سودای مقتدی صدر

نویسنده: حسن فحص

دیپلماسی ایرانی: صرف نظر از بحث و جدل کنونی در محافل سیاسی عراق بین اردوگاه معترض به نتایج انتخابات پارلمانی و جریانی که با سکوت خود این نتایج را که موجب تغییر در وزن و جایگاه برخی نیروها شد، پذیرفته است، واقعیت جدیدی که عراق با آن رو به رو است به آینده نقشی مربوط می شود که قرار است یا احتمال دارد مقتدا صدر، رهبر جریان صدر در آینده سیاسی و اجتماعی و حتی دینی عراق ایفا کند.

موضع گیری های مقتدا صدر از زمان اعلام نتایج اولیه انتخابات تاکنون همواره مسیری به سمت تندتر شدن را پیموده است. وی اخیرا در واکنش به اعتراضات به نتایج انتخابات تاکید کرد از دست دادن یک کرسی یا به دست آوردن یک کرسی، تغییری در واقعیتی که پس از انتخابات تثبیت شد، ایجاد نمی کند. این سخن صدر، پیامی به نیروهای سیاسی شیعی معترض به نتایج انتخابات است مبنی بر این که نتایج را بپذیرید و با واقعیت جدید، کنار بیایید و بدانید اجازه تغییر دادن نتایج به کسی داده نخواهد شد.

مقتدا صدر با اطمینان از پیروزی خود در انتخابات پارلمانی، به ترسیم راهبردهای آینده دولت عراق در تعامل با پرونده های داخلی و خارجی از جمله مبارزه با فساد و مجازات فاسدان و بازپس گرفتن اموال غارت شده و محرومیت زدایی و اجرای سفت و سخت قوانین به طور یکسان درباره همه افراد جامعه، اشاره کرده است.

پیام ها و اظهارات مقتدا صدر ممکن است تاثیر منفی بر نفوذ و جایگاه او داشته باشد چرا که نشان می دهد او این بار شخصا وارد «بازار سیاست» شده و همه برگه هایش به ویژه میراث خانوادگی خود را روی میز گذاشته، میراثی که همواره از آن برای جمع کردن مردم در اطراف خود و ایستادن در برابر دیگر گروه های اسلام سیاسی استفاده کرده و ائتلاف های سیاسی خود را بر آن بنا کرده است.

پیام هایی که صدر می خواهد دیگران، در داخل و خارج از عراق به ویژه همسایگان این کشور و بخصوص ایران بفهمند، این است که به هیچ وجه به آنان اجازه نفوذی را نخواهد داد که موجب تغییر نتایج انتخابات و تغییر جایگاه پیشرو جریان صدر در روند سیاسی عراق شود. صدر ضمن تاکید بر حفظ وحدت داخلی و جلوگیری از حرکت کشور به سمت بحران، اصرار دارد که هیچ امتیازی نخواهد داد و هیچ راه حلی را نخواهد پذیرفت که دستاوردهایش در انتخابات را هدر دهد.

صدر تاکنون توانسته است خودش و جریان تحت امرش را به عنوان بزرگترین نیروی مردمی که توانایی معکوس کردن روند را دارد تثبیت کند. او همچنین خودش را به عنوان شخصی به دیگران قبولانده است که می تواند در برابر مداخله های خارجی به ویژه مداخله های آمریکا و ایران، به طور علنی موضع گیری کند. مقتدا صدر همچنین جریان صدر را به عنوان جریانی اسلامی – عربی معرفی کرده است و بر حاکمیت عراق و توانایی این کشور برای ایفای نقش میانجی فعال بین قدرت های درگیر در منطقه، تاکید دارد.

مقتدا صدر با احتیاط و به شکلی برنامه ریزی شده، در حال پیمودن مسیری است که او را به رهبری دینی تبدیل کند. صدر چند سال قبل اعلام کرد از سیاست کنار می رود تا دروس حوزوی خود را کامل کند. وی بعدا اعلام کرد «درس خارج» را آغاز کرده است که به او حق اجتهاد می دهد. به این ترتیب صدر در حال طی کردن پله ها برای تثبیت خود به عنوان رهبر دینی و رئیس حوزه نجف بعد از ایجاد خلأ احتمالی «مرجعیت عالی» است.

سیطره صدر بر طرفدارانش و توانایی او در هدایت آنها به شکل اطاعت کورکورانه و ولایی، در کنار ترسیم چارچوب راهبردی برای آینده عراق در سطح داخلی و خارجی به اضافه تلاش برای تثیبت رهبری دینی خود، می تواند مقدمه ای برای تبدیل شدن صدر رهبر بلامنازع این کشور باشد.

منبع: ایندیپندنت عربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11