
به اعتقاد ناظران هنوز برای توافق امید هست
هنری راوم می گوید که انتظار دارد در هفته های آینده، انرژی زیادی توسط میانجی ها، بویژه اروپایی ها و البته کشورهای منطقه، صرف یافتن راهی خلاقانه برای ختم این داستان بشود.
ادامه مطلبهنری راوم می گوید که انتظار دارد در هفته های آینده، انرژی زیادی توسط میانجی ها، بویژه اروپایی ها و البته کشورهای منطقه، صرف یافتن راهی خلاقانه برای ختم این داستان بشود.
ادامه مطلببحران اوکراین با دو پیامی که فرستاد، موضع کسانی را در ایران تقویت کرد که اشتیاقی به توافق هسته ای ندارند. اقدام واشنگتن به مسدود کردن دارایی های روسیه و جلوگیری از دسترسی مسکو به ذخایر ارزیاش در خارج از کشور، در کنار تصمیم های مشابهی که اتحادیه اروپا و انگلیس و ژاپن و دیگر کشورهای غربی اتخاذ کردند، این باور ایرانی ها را تقویت کرد که هرگونه دستاوردی که ممکن است تهران از طریق دادن امتیازات راهبردی مانند امتیاز دادن در پروند هسته ای به دست آورد، دستاوردی شکننده و تضمین نشده است که ممکن است در نخستین اختلاف جدی بعدی با جامعه بین المللی، از بین برود.
ادامه مطلبجنگ اوکراین پیامدهایی برای اقتصاد جهان و جبهه گیری های سیاسی و ایدئولوژیک خواهد داشت که قطعا تاثیر آن را بر منطقه خاورمیانه به ویژه بر بازیگران مهم منطقه مثل ایران، اسرائیل و ترکیه خواهیم دید.
ادامه مطلبایران عملا توانسته است در مذاکرات وین، ابتکار عمل تاکتیکی را در دست گیرد و اروپایی ها و حتی مذاکره کنندگان روسی را به نامه رسان میان خود و امریکا تبدیل کند.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی می نویسد: اگر تحریم گاز روسیه فرصتی برای کشورهای دیگر از جمله ایران به وجود آورده است تا بتوانند بازار تازه ای را برای گاز خود جستوجو کنند، این فرصت ایالات متحده را نیز شامل می شود. به ویژه الآن که قیمت گاز در بازار جهانی به شدت رشد کرده و این مساله صادرات گاز از ایالات متحده به اروپا را به لحاظ اقتصادی توجیه پذیر کرده است.
ادامه مطلبدستیار نفتالی بنت می گوید: ظاهرا آمریکا از حذف نام سپاه از فهرست تروریستی، عقب کشیده و این یک دستاورد دیپلماتیک برای اسرائیل است. البته این به معنی جلوگیری از توافق هسته ای با ایران نیست.
ادامه مطلبآیا جنگ اوکراین روند جدید نزدیکی عربستان-ایران را تسریع بخشید؟ رازی که به انعطاف عربستان و وقوع تغییر در موضع تهران انجامید چیست؟ اقدامات بعدی پس از دور پنجم مذاکرات علنی در بغداد کداماند؟
ادامه مطلباگر تحریمها به سرعت برداشته شوند، حجم کمی در کوتاهمدت به بازار بینالمللی میرود و نمیتواند جایگزینی برای ۱۸۴ میلیارد مترمکعب گاز روسیه باشد که هر سال به اروپا صادر میشود. اگرچه ایران پس از روسیه دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی در جهان را دارد، اما این بخش به علت انزوا، از کمبود سرمایه گذاری به ویژه در فناوری های بهره برداری از ذخایر دریایی، ظرفیت ها و زیرساخت های صادرات گاز مایع آسیب دیده است. بیشتر گاز ایران از یک میدان گازی عظیم فراساحلی، پارس جنوبی، واقع در خلیج فارس تامین می شود. حتی اگر تحریمها برداشته شوند، ایران نمیتواند جایگزینی برای صادرات روسیه به اروپا باشد.
ادامه مطلبمحافل سیاسی ایرانی به این باور رسیده اند که واشنگتن با توجه به سرگرم بودن به پیامدهای جنگ اوکراین و فشارهای اسرائیل و افزایش هراس هم پیمانانش در خاورمیانه از تبدیل شدن مجدد تهران به تهدیدی برای منافع و ثبات آنها، تمایلی به دستیابی به توافق در شرایط کنونی ندارد.
ادامه مطلبحضرت آیتالله خامنهای در بیان اهمیت بسیار بیشتر این دغدغهها نسبت به گذشته افزودند: امروز جهان در آستانه یک نظم جدید بینالمللی است که این نظم، بعد از دوران نظم دو قطبی جهان، و نظریه نظم جهانِ تک قطبی در حال شکل گیری است که البته در این دوره آمریکا روز به روز ضعیفتر شده است. ایشان افزودند: قضایای جنگ اخیر اوکراین را باید عمیقتر و در چارچوب شکلگیری نظم جدید جهانی دید که احتمالاً فرآیندهای پیچیده و دشواری، در پی آن شکل خواهد گرفت که در چنین شرایط جدید و پیچیدهای وظیفه همه کشورها از جمله جمهوری اسلامی حضور سخت افزاری و نرم افزاری در این نظم جدید بهمنظور تأمین منافع و امنیت کشور و به حاشیه نرفتن است.
ادامه مطلبدر دو هفته گذشته، عربستان ضمن موافقت با یک آتش بس نادر در جنگ یمن، با لبنان هم شروع به همگرایی کرد. هر دوی این کشورها، صحنه نزاع های نیابتی هستند.
ادامه مطلبفرزین زندی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به طور کلی، در ساختار نوین اقتصاد جهانی، دغدغه وزارت امور خارجه و دستگاه دیپلماسی کشورها بهرهمندی از فن دیپلماسی برای جذب سرمایه، انتقال فناوریهای جدید و ارزشافزا به داخل کشور، بازاریابی برای صدور کالا و خدمات ملّی و گسترش تجارت خارجی در راستای حفظ منافع کشور است؛ امری که در مورد ایران کمتر مصداق دارد و هیئتهای دیپلماتیک ایران و دیدارهای آها با طرفهای خارجی غالبا محفلی برای حضور خیل سیاستمداران برای سیاستبازی است تا حضور گروهها و فعالان اقتصادی. این رویه در کشورهای توسعه یافته کاملا برعکس است و دیپلماسی در خدمت اقتصاد و برای تحقق منافع اقتصادی – تجاری بکار گرفته می شود. با این وجود، هر توافقی بدون به کار بستن ابزارهای متداول اما اختصاصی، که بسیاری از کشورها نیز از آنها استفاده میکنند تا فضای مثبت سیاسی را برای تنفس بهتر اقتصاد فراهم کنند، نتیجه ای جز تداوم روند موجود در پی نخواهد داشت.
ادامه مطلبجنگ در اوکراین و یمن، روابط واشنگتن و متحدان عربش را زیر فشار گذاشته است. گام هایی کوچک از دو طرف می تواند کارها را به مدار خود بازگرداند.
ادامه مطلبایوب حطاویان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: خارج ساختن سپاه از FTO فی نفسه تغییر چندانی در زمینه تاثیرات تحریمی بر اقتصاد ایران نخواهد داشت. چرا که سپاه تحت عناوین مختلفی تحریم شده است. به گونهای که دولت بوش پسر در سال ۲۰۰۷ نیروهای قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در لیست سیاه سازمانهای تروریستی جهانی وزارت خزانه داری آمریکا قرار داده بود. دولت ترامپ همچنین در سال ۲۰۱۷ کل سپاه را در این لیست قرار داد. نهایتا اینکه در سال ۲۰۱۹ به دستور ترامپ سپاه علاوه بر اینکه در لیست سازمانهای تروریستی جهان قرار گرفت همزمان به لیست سازمانهای تروریستی جهانی وزارت امور خارجه آمریکا نیز وارد شد. با توجه به تحولات منطقهای و بینالمللی خصوصا بحران فعلی اوکراین، تصمیم گیرندگان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باید در این زمینه با بررسی تمامی جوانب و اتخاذ خوانشی مبتنی بر فعل و انفعالات بینالمللی در آخرین مرحله از آخرین دور از مذاکرات هستهای حاضر شوند.
ادامه مطلببراساس گزارش های موثق، واشنگتن می خواهد، ضمانت هایی را از ایران دریافت کند تا تهران در دور زدن تحریم های امریکا علیه مسکو، به روسیه کمک نکند. آن چه قابل توجه است، این است که ایران این مساله را قاطعانه، رد نکرده و برعکس، فعالانه، در حالی چانه زنی است.
ادامه مطلبعدم علاقه عمدی به ورود ایران در هر سیاست اقتصادی فرامنطقهای که به رژیم شبه دائمی تحریمهای امریکا افزوده شده، ایران را با توجه به ذخایر انرژی و موقعیت جغرافیایی مرکزیاش که آن را به یک پل بین اروپا و آسیا تبدیل میکند، ناعادلانه به حاشیه رانده است. ایران که توسط غرب طرد شده، به طور طبیعی راهبرد خود را برای یافتن شرکای اقتصادی دیگری در آسیا تغییر داده است که به آن کمک می کنند تا به این هاب انرژی، اعم از تامین کننده و حمل و نقل، در اطراف دریای خزر و با هدف رسیدن به اروپا تبدیل شود. برای این منظور، جمهوری اسلامی می داند که پیش نیاز تقویت روابط دوجانبه خود، پیش از هر چیز با همسایگان خود، از جمله آذربایجان و ترکمنستان، یک سیاست دقیق تر است.
ادامه مطلبخارج کردن پرونده نفوذ منطقه ای ایران از میز مذاکرات با واشنگتن موجب شد مهار این نفوذ، دیگر خواسته آمریکا نباشد. به این ترتیب ایران برای کاهش میزان تنش با کشورهای پیرامون خود که دست به حرکتی سریع برای ساماندهی برگه های خود و آماده شدن برای رویارویی مرحله پس از توافق هسته ای با ایران زده اند، باید مسئله نفوذ منطقه ای خود را با آنان حل کند.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی می نویسد: رای ما، ایران، فرصت های مهمی به وجود آمده، از جمله مهمترین این فرصت ها تامین انرژی جهانی است که می تواند ما را به بازیگری مهم در عرصه جهانی تبدیل کند، اگر دیپلماسی فعال و پویایی داشته باشیم، می توانیم در این حوزه نهایت استفاده را هم از جانب غرب ببریم و هم از جانب روسیه. بی شک در این صورت می توانیم با برگه هایی که در اختیار داریم تلاش های روسیه و جامعه جهانی برای این که ما را در برابر انتخاب هایش قرار دهد، به تعویق بیندازیم. در این میان باید مانع اصلی یعنی توافق هسته ای را هر چه سریعتر برداریم و تکلیف برجام را هر چه سریعتر روشن کنیم تا بتوانیم ضمن خروج از انزوا به جمع بازیگران عرصه جهانی بپیوندیم، در غیر این صورت فرصت ها یک به یک از دست می روند و انتخاب ها روز به روز سخت تر می شوند و ما در برابر وضعیتی سخت قرار می گیریم، در آن موقع چه بسا انتخابی نداشته باشیم و مجبور شویم به انتخاب دیگران تن دهیم.
ادامه مطلبدو طرف ظاهرا در تمامی دیگر زمینه ها توافق کرده اند و آماده امضای متن نهایی هستند اما تنها بر سر سپاه پاسداران به مشکل خورده اند که ایده ای برای عبور از آن پیدا نمی کنند.
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: به راستی کسی نمیداند که دلیل اصلی توقف ملالتبار کنونی که بیشترین آسیب آن متوجه کیان اقتصادی و تبعات آن در سطوح سیاسی – اجتماعی ایران است، چرا به نقطه انجماد گذشته بازگشته است. به رغم برخی اخبار و گزارشها درباره دلیل یا دلایل بنبست کنونی، اما آنچه روشن است، ابهام جاری در چگونگی رسیدن به فرجامی است که میتواند به این وضع پایان دهد. تهران بارها گفته؛ ۹۸ درصد توافق حاصل شده و تنها دو درصد اختلافها باقی است که در صورت رفع آنها میتوان توافق را امضا کرد. این دو درصد تا چه میزان برجسته است که توانسته ۹۸درصد توافق را تا نقطه «کم لن یکن» نزدیک کند؟
ادامه مطلبسید محمد حسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در تحولات روسیه و اوکراین نیز به نظر می رسد "تردید" و "گیجی" پارادایم حاکم بر رفتار سازمان سیاست خارجی است. دستگاه سیاست خارجی دنبال چه طرحی است که از این فرصت بی سابقه به نفع کشور استفاده کند؟ سیاست نفتی و تجاری ایران در این برهه را فقط دستگاه سیاست خارجی باید برنامه ریزی کند، چه سازمانی باید با روس ها، چینی ها و حتی خود غربی ها مذاکره کند و دایره منافع را تشخیص دهد؟ اصلا تحلیل غالبی وجود دارد؟ چه برنامه ای ریخته شده است؟
ادامه مطلبایران قصد دارد برای رسیدن به ظرفیت ۵ میلیون بشکه در روز در دهه آینده، ۹۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری کند که این کشور را همردیف امارات و پس از عربستان و عراق قرار می دهد. به این ترتیب، در دنیای پساتحریم و پس از دستیابی دوباره به ظرفیت تولید اضافی نفت، ظرفیت نفت ایران به تدریج افزایش می یابد و می تواند کسری از کاهش تولید نفت روسیه را جبران کند.
ادامه مطلبخروج نام سپاه از فهرست تروریستی هم رهبران عربی منطقه را ناخرسند می کند، آن هم در هنگامه ای که بایدن در تلاش است متحدانش را علیه مسکو بسیج کرده و بهای فورانی سوخت را کاهش دهد. این کار همچنین اتحادی چنددهه ای را به خطر می اندازد که نفوذ آمریکا را در منطقه ای راهبردی گسترش داده است؛ منطقه ای که هنوز هم بیشترین صادرات انرژی را در جهان دارد.
ادامه مطلبوی همچنین درباره دستاوردهای وزارت خارجه طی هشت ماه گذشته نیز بیان کرد: وزارت امور خارجه در تمام شئون زندگی مردم همه تلاش خود را انجام داده است. امروز که با شما صحبت میکنم روابط ما با ترکیه، عمان، عراق و برخی کشورهای حوزه خلیج فارس و حوزه آسیای مرکزی و قفقاز از نظر آمار کمی رشدهای زیادی داشته در یک سال گذشته بیش از یک و سه دهم میلیارد یورو حجم تجارت ما با عمان بوده است. در ترکیه نزدیک به دو و نیم برابر شده است و با عراق و دیگر کشورها نیز همین طور. امروز نفت ایران با فرض ادامه همین شرایط در ایران و گفتوگوها در وین وضع اقتصاد ما از نظر ذخایر ارزی نسبت به این نقطه در سال گذشته بسیار بهتر است. نفت فروش میرود و به میزانی که وزارت نفت تولید میکند در بازارهای جهانی به فروش میرسد.
ادامه مطلبهیئت های مذاکره کننده ایران و امریکا بی اعتمادی خود به یکدیگر را ابراز داشته اند. این عدم اعتماد به درخواست ایران برای دریافت ضمانتی کتبی از عدم خروج دولت های آتی امریکا از توافق هسته ای، منجر شده است. جمهوری اسلامی، برنامه هسته ای خود را کاملا غیرنظامی اعلام می کند و برنامه های موشکی و سیاست های منطقه ای خود را بخشی از گفت وگوهای وین و توافق هسته ای نمی داند.
ادامه مطلبروابط آمریکا و عربستان در سال ۲۰۱۵ رو به وخامت گذاشت. توافق برجام زنگ خطر را در ریاض به صدا در آورد. جو بایدن نیز موضع سختی علیه عربستان اتخاذ کرد و قصد او برای کاهش حضور در خاورمیانه باعث نگرانی ریاض شده است.
ادامه مطلبحامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جنگ در اوکراین یک نقطه عطف مهم برای ایران است. غرب اکنون به دلیل نیاز به نفت و گاز و تمرکز ایالات متحده بر خنثی کردن تهدید هستهای ایران، حتی اگر به طور موقت، مایل به امضای توافق هستهای با ایران است. بنابراین، منافع ملی ایران مستلزم ایجاد شرایط مساعد برای انعقاد توافق هستهای است. بدون شک این اولویت خود را بر سیاستهای ایران تحمیل خواهد کرد و ممکن است اولویت پاسخ به حملات اسرائیل را تا زمان تکمیل توافق به تعویق اندازد یا تغییر دهد.
ادامه مطلباز نظر ایران، تقویت روابط با چین و روسیه، فرصتی حیاتی است که باید آن را غنیمت شمرد چرا که از نظر تهران، نظام جهانی جدیدی پس از جنگ روسیه با اوکراین ایجاد خواهد شد. همچنین ایران معتقد است تحریم های غرب علیه ایران و روسیه و چین، به این سه کشور برای تشکیل ائتلافی قدرتمند در برابر نفوذ غرب کمک خواهد کرد.
ادامه مطلبنشانه های اولیه در خصوص امکان دستیابی روسیه و اوکراین به توافق بر سر پایان دادن به جنگ، نگرانی های ایران را در خصوص احتمال حرکت مسکو در جهت مانع تراشی در مسیر دستیابی به توافق هسته ای و استفاده از آن به عنوان برگه ای برای باج خواهی از کشورهای غربی در مذاکرات بر سر تحریم هایی که علیه روسیه اعمال کرده اند، تشدید کرده است. این اقدام روسیه احتمالا موجب خواهد شد واشنگتن فشار بیشتری بر تهران وارد کند تا تصمیم نهایی خود را بگیرد و از برخی شروط خود دست بردارد.
ادامه مطلبایشان مسئولان مذاکرات را، انقلابی، متدیّن و پر جدّ و جهد خواندند و افزودند: وزیر امور خارجه و مسئولان مذاکرهکننده گزارشهای دقیقی را به مراکز داخلی می دهند. نقد و اظهار نظر درباره عملکرد آنها هم ایرادی ندارد به شرط اینکه از سوءظن و بدبینی به دور باشد و همچنانکه بارها گفتهام موجب تضعیف عناصر میدان و ناامیدی مردم نشود. رهبر انقلاب با ابراز خرسندی از مقاومت هیأت مذاکرهکننده در مقابل زورگوییها و زیادهخواهیها گفتند: طرف مقابل که بدعهدی کرد و از برجام خارج شد الان احساس درماندگی و بن بست میکند اما نظام اسلامی که با اتکای به مردم از مشکلات زیادی عبور کرده، از این مرحله هم عبور خواهد کرد.
ادامه مطلب