ایران و خاورمیانه

منطقه‌ای که هنوز مهمترین است

اهمیت ایران در تحولات جاری منطقه غرب آسیا

سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: کنشگری کشور بزرگ و اثرگذاری چون ایران بسیار حائز اهمیت است چرا که ورود و عدم ورود این کشور در تحولات پیش رو بر موفقیت یا عدم موفقیت آنها تاثیر قابل توجهی خواهد گذاشت. به همین دلیل و با توجه به توان بازدارندگی ایران، آمریکا به اتخاذ رویکرد مذاکراتی مجبور شده و گفت‌وگوها در موضوع پرونده هسته‌ای در جریان است که هر چه جلوتر می رویم دشواری‌ها و فراز و نشیب های آن بیشتر نمایان می‌شود.

ادامه مطلب

پرونده میدل ایست اینستیتیوت درباره بازگشت فشار حداکثری دولت جدید امریکا (بخش دهم)

امریکا باید برای همکاری به ایران انگیزه بدهد

بازگشت ترامپ به کاخ سفید به طور گسترده در تهران به عنوان فرصتی برای تجدید مذاکرات ایران و آمریکا تلقی می شود که می تواند فراتر از پرونده هسته ای باشد.

ادامه مطلب

استراتژی دوگانه در خاورمیانه

ترامپ جنگ اسرائیل با ایران را نمی‌خواهد

ژانگ یوان، استاد موسسه مطالعات خاورمیانه دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای در چین در گفت وگوی اختصاصی با دیپلماسی ایرانی می‌گوید: ایالات متحده همچنان به فشار همه‌جانبه اسرائیل بر ایران از جمله تأسیس فشار نظامی اسرائیل برای تضعیف امنیت ایران، ادامه خواهد داد. اما دولت ترامپ همچنین اطمینان حاصل می‌کند که تنش نظامی بین اسرائیل و ایران به سطح جنگ نرسد.

ادامه مطلب

پرونده دیپلماسی ایرانی

بن‌بست فضای مذاکره زیر سایه جنگ اراده‌ها+دانلود فایل

نویسنده: سید علی موسوی خلخالی

ادامه مطلب

پرونده میدل ایست اینستیتیوت درباره بازگشت فشار حداکثری دولت جدید امریکا (بخش هشتم)

اقتصاد مساله اصلی ایران برای گفت وگو با امریکاست

در حالی که تهران انتخاب ادامه بن‌بست در برابر ایالات متحده را در مقابل مزایای احتمالی تنش زدایی می سنجد، مسئله آمریکا احتمالاً حساس ترین و پیامدترین موضوعی است که آینده جمهوری اسلامی را شکل می دهد.

ادامه مطلب

سقوط اسد و بحرانی که همچنان ادامه دارد

صلح ایرانی در خاورمیانه پرآشوب

سهراب انعامی علمداری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحولات پرشتاب در منطقه غرب آسیا از جمله جنگ غزه و لبنان و بحران در سوریه همگی نشانه هایی از کلان روند آشوب و گذار نظم در این منطقه ژئواستراتژیک دارد. محیط امنیتی آشوب زده خاورمیانه پس از سال‌های ۲۰۱۱ تا به امروز با فضایی مبهم و حتی می‌توان گفت که منحصربه فرد روبه رو شده است، فضایی که از دید روزنا «امنیت آشوب زده» نامیده می‌شود و بحران‌ها در زنجیره‌‌ای از پیش‌بینی‌ناپذیری و تداخل، در فقدان ساز وکار مدیریت نظم منطقه‌ای، وضعیت و روندی پیچیده ای به خود می گیرد. در چنین فرایندی از بحران های مزمن، دستیابی به صلح امری پیچیده، درهم تنیده و چندوجهی خواهد بود. 

ادامه مطلب

بازی جدید استراتژیک ایران در منطقه

لزوم مهار توطئه شوم

محمد گل افروز در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این مرحله عقلای ژیوپلتیک بهتر است بیشتر به کمک میدان و دیپلماسی بیایند تا با ارائه راهکارهایی، ایران را از این بن بست ژئوپلتیک بیرون بیاورند.

ادامه مطلب

در حالی که جنگ در سایه ایران و اسرائیل ادامه دارد

منطقه و توازن قدیم و جدید

کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: ایران و حزب‌الله در یک سال گذشته نشان داده‌اند که مایل به عدول از شرایط موجود و نادیده‌گرفتن قواعد بازی مربوطه نیستند. اسرائیل با حمله گسترده علیه اصلی‌ترین رکن محور مقاومت که در پی جنایات گسترده علیه مردم نوار غزه در حال انجام است، بازدارندگی نامتقارن ایران از طریق محور مقاومت را با تهدیدی جدی مواجه کرده است.

ادامه مطلب

منطقه ای که سررشته کار به دست هیچ کس نیست

خاورمیانه، شهر بی کلانتر

این منطقه خود را در یک وضعیت "میان‌دوره ای" می‌بیند. بحث درباره تک قطبی یا چند قطبی را فراموش کنید: خاورمیانه بی‌قطب است. کسی در اینجا مهار کار را در دست ندارد.

ادامه مطلب

درس گرفتن از قدرتمندان جهان

حوزه های رقابت ایران کجاست؟

علی نصری در یادداشتی می نویسد: انتخاب هوشمندانه «حوزه‌های رقابتی»‌‌ و تمرکز نیروها و منابع خود بر آنها، از بارزترین ویژگی‌های کشورهای قدرتمند در جهان امروز است.

ادامه مطلب

گزارش نشست تخصصی

آیا جنگ منطقه ای به جنگ جهانی می انجامد؟

نشست تخصصی «آیا جنگ منطقه ای به جنگ جهانی می انجامد؟» توسط انجمن علمی مطالعات صلح ایران و مجله تئوری در استانبول و با همکاری موسسه آموزش عالی بیمه اکو در روز پنجشنبه ۱۹ بهمن ۱۴۰۲ برگزار شد. از نکات قابل توجه، برگزاری برنامه به دو زبان فارسی و ترکی بود.

ادامه مطلب

ایران نه امریکا، قدرت بزرگ منطقه

پس از ۴۵ سال تلاش های تهران نتیجه داده است

پس از ۴۵ سال تلاش، ایران سرانجام قدرت بزرگ منطقه است. تحریم، طرد و تهدید تهران کارساز نبوده است. ایالات متحده، بریتانیا و اسرائیل با یک رقیب قدرتمند روبه رو هستند که بخشی از یک اتحاد جهانی مثلثی است که توسط نیروهای مسلح قدرتمند و قدرت اقتصادی حمایت می شود.

ادامه مطلب

وقتی معادلات به هم ریخته باشد

خاورمیانه در وضعیت توازن نامتقارن

ابوالفضل خرم روز در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: خاورمیانه تقریبا به شکل کاملی در وضع طبیعی‌ای که هابز توصیف کرد، قرار گرفته است. این وضعیت حاصل از بر هم خوردن توازن قوای سنتی در این منطقه است. در واقع ما با وضعیتی مواجه هستیم که می‌توان آن را «توازن نامتقارن» نامید.

ادامه مطلب

چگونه غزه، پویش های منطقه را وارونه می کند؟

حمله غافلگیرکننده حماس و ناکار شدن سه تحول

ذهنیتی که آشفته شد، این بود که تلاش های چنددهه ای ایران برای تحکیم نفوذ منطقه ای اش، در حال میوه دادن است. اوایل سال جاری، آشتی عربستان سعودی و ایران، شناسایی ضمنی شبکه بازیگران غیردولتی منطقه ای ایران توسط عربستان را در خود داشت. هم زمان، پیشرفتی در کاهش تنش میان واشنگتن و تهران حاصل شد. ایران همچنین با کمک نیروهای نیابتی اش توانست اسرائیل را در احاطه بگیرد. امروز همه اینها، ناکار شده است. جایگاه ایران ارتقا یافته، قدرتش به رخ همگان کشیده شده و به بازیگری موثر تبدیل شده است که در هیچ حالتی نمی توان آن را نادیده گرفت.

ادامه مطلب

برندگان و بازندگان جنب و جوش جدید خاورمیانه

اسرائیل نگران از احیای امپراطوری ایران

در سطح منطقه‌ای روشن است که رهبران و ملت‌های منطقه از جنگ و هرج و مرج خسته شده‌اند و در حالی که غرق در بحران‌های بی پایان خود هستند در حسرت حرکت رو به جلوی جهان هستند. در سطح بین المللی می‌توان از نقش آمریکا و نیز تغییرات سیاسی و اجتماعی در اروپا هم زمان صعود قدرت‌های بین المللی مانند هند و چین و در آخر جنگ اوکراین به عنوان عوامل موثر در این جنب و جوش نام برد.

ادامه مطلب

در سپیده دم خاورمیانه‌ی پساآمریکایی

ایران و چین برای پر کردن خلاء شتاب می کنند

ممکن است واشنگتن ناچار باشد که با نقش روزافزون چین در منطقه کنار بیاید هرچند احتمالا برای بسیاری از آمریکاییان ناخوشایند باشد اما این هزینه کاهش مشارکت ایالات متحده در خاورمیانه است.

ادامه مطلب

بعد از غافلگیری حماس علیه اسرائیل

هراس ها از یک جنگ گسترده تر در خاورمیانه

با توجه به شراکت ایران در حملات به اسرائیل، این احتمال وجود دارد که جنگ رو به رشد سایه میان تل آویو و تهران، تشدید شود. اسرائیلی ها، الگوی پیشین حملات به غزه را که نوعا دایره محدودی داشت، تکرار نخواهند کرد. با توجه به گستره و موفقیت حمله حماس، اسرائیلی ها به محض تامین امنیت شهرهای مرزی، عملیات چشمگیری را هم از زمین و هم از هوا علیه غزه انجام خواهند داد.

ادامه مطلب

با همه اتفاقات خوبی که افتاد است

خاورمیانه‌ سردرگم

بیش از ۶۵ درصد جمعیت خاورمیانه را جوانان زیر ۳۰ سال تشکیل می دهند که در دوره ای ناآرام و پراضطراب در سطح بین المللی و منطقه ای رشد کرده اند و شخصیت آنها شکل گرفته است. آنها در عصر تحول علمی و فناوری عظیمی رشد کرده اند که توانایی ها و امکانات منحصر به فردی در اختیار آنان قرار داده است. قدرت محاسباتی و مخابراتی گوشی های هوشمند آنها فراتر از قدرت محاسباتی اولین سفینه هایی است که به سوی کره ماه پرتاب شدند. این مسئله به آنان احساس اعتماد به نفس داده است و منتظر نقش آفرینی در تصمیم گیری ها و مشخص کردن مسیر و کسب دستاوردهای سریع هستند. 

ادامه مطلب

نیویورک، شهریور ماه میزبان «مجمع گفت وگو و همکاری در خلیج فارس»

ایده منطقه ای ایران کلید می خورد

کامران کرمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: «مجمع گفت وگو و همکاری» طرحی است که جمهوری اسلامی پس از شکل گیری توافق با ریاض و اجرایی شدن به شکل بازگشت به روابط دوجانبه، آن را مطرح کرده و قرار است جزئیات آن پس از تدوین به ریاض، ابوظبی، دوحه، مسقط، کویت، منامه و بغداد ارسال شود. طرحی که در صورت موفقیت می تواند منطقه را پس از دهه ها تنش و تصاعد بحران وارد دوره ای از مصالحه و همکاری بر مبنای متغیرهای نوظهور کند.

ادامه مطلب

اولویت پنتاگونال سیاست خارجی

اعتبار، ابتکار، اقتدار، اقتصاد و ایرانیان

علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون که قریب دو سال از سکانداری دکتر امیرعبداللهیان در دستگاه دیپلماسی می گذرد در یک ارزیابی اجمالی می توان اذعان کرد که نحوه عملکرد مجموعه سیاست خارجی در برخی اولویتها از جمله تقویت روابط با همسایگان، عضویت در سازمان شانگهای، گسترش روابط با روسیه و چین، افزایش مبادلات خارجی بویژه با همسایگان  و ارائه تسهیلات به ایرانیان و دیپلماسی فرهنگی با موفقیت چشمگیر همراه بوده است. 

ادامه مطلب

اتحاد مسکو و تهران در حال تبدیل شدن به یک مشارکت راهبردی است

ایران، بازیگر کلیدی منطقه

ایران علاوه بر حضور در سوریه، در لبنان از طریق حزب‌الله، در عراق از طریق گروه‌های مسلحی مانند یگان‌های الحشد الشعبی، در یمن، جایی که حوثی‌ها را حمایت می‌کند، و در سرزمین‌های فلسطینی از طریق حماس و جهاد اسلامی، نفوذ دارد. به همین علت جمهوری اسلامی ایران یک بازیگر اساسی کلیدی در منطقه است.

ادامه مطلب

با وجود امتیازات و برتری ژئوپولتیکی

تهدیدات ساختاری برای ایران در خلیج فارس

کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: موقعیت ایران در این پهنه آبی که تنها پنجره ما به آب‌های آزاد و راه اصلی تجارت ما با جهان خارج است، به‌‌طور نسبی در حال ضعیف‌شدن است.

ادامه مطلب

جامعه بین الملل حمایت کند

چین تقویت کننده عملی صلح در خاورمیانه

با گسترش روابط دیپلماتیک چین و کشورهای خاورمیانه در دهه گذشته، ادعاهای دروغین واشنگتن آشکار شد. جامعه بین المللی باید از تلاش کشورهای خاورمیانه برای مذاکره و دستیابی به راهکار های دیپلماتیک برای حل بحران های این منطقه، حمایت کند.

ادامه مطلب

سناریوهای پیش رو در خاورمیانه؛ چگونه بازی کنیم؟

نظریه آنتروپی و تحلیل رفتار ایران

ایمان صمدی نیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران همواره جایگاه خود را به عنوان یک بازیگر اصلی در منطقه حفظ کرده و در مناطقی مانند سوریه، لبنان و یمن اعمال نفوذ کرده است. ایران با مدیریت دقیق روابط خود و بازی استراتژیک با ورق های خود، توانسته درجه ای از ثبات را در میان محیطی که مشخصه آن سطوح بالای آنتروپی است، حفظ کند. بر اساس مفهوم آنتروپی در روابط بین الملل، میزان بی نظمی یا هرج و مرج می تواند بر رفتار و تصمیم گیری دولت ها در نظام بین الملل تأثیر بگذارد.

ادامه مطلب

عناصر منطقه گرایی درونزا

چین و نظم نوین منطقه ای در غرب آسیا

سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عناصر نظم مطلوب منطقه ای ایران یعنی نظم درون زا درست در تضاد با عناصر نظم منطقه ای برونگرا است. این ثبات می خواهد، آن بی ثباتی، این مداخله مثبت قدرت های خارجی را طلب می کند، آن مداخله منفی، این مشارکت در نظم را هدف می داند، آن مشارکت را وسیله، این نظم بدون اسرائیل را دنبال می کند، آن یکی نظم با اسرائیل، این به ملت ها اصالت می دهد، آن به دولت ها، این مهندسی نظم از قاعده به رأس را دنبال می کند، آن از رأس به قاعده و بالاخره این هسته نظم منطقه ای را روابط همسایگی مبتنی بر اعتماد متقابل می داند و آن یکی هسته نظم را روابط مبتنی بر هژمونی و تفوق تلقی می کند. توافق ۱۰ مارس میان ایران و عربستان با نقش محوری چین به عنوان میانجی و بالانسر جدید منطقه ای نشان می دهد عناصر منطقه گرایی درونزا کنار هم قرار گرفته است.

ادامه مطلب

موانعی که جلوی ابرقدرت شدن منطقه ای را می گیرد

ایران، کشوری دارای مولفه های قدرت بزرگ منطقه ای

ایران در واقع دارای یک سنت دولتی باستانی رهبری در منطقه است که از امپراتوری ایران در دوران هخامنشیان آغاز شد، زمانی که قدرت ایران از رود سند تا دریای مدیترانه، از هند تا بالکان و از مصر و عربستان تا قفقاز بود. در آن زمان بود که ایران، در اصطلاح علمی مدرن، بزرگترین قدرت بزرگ و دولت اصلی بود.

ادامه مطلب

واشنگتن از متحدان خود می خواهد دفاع جمعی را تقویت کنند

نگرانی های امریکا از همکاری های نظامی ایران و روسیه

نمایندگان وزارت امور خارجه، پنتاگون و شورای امنیت ملی در کاخ سفید به نمایندگی از امریکا در گفت وگوهای ریاض شرکت می کنند. به گفته یک منبع، توجه مذاکره کنندگان نه فقط به موضوع گسترش نظامی تهران در خاورمیانه، بلکه به موضوع نزدیکی جمهوری اسلامی ایران و روسیه در زمینه همکاری های نظامی – فنی نیز جلب شده است.

ادامه مطلب

در دیدار با جمعی از بسیجیان کشور

رهبر انقلاب: مشکل ما را با آمریکا فقط باج‌دادن دائم حل می‌کند/نقشه امریکایی‌ها در غرب آسیا، سقوط ۶ کشور به قصد تضعیف ایران بود

ایشان خاطرنشان کردند: یک عده‌ای ادعای فهم سیاسی می کنند اما تحلیل‌هایشان در روزنامه و فضای مجازی واقعاً انسان را متأسف می کند. می گویند برای اینکه بتوانید این اغتشاش‌ها را تمام کنید باید مشکلتان را با آمریکا حل کنید؟! مذاکره مشکل ما را با آمریکا حل نمی‌کند؛ مشکل ما را با آمریکا یه چیز حل می کند اینکه با آمریکا باج بدهیم، اما نه فقط یک باج، دائم باج می خواهند. کدام ایرانی با غیرتی حاضر است چنین باجی بدهد؟ کسی که ایرانی باشد و غیرت داشته باشد حاضر نیست این باج ها را نمی دهد، چرا نمی فهمند، آمریکا می خواهد، ملت ایران از همه خطوط قرمز عبور کند.

ادامه مطلب

ضررهای دو طرف در صورت عدم رسیدن به تفاهم

چرا توافق هم به سود ایران است هم امریکا

اما زیان بعدی امضا نشدن توافق، بسیار بیشتر از فوایدی است که ایران و آمریکا از امضای آن به دست خواهند آورد. اگر سود و زیان را هم ملاک قرار دهیم، آمریکا و ایران به سمت امضای توافق پیش خواهند رفت چرا که پیامدهای امضا نشدن آن برای هر دو طرف سنگین است. 

ادامه مطلب

با هدف جلوگیری از تشدید فشارها بر پرونده خود

حسابی که چین روی توافق هسته ای جدید با ایران باز کرده است

محاسبات چین درباره ایران تغییر پیدا خواهد کرد اگر توافق جدید صورت گیرد. به دور از تهدید ناشی از تحریم‌ها، چین سرمایه‌گذاری خود را در ایران افزایش خواهد داد و نفوذ خود را در این کشور و خاورمیانه تعمیق خواهد بخشید.

ادامه مطلب