسعه کردستان، مسئولین کشور می‌توانند از ظرفیت سازمان‌های مردم‌نهاد (NGO) استفاده کند. بدین منظور، اولا باید تهدید پنداری از NGO در ایران وجود نداشته باشد؛ ثانیا به ظرفیت این نهادهای مردمی اعتماد شود. این نهادهای مردمی، به صورت مستقل از دولت عمل و با هدف ارتقای شرایط زندگی افراد و اجتماع‌ها در این مناطق فعالیت می‌کنند. بسیاری از NGOs خدمات اجتماعی مستقیم را به جامعه‌های بومی ارائه می‌دهند. این خدمات شامل بهداشت و درمان، آموزش، توانمندسازی اجتماعی و اقتصادی، حمایت از کودکان و زنان، مدیریت منابع آب و فاضلاب، مواد غذایی و کمک‌های اضطراری می‌شود. این همان کاری است که دولت باید انجام دهد.
ادامه مطلب
سیدابراهیم رئیسی که بامداد دوشنبه (۲۷ شهریور) در صدر هیئت سیاسی و برای شرکت در هفتاد و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحدعازم نیویورک شده بود، شب گذشته (سه شنبه شب) سخنرانی خود را در صحن عمومی این سازمان ایراد کرد. رئیسی برای دومین بار در دولت سیزدهم و با بدرقه حجت الاسلام قمی، نماینده رهبری، محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور و نیز جمعی از وزرا و اعضای هیئت دولت وارد خاک امریکا شد.
ادامه مطلب
هنوز ۲۴ ساعت از اجرای توافق تهران-واشنگتن بر سر تبادل زندانیان و دسترسی ایران به اموال بلوکه‌شده نگذشته بود که جمهوری آذربایجان از دیروز سه‌شنبه حمله وسیعی را به منطقه قره‌باغ آغاز کرد. اگر‌چه این جنگ فعلا به شکل مستقیم، تمامیت ارضی و امنیت ملی ایران را تحت تأثیر خود قرار نمی‌دهد، اما این پرسش نیز قابل طرح است که این روند احتمالا به جایی نخواهد رسید که مورد انتظار و تمایل ایران نباشد؟ به عبارتی آغاز این حمله توسط جمهوری آذربایجان در منطقه قره‌باغ می‌تواند این‌گونه تحلیل شود که مقدمه برنامه اصلی باکو برای حمله به استان سیونیک ارمنستان، تحمیل دالان موهوم و جعلی زنگه‌زور به تهران و ایروان و در نهایت قطع مرزهای ایران و ارمنستان باشد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایجاد بحران یا شوک به نظام جهانی و منطقه‌ای مانند تهاجم روسیه به اوکراین، ترکیه به سوریه و ... که به عنوان الگویی از کاهش ریسک یا گریز از خطر ژئوپلیتیک در سیاستگذاری خارجی و راهبردی توصیف و تفسیر می‌شود، بر ایمن‌سازی سخت سیاستگذاری خارجی بنیان شده است.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: لازم است تهران دستور کار خود را بر بستری از واقعیت‌ها تعریف کرده و بهره‌مند از فرصت‌ها برای بازگشت به جامعه جهانی شود. این امر ممکن نیست، مگر ایده‌های قدرتمند جایگزین رویکردهایی شود که تا پیش از این ناکارآمدی خود را به اشکال مختلف نشان داده است. مهم‌ترین اقدام، به دست گرفتن ابتکار عمل به عنوان یک متغیر تأثیرگذار به جای تابع شدن در قبال حوادثی است که به آن تحمیل می‌شود.
ادامه مطلب
اگر چه در ظاهر امر ریاض و حتی واشنگتن مشتاق به توافق با یمنی ها و تداوم آتش بس هستند، اما تحلیلگران دورنمای چندان مثبتی را برای برقراری صلح دائمی در یمن و ایجاد بستر برای گفت وگوهای یمنی – یمنی متصور نیستند. به عقیده ناظران با توجه به شرایط کنونی و از آنجایی که مذاکرات هنوز به نتیجه نرسیده و هنوز در شرایط مبهم و صدالبته شکننده ای قرار دادامکان وقوع هر سناریویی، حتی بازگشت به میدان جنگ وجود دارد. در مقابل برخی تضوری متفات دارند و معتقدند که سفر اخیر بن سلمان به مسقط با هدف استقرار صلح در یمن برخلاف دفعات قبل با رضایتی بیشتری همراه بوده است.
ادامه مطلب
در حالی سیدابراهیم رئیسی بامداد امروز (دوشنبه)، تهران را به مقصد نیویورک برای حضور و سخنرانی در هفتادوهشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل ترک کرد که بلومبرگ مدعی شده امروز توافق تهران – واشنگتن بر سر تبادل زندانیان انجام خواهد شد. اگر ادعای بلومبرگ درست باشد، قرار است امروز دوشنبه ۲۷ شهریور/ ۱۸ سپتامبر، تبادل زندانیان دوتابعیتی و دسترسی ایران به شش میلیارد دلار پول بلوکه‌شده‌اش انجام شود. هم‌زمان به موضوع آزادی پنج زندانی ایرانی در آمریکا هم اشاره شده است.
ادامه مطلب
محمدمهدی سیدناصری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حق بر سلامت جایگاه استواری در اسناد حقوق بشری و عرف بین‌المللی دارد و می‌توان آن را در شمار اصول کلی پذیرفته شده نظام‌های حقوقی توسعه یافته دانست. این حق در شمار حقوق نسل دوم حقوق بشری بر شمرده شده است. اگر تحریم‌ها علیه کشور شما اعمال می‌شد و نمی‌توانستید به داروهای حیاتی دسترسی پیدا کنید، چه می‌شد؟!
ادامه مطلب
در آستانه نشست بریکس، کارشناسان پیوستن ایران را بعید ارزیابی کرده بودند. گفته می شود دموکراسی های برزیل، هند و آفریقای جنوبی که به روابط خوب با غرب نیز علاقه مند هستند، بعید است علاقه ای به تبدیل بریکس به گروهی نامطلوب داشته باشند. اما ظاهرا ملاحظات دیگری برای پنج کشور بریکس مهمتر بود. انرژی ممکن است عامل مهمی در این مورد باشد.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در نوشتاری تاکید دارد که بیانیه پایانی نشست فصلی شورای حکام، نمودی خواهد بود از توافق یا تفاهمی که اجرای آن با آزادسازی بخشی از پول‌های بلوکه شده ایران و نیز آزادی زندانیان دو تابعیتی در فاصله اندک با پایان نشست، در دستور کار طرف‌ها قرار دارد. این توافق یا تفاهم، نه مفهوم عادی‌سازی روابط را با خود دارد و نه هنوز به مفهوم تنش زدایی نزدیک است. آتش بس موقت شاید نزدیک ترین تعبیر برای وضع موجود باشد؛ وضعی که همچنان شکلی ژلاتینی و لغزنده خواهد داشت.
ادامه مطلب
در آستانه ضرب‌الاجل تعیین‌شده ایران برای خلع سلاح و تعیین تکلیف جریان‌های کردی مسلح در اقلیم کردستان، تحرکات سیاسی و دیپلماتیک در چهار محور تهران – اربیل، تهران – بغداد، بغداد - اربیل و همچنین محور کردی – کردی در جریان است و هرچه به موعد ۲۸ شهریور/ ۱۹ سپتامبر ذیل توافق‌نامه امنیتی ایران و عراق نزدیک‌تر می‌شویم، این تحرکات جدی‌تر و پررنگ‌تر می‌شود.
ادامه مطلب
در حالی دیروز (دوشنبه) نخستین روز نشست فصلی شورای حکام برگزار شد که طبق اخبار واصله، هم خبری از صدور قطع‌نامه‌ای علیه ایران در قبال پرونده فعالیت‌های هسته‌ای نیست و هم یک روز قبل از آن (یکشنبه)، رویترز در گزارشی با استناد به اظهارات منابع مطلع ایرانی و غربی عنوان کرد هم‌زمان با انتقال شش میلیارد دلار از پول‌های آزادشده ایران از بانک‌های کره جنوبی به قطر تا هفته بعد، فرایند هماهنگی برای خروج پنج جاسوس آزادشده از زندان در ایران که اکنون در حبس خانگی به سر می‌برند و بازگشت پنج زندانی ایرانی از آمریکا به ایران آغاز خواهد شد.
ادامه مطلب
طبق تقویم کاری، امروز دوشنبه ۲۰ شهریور/ ۱۱ سپتامبر، هزار و ششصد و هفتاد‌‌ودومین نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با حضور نمایندگان ۳۵ کشور عضو در ساختمان «مرکز بین‌المللی وین» برگزار می‌شود که موضوع ایران یکی از سرفصل‌هایی است که طبق جلسات پیش، در دستور کار شورا عنوان شده و قرار است راستی‌آزمایی و بازرسی فعالیت‌های اتمی ایران ذیل قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد و اجرای توافق‌نامه پادمان از دستور کارهای این نشست بررسی شود. این نشست تا ۱۵ سپتامبر/ ۲۴ شهریور ادامه خواهد داشت.
ادامه مطلب