ایران و روسیه در حال زنده کردن گذشته امپریالی خود هستند اما این بار به روشی عاقلانه تر در حال کاهش منازعه و ایجاد یک نظم متفاوتند. برای مثال، در جنوب قفقاز و دریای خزر، هر دو کشور از ایده منطقه گرایی استقبال می کنند. ایده هایی همچون ۳+۳ (ترکیه، روسیه، ایران به علاوه ارمنستان، آذربایجان و گرجستان) بازتاب همین تفکر است.
ادامه مطلب
گسترش باشگاه های بین المللی همیشه چیز خوبی نیست. اگر کشوری به سازمانی بپیوندد که آمادگی اقدام جمعی را نداشته باشد، کار سازمان را فلج می کند. اگر کشورهایی به سازمان بپیوندند که اهداف آن را نداشته باشند، سازمان نه تنها فلج می شود، بلکه از هم می پاشد، این همان اتفاقی است که برای اتحادیه اروپا می افتد که پس از ورود اروپای شرقی هنوز قادر به بهبودی نیست. کارشناسان می گویند که ایران در سازمان همکاری شانگهای چنین نیست. به نظر آنها، تکمیل مجدد سازمان شانگهای نه فقط برای تهران، بلکه برای کشورهای شریک نیز مفید است و این سازمان را به سطح جدید و بسیار سودمندی برای روسیه خواهد رساند.
ادامه مطلب
اسماعیل فروغی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از قرار معلوم یکی از اهداف اصلی اجلاس پیش روی بریکس، جست وجوی راهکارهای عملی ایجاد یک ارز جدید به جای دلار امریکایی خواهد بود تا امریکا نتواند بیش از این از ارز دلار منحیث یک تهدید و یک سلاح کشنده علیه مخالفان استفاده کند.
ادامه مطلب
فرشاد عادل در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با بررسی دقیق اقدامات کشورهای منطقه می‌توان به این نتیجه رسید که صف بندی جدیدی در منطقه در حال شکل گیری است و کشورهای منطقه تلاش دارند با ایجاد چسبندگی اقتصادی به واسطه کریدورهای توسعه‌ای غرب آسیا را آماده‌ی تبدیل شدن به یک همکار استراتژیک برای برنامه‌های بلند پروازانه چین کنند. برنامه هایی که طی دهه های آینده گره خوردگی اقتصادی در سرتاسر پهنه ی به هم پیوسته‌ی آفرو اوراسیا را سبب خواهد شد و با ابتکار اقتصادی پهنه و راه و نیز سازمان های بین المللی نظیر شانگهای و بریکس پشتیبانی می‌شود. اما در این میان ایران بازیگری است که می‌تواند پررنگ ترین نقش را در این برنامه ها ایفا کند و به همین سبب تلاش برای مهار ایران امری است که مورد اجماع قدرت های منطقه قرار دارد.
ادامه مطلب
آمریکا با متحدان خود به دنبال تشکیل یک ناتوی آسیایی است که مشکلات بیشتری را برای چین و روسیه ایجاد می‌کند. این امر نسبت به درگیری‌های بین المللی بیشتری هشدار می‌دهد.
ادامه مطلب
اخیرا جمهوری آذربایجان پس از ۳۰ سال، سفارت خود در اسرائیل را افتتاح کرد و سفارت اسرائیل نیز با حضور وزیر امور خارجه آن در عشق آباد، پایتخت ترکمنستان که فقط ۱۵ مایل تا مرزهای ایران فاصله دارد، افتتاح شد.
ادامه مطلب
محمد رشمه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همگرایی منطقه‌ای و عضویت ایران در سازمان‌ها و نهادهای مهم و تاثیرگذار منطقه‌ای و بین المللی از جمله سازمان همکاری شانگهای نقشی مهم در حفظ و تضمین منافع ملی و حیاتی کشور خواهد داشت که با عضویت رسمی و دائمی ایران در سازمان مذکور در سپتامبر ۲۰۲۲، گامی مهم در تقویت نگاه به شرق و شکل گیری هویت اوراسیایی جمهوری اسلامی برداشته شد که بدون شک در صورت بهره مندی کامل از منافع و مزایای آن توسط ایران که پیش‌تر نیز بدان اشاره شد، منافع ملی بلند مدت متعددی را در حوزه‌های اقتصادی و تجاری، سیاسی، امنیتی، فرهنگی، بهداشتی، زیست محیطی و غیره برای کشورمان در پی خواهد داشت.
ادامه مطلب
تلاش های غرب برای محدودسازی اقتصادی و نظامی ایران، این کشور را متوجه شرق کرد. در یک دهه گذشته، ایران روند ادغام در سازمان همکاری های شانگهای، تقاضا برای پیوستن به گروه بریکس و افزایش همکاری اش با سازمان پیمان همکاری های جمعی که زیر سلطه روسیه است را آغاز کرد. این روابط، ایران را در گذر سال های آینده، به عنوان یک قدرت یوروآسیایی بازتعریف می کند و همراه با تقویت جایگاه منطقه ای اش در خاورمیانه، نفوذ جهانی اش را هم گسترش می دهد.
ادامه مطلب
بهاء الدین بازرگانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: گرچه در کوتاه مدت، اروپا، ژاپن، کره، استرالیا و بریتانیا، خیلی بیشتر از گذشته تحت سلطه و گوش به فرمان آمریکا قرار گرفته اند، اما با ادامه جنگ و در صورت تاب آوری روسیه، نظام امپراتوری آمریکایی که در شرق دور نیز با چین سرشاخ است شروع به کوچک تر شدن می کند و متحدان لاجرم از آن پراکنده می شوند. برای همین است که بسیاری از تحلیلگران امروزه، جنگ در اورآسیا را با مقیاس "جنگ جهانی" ارزیابی می کنند.
ادامه مطلب
امارات متحده عربی، این فرصت را فراهم می‌بیند که جایگاه خود را در آینده آسیای مرکزی بر اساس استراتژی‌هایی برای دستیابی به اهداف مهم ژئوپلتیک و ژئواکونومیک آن که متناسب با دیدگاه ابوظبی است؛ استوار کند.
ادامه مطلب
وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد بهترین کار تمرکز بر همین غرب آسیا باشد و بیش از همه همسایگان خود را دریابیم و به فکر توسعه روابط با آنها باشیم. و الا مثل نظم شکل گرفته بعد از جنگ جهانی دوم به جای بازیگر بودن، سرگردان نگاه به بازیگران خواهیم بود و نه شرقی و نه غربی خواهیم شد و صرفا نگاهمان یا به شرق دوخته خواهد شد، یا توجهمان به غرب خواهد بود یا صرفا در انتظار معجزه ای از جنبش عدم تعهد، پیمان شانگهای، اتحادیه اوراسیا خواهیم ماند.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بطور کلی اشتیاق امریکا برای حضور در شرق اروپا و خصوصا منطقه بالکان راهبردی حساب شده در راستای جهانی شدن و تسلط بر شاهراه مراسلاتی و ترانزیتی انرژی و کالا ارزیابی می شود چرا که یک نظریه سیاسی از دیرباز مطرح بود که اروپای شرقی قلب مهمترین نقطه حساس جهان است و کشوری که بر آن حاکم شود، بر جهان نیز تسلط خواهد یافت.
ادامه مطلب
علی رضوان پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: استراتژی غرب به بازنگری رادیکال و پاسخی روشن به همگرایی ایدئولوژیک روسیه و ترکیه نیاز دارد. آنها باید روایت های کلیدی خود در مورد وضعیت جدید ژئوپلیتیکی و تأثیر همکاری رو به رشد بین مسکو و آنکارا را تعریف کنند، به ویژه که مشارکت با ترکیه مستلزم دیدگاه های جدید و درک جدیدی از اعتماد و قابلیت اطمینان است.
ادامه مطلب
در اواخر ماه مه، الکساندر نوواک با محمد مخبر و نمایندگان محافل تجاری ایران دیدار کرد. در خصوص ادغان سیستم های پرداخت شتاب و میر توافق حاصل شد. نوواک همچنین، از نیت روسیه برای استفاده حداکثری از ارزهای ملی و مبادله در تجارت متقابل خبر داد. حجم مبادلات تجاری روسیه و ایران به ۴ میلیارد دلار می رسد. به گزارش رسانه های گروهی ایران، در سال جاری تهران قصد دارد این شاخص را ده برابر کند.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر چه واهمه از گرایش همسایگان به غرب را می توان محرکی بالقوه برای یک حمله نظامی دانست، اما انگیزه‌های طولانی مدت پوتین برای حمله به اوکراین را می توان در ایدئولوژی اوراسیانیسم “ Eurasianism “ برآمده از افکار فلسفه سیاسی آلکساندر دوگین Aleksandr Gelyevich Dugin” “ که یکی از شناخته شده ترین ایدئولوگ های اوراسیانیسم است، جستجو کرد.
ادامه مطلب
فرزین رحمتی گیلوائی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ازبکستان در این سه دهه تحت تأثیر شرایط موجود و به منظور رفع نیازهای خود دائما همانند اسپند روی آتش در حال تقلا و تلاش بوده تا نتایج مورد نظر خود را حاصل کند، در خصوص برخی از مدیران هم اینگونه است، یعنی رسیدن به هدف به قیمت تکاپوی نامتوازن حتی در ازای سوختن!
ادامه مطلب
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عضویت ایران در سازمان شانگهای می تواند به اتصال کریدورهای شمال و جنوب منجر شود که عامل مهمی در قدرت منطقه و تحت تسلط گرفتن مسیرهای مهم در این قاره است.
ادامه مطلب
حسام الدین حجت زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اتحادیه اقتصادی اوزاسیا (EAEU) شامل کشورهای فدراسیون روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان، ارمنستان به-عنوان اعضای دائم در ماه مه سال ۲۰۱۴ به ابتکار مسکو شکل گرفت. از بدو تأسیس این اتحادیه، ایران همواره برای پیوستن به آن تلاش می کرد و در اواخر سال ۲۰۱۹ موفق شد با امضای موافقتنامه تجارت ترجیحی به عضویت منطقه آزاد تجاری انحادیه اقتصادی اوراسیا دربیاید. با این حال، جمهوری اسلامی ایران همچنان در پیوستن کامل به این اتحادیه به عنوان راهگشای تعمیق روابط با کشورهای این حوزه جغرافیایی پیرامونی ایران ناکام مانده و با وجود امضای موافقتنامه تجارت ترجیحی با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، منافع اقتصادی و تجاری مورد انتظار تهران در اوراسیا همچنان تأمین نشده است.
ادامه مطلب
انسداد اخیر کانال سوئز و عبور سالانه بیش از یک میلیارد تن کالا از مسیر این کانال، یافتن مسیر جایگزین و کم ریسک تری را برای حمل و نقل کالا و بار ضروری می کند و در این میان، کریدور شمال- جنوب با برخورداری از کاهش مدت زمان سفر تا ۲۰ روز و صرفه جویی در هزینه ها تا ۳۰ درصد یکی از بهترین گزینه هاست که موقعیت جغرافیایی و نقش آفرینی ایران در آن راهبردی ارزیابی می شود.
ادامه مطلب
عباس خمارباغی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیوستن جمهوری اسلامی ایران به "اتحادیه اقتصادی اوراسیا" در شرایطی که ایالات متحده آمریکا محدودیت های یک جانبه بسیاری علیه ایران اعمال کرده که به کاهش صادرات نفت ایران منجر شده است، می تواند برای کشورمان در حوزه تعاملات اقتصادی فرصت حائز اهمیتی را به وجود آورد.
ادامه مطلب
شاید ایران به دلیل ضرورت ناشی از شرایط جغرافیایی آن یک شریک ناگزیر برای ابتکارعمل کمربند و جاده چین یا کوریدور بین المللی شمال-جنوب روسیه تلقی شود، اما روس ها و چینی ها به وضوح تمایلی برای نزدیک شدن بیشتر به جمهوری اسلامی ندارند. مشکلات سیاست خارجی ایران به درگیری آن با ایالات متحده محدود نمی شود و شمار زیادی از کشورهای دیگر در غرب آسیا یا کشورهای عربی خلیج فارس و همچنین اسرائیل را نیز در بر می گیرد و چین و روسیه نمی خواهند به دلیل سیاست خارجی انقلابی ایران وارد درگیری ها شوند.
ادامه مطلب
پیوندهای تجاری-اقتصادی ایران بعضا به دلیل تنش های سیاسی با غرب و تا حدی هم به دلیل رشد اقتصاد شرق دور، از اوایل سال ۲۰۰۰ به آن سمت تغییر جهت یافت. در سال های اخیر ایران همچنین به سمت روسیه و سایر کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق گرایش داشته که در اینجا هم زوال روابط با غرب کاتالیزور اصلی بوده است.
ادامه مطلب
هادی غلام نیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موانعی وجود دارند که وزن برابر و حتی بیشتری از عنصر تحریم در قبال توسعه صادرات کشور داراست. این موانع شامل چه عناصر و مولفههایی میشوند و چگونه بر روند صادرات غیر نفتی کشور اثر می‌گذارند؟ سوال مهم تر اینکه چرا نتوانستیم به اهداف برنامه توسعه ششم، یعنی صادرات بیش از ۱۱۲ میلیارد دلاری محصولات غیر نفتی دست یابیم؟ و اینکه چرا همیشه باید برای اعداد و ارقام صادرات کشورهایی همچون ترکیه حسرت بخوریم؟
ادامه مطلب
به عضویت درآمدن ایران در اتحادیه اقتصادی یورو آسیا به طور چشمگیری، اوضاع را نه فقط در ماورای قفقاز، بلکه در خاور میانه تغییر خواهد داد. در این میان، روندهای همگرایی اقتصادی مشکلات مرتبط با امنیت منطقه ای را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اصطلاح سیب سرخ “Kizil Elma" که در میتولوژی ترکی به معنای هدف نهایی بوده نمادی از یک جنبش پان ترکیسم است که هدف آن اتحاد ترک ها در هر گوشه کره زمین برای دستیابی به برتری جهانی است. این مفهوم در قلب توسعه طلبی ترکیه نهفته شده چنانچه فخرالدین آلتون "Fahrettin Altun”، رئیس سازمان ارتباطات نهاد ریاست‌جمهوری ترکیه، اعلام داشته که «سیب سرخ» برای ما به معنی ترکیه‌ای قوی، بزرگ و نماد پیشرفت مبارک ملت ماست که از ملازگرد سال ۱۰۷۱ تا ۱۵ ژوئیه (کودتای شکست‌خورده ۲۰۱۶) حماسه سازی کرده است. «سیب سرخ»به مانند درخت عظیمی است که از جبل الطارق تا حجاز، از بالکان تا آسیا سایه دارد. نکته آن که سلجوقیان که اسلاف عثمانی بودند در سال ۱۰۷۱ میلادی نیروهای عمدتاً یونانی امپراتوری بیزانس را شکست دادند و دروازه‌های آناتولی را به روی ترک‌ها گشودند. در ترکیه از این پیروزی به عنوان آغاز ترکی شدن تدریجی آناتولی یاد می شود.
ادامه مطلب
الیاس واحدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیام اصلی سخنان اردوغان در باکو که همکاری ۶ جانبه در قفقاز جنوبی بود توسط اکثر ایرانیان شنیده نشد ولی شعرخوانی وی در رود ارس به یک جنجال تبدیل شد! در هر صورت زمینه های سیاسی و فرهنگی اتحاد بزرگ بین ایران و ترکیه در آن طرف مرز وجود دارد و در طرف ما، اگر انگیزه ای برای بازگشت به شکوه سلجوقی و ایده امت اسلامی وجود ندارد، حداقل در حد نظم قصر شیرین به همکاری بیندیشیم و خواستار برگشت به تفکر خصمانه چالدرانیسم نباشیم!
ادامه مطلب
صادق ملکی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی درباره امکان ایجاد اتحادیه میان ایران و ترکیه و دیگر کشورهای منطقه می گوید: یک نکته اساسی که از نگاه پیشنهاد دهندگان این اتحادیه پنهان می ماند، جایگاه ایران در نظام بین‌الملل است. ایران بدون حل مشکلات خود با آمریکا در منطقه خاورمیانه در هیچ اتحادیه ای جای نخواهد داشت. واضح تر بگویم راه اتحادیه مبتنی بر ستون های ایران و ترکیه، نه از تهران و آنکارا، بلکه از واشینگتن می گذرد. سنتو نیز از همین مسیر گذشت. ما به عنوان ایران تا زمانی که با آمریکا چالش داشته باشیم سخن گفتن از همکاری و شکل گیری یک اتحادیه یک خیال بافی است. ایران از گذشته و تا امروز از یک تنهایی تاریخی در رنج بوده و پس از انقلاب با درگیر شدن با آمریکا این تنهایی منطقه ای، تبدیل به تنهایی استراتژیک در منطقه و جهان شده است.
ادامه مطلب
پکن و تهران خود را برای یک توافق بزرگ ۲۵ ساله اقتصادی و امنیتی آماده می کنند؛ توافقی که طبق آن، چین ۴۰۰ میلیارد دلار در ایران سرمایه گذاری می کند. هدف بررسی جزئیات توافق پیشنهادی نیست؛ بلکه بررسی پیشینه ژئوپلیتیک و تاریخی است که دو کشور را به سمت چنین توافقی سوق داده.
ادامه مطلب
حامد موذنی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جغرافیای ایران یک موقعیت بسیار راهبردی در راستای نیل به اهداف ژئوپولیتیک و تسهیل دسترسی به بازارهای جهان برای اعضای اتحادیه محسوب می‌شود در نتیجه توافق‌نامه اتحادیه اوراسیا با ایران یک دستاورد برد ـ برد برای دو طرف به شمار می‌رود.
ادامه مطلب
حسام الدین حجت زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بازتعریف مفهوم اوراسیا درواقع آنچه را که ولادمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، در سال ۲۰۱۰ از آن به‌عنوان «اروپای بزرگ‌تر؛ از لیسبون تا ولادی‌وُستوک» یاد کرد، تکمیل کرده است. برهمین‌اساس به‌نظر می‌رسد مداخله مسکو در اوکراین به سود مخالفان مسلح دولت کیِف از سال ۲۰۱۴، افزایش دخالت نظامی و تحرکات سیاسی روسیه در غرب آسیا و به‌ویژه در بحران سوریه و جنگ افغانستان پس از سال ۲۰۱۵، گسترش قابل ملاحظه روابط اقتصادی و نظامی کرملین با دولت «ناراندرا مودی» در هند و احتمالاً حضور فعال روسیه در مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ درزمینه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، همگی بر مبنای راهبرد «اوراسیای بزرگ‌تر» پوتین انجام شده‌اند.
ادامه مطلب