تقویت کوریدور شمال - جنوب با راه آهن کاسپین

دیپلماسی ایرانی: راه‌آهن رشت – خزر موسوم به کاسپین که به عنوان حلقه تکمیلی کریدور شمال – جنوب شناخته می‌شود و با حضور محمد مخبر، سرپرست ریاست جمهوری ایران و ایگور لیویتین، دستیار ویژه رئیس‌جمهوری روسیه و علی حسنوف، معاون نخست‌وزیر آذربایجان و جمعی از مقامات استانی به بهره‌برداری رسید، در رسانه های آذربایجان بسیار مورد توجه بوده است.

افتتاح این مسیر ریلی هم برای ایران و هم برای کشورهای حوزه اوراسیا از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این مسیر همچنین می تواند کوریدور شمال – جنوب که از اهمیت فوق العاده جئوپلتیک برخوردار است را بسیار تقویت کند.

در همین رابطه خبرگزاری ریپورت ضمن تاکید بر اینکه افتتاح این مسیر بازتاب زیادی در رسانه های آذربایجان داشته، نوشته است: «این خط ریلی که ۳۷ کیلومتر طول دارد، شهر رشت، مرکز استان گیلان را به بندر کاسپین در شهرستان انزلی متصل می‌کند و از حلقه های اتصال بین دریای خزر و خلیج فارس و عمان است.»

این خبرگزاری می افزاید: «قطعه رشت تا بندر خزر (کاسپین) اولین مرحله ساخت راه آهن رشت – آستاراست و  در آینده ساخت قطعه بعدی جاده بندر کاسپین به شهر آستارا در شمال ایران در نظر گرفته شده است.»

ریپورت در خبری دیگر به نشست سه جانبه ایران، روسیه و آذربایجان در مورد ترانزیت بین المللی پرداخته و نوشته است که طرف ها ضمن بررسی و دیدن از زیر ساخت های موجود در حوزه های مختلف ترانزیتی، درباره پتانسیل ها و چشم اندازهای کریدور حمل و نقل بین المللی شمال – جنوب تبادل نظر کردند و بر اهمیت تقویت همکاری ها به منظور استفاده کامل از پتانسیل ترانزیتی آذربایجان، ایران و روسیه و توسعه کریدور حمل و نقل بین المللی شمال – جنوب تاکید کردند.

کوریدور شمال – جنوب بعد از حمله روسیه به اوکراین از اهمیت مضاعفی برخوردار شده است. این کوریدور می تواند به اقتصاد روسیه که به شدت از جانب غرب به دلیل تحریم های اعمال شده از سوی کشورهای اروپایی و امریکایی تحت فشار است، کمک بسیاری کند. همچنین می تواند منطقه اوراسیا را بیش از پیش تقویت کند و روسیه را در رویارویی اش با غرب توانمندتر سازد. به کمک این کوریدور روسیه امیدوار است که بتواند از طریق ایران به آب های آزاد و منطقه آسیا به ویژه هند و چین دسترسی بیشتری داشته باشد.

همچنین این کوریدور برای ایران که در معرض خفگی جئوپلتیک از جانب کشورهای غربی و متحدان آن است نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. کشورهایی که تلاش دارند با احداث کوریدورهای موازی ایران را دور بزنند و آن را در منطقه منزوی کنند.

این کریدور در کشور ما سه شاخه دارد که شاخه غربی کریدور شمال – جنوب در بخش ریلی با احداث راه‌آهن ۱۶۲ کیلومتری رشت – آستارا تکمیل می‌شود و شاخه شرقی آن نیز با مسیر ریلی چابهار – زاهدان  و زاهدان – مشهد تکمیل خواهد شد. همچنین در کریدور میانی که از دریای خزر عبور می‌کند، مسیر حد فاصل رشت به بندر کاسپین، حلقه مفقوده بود که با احداث آن عملاً کریدور میانی برای ما شکل می‌گیرد و می‌توان با استفاده از حمل‌ونقل ترکیبی از دریای خزر و کشورهایی که در اطراف دریای خزر قرار دارند، برای دستیابی به جنوب کشور از طریق شبکه ریلی بهره‌مند شود و کشور از مزایای ترانزیتی این مسیر برخوردار شود.

آن طور که عباس خطیبی، معاون ساخت و توسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌های شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور می گوید: در این پروژه پیش‌بینی می‌شود در سال اول بهره‌برداری سه میلیون تن بار و ۳۰۰ هزار نفر مسافر جابه‌جا شود، همچنین پیش‌بینی می‌شود که در نهایت میزان باری که با این خط جابه‌جا خواهد شد به هفت میلیون تن و میزان جابه‌جایی مسافر نیز به ۶۰۰ هزار نفر برسد.

هزینه احداث این طرح بزرگ ملی که از سوی وزارت راه و شهرسازی و با همکاری سازمان منطقه آزادانزلی تکمیل شده بیش از ۳۰ هزار میلیارد ریال بودکه قدرالسهم سازمان منطقه آزاد انزلی حدود ۳۰۰ میلیارد تومان است.

همچنین هفته گذشته ایران و روسیه تفاهم‌نامه سوآپ گازی امضا کردند که می تواند ارزش افزوده ای بر کوریدور شمال - جنوب باشد. با امضای تفاهم‌نامه گازی که هفته گذشته انجام شد، ایران گاز روسیه را به قیمت مناسب خریداری کرده و با قیمت بالاتر به کشورهای عراق، ترکیه و پاکستان صادر خواهد کرد. با امضای این تفاهم‌نامه پتانسیل تازه ای برای تقویت این کوریدور به وجود آمده است که می تواند بر اهمیت آن بیفزاید و همکاری های منطقه ای را بیش از پیش گسترش دهد.