روی طناب راه رفتن ایران در عراق

دیپلماسی ایرانی: صرف نظر از این که چه کسی مجری ترور نافرجام مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق بوده است، این اقدام، رقبای الکاظمی از جمله گروه های مسلح مورد حمایت ایران را دچار مخمصه کرد و انگشت اتهام به سوی شماری از این گروه ها دراز شد که قبلا از پهپادها برای هدف قرار دادن مقر آمریکایی ها در عراق استفاده کرده بودند. 

اقدام شاخه سیاسی برخی گروه های مسلح عراقی به محکوم کردن مشروط ترور الکاظمی، عمق مخمصه ای را که این گروه ها گرفتارش شده اند نشان داد به ویژه که این ترور نافرجام، یک روز بعد از درگیری معترضان مورد حمایت این گروه ها با نیروهای امنیتی عراقی نزدیک منطقه سبز بغداد صورت گرفت و در پی آن، تهدیداتی علیه الکاظمی مطرح شد. در شرایطی که این گروه ها از غیرممکن بودن نخست وزیری مجدد الکاظمی سخن می گفتند، ترور نافرجام او اوضاع را به نفع الکاظمی تغییر داد. 

واکنش خشمگینانه بین المللی به این ترور از جمله محکومیت قاطع این اقدام از سوی علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در نهایت موجب تقویت موضع الکاظمی شد و موضع رقبایش را که یک روز قبل از این حادثه تقریبا بازی مقابل الکاظمی را به نفع خود به پایان برده بودند، تضعیف کرد. 

سفر اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران به بغداد و دیدارش با تعداد محدودی از مقامات عراقی با این هدف صورت گرفت که ترور الکاظمی، اقدامی برخلاف رویکرد سیاسی تهران معرفی شود. گفته می شود قاآنی در دیدار با الکاظمی و همچنین برهم صالح، رئیس جمهوری عراق بر موافق نبودن تهران با آنچه برای الکاظمی اتفاق افتاد، تاکید کرده است. همچنین قاآنی بر خلاف روند همیشگی، با هیچ یک از رهبران گروه های عراقی به استثناء هادی العامری، رئیس ائتلاف الفتح دیدار نکرد. 

دکتر خالد عبدالاله، رئیس دانشکده علوم سیاسی در دانشگاه المستنصریه عراق، موضع گیری شورای امنیت در خصوص حادثه ترور نافرجام الکاظمی را ضرورتا به معنای مقدمه ای برای مداخله بین المللی مجدد در عراق با توسل به فصل هفتم منشور سازمان ملل نمی داند بلکه معتقد است هدف از این اقدام، دور نگه داشتن عراق از کشمکش های ثانویه است. 

دکتر عامر حسن فیاض، استاد علوم سیاسی نیز معتقد است توجه غیرعادی خارجی به امور داخلی عراق قبل از ماجرای ترور الکاظمی مثل ارسال غیرعادی پیام های تبریک برای طرف های پیروز در انتخابات در حالی که نتایج نهایی هنوز مشخص نشده است، نشان می دهد عراق زیر ذره بین قرار دارد و موضوع مداخلات خارجی کاملا منتفی نیست. به عقیده دکتر فیاض، عراق پیش از برگزاری انتخابات با سه سناریو مواجه بود: هرج و مرج و درگیری داخلی، تشکیل رژیم دیکتاتوری مانند دوره پیش از سال 2003 و قبول انتخابات پیش از موعد و نتایج آن. آنچه در نهایت اتفاق افتاد، سناریوی سوم بود و انتخابات با موفقیت برگزار شد.

منبع: الشرق الاوسط / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11