افغانستان

زنده شدن خاطرات تلخ

آقای خلیلزاد به عراق خوش نیامدید!+تصاویر

علی موسوی خلخالی می نویسد: به نظر می‌رسد که این حضور طولانی و پررنگ او در عراق با هدف تصاحب سفارت امریکا در بغداد باشد، به‌ویژه که اکنون نزدیک به سه ماه است امریکا در عراق سفیر ندارد و این فرصتی شده که او از خلاء نبود سفیر در عراق بهره‌برداری کند. اما خلیلزاد باید بداند که نه تنها ملت عراق بلکه مردم منطقه از او هیچ خاطره خوشی ندارند و او را فردی جنگ‌طلب، دسیسه‌چین، افراطی و آشوب‌طلب می‌دانند، حتی اگر با چهره غربی و لبخند بر لب در برابر لنز دوربین‌ها ظاهر شود. 

ادامه مطلب

سفیدنمایی کاذب

سراج الدین حقانی؛ تروریست دیروز، قهرمان امروز

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نیازی نیست که برای شناخت شخصیت حقانی، این تروریست بی رحم، قاتل حرفه ای و جاسوس معلوم‌الحال که به اساس ارتباطات خانوادگی در خدمت سازمان های استخباراتی قرار داشته، با افراد دیگری، صحبت شود.

ادامه مطلب

امریکا در پی هدایت دور جدید بازی خونین در افغانستان

خلیل زاد در کابل چه می کند؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد:  این دیدار به دلیلی جالب توجه است که برای نخستین بار رسانه ای می شود. در حالی که، در گذشته تعاملات استخباراتی امریکا با این گروه با میانجیگری پاکستان، قطر و امارات، انجام می شد. علی ظاهر، در این دیدار روی مسائل مختلفی بحث شده که در این نوشتار به تحلیل ها روی جزئیات احتمالی آن، خواهیم پرداخت.  

ادامه مطلب

تأمـلی بر گـزارش مؤسـسه‌ی اقتصـاد و صـلح (IEP)

تروریسـم در سـال ۲۰۲۴

امیرحسام هاشمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موسسه اقتصاد و صلح (IEP) واقع در کشور استرالیا، یکی از مراکز مهم و مورد استناد پژوهشی است که به طور سالانه گزارش جامعی را درباره‌ی روند‌ها و رخداهای تروریستی یکسال اخیر منتشر می‌کند. در یادداشت حاضر، به واکاوی و بررسی مطالب مهم در گزارش شاخص جهانی تروریسم – منتشر شده در مارس ۲۰۲۵ – پرداخته ‌می‌شود.

ادامه مطلب

آخرین وضعیت تولید مواد مخدر در افغانستان

واکاوی ممنوعیت کشت خشخاش

مهدی سهرابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به گزارش‌های متفاوت و بعضاً متناقض در خصوص آخرین وضعیت مواد مخدر در افغانستان، گزارش حاضر در تلاش است تا ضمن تشریح رویکرد طالبان نسبت به مواد مخدر در سه دهه گذشته و همچنین تشریح فرامین اخیر این گروه، به تبیین آمارهای ضد و نقیض در حوزۀ مواد مخدر و واکاوی اقدام‌ها و اهداف امارت اسلامی در این خصوص بپردازد.

ادامه مطلب

بازی جدید آی اس آی در افغانستان و تحولات اخیر در کابل

چرا طالبان به جان هم افتاده‌اند؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اخبار ضد و نقیضی مبنی بر درگیری در ارگ، میان ملاحسن و ملا برادر، انتشار یافته است. همچنان خبر خلع سلاح دسته جات گروه حقانی توسط گروه قندهار، نیز پخش شده است. حال اگر از پاکستان شروع کنیم و به بررسی اهداف و مقاصد این کشور در تحول جدید در قاعده بازی پس از روی کار آمدن اداره ترامپ در امریکا داشته باشیم، باید اذعان شود که چرا پاکستان می تواند هم‌زمان با تغییر ماهیت بازی، برای اهداف خودش نقش معکوس نیز بازی کند.

ادامه مطلب

ذینفعان چه کسانی هستند

امنیتی سازی مساله افغانستان و بحران ناشی از آن

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بدیهی است که بحران افغانستان که معلول مداخلات قدرت های بزرگ، منطقه و همسایه های آن است. اما روی  علت اصلی این بحران که معلول این فرایند امنیتی سازی می تواند محسوب شود، کم‌تر تماس گرفته شده است. مسائلی مانند مهاجرت غیر قانونی، تروریسم، بیماری های همه گیر و تغییرات اقلیمی، همه در قالب فرایند امنیتی سازی در تفکر امنیتی و اقدامات متعاقب آن در رویکرد های کشورهای بیرونی در قبال مساله افغانستان، تبلور یافته اند. 

ادامه مطلب

طالبان تن به بازی می دهد

قدرت های بزرگ و بازی موش و گربه در افغانستان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: غرب و شرق هر دو در تلاش استفاده از فرصت مخرب افغانستان در بازی برد و باخت در عرصه رقابت های آینده هستند. بازی موش و گربه به این گویند، چون همه چیز از دشمنی و دوستی، در گرو تصنعات، خوابیده اند. هیچ چیز قابل اعتماد نیست و همه در ورای منافع استعماری و امپریالیستی قدرت های بزرگ می چرخند.

ادامه مطلب

در سایه بیم و امید

مواضع طالبان در قبال پیروزی تحریرالشام

شکریه اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ارتباط گروه طالبان و تحریرالشام با شبکه القاعده در گذشته، زمینه‌ساز شکل‌گیری پیوندهای فکری و عملیاتی میان آن‌ها بود. طالبان برای سال‌ها به القاعده پناه داده بود و تحریر الشام نیز در ابتدا شاخه القاعده در سوریه بود. اگرچه تحریر الشام بعداً ارتباط رسمی خود را با القاعده قطع کرد، اما اشتراکات ایدئولوژیک همچنان باقی ماند.

ادامه مطلب

از دعوا بر سر قدرت تا اختلاف‌نظرهای قومی

واکاوی اختلاف‌های داخلی طالبان

مهدی سهرابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نوشتار حاضر تلاشی برای رفع ابهامات ذکر شده پیرامون سطح اختلاف‌های درونی طالبان است. لذا در ادامه، به بررسی سطح اختلاف‌های درونی حکومت طالبان پرداخته می‌شود.

ادامه مطلب

دیپلماسی غیر‌واقع‌بینانه

حضوری با هزار اما و اگر‌‌

در حالی برای سفر یک‌روزه وزیر امور خارجه به افغانستان طیفی از مسائل اقتصادی، تجاری، سیاسی، دیپلماتیک، فرهنگی و‌... را تعریف کرده‌اند که اساسا شاهد حجم وسیعی از نگرانی‌ها در مناسبات ایران با حکومت طالبان هستیم و از این منظر، طیفی از کارشناسان، ‌مطرح‌کردن برخی اهداف نظیر گسترش روابط دوجانبه و نهایی‌سازی سند جامع همکاری‌های راهبردی میان ایران و حکومت طالبان را «دیپلماسی غیرواقع‌بینانه و به دور از واقعیت‌های جاری در مناسبتا دو طرف» تفسیر می‌کنند.

ادامه مطلب

مهار پیش‌بینی نشده‌ها هدف است

اهداف روسیه از گرم گرفتن با طالبان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: «اندرو کوریبکو»، کارشناس یک مؤسسه مطالعات استراتژیک در مسکو اظهار داشت روسیه با حذف نام طالبان از فهرست گروه‌های ممنوعه خود، به‌دنبال گسترش همکاری‌های نظامی و اطلاعاتی با طالبان و مبارزه مشترک با داعش است. کوریبکو تصریح کرد: این اقدام به روسیه اجازه می‌دهد تا همکاری‌های نظامی و اطلاعاتی بیشتری با طالبان داشته باشد. این همکاری ممکن است کمک تسلیحات سبک [به طالبان] و توافق‌هایی در زمینه سرمایه‌گذاری در بخش انرژی و معدن را شامل باشد.

ادامه مطلب

مانورهای تازه دهلی نو چه تفسیری دارد؟

هند همگام با امریکا در افغانستان پسا ترامپ

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هند در تلاش است تا با استفاده از موقعیت پیش آمده، با استفاده از همراهی امریکای تحت رهبری ترامپ که به شدت به چین می تازد و واکنش تندی بر ناملایمت های منطقه پس از خروج امریکا دارد، بهره‌برداری چند منظوره ای کند.

ادامه مطلب

وابستگی های موجود

نگاهی به تنش‌های افغانستانِ تحت تسلط طالبان و پاکستان

مهدی سهرابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این نوشتار ابتدا پیشینۀ روابط دو کشور و دلایل نیاز پاکستان به افغانستان و همچنین روابط طالبان با پاکستان در سه دهۀ اخیر تشریح شده و سپس احتمال وقوع تخاصم جدی میان آنان مورد مداقه قرار گرفته است.

ادامه مطلب

جنگ‌های بی‌پایان و مأموریت دشوار رئیس‌جمهور جدید آمریکا

ترامپ و چالش‌های جهانی ۲۰۲۵

کمتر از یک ماه پس از آغاز سال ۲۰۲۵، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، از بیستم ژانویه سال ۲۰۲۵ رهبری ایالات متحده را بر عهده می‌گیرد. انتقال قدرت در واشنگتن در شرایطی رخ می‌دهد که جهان همچنان درگیر جنگ‌ها و تنش‌هایی است که برخی از آنها مستقیم و برخی غیرمستقیم بر آمریکا تأثیر خواهند گذاشت.

ادامه مطلب

در برابر طالبان و تنش‌های مرزی اخیرش

پاکستان همچنان هوشمندانه بازی می کند

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سفر صادق خان، نماینده خاص پاکستان در امور افغانستان، که مصادف است با بمباران و حملات توپخانه ای این کشور در مناطق خط دیورند، نشان می دهد که نباید در تحلیل وضعیت و به‌طور مشخص سیاست های پاکستان، دچار اشتباه شویم و تصور کنیم که طالبان از کنترل این کشور بیرون آمده است و دیگر نقشی در تحولات افغانستان ندارد

ادامه مطلب

شباهت تحولات سوریه با افغانستان

چرا حکومت بشار اسد سقوط کرد؟

علی حسین رضایان قیه باشی در یادداشتی می نویسد: بررسی های تاریخی نشان می دهد آزادی های مدنی، حقوق شهروندی، دموکراسی، حقوق بشر، آزادی پوشش، حقوق زنان و اقلیت ها مواردی نیستند که دیگران اعم از کشورهای خارجی و یا حاکمان یک شب و به صورت اتفاقی به جامعه بدهند. این باید زمانش فرارسد و تک تک شهروندان به این باور و یقین برسند که این موارد حق آنها است و برای رسید به آن هزینه داده باشند و ظرفیت چنین آزادی ها در تک تک افراد آن جامعه و کارگزاران آن ایجاد و نهادینه شده باشد.

ادامه مطلب

تندروها یک بار هم که شده با نگاه به منافع ملی عمل کنند

وقت دوری از نگاه عامیانه به تحولات منطقه

جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: جریان‌های تندرو اگر به راستی هوادار منافع و امنیت ملی هستند، در هیئت کنشگری سیاسی، مدتی را در حالت "تحمل" و قبول سیاست "بنشین و ببین" تن داده و بیش از آن که نزد جامعه جهانی به عنوان بخشی از مشکلات متهم شوند، به بخشی از راه حل برای برون رفت منطقه از مشکلات دیده شوند.

ادامه مطلب

نگاهی به واقعیت های موجود

آی اس آی با تغییر رهبری، در پی چیست؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر اساس اطلاعات موجود، جنرال ملک نخستین رئیس آی اس آی است که تا سطح دکتورا تحصیل کرده و در امریکا و انگلیس، تحصیلات نظامی داشته است. وی مسئولیت فرماندهی واحدهای ارتش پاکستان در دو منطقه بحرانی وزیرستان و بلوچستان را به عهده داشته است. وی از جمله جنرال زاده هایی است که پدرش نیز جنرال ارتش بوده است. 

ادامه مطلب

قهرمان دره پنج‌شیر

تراژدی افغانستان در نبود مسعود

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حالا در نبود مسعود، تاریخ تکرار شد و نشان داد که تا چه اندازه روایت مقاومت بعد از مسعود، خلل پذیر و بدون برنامه است. در عین حال، نمی توان قربانی ها و ایثارگری های مقاومت گران مقاومت سوم را نادیده گرفت. به روح شان درود می فرستیم و به ایثار گری شان، شاد باد باش می گوییم.

ادامه مطلب

اطاعت از رهبر نامرئی

رهبری طالبان، مرده‌ای روی تخت غسل

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: وزیر دفاع طالبان از اعضای این گروه خواست از هیبت‌الله آخندزاده، رهبر این گروه، و دیگر مقامات مانند «مرده‌ای در تخته غسل در برابر مرده‌شوی» اطاعت کنند. در این حالیست که این گروه از یک رهبر نامرئی اطاعت کرده و کورکورانه به اجرا و تطبیق فرامین آن می پردازد.

ادامه مطلب

با توجه به موج اخیر این پروژه

واکاوی پروژه ایران هراسی در افغانستان

مهدی سهرابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایجاد کینه و تفرقه‌افکنی بین دو ملت ایران و افغانستان که از جملۀ اهداف رسانه‌های معاند در پروژه ایران‌هراسی است، سال‌هاست که با ضعف مدیریت رسانه‌ای ایران، برخی از گام‌های برنامۀ خود را محقق کرده است. حال آنکه ایران و افغانستان به دلیل مشترکات تاریخی، دینی، اجتماعی و فرهنگی بسیار، از دﯾﺮﺑﺎز دارای رواﺑﻂ ﮔﺴﺘﺮده و ﻣﺴﺘﺤﮑﻤﯽ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ بوده‌اﻧﺪ. اﯾﻦ رواﺑﻂ اگرچه در سال‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻓﺮاز و ﻓﺮودﻫﺎﯾﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﻮده، اﻣﺎ پیوستگی خود را تاکنون حفظ کرده اﺳﺖ.

ادامه مطلب

از مدل سوئیسی استفاده شود

افغانستان امروز و نیاز به یک راه حل اساسی

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مشق و تمرین دموکراسی در افغانستان، علی رغم حضور بیست سال جامعه بین المللی، یک تمرین ناکام بود و با بن بست مواجه شد. حضور بیست سال جامعه بین المللی در افغانستان، علی رغم دستاوردهای محسوس در زمینه حضور زنان در افغانستان، تحصیلات عالی، تامین ارتباط افغانستان با جهان بیرون، حضور پررنگ رسانه ها، نتوانست به موفقیت برسد. 

ادامه مطلب

نگاه خیره به افغانستان

ترامپ به کجا نظر دارد و به دنبال چیست‌

علی موجانی در یادداشتی می نویسد: براساس سخنرانی‌ها، مواضع و تک‌پرانی‌های ترامپ طی کارزار انتخاباتی، برای نویسنده این سطور روشن است که دستور کار او معلوم است. او دریافته که یک اقدام ملی و بین‌المللی که کم‌هزینه‌تر و نتیجه‌بخش‌تر باشد، کدام است. ترامپ حتی بسیار روشن معلوم کرده اقدامی که محبوبیت داخلی او را چشمگیر کند و لگدی بر تابوت خاطره حکمرانی رقبای دموکراتش بزند، بازگشت به صحنه افغانستان است.

ادامه مطلب

برقراری سلطه ارعاب و وحشت

تروریسم فرهنگی و رسانه ای طالبان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فضای مجازی مانند فیسبوک، شبکه ایکس، یوتیوب، تیک تاک و غیره در خدمت منافع طالبانی به صورت خواسته و یا سازماندهی شده قرار دارد. مواد آن از ذهنیت های بی خبر، انتخاب می شود. عادی جلوه دادن وضعیت، در واقع نمایشی از شبح ترسناک طوفان و فوران خشم مردم ضد رژیم طالبان است.

ادامه مطلب

گزارش جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان آمریکا

بایدن مسئول فاجعه افغانستان است

جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان آمریکا گزارشی انتقادی درباره تحقیقات در زمینه خروج آمریکا از افغانستان منتشر کردند که در آن دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور کنونی آمریکا، «مسئول پایان فاجعه‌بار طولانی‌ترین جنگ این کشور» معرفی شده است. این گزارش به بررسی جزئیات خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان پرداخته و عنوان می‌کند که این خروج‌ که با هرج‌ومرج و شکست‌های متعدد همراه بود، نتیجه تصمیمات نادرست دولت بایدن است. در این گزارش نقش دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا که توافق خروج با طالبان را در فوریه ۲۰۲۰ امضا کرده بود، به حداقل رسیده است.

ادامه مطلب

مشکلاتی که گسترده هستند

طالبان و چالش های بقا در قدرت

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طالبان با چالش های متعددی منجمله مشکلات و چالش ها با همسایگان، منطقه و جهان مواجه است. این گروه، با وجود چالش های موجود، بسیار دشوار است، بتواند به یک نظام سیاسی استحکام یافته مبدل شود و به یک شریک بین المللی و منطقه برای منطقه و جهان، مبدل شود. در حالی که دلایل زیادی برای شکنندگی ساختار قدرت آن در آینده وجود دارد که به سقوط آنی آن، منجر خواهد شد.

ادامه مطلب

دگردیسی‌هایی که در افغانستان در جریان است

کودتای خزنده‌ی شبکه‌ی حقانی علیه طالبان سنتی!

خدایار سعیدورزی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دولت دوم طالبان که از ۲۰۲۱ آغاز شد، طایفه حقانی که به سمت شکل دادن شبکه‌ی حقانی گام برداشت، قدرتی بسیار بیش از قبل پیدا کرد. در حال حاضر چهار وزارتخانه از جمله وزارت داخله (کشور) را دراختیار دارند و همچنین امنیت کابل و استخبارات طالبان نیز در اختیار آنهاست.

ادامه مطلب

تصمیمات یک سفیر و ورود کشور به بحران

احسان الهی‌مقدم در یادداشتی می نویسد: عملکرد آقای کاظمی‌قمی، سفیر ایران در افغانستان، نشان داده است هیچ‌وقت نباید تأثیر یک سفیر را کمتر از وزیر امور خارجه دانست؛ زیرا در لحظات حساس تاریخ، تصمیمات و روش پیشبرد سیاست‌ها و تحلیل درست از آنچه دارد اتفاق می‌افتد، از طرف یک سفیر در کشور هموقتی کاظمی همیسایه که اختیارات ویژه هم دارد، می‌تواند بر سرنوشت کشور و جامعه تأثیر عمیق بگذارد و کشور را به‌سادگی وارد بحران کند. به جایی رسیده‌ایم که روزی نیست که مسئولان دولتی، نظامی و قضائی درباره مهاجران افغان صحبت نکنند. آقای کاظمی‌قمی کاری کرده است که قطعا در آینده، دوره سفیربودن و عملکردشان و تأثیر آن بر ایران در دانشکده‌ها در کتاب‌های تاریخی و روابط بین‌الملل تدریس خواهد شد. واقعیت این است که ما در تحلیل درست و شناخت واقعی از دلایل سقوط جمهوریت در افغانستان و تحویل حکومت طی توافق دوحه از طرف آمریکا به طالبان دچار اشتباه شدیم و از ذوق و خوشحالی این سقوط از هول حلیم در دیگ افتادیم و کشور با بحران مهاجران مواجه شد.

ادامه مطلب

ادوات نظامی‌ای که محل مناقشه‌اند

آمریکا به طالبان هواپیما می‌دهد؟

بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: با گذشت بیش از سه سال از سقوط کابل و تسلط مجدد طالبان بر افغانستان، سرنوشت ده‌ها هلی‌کوپتر و هواپیمای آمریکایی که توسط خلبانان ارتش پیشین جمهوری افغانستان در همان گیرودار ورود طالبان به کابل، به ازبکستان و تاجیکستان منتقل شد، همچنان محل مناقشه است.

ادامه مطلب