از چالش های انتخاب رئیس جمهور تا مشکلات ائتلاف اکثریت
عراق همچنان روی خط بحران
تنها دستاورد انتخابات اکتبر ۲۰۲۱ موفقیت مجلس برای انتخاب رئیس پس از جلسه‌ای جنجالی و بگومگوهای شدید میان برخی نمایندگان بوده است.
ادامه مطلبانتخابات عراق
بغداد در آستانه ورود به خلاء قانونی و منازعه فراگیر سیاسی
پنج سناریوی پیش‌روی حکمرانی در عراق بعد از انتخابات اکتبر ۲۰۲۱
آرمان سلیمی در یادداشتی می نویسد: اکنون پس از تفسیر ارائه شده از سوی دادگاه فدرال عراق پیرامون ماده ۷۰ قانون اساسی در ارتباط با برگزاری نشست پارلمان برای برگزیدن رئیس‌جمهور جدید، به نظر می‌رسد برگزاری نشست روز ۷ فوریه و احتمالا ۸ فوریه، در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته و احتمال برگزار نشدن نشست بیش از برگزاری آن است. حتی بعد از تفسیر دادگاه فدرال، مقتدی صدر نیز در تاکتیکی سیاسی از اعضای جریان صدر درخواست کرده که در نشست حاضر نشوند و اعضای چارچوب هماهنگی و حزب اتحادیه میهنی کردستان نیز از ابزار لازم برای تعلیق برگزاری نشست برخوردار هستند.
ادامه مطلب
جنگی که بعد از انتخابات تشدید شده است
افق تیره عراق
علی موسوی خلخالی می نویسد: انتخابات اخیر عراق در فضای گرگ و میشی برگزار شده است. انتخاباتی که برآمده از خواست تظاهرات کنندگان سال ۲۰۱۹ بود که خواهان تغییر وضع موجود بودند بدون آن که روشن کنند دقیقا چه می خواهند و چه افقی برای کشور مدنظرشان است. در عین حال که تحت تاثیر گروه ها و جریان هایی قرار گرفتند که تظاهرات را فرصتی برای تغییر کل نظام حاکم بر عراق دانستند و برای آن طرح ریزی کردند.
ادامه مطلب
لزوم حفظ وحدت شیعه
تضعیف جریان‌های حامی ایران توهم نیست
علی موسوی خلخالی می نویسد: مشعان الجبوری به صراحت می‌گوید که "ما از بس از الحشد الشعبی تو سری خوردیم تصمیم گرفتیم وارد چارچوبی شویم که دیگر از جانب الحشد الشعبی توسری نخوریم." در این سناریو همه تلاش‌ها بر این تمرکز دارد که جریان‌های همسو با الحشد الشعبی یا متحد آن در دولت آینده عراق به قدری ضعیف باشند که توانایی عمل مستقلی نداشته باشند.
ادامه مطلب
تشکلی که باید به هر قیمتی حفظ شود
وحدت شیعیان و لزوم حفظ «چارچوب هماهنگی»
علی موسوی خلخالی می نویسد: در حالی که شاهدیم اهل تسنن در یک وحدت روشنی به سر می برند و به گفته سران اهل تسنن، ترکیه و امارات متحده عربی و اردن در ایجاد این وحدت نقش مستقیمی داشته اند، شیعیان در نوعی تشتت و شکاف به سر می برند. شاید مشابه چنین وضعیتی را در میان کردها نیز شاهد باشیم ولی در آنجا نیز نوعی نگاه ایرانی – ضد ایرانی در میان است که یکی تلاش دارد دیگری را حذف کند. در عین حال که به نظر می رسد برجسته سازی شکاف شیعی – شیعی بیش از درون کردی است، چرا که هر چه باشد این شیعیان هستند که در عرف دولت سازی در عراقِ بعد از سقوط رژیم بعث، نقشی تعیین کننده در تشکیل دولت داشته‌اند. دولتی که اختیارات رئیس آن بیش از مناصب دیگر حکومتی است.
ادامه مطلب
هر لحظه امکان تغییر معادلات وجود دارد
عراق روی خط تنش
سناریوی مطرح و نزدیک تر به اجرا، پیوستن نمایندگان ائتلاف دولت قانون بدون رهبرشان مالکی به ائتلاف الفتح است، تا عنوان دولت قانون در چارچوب ائتلاف جدید شیعی باقی نماند تا نمایندگان دولت قانون هم سهمی در ترکیب دولت آینده داشته باشند. البته ممکن است تمام معادله سیاسی دگرگون شود از جمله این که ریاست پارلمان تغییر کند و ممکن است نزاع رهبران بیت سُنی درباره منصب ریاست پارلمان بار دیگر از سرگرفته شود.
ادامه مطلب
واقعگرایی از ویژگی‌های سیاست تهران
ایران و آنچه در عراق و لبنان اتفاق می‌افتد
تبریک آقای محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس ایران به محمد الحلبوسی به معنای عدم خشم سیاسی ایران از این اتفاق است. همچنین پیامی مثبت از سوی ایران در خصوص گام‌های سیاسی دیگر طبق قانون اساسی یعنی انتخاب رئیس جمهوری و نخست وزیر است. تبریک آقای قالیباف پیامی به طرف های درگیر شیعه است مبنی بر خشمگین نشدن و عدم مخالفت با اقدامات مقتدی صدر و دعوت از متحد برای قبول واقعیت و تعامل با آن و درس گرفتن از آن است.
ادامه مطلب
دو‌جنس متفاوت در عراق
شکافی که مقتدی صدر مسبب آن است
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: رئیس گروه ائتلافی سائرون در دیدار یکشنبه (۱۶ ژانویه ۲۰۲۲) با «هادی العامری» رئیس ائتلاف الفتح توافق کرده است که دو تا سه وزارتخانه را در کابینه آینده به جریان شیعی رقیب واگذارد. این توافق حامل دو هدف از سوی مقتدی صدر می‌تواند باشد: نخست؛ ایجاد شکاف میان مخالفان شیعی خود از جمله شکاف میان هادی العامری و «نوری المالکی» رئیس ائتلاف دولت قانون در انتخابات پارلمانی اخیر که توانست ۳۷ کرسی را از آن خود کند. دوم؛ بلاموضوع کردن ائتلاف «شورای هماهنگی احزاب شیعی» متشکل از گروه‌های نزدیک به سیاست‌های ایران که می‌کوشید با نزدیک شدن به جریان‌های دیگر و کسب اکثریت اعضای ائتلافی، دولت آینده را تشکیل دهد. در غیر این صورت، به عنوان قوی‌ترین فراکسیون منتقد در مجلس حضور یابد.
ادامه مطلب
عراق در آستانه بحرانی فراگیر است
جلسه نمایندگان کفن‌پوش
چنان که ظهور کفن پوشان در اولین جلسه پارلمان جدید عراق، به صراحت، حالت ناآرامی و شکاف و دودستگی به وجود آمده در صحنه سیاسی عراق را نشان می دهد، ظهور "توک توک" در نوع خود یک پیام سیاسی است، این وسیله ارتباطاتی به طور گسترده در خلال تظاهرات سال ۲۰۱۹ در مناطق مختلف عراق در اعتراض به فساد در دستگاه دولتی و شخصیت های سیاسی به کار گرفته شده بود.
ادامه مطلب
از مشکلات داخلی تا تاثیرات خارجی
چالش های پیش روی دولت جدید عراق
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برگزاری انتخابات و تشکیل دولت جدید در عراق یک امیدواری هرچند ضعیف را ایجاد کرده است، به ویژه از زمانی که سیاستمداران و رهبران فاسد با اعتراضات گسترده مجبور به استعفا شدند. انتخابات اخیر نیز نتیجه چنین اعتراضاتی بود. نتیجه انتخابات برخلاف گذشته تصویر جدیدی را ارائه کرده است. به همین علت موانع ریز و درشت زیادی بر سر راه دولت جدید عراق وجود دارد که گروهی متبحر و سیاستمدار را می طلبد تا بتوانند مرحله به مرحله از شدت این موانع بکاهند.
ادامه مطلب
فرارسیدن لحظه موعود آزمون صدر
آقای مقتدی؛ بفرمایید این گوی و این میدان!
آرمان سلیمی در یادداشتی می نویسد: صدر با طرح شعارهای انقلابی، هموره تلاش داشت که خود را به عنوان یک مصلح سیاسی و اجتماعی معرفی کند که رهبری اعتراضات مردمی را به برعهده دارد. او در گذشته همواره از پذیرش نقش‌های سیاسی امتناع کرده و جایگاه خود را در مقام منتقد حکومت حفظ کرده بود اما اکنون کلیه معادلات دگرگون شده و به نظر می‌رسد مقتدی این بار قصد دارد با تغییر قاعده دولت وحدت ملی، «دولت اکثریت» را تشکیل دهد. با این اوصاف، اکنون مساله این است که معمار جدید جکومت آتی عراق تا چه اندازه در مسیر خود موفق خواهد بود و در مسیر تشکسل کابینه چه موانعی را پیش‌رو خواهد داشت؟
ادامه مطلب
ادعا یا غرق در تو هم ممکن نیست
انتخابات عراق و دو واقعیت غیرقابل کتمان
علی موسوی خلخالی می نویسد: آنچه در پارلمان جدید عراق شاهدیم نه نماینده های جریان های سیاسی پاکدست عراق هستند که بخواهند ادعا کنند دیگران فاسدند یا فاسد بودند و ما نیستیم و نه می توانند ادعا کنند که نماینده اکثریت مردم عراق هستند. واقع گرایانِ آنها خوب می دانند مردم از وضعیت کنونی کشور به شدت ناخرسندند و از اوضاع جاری به شدت احساس سرخوردگی می کنند. آنها درک می کنند باید جانب احتیاط را رعایت کنند و کاری نکنند تا خشم مردمی به خروش تبدیل شود. آنهایی که در توهم خودبزرگ بینی به سر می برند نیز سیر وقایع به زودی به آنها ثابت خواهد کرد که واقعیت مغایر با توهماتشان است و باید واقعیت را بپذیرند. این واقعیتی است که در با لاف زنی ها یا لفافه پیچیدن ها قابل کتمان نیست.
ادامه مطلب
فضای امنیتی عراق در راستای تداوم دولت الکاظمی است
ابقای یک نخست وزیر با قیمت گزاف
فاطمه سیاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چالش کنونی عراق از درگیری نیروهای امنیتی با مردم معترض به نتایج انتخابات آغاز نشد؛ بلکه رویه های غیر قانونی، تجاوز از حقوق مندرج در قانون انتخابات جدید، عدم پاسخگویی صحیح و کامل کمیساریای عالی انتخابات، عدم رسیدگی به شکایات احزاب معترض و حتی موضع گیری ها و جولان های سیاسی برخی احزاب پیروز در انتخابات بود که این فضای ناامن را موجب شد و اعتراضات را گسترش داد.
ادامه مطلب
ایران در قاب تحولات جدید عراق
تهران توانایی‌هایش را دست کم نگیرد و واقعیت ها را دریابد
روح الله رحمانی فر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نفوذ ایران در عراق ریشه تمدنى، تاریخى، فرهنگى و مذهبى دارد. ایران به عنوان بزرگترین، پرجمعیت ترین و قدرتمندترین کشور شیعه مذهب منطقه در قامت برادر بزرگتر براى تمام شیعیان خاورمیانه قابل احترام و پذیرفته شده است امرى که مقامات تصمیم ساز کشورمان باید به آن بطور جدى توجه داشته باشند چراکه این مهم اسباب اعتمادبه‌نفس و تدابیر خردمندانه تهران را فراهم مى آورد و از افتادن در ورطه هیجان و احساسات در تمهیدات عملیاتى باز مى دارد، تهران باید آگاه باشد اگرچه در شرایط کنونى چهره اش در عراق تا حدى مخدوش شده اما در نهایت شیعیان این کشور نیک مى دانند در صورت از دست دادن حمایت تهران به شدت تضعیف می شوند.
ادامه مطلب
مردی که ثبات سیاسی ندارد
مصطفی کاظمی، اسب تراوای مقتدی صدر
اگر به سفر کاظمی به شهر صدر توجه کنیم تصویر کامل می‌شود. کاظمی که جریان مردمی موثر یا حزب یا از پیشینه سیاسی برخوردار نیست صدر را تنها پایگاه خود می‌بیند که می‌تواند برای ادامه فعالیت سیاسی خود به آن تکیه کند و اگر به نامزدی دوباره برای نخست وزیری فکر می‌کند صدری‌ها تنها طرفی هستند که می‌توانند از او حمایت کنند. در مقابل صدر نیز باور دارد کاظمی اسب تروایی است که می تواند از طریق آن نفوذش در قدرت را حفظ کند و مهم‌تر اینکه مقتدی صدر از طریق حفظ کاظمی به عنوان نخست وزیر می‌خواهد از نخست وزیر شدن یکی از شخصیت‌های وابسته به دشمنانش به ویژه از جریان مالکی پرهیز کند.
ادامه مطلب
چرا عراق زیر ذره بین است؟
محاسبات غلط کنشگران سیاسی
علی موسوی خلخالی می نویسد: می توان گفت کسانی که با برپایی تظاهرات و تحمیل خسارت های سنگین بر کشور در سال ۲۰۱۹، وادار کردن نخست وزیری که هنوز یک سال از نخست وزیری اش نگذشته بود، به استعفا در سال ۲۰۲۰ و اصرار بر برگزاری انتخابات زودهنگام، گمان می کردند می توانند طرحی نو در اندازند و جهشی در روند سیاسی کشور ایجاد کنند و به دنبال آن اهداف اصلاح طلبانه خود را دنبال کنند نه تنها به چنین هدفی نرسیدند بلکه عراق اکنون بیش از پیش آبستن حوادث پیش بینی نشده است.
ادامه مطلب
توجه غیرمعمول جامعه جهانی به بغداد
روی طناب راه رفتن ایران در عراق
واکنش خشمگینانه بین المللی به این ترور از جمله محکومیت قاطع این اقدام از سوی علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در نهایت موجب تقویت موضع الکاظمی شد و موضع رقبایش را که یک روز قبل از این حادثه تقریبا بازی مقابل الکاظمی را به نفع خود به پایان برده بودند، تضعیف کرد.
ادامه مطلب
طرف هایی که ذی نفعند
سه احتمال تلاش برای ترور کاظمی
عملیات ترور نافرجام مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق زمانی انجام شد که خشم سیاسی شدیدی در عراق نسبت به نتایج انتخابات پارلمانی وجود دارد. این انتخابات برای تقویت ثبات در کشور صورت گرفت؛ اما نتایج برعکسی داشت و دو دستگی در کشور شدت گرفت. از هم گسیختگی عنوان مرحله کنونی در راستای تلاش برای تضعیف همه طرف هاست و این بازی قدیمی آمریکاست.
ادامه مطلب
در عراق چه خبر است؟
سه سناریوی ترور کاظمی!
صباح زنگنه در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که سه سناریوی کلی برای ترور ناکام مصطفی الکاظمی وجود داشت، یا اینکه مردم از قبایل و عشایر مختلف عراق، چه کرد، چه سنی و چه شیعه به جان هم بیفتند، یا اینکه نیروهای امنیتی و ارتش با مردم عراق درگیر شوند و یا اینکه شورای امنیت سازمان ملل در قطعنامه ای جدید به طور مستقیم مدیریت شرایط عراق را در دست بگیرد.
ادامه مطلب
اتفاقی که می تواند دردسرساز شود
پیامدهای سوء قصد به نخست وزیر عراق
صابر گل‌عنبری در یادداشتی می نویسد: آنچه مهم به نظر می‌رسد، تبعات حملات پهپادی امروز است؛ چه نمایشی باشد؛ همچنان که متحدان ایران می‌گویند و چه واقعی؛ همچنان که دولت عراق و دیگر جریان‌های سیاسی تاکید می‌کنند و معمولا این روایت رسمی است که مورد پذیرش منطقه و جامعه بین‌الملل قرار می‌گیرد. از مهمترین پیامدها می‌تواند طرح جدی مساله "سلاح افسار گسیخته" و تبدیل آن به یک مطالبه ملی باشد.
ادامه مطلب
مسیر تازه ای که بعد از پیروزی در انتخابات آغاز می شود
سودای مقتدی صدر
صدر تاکنون توانسته است خودش و جریان تحت امرش را به عنوان بزرگترین نیروی مردمی که توانایی معکوس کردن روند را دارد تثبیت کند. او همچنین خودش را به عنوان شخصی به دیگران قبولانده است که می تواند در برابر مداخله های خارجی به ویژه مداخله های آمریکا و ایران، به طور علنی موضع گیری کند.
ادامه مطلب
در کش مکش ائتلاف اکثریت
نوری مالکی پیروز می شود یا مقتدی صدر؟
انتخابات با نتایج شوک آوری همراه بود که مهمترین آن، برتری بزرگ فراکسیون صدر در برابر افول دردناک فراکسیون الفتح به رهبری هادی العامری است یعنی دو طرف برجسته ای که با یکدیگر در داخل جریان شیعی مسلط بر سیاست و حکومت در عراق از زمان آغاز روند سیاسی درگیر هستند، روند سیاسی که با اشغالگری آمریکا در عراق تحمیل شد.
ادامه مطلب
در حالی که به کاهش نفوذ ایران امید بسته است
نفع ترکیه از نتایج انتخابات عراق
ناظران عراقی انتظار دارند که با توجه به سفرهای محمد الحلبوسی و مقامات کُرد به آنکارا در آستانه انتخابات، دولت جدید از روابط گرم با آنکارا برخوردار باشد. علت اصلی توجه آنکارا به عراق، حضور حزب کارگران کردستان در خاک این کشور است که از خاک عراق با ترکیه مبارزه می کند و دومین علت آن تأثیر جنگ سوریه و سومین دلیل نیز افزایش نفوذ ایران است.
ادامه مطلب
وقتی دشمنان قدیمی اشتراک منافع پیدا می کنند
مقتدی صدر بهترین امید آمریکا
این روحانی شیعه زمانی دشمن سرسخت واشنگتن در عراق بود و اکنون بهترین فرصت را برای حفظ منافع آمریکا ارائه می‌دهد.
ادامه مطلب
لزوم تشدید تلاش های ایران برای تقویت حضور خود در عراق
تهران و اهمیت عراقی که روز به روز پیچیده تر می شود
سید محسن امامی فر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه برای ایران حائز اهمیت است، اینکه منازعات میان جریان‌های اصلی شیعی در عراق بر سر تشکیل فراکسیون اکثریت پارلمان، خدشه‌ای به ثبات و امنیت عراق وارد نکند تا جریانات سلفی تروریستی و جریانات سیاسی تحت نفوذ عربستان که معارض ایران هستند، خلاء قدرت در میدان عراق را پر کنند.
ادامه مطلب
تهران عرصه را به راحتی واگذار نمی کند
جلوه‌های واقعگرایی ایران در عراق
ایران در اقدامی که می تواند گروه های مورد حمایت این کشور را که از توطئه و تقلب در انتخابات سخن می گویند آرام کند، از انتخابات عراق و نتایج آن استقبال کرد و اختلافات و کشمکش ها بر سر نتایج بین گروه های عراقی را موضوعی داخلی دانست. این موضع واقع گرایانه ایران، نشان دهنده آغاز خروج تهران از شوک اولیه و روی آوردن به برداشتی واقع بینانه از اوضاع عراق و تعامل با اوضاع موجود این کشور صرف نظر از مسیری است که تشکیل کابینه و تعیین نخست وزیر در عراق طی خواهد کرد.
ادامه مطلب
اتفاقی که می تواند مسبب مسائل مختلف شود
تشکیل دولت جدید در عراق و الزامات حفظ جایگاه ایران
مبین عبدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هیچ یک از ائتلاف‌های سیاسی، میزان آرای لازم برای تشکیل فراکسیون اکثریت در پارلمان را کسب نکردند لذا ائتلاف میان گروه‌های سیاسی برای تشکیل دولت ضروری است و جریان صدر به رغم کسب بیشترین کرسی (۷۳ کرسی) برای تشکیل کابینه جدید، نیاز به ائتلاف با سایر گروه‌های پارلمانی دارد. طبق قانون، فراکسیونی می‌تواند نامزد نخست وزیری را انتخاب کند که حد نصاب ۱۶۶ کرسی را به دست آورده باشد و جریان صدر با وجود اینکه فراکسیون اکثریت است باید برای رسیدن به این تعداد کرسی باید با بقیه احزاب و گروه‌ها ائتلاف کند.
ادامه مطلب
بر خلاف تصور تغییر موازنه های قدرت در عراق به ضرر ایران نیست
متقدی صدر پیروز اما نه یکه تاز
پلتفرم سیاسی صدر از مجموعه‌ای گسترده از شخصیت‌های قومی و سیاسی تشکیل شده است. هرچند فهرست انتخاباتی صدر اکثر کرسی‌های مجلس عراق را به خود اختصاص داده است اما این تضمین نمی‌کند که او خواهد توانست بزرگترین ائتلاف را در مجلس تشکیل دهد تا تعیین کننده نخست وزیر باشد.
ادامه مطلب
مقتدی صدر، فاتح انتخابات عراق
مردی که امریکایی‌ها بازیگری کلیدی می‌دانند
صدر همیشه مخالف حضور نیروهای اشغالگر آمریکایی، ولی مایل به همکاری با واشنگتن برای تسریع خروج آنها است. در حال حاضر، مقتدی صدر در واشنگتن به عنوان یک بازیگر کلیدی و حتی مذاکره کننده شناخته می شود.
ادامه مطلب
مشارکت پایین در انتخاباتی مهم
انتخابات عراق و فرصتی که از دست رفت
شاخص نخست، میزان مشارکت بود که از ۴۱ درصد فراتر نرفت. این رقم حتی از انتخابات پیشین نیز پایین‌تر بود که ۴۴ درصد مشارکت را به ثبت رسانده بود. این میزان مشارکت رویگردانی مردم از انتخابات و بی‌اعتمادی آنها به قدرت نظام سیاسی و حزبی برای رهبری هرگونه تغییری قابل لمس را ثابت می‌کند.
ادامه مطلب