سهم ناچیز ایران از بازار بزرگ اوراسیا/ اهمیت رفع موانع دیپلماتیک

دیپلماسی ایرانی: جمعی از سردبیران و مدیران مسئول رسانه‌های کشور در سفر به استان گیلان به میزبانی منطقه ویژه آزاد انزلی با سامان نظری، رئیس اتاق بازرگانی استان گیلان دیدار و گفت وگو کردند. 

به گزارش دیپلماسی ایرانی، در این نشست سامان نظری با اشاره به موقعیت جغرافیایی ممتاز استان گیلان و مزیت‌های متعدد این استان، بر پتانسیل بالای آن برای توسعه صادرات غیرنفتی به کشورهای عضو اوراسیا تاکید کرد و گفت با وجود پتانسیل بالای حوزه اوارسیا ما سهم بسیار ناچیزی از این بازار داریم. وی با استناد به آمار گمرک کشور، گفت که از بازار وارداتی ۴۱۹ میلیارد دلاری اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا تنها ۰.۴ درصد سهم ایران است. نظری تاکید کرد: «از مجموع واردات کالای این کشورها، حدود ۴۳ میلیارد دلار مربوط به محصولات کشاورزی و غذایی است که با توجه به نیاز وارداتی روسیه به این محصولات، گیلان می‌تواند از این فرصت استفاده کند.»

نظری همچنین به صادرات ۳۹۰ میلیون دلاری کالا از گمرکات گیلان به ۵ کشور عضو اتحادیه اوراسیا در ۱۰ ماهه نخست سال ۱۴۰۳ اشاره کرد که ۲۴ درصد از کل صادرات ایران به این کشورها را شامل می‌شود. وی در اشاره به جزئیات صادرات ایران به این حوزه گفت: «ایران به روسیه ۹۶۵ میلیون، ارمنستان ۴۱۶ میلیون، قزاقستان ۲۱۹ میلیون، قرقیزستان ۸۱ میلیون و بلاروس ۲۱ میلیون دلار کالا صادر کرده است.»

نظری با اشاره به محصولاتی مانند برنج، چای، زیتون، گیاهان دارویی، بادام‌زمینی، سبزیجات، آبزیان و کیوی به عنوان محصولات منحصربه‌فرد و باکیفیت گیلان، افزود که این استان از دیرباز مرکز تجارت با روسیه و سایر کشورهای عضو اوراسیا بوده و با توجه به اشتراکات سیاسی، آشنایی با فرهنگ تجاری و سازوکارهای اداری این کشورها، امکان گسترش تجارت خارجی با آن‌ها وجود دارد، به ویژه که با راه‌اندازی سرای تجاری ایرانیان در آستراخان روسیه، امکان بهره‌برداری از این ظرفیت بسیار بالاست.

او همچنین از بدقولی های تجار روس در عمل به تعهداتشان گفت و اظهار داشت که تعامل ما با تجار روس دو چالش عمده دارد، نخست اینکه آنها از تجارت با ایران و تجار ایرانی استقبال می کنند اما بعد از اینکه به شهرهایشان برمی گردند به دلایل گوناگون از جمله وجود قوانین دست و پاگیر برای تعامل بازرگانان با یکدیگر از پیگیری و ادامه همکاری منصرف می شوند. مشکل دوم ما این است که بیشتر تجاری که به اسم تاجر روس با ما همکاری می کنند بیشتر ایرانی هایی هستند که به روسیه رفته اند و آنجا مقیم شده اند. مساله این است که آگاهی بخشی لازم به شرکت های روسی و کشورهای حوزه اوراسیا برای معرفی بازار ایران انجام نشده و این چالشی بزرگ در مراودات دو طرف به وجود آورده است. 

وی تاکید کرد، معرفی بازار ایران برای تجار روسیه و حوزه اوراسیا باید از اولویت های دولت و سفارت خانه های ما در آن کشورها باشد تا بازرگانان آن کشور ضمن آگاهی یافتن از ظرفیت ها و توانایی های ما به فکر ارتباط گرفتن با تجار ایرانی برآیند و درصدد همکاری و تعامل برآیند. 

نظری همچنین انتقادهایی که برسر احداث خط آهن رشت - آستارا وجود دارد را نیز رد کرد و گفت بیشتر انتقادها متوجه طرف روس است تا طرف ایرانی.

رئیس اتاق بازرگانی گیلان در ادامه، رفع موانع داخلی مانند پیش‌بینی‌ناپذیری قوانین اقتصادی، فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل و چند نرخی‌بودن ارز و همچنین رویکرد خارجی رفع موانع تجاری را ضروری دانست و گفت: «وضع مقررات خلع الساعه و وضع قوانین دست‌و پاگیر بدتر از تحریم بر فعالیت های اقتصادی استان گیلان اثر گذاشته است. این درست است که تحریم مشکلات متعددی را برای کشور به وجود آورده و مانعی بزرگ در جهت فعالیت های تجار و تولیدکنندگان ایرانی در تعامل با شرکای خارجی است اما مشکل بزرگتر وجود مقررات دست و پاگیری است که بدتر از تحریم در حال آسیب زدن به داد و ستدها با شرکای خارجی است. در حالی که اگر این مقررات اصلاح شوند بسیاری از موانع برای تعامل با شرکای خارجی برطرف می شود.» 

نظری همچنین بر لزوم بازسازی و توسعه زیرساخت های کشور تاکید کرد و گفت: «قطعی برق و کمبود گاز آسیب های جدی به واحدهای تولیدی وارد کرده و این مساله سبب شده است تا ظرفیت تولید تحت تاثیر قرار بگیرد و اگر دولت برای ماه های آینده فکر جدی برای حل این معضلات نکند بحران های بیشتری دامنگیر واحدهای تولیدی خواهد شد که قطعا در تعاملات خارجی ما نیز اثر می گذارد.»

وی توافق‌نامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا را فرصتی برای رونق تجاری کشور دانست و بر لزوم پرهیز از اعلام چشم‌اندازهای دور از دسترس و ارائه راهکارهای غیر واقعی تأکید کرد.

در ادامه این نشست، فرهاد شفقتی، نایب رئیس اتاق بازرگانی گیلان، نیز بر اهمیت رفع موانع دیپلماتیک در توسعه روابط تجاری ایران با کشورهای این منطقه تاکید کرد.

شفقتی با اشاره به نقش دیپلماسی در تسهیل روابط اقتصادی و ایجاد فضای اعتماد بین کشورها، بر لزوم تلاش برای بهبود و گسترش روابط دیپلماتیک با کشورهای عضو اوراسیا تاکید کرد. وی گفت که رفع موانع دیپلماتیک می‌تواند به تسهیل تجارت، جذب سرمایه‌گذاری و توسعه همکاری‌های اقتصادی بین ایران و این کشورها کمک کند.

وی همچنین بر نقش اتاق بازرگانی گیلان در حمایت از تلاش‌های دیپلماتیک و تسهیل ارتباط بین فعالان اقتصادی ایرانی و شرکای تجاری آن‌ها در کشورهای اوراسیا تاکید کرد.

شفقتی با تاکید بر مزیت‌های گیلان به عنوان پل ارتباطی ایران با اوراسیا، لزوم بهره‌گیری از این ظرفیت برای افزایش صادرات و واردات با کشورهای عضو این اتحادیه اقتصادی و همچنین تسهیل روابط تجاری و حمایت از فعالان اقتصادی را خواستار شد.

هادی تیزهوش تابان، رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه، نیز سخنران دیگر این نشست بود. وی با اشاره به ظرفیت‌های بالای بازار روسیه، بر لزوم افزایش حجم صادرات کالاهای ایرانی به این کشور تاکید کرد و گفت که حجم فعلی صادرات کالاهای ایرانی به روسیه متناسب با ظرفیت‌های موجود نیست. 

تیزهوش تابان تصریح کرد، باید تدابیر و راهکارهای لازم برای توسعه صادرات و رفع موانع پیش روی صادرکنندگان اتخاذ شود. 

تیزهوش تابان همچنین بر نقش استان گیلان به عنوان دروازه ورود ایران به بازار اوراسیا و روسیه تاکید کرد و توجه ویژه به توسعه زیرساخت‌های تجاری و لجستیکی این استان برای تسهیل صادرات را خواستار شد. 

وی با اشاره به اهمیت ایجاد و تقویت ارتباطات تجاری برای توسعه همکاری‌های اقتصادی، بر لزوم برگزاری رویدادهای تجاری، نمایشگاه‌ها و نشست‌های مشترک بین تجار ایرانی و روسی تاکید کرد. 

رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه همچنین بر نقش اتاق‌های بازرگانی و تشکل‌های اقتصادی در تسهیل ارتباطات تجاری بین دو کشور تاکید کرد و حمایت دولت از این نهادها برای ایفای نقش موثرتر در این زمینه را خواستار شد. 

وی خاطرنشان کرد که استان گیلان به دلیل موقعیت جغرافیایی و نزدیکی به روسیه، می‌تواند نقش مهمی در توسعه ارتباطات تجاری بین دو کشور ایفا کند.

تیزهوش تابان همچنین از توافقات جدید میان قطعه سازان ایرانی با خودروسازهای روسیه خبر داد و گفت به زودی صادرات قطعات‌سازان ایرانی به روسیه آغاز خواهد شد.

تیزهوش تابان در پایان پیشنهادهایی را در زمینه چگونگی افزایش صادرات ارائه کرد.