دیپلماسی

تلاش های مثمر ثمر برای عضویت در بریکس و شانگهای

امیرعبداللهیان، وزیری که به توسعه روابط با همسایگان اعتقاد قلبی داشت

علی موسوی خلخالی می نویسد: امیرعبداللهیان به دیپلماسی اقتصادی اعتقاد راسخ داشت و برای همین در سفرهای خود به پایتخت های مختلف به ویژه کشورهای همسایه توجه ویژه ای به مناسبات اقتصادی داشت. در دوره او استقرار رایزن‌های اقتصادی در کشورهای مختلف مجددا افزایش یافت و مناسبات اقتصادی ایران با کشورهایی نظیر امارات متحده عربی، پاکستان، روسیه، ارمنستان، ترکمنستان و کشورهای دیگر رشد قابل قبولی را شاهد بود.

ادامه مطلب

با توجه به سرعت تحولات منطقه خاورمیانه

ظرافت های دیپلماسی ایران

سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سرعت رخدادها و سیال بودن شرایط به گونه ای است که متخصصان و تحلیلگران برای ارزیابی وضعیت و سمت و سوی روندهای آتی با سوالات وابهامات زیادی مواجه هستند. در چنین وضعیتی شناخت بهتر شرایط پیش روی و اینکه جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای اثرگذار در این رخدادها، سیاست خارجی خود را بر اساس چه مولفه هائی طراحی و عملیاتی کند، حائز اهمیت بسیار است. 

ادامه مطلب

درنبود دیپلماسی پویا

امید محسنی در یادداشتی می نویسد: اصلی در سیاست وجود دارد که می‌گوید هیچ تضمینی نیست یک استراتژی بسیار منطقی وبی‌نقص به نتایج مطلوب برسد. روشن‌تر اینکه حتی اگر مواضع اولیه ابران در قبال حمله اسرائیل را منطقی بدانیم و آنچه که تریبون‌داران جمهوری اسلامی از آن به عنوان پرهیز از شتابزدگی یاد کردند را یک استراتژی مهم در سیاست خارجی بدانیم، دوام و استمرار آن مورد تردید است.

ادامه مطلب

واشنگتن نیاز به یک سیاست ساده‌تر دارد

گزینه‌ای برای آرامش در روابط آمریکا با ایران

مشکل، بازدارندگی نیست بلکه این است که واشنگتن تلاش کرده کارهای بیش از حدی را با تهران انجام دهد، آن هم با یک مجموعه ابزارهای بسیار محدود و در یک دوره زمانی بسیار طولانی. با اولویت‌بندی اهداف ایالات متحده و پذیرفتن یک مجموعه پاسخ‌های انعطاف‌پذیرتر، وضعیت منطقه خاورمیانه به سامان نمی رسد اما قطعاً بهبود می‌یابد. ایران ممکن است چالشی برای سیاست‌گذاران ایالات متحده باقی بماند، اما حداقل یک چالش قابل پیش‌بینی‌تر خواهد شد.

ادامه مطلب

تهدیدی که در کمین است

خطر «اسنپ بک» در سیاست خارجی ایران

سهراب انعامی علمداری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست خارجی ایران اگرچه طی دهه های اخیر و برای دوره هایی از این چرخه تداوم و تغییر، انعطاف پذیری و دینامیک های راهبردی و ابزاری بهره برده و توانسته از دیپلماسی برای پیگیری منافع ملی بهره بگیرد اما در دوره هایی نیز به واسطه تکانه های بسیط رفتاری و کنش های هزینه زا این تغییرات به افزایش ضریب آسیب پذیری در منافع و امنیت ملی و کاهش تعامل بین المللی منجر شده است. 

ادامه مطلب

قواعد و‌ کنواسیون های حقوق بین الملل گزینشی نیست!

استفاده از دیپلماسی نظامی مهمترین گزینه برای پاسخ به اسرائیل

افسانه خسروی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد مهمترین گزینه در حمله به کنسولگری ایران در دمشق دیپلماسی نظامی است بر این اساس ما با مفهوم متناقضی مانند دیپلماسی در کنار مفهوم  نظامی گری روبه رو‌ هستیم!

ادامه مطلب

به تصمیم حاکمیت اعتماد کامل داشته باشیم

تقابل حکمت ایرانی با جنون اسرائیلی

سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دیدبانی استراتژیک در میدان و شواهد تاریخی نشان می‌دهد، در شرایط کنونی مصلحت عالی کشور که در بطن آن عزت، حکمت و عقلانیت را در بر دارد؛ عدم تغییر الگوی رفتاری و نظامی ایران در قبال صهیونیست‌هاست.

ادامه مطلب

رسانه و اقتصاد توجه

آسیب شناسی ناکارآمدی رسانه ملی در دیپلماسی عمومی و جهاد تبیین

پیروز غفرانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: منطق اقتصاد توجه نشان می دهد که هرگونه افزایش درآمدهایی که از تلاش برای جذب مخاطب به دست نیامده باشد، انگیزه های جلب مخاطب رسانه را کاهش و به سوی افزایش درآمدهای غیرمرتبط با رسالت رسانه سوق خواهد داد و آن را به ابزاری تبدیل خواهد کرد که برای جلب رضایت منبع درآمدی جدید خودفعالیت کند و نه جلب و حفظ توجه مخاطبی که قرار است برداشت هایش به سوی نوع روایت ارائه شده توسط رسانه هدایت شود. عین این مفهوم در حوزه دیپلماسی رسانه ای و دیپلماسی عمومی نیز نهفته است. رسانه به عنوان ابزار مهمی از دیپلماسی عمومی کشورها، برای تبیین نقطه نظرات، فرهنگ جامعه، مزیت های اقتصادی و فرهنگی و ... جامعه و دیگر نکاتی که افکار عمومی خارج از کشور و حتی درون کشور را به محتوای ارائه شده جلب کند به کار گرفته می شود.

ادامه مطلب

درگفت وگو با دکتر محمدجواد ظریف بررسی شد

«منافع ملی» در کجای معادلات سیاست خارجی ایران قرار دارد؟

دکتر محمدجواد ظریف در گفت وگویی تاکید دارد که، دعوای برخی دوستان بر سر برجام یک دعوای سیاسی و جناحی بود. خود آقای باقری هم اعتراف کردند که آن زمان که منتقد برجام بودند یک کنشگر سیاسی بودند و اکنون مسئول اجرایی کشور هستند. خدا پدرش را بیامرزد که امروز واقعیت را می‌گوید. اتفاقا من به خاطر همین اذعان به واقعیت برای ایشان احترام قائلم. اما نمی دانم چرا هنوز در رسانه‌ها از مذاکرات رفع تحریم‌ها حرف می‌زنند. اینجا هم با صداقت بفرمایند مذاکرات برای احیای برجام.

ادامه مطلب

رادیکال در خدمت رادیکال

چرا تندروها از ترامپ نمی‌ترسند اما از برجام می‌ترسند؟

اسفندیار خدایی در یادداشتی می نویسد: برخلاف تصور مخالفان جمهوری اسلامی، ظهور مجدد ترامپ در انتخابات ۲۰۲۴ کمترین آسیب را به اصولگرایان تندرو می‌زند.

ادامه مطلب

کارنامه سال ۱۴۰۲: چشم انداز رویکرد و اقدامات در سال پیش رو

دیپلماسی ایران از قفقاز تا غزه

سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی ایران هم به دلیل اینکه در منطقه حساس غرب آسیا قرار داشته و هم توانسته است در سال های اخیر اثرگذاری بالایی در این منطقه و محیط بین المللی داشته باشد، در این سال با مسائل و موضوعاتی رو به رو بود که در برخی از آنها نتایج ملموسی کسب کرد و برخی دیگر از موضوعات کماکان به پیگیری و بهره گیری از توان و ظرفیت های همه جانبه نیاز دارد تا بتواند منافع ملی خود را در حد قابل قبول تامین کند.

ادامه مطلب

پنج پیشنهاد

راهبرد و روش هایی برای افزایش بصیرت سیاسی و کشف واقعیات ایران و جهان

اکبر فیجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر همیشه اطلاعات سیاسی را از رسانه های منتسب به یک جریان فکری یا جبهه سیاسی کسب کنیم، به احتمال زیاد به کشف و درک واقعیات قادر نخواهیم بود و از حقیقت دور می مانیم. 

ادامه مطلب

سانسور تحلیل های واقع بینانه در رسانه های اروپایی

چرا ابرقدرت ها می جنگند

اگر گفتمان مسلط را باور کنید، سیاست خارجی غربی عبارت است از صدور دموکراسیِ لیبرال و قانون به بقیه کشورهای جهان. درحالی که همان طوری که جان مرشایمر نظریه پرداز عمده ی واقع گرایی در روابط بین المللی توضیخ می دهد، مناسبات مابین قدرت ها بیش از اینکه از ایده آل ها تبعیت کند، از ملاحظات راهبردی پیروی می کند.

ادامه مطلب

مسکو به دنبال تغییر نظام بین الملل نیست

جهان چند قطبی روسیه چگونه است؟

علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: «جهان چند قطبی» مطلوب روسیه چگونه است؟ این سوال از آن جهت حائز اهمیت است که معمولا چنین برداشت می شود که در پشت واژه ها و اصطلاحات مشترک مفاهیم مشترکی هم وجود دارد و وقتی تهران، مسکو، پکن و استانبول از «جهان چند قطبی» می گویند همگی یک فهم واحد از این جهان دارند.

ادامه مطلب

در صحنه بین المللی

چرا دانش زبان خارجی برای یک دیپلمات ضروری است

علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شاید اشتباه نباشد اگر بگوییم که مترجمان مثل نوازندگانی هستند که تلاش می کنند یک قطعه موسیقی را با ساز خود بنوازند. یک قطعه موسیقی به وسیله سازهای گوناگون و با توجه به ظرافت های مخصوص به خود نواخته می شوند. آن قطعه موسیقی اگرچه دست نخورده باقی می ماند و به گوش شنونده می رسد، اما با این حال هر سازی به شیوه خود آن قطعه را ترجمه می کند. به همین دلیل است که وقتی از زبان خارجی صحبت می کنیم باید از دو زبان صحبت کنیم: یکی زبان انگلیسی، عربی، ژاپنی و غیره و دیگری فرهنگ یا روح زبان انگلیسی، عربی، ژاپنی و غیره است!

ادامه مطلب

حملات موشکی اخیر و شرایط منطقه

ابهام در دیپلماسی ارتباط با همسایگان

قاسم محبعلی می گوید: ایران بعد از هفتاد سال روابط دوستانه وارد مناقشه با پاکستان شده و با عراق که به نظر می‌رسید متحد ایران باشد وارد چالش شد. دیگر این روابط، حداقل روی کاغذ چنین نخواهد بود.

ادامه مطلب

خطایی استراتژیک در ژئوپلیتیک بحران زده

اولویت دیپلماسی بر راه حل نظامی

صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با وجود کاستی ها در سیاست های چهار دهه گذشته، ما به عنوان ایران در بحران غزه نشان دادیم که در مدار عقلانیت قرار گرفته ایم و بازیچه دیگران نشده ایم. به نظر می رسد با وجود زخم و صدمه ای که غرور ملی ایران و ایرانیان خورده است، تنها و تنها راه نجات کشور باید تداوم و تثبیت نگاهی باشد که در قبال بحران غزه اتخاذ شد.

ادامه مطلب

محمد باقر نوبخت در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی:

دولت روحانی اهمیت سیاست خارجی را برجسته کرد/مجلس بر دیپلماسی تاثیر مستقیم می گذارد

محمد باقر نوبخت در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: بدون اینکه دولت ها در خصوص موثر بودن روابط خارجی بر مسائل داخلی، نفیاً یا اثباتاً، اظهار نظر کنند باید گفت برای کشوری که سالانه حدود ۱۰۰ ملیارد دلار از منابع بالقوه آن از خارج تامین می شود و تاثیر اتخاذ سیاست های عوامل خارجی در ارزش پول ملی برای همگان قابل رویت است، همین خود دلیلی است بر اهمیت ویژه سیاست خارجی از جمله برجام که تلاش می کرد تحریم ها را لغو کند و سرمایه گذاری خارجی را به کشور بیاورد. با حاشیه رفتن برجام کل درآمد ارزی دولت که در اوایل دهه ۹۰ حدود  ۱۰۰ میلیارد دلار بود به ناگاه به ۷.۵ میلیارد دلار در سال ۹۹ کاهش یافت، همین نشان می دهد که برجام تا چه اندازه بر روند سیاسی و اقتصادی کشور تاثیرگذار بوده و این واقعیتی غیر قابل انکار است.

ادامه مطلب

چیزی که دیپلماسی متفاوت است

سیاست خارجی و کف خیابان

کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: سیاست خارجی با دیپلماسی که راهکار اجرا و پیشبرد سیاست خارجی است، متفاوت است. همان‌قدر که تصمیم‌گیری در سیاست خارجی باید از طریق بحث عمومی صورت گیرد، دیپلماسی امری محرمانه و مختص کارگزاران مربوطه است.

ادامه مطلب

رامین مهمانپرست در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی:

هنوز به تعادل در سیاست خارجی نرسیده ایم/دیپلماسی ما از عدم هماهنگی رنج می برد/چرا پارسال توافق نشد؟

رامین مهمانپرست در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: در رابطه با بحران هایی که پیش آمد به ویژه دو بحران روسیه – اوکراین و بحران غزه و طوفان الاقصی، من فکر می کنم در سیاست خارجی ما باید روی انسجام و اقتدار سیاست خارجی بین همه عواملی که تاثیر دارند و دخیل هستند بیشتر تاکید کنیم. من اعتقاد به جدا بودن عوامل مختلف ندارم. بحثی هم که از قبل بین دیپلماسی و میدان مطرح بود بنده این بحث را به این شکل قبول ندارم. من معتقدم که میدان بخشی از سیاست خارجی است. همان طور که بخش های اقتصادی بخشی از سیاست خارجی هستند. کما این که روابط سیاسی و روابط مستقیم نیز بخشی از سیاست خارجی محسوب می شوند. بحث های فرهنگی و اجتماعی و دیپلماسی عمومی، همگی اینها با هم می توانند یک سیاست خارجی را شکل بدهند. ولی حتما یک انسجام و هماهنگی لازم است. ما در بعضی جاها ممکن است به لحاظ دیپلماسی دفاعی یا بحث میدان توفیقاتی بزرگ به دست آورده باشیم اما چون آن هماهنگی لازم در سیاست خارجی و دیپلماسی نبوده است ما نتوانسته ایم از فواید اقتصادی آن هم بهره ببریم.

ادامه مطلب

یک دیپلمات نیز مانند یک پژوهشگر باید ذهن مساله مند و نظام مند داشته باشد

نسبت اخلاق پژوهش و اخلاق دیپلماتیک

نعمت اله مظفرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد همانگونه که پژوهش نیازمند اخلاق و روحیه مساله مندانه است، دیپلماسی نیز باید مساله مندانه و روشمند باشد. دیپلماتها بویژه دیپلماتهای دوجانبه کار عمیقا نیازمند دیسیپلین اندیشه و جامعه شناسی سیاسی هستند.

ادامه مطلب

رئیس مرکز رشد و نوآوری پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی:

در رویداد طبا از ایده‌های برتر در حوزه دیپلماسی حمایت می‌کنیم

دکتر مهدی رحیمی رئیس مرکز رشد و نوآوری پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تشریح ایده این مرکز و اهداف آن گفت: ما در مرکز رشد و نوآوری پژوهشگاه در پی فعال‌سازیِ استعاره «هزار تدبیر هزار اراده» یا حل مسائل حاکمیت توسط اکوسیستم نوآوری کشور و ایفای نقش تنظیم‌گری حاکمیت و ارکان آن در مقابل استعاره «یک تدبیر یک اراده» یا حل مسائل حاکمیت صرفاً توسط ارکان حاکمیت هستیم. بر همین اساس مرکز در راستای چشم‌انداز و اصول تحولی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در نظر دارد از رهگذر استفاده ظرفیت نخبگانی موجود در کشور متشکل از پنج گروه «اساتید»، «کارگزاران نظام»، «نخبگان جوان»، «نوآوران» و «خبرنگاران»، در قالبی نظام‌مند، فعالانه و کنش‌مندانه، اول اینکه اتصال ظرفیت یادشده را با شبکه مدیریتی کشور برای شناسایی و حل حوزه‌های مسئله‌خیز و طرح‌های تحولی حاکمیت ایجاد کند و دوم آنکه بر شکل‌دهی و توسعه فناوری‌های نرم و سخت نوظهور و تحول‌آفرین «در» و «بر» حوزه حکمرانی توسط آن ظرفیت اقدام کند.

ادامه مطلب

تحولاتی که زیر نظر است

تاثیرات هوش مصنوعی بر روابط بین الملل

محمد نصیرزاده و طاهره حسن پور در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: تاثیر هوش مصنوعی بر امنیت و سیاست بین‌الملل و بویژه حوزه دیپلماسی در حالی است که سیاست و رفتار سیاسی یکی از پیچیده‌ترین رفتارهای انسان بوده و این پیچیدگی در عرصه بین‌الملل به حد اعلی خود می‌رسد.

ادامه مطلب

لزوم رفع اشکالاتمان در سیاست خارجی

چرا با «مرگ بر روسیه» مخالفم

علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حتی اگر به اندازه چین هم قدرتمند شویم باز هم باید با دیگران تعامل کنیم. در واقع همین قدرت تعامل است که یکی از عناصر موفقیت چین در جهان به شمار می رود. فرقی نمی کند که ایالات متحده باشد یا جزایر سیشل، باید با همه کشورها و بر اساس منافع ملی خود در تعامل باشیم.

ادامه مطلب

فراخوان رویداد حمایت از ایده‌ها، محصولات و خدمات حوزه دیپلماسی

در این رویداد، با بررسی و ارزیابی پیشنهادها (پروپوزال‌ها)، افراد و موسسات نخبه در زمینه دیپلماسی شناسایی شده و از طریق حمایت‌های معنوی و مالی مرکز رشد، تشویق می‌شوند تا پیشنهادهای خود را به ثمر برسانند.

ادامه مطلب

یک پرسش، یک پاسخ؛ پری آزرم وند- مختاری در گفت و شنودی از روزگاران دیپلماتیک (قسمت ششم)

بانوی ایرانی ناظر بر گسترش روابط ایران و استرالیا

پری آزرم وند - مختاری در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: مسؤولیت من در سفارتخانه (در استرالیا) در زمینۀ مطبوعاتی و سیاسی این بود که تقریباً تمام صبح به بررسی دقیق مطبوعات عمدۀ استرالیا و نیز بریده های جراید دیگر و مطالب پخش شده از رادیو و تلویزیون های استرالیا می پرداختم و بعدازظهر گزارش هایی می نوشتم که از بررسی های صبح استخراج و استنتاج کرده بودم. این گزارش ها – بسته به ماهیت و فوری بودن یا غیرفوری بودن آنها – بعدازظهر به تهران فرستاده می شد یا در گزارش هفتگی/ دوبار در هفته گنجانده می شد. به دلیل اختلاف ساعت بین ایران و استرالیا گزارش ها و تلگراف هایی که صبح و اوایل بعدازظهر روی آنها کار شده بود و اواسط بعدازظهر به مرکز فرستاده می شد عملاً صبحِ تهران به وزارتخانه می رسید. کارهای دیگر از جمله تماس با مقامات مربوطۀ استرالیا، کارهای فرهنگی و همکاری با مراکز آموزشی یا مراکز جهانگردی و فرهنگی استرالیا طبعاً بخش دیگری از کار در سفارتخانه بود که در طول روز به آنها پرداخته می شد و این کارها گاه جنبۀ واکنشی داشت و گاه به ابتکار ما آغاز می شد.

ادامه مطلب

نامه سرگشاده نوبری به شورای نگهبان:

به دوگانگی دیپلماسی و میدان پایان دهید

ناصر نوبری, سفیر پیشین ایران در اتحاد جماهیر شوروی در نامه‌ای سرگشاده به شورای نگهبان به انتقاد از دوگانگی دیپلماسی و میدان پرداخته و می نویسد: شورای محترم نگهبان، اگر هنوز در کشور بلوغ ساختاری برای ایجاد اتحاد و هماهنگی و یکپارچگی بین میدان و دیپلماسی حاصل نشده، حداقل اجازه ندهید دوگانگی و تعارض، قانونی و تثبیت گردد.

ادامه مطلب

جایگاه ما در شبکه به هم تنیده جهانی کجاست؟

بنیادی‌ترین نقصانِ سیاستِ خارجی ایران

محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: به نظر می‌رسد در عرصۀ سیاسی، آن‌هایی که با ایران دوست هستند بیشتر سنت «دوری و دوستی» را برگزیده‌اند. Hedging و Leverage ایران بیشتر در مدارهای نظامی و در جهتِ بازدارندگی و با پشتوانۀ مکتب امنیتی و اندیشۀ Keeping enemies at bay است. به یک معنا، سیاست خارجی ایران، از Leverage نظامی و امنیتی بهره‌مند است و آن هم با احتیاط مدیریت می‌شود.

ادامه مطلب

نظم و بی نظمی کیسینجر دیپلماسی را جا به جا کرد

سایه جادوگر بر فعل و انفعالات روابط بین‌الملل

علی ودایع در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برخی می‌گویند که دست کیسینجر به خون هزاران نفر در کشورهای مختلف آلوده‌است. برخی می‌گویند او یک آمریکایی میهن پرست بود. برخی می‌گویند او توانست با دیپلماسی مانع جنگ‌های بزرگ شود. شاید طنز ماجرا همین جمله باشد که متهم به ارتکاب جنایت جنگی برنده جایزه صلح نوبل بوده‌است. 

ادامه مطلب

کشورهای شورای همکاری چقدر موفق بودند؟

دیپلماسی عربی در محک جنگ غزه

افزایش فعالیت‌‌های دیپلماتیک در منطقه این امید را ایجاد کرد که کشورهای شورای همکاری قادرند بر کارزار نظامی اسرائیل علیه نوار غزه تاثیر بگذارند و از گسترش درگیری‌‌ها در منطقه جلوگیری کنند، چرا که به هر حال برخی از کشورهای شورای همکاری همچون امارات متحده عربی و بحرین با اسرائیل کانال‌‌های ارتباطی رسمی دارند.

ادامه مطلب