افغانستان

شباهت تحولات سوریه با افغانستان

چرا حکومت بشار اسد سقوط کرد؟

علی حسین رضایان قیه باشی در یادداشتی می نویسد: بررسی های تاریخی نشان می دهد آزادی های مدنی، حقوق شهروندی، دموکراسی، حقوق بشر، آزادی پوشش، حقوق زنان و اقلیت ها مواردی نیستند که دیگران اعم از کشورهای خارجی و یا حاکمان یک شب و به صورت اتفاقی به جامعه بدهند. این باید زمانش فرارسد و تک تک شهروندان به این باور و یقین برسند که این موارد حق آنها است و برای رسید به آن هزینه داده باشند و ظرفیت چنین آزادی ها در تک تک افراد آن جامعه و کارگزاران آن ایجاد و نهادینه شده باشد.

ادامه مطلب

تندروها یک بار هم که شده با نگاه به منافع ملی عمل کنند

وقت دوری از نگاه عامیانه به تحولات منطقه

جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: جریان‌های تندرو اگر به راستی هوادار منافع و امنیت ملی هستند، در هیئت کنشگری سیاسی، مدتی را در حالت "تحمل" و قبول سیاست "بنشین و ببین" تن داده و بیش از آن که نزد جامعه جهانی به عنوان بخشی از مشکلات متهم شوند، به بخشی از راه حل برای برون رفت منطقه از مشکلات دیده شوند.

ادامه مطلب

نگاهی به واقعیت های موجود

آی اس آی با تغییر رهبری، در پی چیست؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر اساس اطلاعات موجود، جنرال ملک نخستین رئیس آی اس آی است که تا سطح دکتورا تحصیل کرده و در امریکا و انگلیس، تحصیلات نظامی داشته است. وی مسئولیت فرماندهی واحدهای ارتش پاکستان در دو منطقه بحرانی وزیرستان و بلوچستان را به عهده داشته است. وی از جمله جنرال زاده هایی است که پدرش نیز جنرال ارتش بوده است. 

ادامه مطلب

قهرمان دره پنج‌شیر

تراژدی افغانستان در نبود مسعود

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حالا در نبود مسعود، تاریخ تکرار شد و نشان داد که تا چه اندازه روایت مقاومت بعد از مسعود، خلل پذیر و بدون برنامه است. در عین حال، نمی توان قربانی ها و ایثارگری های مقاومت گران مقاومت سوم را نادیده گرفت. به روح شان درود می فرستیم و به ایثار گری شان، شاد باد باش می گوییم.

ادامه مطلب

اطاعت از رهبر نامرئی

رهبری طالبان، مرده‌ای روی تخت غسل

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: وزیر دفاع طالبان از اعضای این گروه خواست از هیبت‌الله آخندزاده، رهبر این گروه، و دیگر مقامات مانند «مرده‌ای در تخته غسل در برابر مرده‌شوی» اطاعت کنند. در این حالیست که این گروه از یک رهبر نامرئی اطاعت کرده و کورکورانه به اجرا و تطبیق فرامین آن می پردازد.

ادامه مطلب

با توجه به موج اخیر این پروژه

واکاوی پروژه ایران هراسی در افغانستان

مهدی سهرابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایجاد کینه و تفرقه‌افکنی بین دو ملت ایران و افغانستان که از جملۀ اهداف رسانه‌های معاند در پروژه ایران‌هراسی است، سال‌هاست که با ضعف مدیریت رسانه‌ای ایران، برخی از گام‌های برنامۀ خود را محقق کرده است. حال آنکه ایران و افغانستان به دلیل مشترکات تاریخی، دینی، اجتماعی و فرهنگی بسیار، از دﯾﺮﺑﺎز دارای رواﺑﻂ ﮔﺴﺘﺮده و ﻣﺴﺘﺤﮑﻤﯽ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ بوده‌اﻧﺪ. اﯾﻦ رواﺑﻂ اگرچه در سال‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻓﺮاز و ﻓﺮودﻫﺎﯾﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﻮده، اﻣﺎ پیوستگی خود را تاکنون حفظ کرده اﺳﺖ.

ادامه مطلب

از مدل سوئیسی استفاده شود

افغانستان امروز و نیاز به یک راه حل اساسی

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مشق و تمرین دموکراسی در افغانستان، علی رغم حضور بیست سال جامعه بین المللی، یک تمرین ناکام بود و با بن بست مواجه شد. حضور بیست سال جامعه بین المللی در افغانستان، علی رغم دستاوردهای محسوس در زمینه حضور زنان در افغانستان، تحصیلات عالی، تامین ارتباط افغانستان با جهان بیرون، حضور پررنگ رسانه ها، نتوانست به موفقیت برسد. 

ادامه مطلب

نگاه خیره به افغانستان

ترامپ به کجا نظر دارد و به دنبال چیست‌

علی موجانی در یادداشتی می نویسد: براساس سخنرانی‌ها، مواضع و تک‌پرانی‌های ترامپ طی کارزار انتخاباتی، برای نویسنده این سطور روشن است که دستور کار او معلوم است. او دریافته که یک اقدام ملی و بین‌المللی که کم‌هزینه‌تر و نتیجه‌بخش‌تر باشد، کدام است. ترامپ حتی بسیار روشن معلوم کرده اقدامی که محبوبیت داخلی او را چشمگیر کند و لگدی بر تابوت خاطره حکمرانی رقبای دموکراتش بزند، بازگشت به صحنه افغانستان است.

ادامه مطلب

برقراری سلطه ارعاب و وحشت

تروریسم فرهنگی و رسانه ای طالبان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فضای مجازی مانند فیسبوک، شبکه ایکس، یوتیوب، تیک تاک و غیره در خدمت منافع طالبانی به صورت خواسته و یا سازماندهی شده قرار دارد. مواد آن از ذهنیت های بی خبر، انتخاب می شود. عادی جلوه دادن وضعیت، در واقع نمایشی از شبح ترسناک طوفان و فوران خشم مردم ضد رژیم طالبان است.

ادامه مطلب

گزارش جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان آمریکا

بایدن مسئول فاجعه افغانستان است

جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان آمریکا گزارشی انتقادی درباره تحقیقات در زمینه خروج آمریکا از افغانستان منتشر کردند که در آن دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور کنونی آمریکا، «مسئول پایان فاجعه‌بار طولانی‌ترین جنگ این کشور» معرفی شده است. این گزارش به بررسی جزئیات خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان پرداخته و عنوان می‌کند که این خروج‌ که با هرج‌ومرج و شکست‌های متعدد همراه بود، نتیجه تصمیمات نادرست دولت بایدن است. در این گزارش نقش دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا که توافق خروج با طالبان را در فوریه ۲۰۲۰ امضا کرده بود، به حداقل رسیده است.

ادامه مطلب

مشکلاتی که گسترده هستند

طالبان و چالش های بقا در قدرت

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طالبان با چالش های متعددی منجمله مشکلات و چالش ها با همسایگان، منطقه و جهان مواجه است. این گروه، با وجود چالش های موجود، بسیار دشوار است، بتواند به یک نظام سیاسی استحکام یافته مبدل شود و به یک شریک بین المللی و منطقه برای منطقه و جهان، مبدل شود. در حالی که دلایل زیادی برای شکنندگی ساختار قدرت آن در آینده وجود دارد که به سقوط آنی آن، منجر خواهد شد.

ادامه مطلب

دگردیسی‌هایی که در افغانستان در جریان است

کودتای خزنده‌ی شبکه‌ی حقانی علیه طالبان سنتی!

خدایار سعیدورزی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دولت دوم طالبان که از ۲۰۲۱ آغاز شد، طایفه حقانی که به سمت شکل دادن شبکه‌ی حقانی گام برداشت، قدرتی بسیار بیش از قبل پیدا کرد. در حال حاضر چهار وزارتخانه از جمله وزارت داخله (کشور) را دراختیار دارند و همچنین امنیت کابل و استخبارات طالبان نیز در اختیار آنهاست.

ادامه مطلب

تصمیمات یک سفیر و ورود کشور به بحران

احسان الهی‌مقدم در یادداشتی می نویسد: عملکرد آقای کاظمی‌قمی، سفیر ایران در افغانستان، نشان داده است هیچ‌وقت نباید تأثیر یک سفیر را کمتر از وزیر امور خارجه دانست؛ زیرا در لحظات حساس تاریخ، تصمیمات و روش پیشبرد سیاست‌ها و تحلیل درست از آنچه دارد اتفاق می‌افتد، از طرف یک سفیر در کشور هموقتی کاظمی همیسایه که اختیارات ویژه هم دارد، می‌تواند بر سرنوشت کشور و جامعه تأثیر عمیق بگذارد و کشور را به‌سادگی وارد بحران کند. به جایی رسیده‌ایم که روزی نیست که مسئولان دولتی، نظامی و قضائی درباره مهاجران افغان صحبت نکنند. آقای کاظمی‌قمی کاری کرده است که قطعا در آینده، دوره سفیربودن و عملکردشان و تأثیر آن بر ایران در دانشکده‌ها در کتاب‌های تاریخی و روابط بین‌الملل تدریس خواهد شد. واقعیت این است که ما در تحلیل درست و شناخت واقعی از دلایل سقوط جمهوریت در افغانستان و تحویل حکومت طی توافق دوحه از طرف آمریکا به طالبان دچار اشتباه شدیم و از ذوق و خوشحالی این سقوط از هول حلیم در دیگ افتادیم و کشور با بحران مهاجران مواجه شد.

ادامه مطلب

ادوات نظامی‌ای که محل مناقشه‌اند

آمریکا به طالبان هواپیما می‌دهد؟

بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: با گذشت بیش از سه سال از سقوط کابل و تسلط مجدد طالبان بر افغانستان، سرنوشت ده‌ها هلی‌کوپتر و هواپیمای آمریکایی که توسط خلبانان ارتش پیشین جمهوری افغانستان در همان گیرودار ورود طالبان به کابل، به ازبکستان و تاجیکستان منتقل شد، همچنان محل مناقشه است.

ادامه مطلب

ایران، روسیه، هند، پاکستان و چین نقش‌آفرینی می‌کنند

آسیا به مثابۀ قدرت جهانی و آینده افغانستان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حضور چین، هند، روسیه، ایران، توانمندی اقتصادی و سرعت پرشتاب حرکت این قاره به سوی رهبری نظم جهانی جدید، نشان می دهد که قاره آسیا و تحت شعاع آن، افغانستان، کماکان در محور رقابت های خونین باقی خواهند ماند.

ادامه مطلب

آسیب شناسی فقدان یک مقاومت

کسی جریانی علیه طالبان وجود ندارد؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچنانی که انتظار می رفت تا وضعیت به مرور زمان تغییر کند و جبهات جدیدی برای وارد ساختن فشار بیشتر بر طالبان و تسخیر بعضی از جغرافیای معین به دست مقاومت گران، ایجاد شود و عملا وارد مرحله جنگ مستقیم با طالبان شوند، متاسفانه دیده نمی شود. پرسش محوری این است که چرا مقاومت علیه طالبان شکل نمی گیرد؟ چرا مقاومت، بیشتر به طلب ترحم، شکایت و افتادن به دامن ملل متحد ختم می شود؟ و بالاخره، چرا مقاومت بدیلی برای طالبان در میدان جنگ و سیاست مشاهده نمی شود؟ 

ادامه مطلب

جایگزین احتمالی چه کسی می تواند باشد؟

هیبت الله؛ امیر نامرئی و تلاش برای بقا

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در صورت کنار رفتن و یا عزل فزیکی هیبت الله خیالی، سراج الدین حقانی محتمل ترین گزینه برای رهبری طالبان خواهد بود. چون هم قدرت رهبری دارد، شبکه منظم جنگی در اختیارش است و در تلاش است تا با ایجاد روابط اجتماعی گسترده در میان مردم، از قبل زمینه سازی کند.

ادامه مطلب

به مناسبت سالگرد سقوط چندین باره کابل

بازیگران صحنه سقوط جمهوریت در افغانستان

لطیفه سخی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دومینوی سقوط ولایات افغانستان در تاریخ ۱۵ مرداد ۱۴۰۰ با سرعت هرچه تمام تر آغاز به حرکت کرد و مرکز ولایت نیمروز اولین شهری بود که  به تصرف طالبان در آمد. تا تاریخ ۲۳ مرداد، اندک مناطقی مثل کابل و پنجشیر باقی مانده بودند اما مردم هنوز امید داشتند که نیروهای امنیتی، اردوی ملی، پلیس و نیروهای مجاهدین که ادعای مقاومت و اتحاد در برابر طالبان داشتند، سکان امور را به دست گیرند و نیروهای طالبان را عقب برانند اما این امید با دمیده شدن خورشید سحرگاه ۲۴ مرداد و با فرار رئیس جمهور وقت، اشرف غنی، بر باد رفت.

ادامه مطلب

به مناسبت سومین سال سقوط کابل

طالبان و همسایگان

ماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران از همان روز نخست دچار یک دوگانگی شد. در حالیکه دولت می کوشید تا پیروزی طالبان را شکست آمریکا و بیرون رفتن نیروهای بیگانه بخواند و قندهار را در بخشی از محور مقاومت جای دهد، جامعه مدنی و به ویژه دانشگاهیان ایرانی بر سر کار آمدن نیروهایی که سر ستیز با اسلام شیعی و زبان فارسی و زنان و دختران افغانستان داشتند را تهدیدی آشکار برای ایران و دیگر کشورهای حوزه فرهنگی مشترک می دیدند. هرچه که جلوتر آمدیم، رفتار و گفتار طالبان کفه ترازو را به سوی استدلال های دانشگاهیان ایرانی سنگین تر کرد. طالبان نتوانست برادری اش را به ایران ثابت کند. 

ادامه مطلب

قاعده بازی در جهان کنونی چگونه است؟

جنگ روایت ها

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه روشن است، جنگ روایت هاست که در قالب دکتورین هیبریدی، در دستور کار قدرت های بزرگ جهانی قرار گرفته است. جنگ روایت ها در اصل به بازی در ذهنیت مردم عام توسط قدرت های بزرگ، دلالت دارد. این جنگ در اصل، خوراک ذهنی و جانمایه تفکر جنگی میان این قدرت ها را شکل می دهد. 

ادامه مطلب

اهداف چیست

نگاهی به اقتصاد سیاسی آمریکا در خصوص طالبان

مهدی سهرابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحلیل داده‌های گزارش سربازرس ویژه برای بازسازی افغانستان (سیگار) به کنگره آمریکا گویای تداوم کمک‌های اقتصادی آمریکا به افغانستان در دو سالِ پس از به قدرت رسیدن طالبان است. این تداوم کمک‌ها مغایر با سیاست اقتصادی اعلامی آمریکا در خصوص افغانستان است. ایالات متحده آمریکا با مدنظر قرار دادن منافع ملی خود و رقابت‌های ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک در افغانستان، رویکرد دوگانه‌ای را در حوزه کمک‌های اقتصادی به افغانستان پس از به قدرت رسیدن طالبان اتخاذ کرده است.

ادامه مطلب

نگاه امنیتی تا نیت سیاسی

واکاوی اهداف طرح اخراج اتباع افغانستان از پاکستان

مهدی سهرابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طبق آمار دفتر هماهنگ‌کننده‌ کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل (اوچا)، بیش از ۱.۶ میلیون نفر از اتباع افغانستان از طریق مبادی رسمی و غیر رسمی به کشورهای همسایه به‌ویژه ج.ا.ایران و پاکستان مهاجرت کرده و بر تعداد اتباع افغانستانی این دو کشور افزودند؛ البته آمارهای رسمی پاکستان و ج.ا.ایران در این خصوص به مراتب بیش‌تر است.

ادامه مطلب

طالبان اراده خود را تحمیل کرد؟

نشست سوم دوحه، قربانگاه حقوق بشر در افغانستان

لطیفه سخی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سازمان ملل به عنوان میزبان نشست دوحه عملا در برابر اکثر شروط طالبان تمکین کرد، که این موضوع نه تنها اهداف نشست دوحه بلکه اهداف سازمان ملل در یک مقیاس جهانی را زیر سوال می برد و به انحراف می کشاند.

ادامه مطلب

برای طالبان و راضی نگه داشتن آن

آیا راهبرد دفع خطر از طریق تزریق پول نتیجه می دهد؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طالبان با امتزاج عقیدۀ سیاسی با جست وجوی راه های در آمدزای اقتصادی، تلفیقی از یک راهبرد منظم و موثر را برای بقای خود یافته اند. این گروه با ایجاد زمینه و بستر برای سرمایه گذاری کشورهای تشنۀ معادن و جغرافیای افغانستان، رشد قاچاق مواد مخدر و ایجاد بستر لازم برای پرورش و تقویت تروریسم، درآمد خوبی داشته است. 

ادامه مطلب

این تفکر متعصب و دگم

چرا طالبان بدیل ندارد؟!

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چرا می گویند "طالبان بدیل ندارند". در حالی که عامل اساسی در صحنه حقیقت های افغانستان، خود مردم این کشور است. در حالی که تمام فعل و انفعالات سیاسی و تاریخی در محور نقش مردمی و اهمیت خاص آن می چرخد، "طالبان بدیل ندارند" را سناریوی برای خلق یک ذهنیت خودساخته استخباراتی ساخته اند تا این واقعیت تلخ بر مردم تحمیل شود. 

ادامه مطلب

جایگاه قطر در این معادله

محمد بن زاید از سراج الدین حقانی چه می‌خواهد؟

رئیس امارات متحده عربی با هیئت افغان به ریاست وزیر داخله طالبان، «تقویت روابط دوستانه و همکاری بین دو کشور» و راه‌های توسعه آن در راستای تامین ثبات منطقه را بررسی کرد.

ادامه مطلب

نظری درباره یک پدیده

انتخابات و مهاجران افغانستانی

کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: یک سیاست مهاجرتی همچنین باید دارای یک پیوست منطقه‌ای به‌ویژه درباره شرایط در مبدأ یعنی در افغانستان باشد. در دو، سه سال گذشته، گزارش‌ها حاکی از خالی‌‌شدن برخی مناطق هزاره‌‌نشین و تاجیک‌نشین و جایگزین‌شدن آنها با پشتون‌هاست که باید موجب نگرانی باشد.

ادامه مطلب

با گذشت بیش از دو سال تعریفی جدید باید کرد

۱۱ شاخصه برای مقاومت افغانستان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مقاومت کنونی علی رغم اینکه یک جریان ضد طالبان و تسلط آنها بر افغانستان، محسوب می شود، نتوانسته است که ماهیت مجزا و متفاوت خود را در عملکرد سیاسی و نظامی اش، تئوریزه کند و جالب توجه باشد. حتی طی بیش از  دو سال گذشته، مقاومت علی رغم حضور جنگی، نتوانسته است طرح بدیل و مناسب سیاسی را ضد طالبان مطرح کند که سرخط عملکرد جنگی اش باشد. 

ادامه مطلب

نگاهی به دومین نشست گروه تماس منطقه‌ای برای افغانستان در تهران

برای افغانستان در غیاب طالبان

دومین نشست گروه تماس منطقه‌ای برای افغانستان، با حضور نمایندگان ویژه ایران، چین، روسیه و پاکستان در امور افغانستان دیروز شنبه ۱۹ خرداد به میزبانی ایران در دفتر مطالعات سیاسی و بین‌الملل وزارت امور خارجه برگزار شد. به گزارش شرق، در این نشست آصف علی‌خان دُرانی، نماینده ویژه نخست‌وزیر پاکستان در امور افغانستان و نیز ضمیر کابلوف، فرستاده ویژه روسیه در امور افغانستان حضور داشتند.

ادامه مطلب

پیوند اژدهای زرد با هژمونیسم قومی در افغانستان

عقد اخوت پکن با طالبان برای چیست؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیمان عاشقانه ی چین با طالبان که هر دو از لحاظ عملکردی و فکری، تفاوت فاحشی با هم دارند، عجیب و نادر است. چین کمونیست و خداناباور با یک گروهی که ظاهرا در جهت اهداف دینی و عقیدتی در حرکت است، هیچ وجه مشترکی ندارد. در حالی که طالبان دفاع از حقوق سائر مسلمانان را در سراسر جهان، وظیفه خود می دانند، در قسمت ظلم و ستم چین بالای مردم ایغور، کشمیر تحت اداره هند و مسلمانان میانمار، بی تفاوت و حتی بی غرض واقع شده اند. 

ادامه مطلب