سکینه ببری گنبد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اجلاس ۲۰۲۴ سران بریکس با حضور رئیس جمهوری کشورمان و رهبران کشورهای برتر جنوب جهانی به مثابه تشکل تمدن های کهن و اقتصادهای نوظهور چشم انداز نوینی پیش روی محققان روابط بین الملل، سیاستگذاران و افکار عمومی جهان می گشاید. این بار غرب (آمریکا و اروپا) دیگر امکان نادیده انگاری این تشکل قدرتمند را ندارند.
ادامه مطلب
در حالی که آمریکا و متحدانش کمتر قادر به شکلدهی یکجانبه ی نظم جهانی هستند، بسیاری از کشورها در تلاش برای افزایش خودمختاری خود از گذر پیوندهایی با مراکز جایگزین قدرت در جهان هستند. این کشورها، که توان یا تمایل پیوستن به باشگاههای انحصاری ایالات متحده و شرکای کوچکتر آن مانند گروه هفت یا بلوکهای نظامی تحت رهبری آمریکا را ندارند و به طور فزایندهای از نهادهای مالی جهانی که توسط ایالات متحده حمایت میشوند مانند صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی ناامید شدهاند، مشتاقند تا گزینههای خود را گسترش دهند و با ابتکارات و سازمانهای غیرآمریکایی روابط برقرار کنند. بریکس در میان چنین ابتکاراتی برجستهترین، مرتبطترین و بالقوه تأثیرگذارترین است.
ادامه مطلب
سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی ایران هم به دلیل اینکه در منطقه حساس غرب آسیا قرار داشته و هم توانسته است در سال های اخیر اثرگذاری بالایی در این منطقه و محیط بین المللی داشته باشد، در این سال با مسائل و موضوعاتی رو به رو بود که در برخی از آنها نتایج ملموسی کسب کرد و برخی دیگر از موضوعات کماکان به پیگیری و بهره گیری از توان و ظرفیت های همه جانبه نیاز دارد تا بتواند منافع ملی خود را در حد قابل قبول تامین کند.
ادامه مطلب
اگرچه قدرتهای میانی در مقایسه با قدرتهای بزرگ جهانی توانمندیهای محدودتری دارند، اما با این وجود در تلاشند تا با بهرهبرداری استراتژیک از توزیع قدرت جهانی فرصتهایی را برای خود به وجود آورده و تضمین کنند.
ادامه مطلب
سعید سیفی و علی رضوان پور در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: کشورهای بریکس پلاس برنامه صلح آمیز هستهای ایران را محکوم نکردهاند و عضویت ایران در بریکس پلاس ممکن است اهرم فشاری در مذاکرات آتی با ایالات متحده برای رفع تحریم ها باشد در حالی که تهران روابط اقتصادی و امنیتی نزدیکتری را با مسکو و پکن برقرار کرده است. در نتیجه، ایالات متحده باید پیوسته از ادغام BRICS+ در میان مدت و بلندمدت به یک رقیب ژئوپلیتیکی جلوگیری کند و به طور گسترده تر از جنوب جهانی که با نظم غربی رقابت میکند، جلوگیری کند.
ادامه مطلب
اگر همه کشورهای دعوت شده، رسما به بریکس بپیوندند، پروژههای همکاری فضایی تازه میان اعضای آن قطعاً امکان پذیر است. با این حال، تأثیر مهمتر این گسترش، احتمالا در حوزه مدیریت فضا و اجرای قوانین ناظر بر آن باشد. حاکمیت یا مدیریت فضا به مجموعه پیچیدهای از قوانین، مقررات و چارچوبهایی اشاره دارد که استفاده از فضا را در سطوح ملی و بینالمللی تنظیم میکند. این امر، ذاتا یک مسئله سیاست خارجی است چرا که فضا متعلق به هیچ کشوری نیست و فیزیکِ فضا نیاز به هماهنگی بینالمللی دارد.
ادامه مطلب
کشورهای عربی اعم از عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر با چرخش از نظم تک قطبی ای که واشنگتن سردمدار آن است، برای پیوستن به بریکس صف کشیده اند. الجزایر، بحرین، کویت، مراکش و فلسطین تنها برخی از کشورهایی هستند که آشکارا علاقه خود را به پیوستن به بریکس اعلام کردهاند. این بازآرایی، احتمالا برای خاورمیانه و شمال آفریقا، پیامدهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خواهد داشت که بطور بالقوه قدرت آمریکا را تضعیف میکند.
ادامه مطلب
احتمال دلارزدایی از اقتصاد جهانی به عواقب ناگواری برای هژمونی جهانی امریکا منجر خواهد شد، زیرا اهرم اصلی فشار مالی بر سایر کشورها از بین خواهد رفت.
ادامه مطلب
سعید سیفی و علی رضوان پور در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: اگر چین به گسترشی که میخواهد دست یابد، تأثیر خود را در صحنه ثابت خواهد کرد. اما اگر مسیر چین مسدود شود، شکاف عمیق این گروه را نشان خواهد داد.
ادامه مطلب
ماندانا تیشه یار در گفت وگویی می گوید: می توان انتظار داشت که از کنار هم قرار گرفتن ایران و عربستان، الگوهای تازه ای از همکاری در چهارچوب نهادهای منطقه ای و بین المللی شکل گیرد. کوشش چین برای بهبود روابط میان ایران و عربستان در مارس ۲۰۲۳ در چهارچوب این تحولات نوین، بهتر قابل فهم است. از سوی دیگر، حضور چهار قدرت بزرگ تولید کننده انرژی شامل ایران، عربستان، روسیه و امارات متحده عربی در بریکس، می تواند نقش این نهاد اقتصادی بین المللی در آینده سیاست های انرژی در جهان را پررنگتر سازد.
ادامه مطلب
حسن الحسن، عضو پژوهشی سیاست خاورمیانه در موسسه بین المللی مطالعات راهبردی مستقر در منامه هم می گوید: "به یک معنی، سعودی ها، بویژه اماراتی ها و تاحدودی مصری ها، بلندپروازی هایی برای حاکمیت جهانی دارند و این عضویت را راهی برای اِعمال رهبری و دستیابی به آرمان های جهانی شان می بینند."
ادامه مطلب
نباید در گمانهزنیهای خود زیاده روی کنیم و رسانهها این تصور را برای افکار عمومی به وجود آورند که بحرانهای مالی مصر با بریکس حل میشوند و تنها پیوستن به این گروه درها را به روی سرازیر شدن تولیدات و کالاهای مصری به سمت بازارهای چین، روسیه، هند و غیره باز میکند.
ادامه مطلب
در آستانه نشست بریکس، کارشناسان پیوستن ایران را بعید ارزیابی کرده بودند. گفته می شود دموکراسی های برزیل، هند و آفریقای جنوبی که به روابط خوب با غرب نیز علاقه مند هستند، بعید است علاقه ای به تبدیل بریکس به گروهی نامطلوب داشته باشند. اما ظاهرا ملاحظات دیگری برای پنج کشور بریکس مهمتر بود. انرژی ممکن است عامل مهمی در این مورد باشد.
ادامه مطلب
خاورمیانه با اعضای جدید، وزن بیشتری در سیاست ایالتهای بریکس خواهد داشت و این ممکن است دوباره آن را برای واشنگتن جالبتر کند.
ادامه مطلب
امریکایی ها هرگز باور نمی کردند که بسیاری از کشورها یک "باشگاه تحریم" تشکیل دهند. خود امریکایی ها با اقدامات تحریمی خود یکی از آغازگران ایجاد بریکس شدند. امروز این انجمن به هیچ وجه یک بلوف سیاسی نیست، بلکه یک بلوک جدی است که می تواند هم هژمونی دلار در اقتصاد جهانی و هم برتری غرب را در ژئوپلیتیک به طور کلی بشکند.
ادامه مطلب
سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مزایای سیاسی و امنیتی عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای و عضویت احتمالی ایران در بریکس از هم اکنون قابل احصاء و شمارش است اما ضروری است تا در مورد مزایای اقتصادی عضویت ایران در این دو نهاد و نهادهای دیگر نگاه واقع بینانه داشت و توقعات جامعه را بیش از اندازه افزایش نداد.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی در یادداشتی می نویسد: باید قبل از همه با خودمان صادق باشیم و به طور جدی پاسخی برای این سوال بیابیم که حالا که به عضویت بریکس در آمده ایم می خواهیم چه کنیم؟ به عبارت دیگر چه برنامه ای برای بهره برداری از مزیت های عضویت در بریکس داریم؟ آیا قرار است با تداوم وضعیت نابه سامان فعلی خود به قدری تضعیف شویم که به عضوی مزاحم در بریکس تبدیل شویم یا این قدر بی اثر باشیم که حتی بریکس نیز دردی از دردهای ما دوا نکند؟ باید این واقعیت را بپذیریم که عضویت در بریکس زمانی برای ما مفید و موثر خواهد بود که مشکلات خود را به خصوص در زمینه اقتصادی با غرب حل کنیم.
ادامه مطلب
سید رحمان موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رهبران BRICS در تصمیم گیری به نفع توسعه – اولین مورد در این بلوک در ۱۳ سال گذشته – درها را برای گسترش آینده باز گذاشتند زیرا ده ها کشور دیگر ابراز علاقه به پیوستن به گروهی کردند که امیدوارند بتوانند زمین بازی جهانی را تغییر دهند.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اجلاس رهبران BRICS در آینده نزدیک در آفریقای جنوبی برای یک اجلاس تاریخی برگزار می شود تا سازمانی را که یک چهارم اقتصاد جهان را در اختیار دارد به یک نیروی ژئوپلیتیکی تبدیل کند و با اکتساب هویت حقیقی سیاسی و بین المللی بتواند سلطه غرب در امور جهانی را به چالش بکشد.
ادامه مطلب
بریکس پتانسیل گسترش دارد. طی سال ها، ۳۵ کشور دیگر تمایل خود را برای پیوستن به بریکس ابراز کردند. ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران اطمینان دارد که «موقعیت ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی ایران می تواند، آن را به شریکی باثبات و قابل اعتماد برای بریکس تبدیل کند».
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: تکامل بریکس تا کنون یکی از جالب ترین بحث های این سالها بوده است. با این وجود، نشست آینده که قرار است در ژوهانسبورگ برگزار شود، برای بلوک بسیار حیاتی خواهد بود. اگرچه بحث در مورد توسعه یک ارز جایگزین انجام خواهد شد یا نه، هنوز قطعی نشده است. به احتمال زیاد، اتحاد بریکس در انگیزه خود برای به چالش کشیدن وضعیت دلار امریکا به عنوان ارز ذخیره جهانی، پیشرفت هایی خواهد داشت.
ادامه مطلب
توجه داشته باشید که برای امریکا، رویارویی با روسیه دیگر اولویت ندارد: بزرگترین خطر برای واشنگتن، بریکس است، به ویژه با برنامه ریزی برای گسترش و راه اندازی واحد پولی خود. روسیه نقش بسزایی در این سازمان دارد، اما جزء اصلی اقتصادی آن چین است. و این واقعیت که واشنگتن امروز پکن را هدف قرار می دهد، قابل درک است.
ادامه مطلب
مهدی پازوکی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است: به نظر بنده روند دلارزدایی که اخیرا با تنش ها در اوکراین که به بلوکه شدن بالغ بر ۵۰۰ میلیارد دلار ذخایر ارزی روسیه منجر شد، در بلندت مدت به احتمال بسیار فراوان به نتیجه خواهد رسید و دلار را از به اصطلاح پادشاه ارزهای جهان (King Dollar) به پایین خواهد کشید. نکته ای که من سعی در تبیین آن در پرسش قبلیتون داشتم این بود که ما نباید منتظر باشیم که دلار همین فردا از صحنه اقتصاد جهانی به کلی حذف شود. این برداشت که برخی سعی بر آن دارند تا آن را تبلیغ کنند کاملا اشتباه و پوپولیستی است. این یک روند طولانی و گام به گام است.
ادامه مطلب
گسترش این گروه به سود چین است چرا که دومین اقتصاد بزرگ جهان تلاش می کند مجموعه ای سیاسی را برپا کند که در سازمان ملل، صندوق بین المللی پول، بانک جهانی و دیگر نهادهای بین المللی، با سلطه کشورهای توسعه یافته مقابله کند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تضعیف جنبش عدم تعهد از ۱۹۷۲ شروع شده و در نهایت در ۱۹۹۱ با فروپاشی شوروی، این جنبش نیز به فروپاشی بنیادین دچار شد. زیرا کشورهای بزرگ جنبش مانند هند متوجه ضرورتهای زمانی سیاست بینالملل شده و از عدم پیمان و تعهد با ایالات متحده امریکا همزمان با برقرای پیمانهای اقتصادی و... میان رقیبان هند یعنی چین و روسیه جدید با امریکا، آسیب میدیدند. هر چند اجلاس سران این جنبش همچنان برگزار میشود و بیانیههای کمرنگ و بیاثری صادر میکنند. اما مرگ جنبش عدم تعهد براستی از زمان توافق چین و امریکا در ۱۹۷۲ رخ داد و کشورهای بزرگ و اثرگذار جنبش عدم تعهد مانند چین، پاکستان، اندونزی و ... هرچند ظاهری از عدم تعهد دارند، اما در چارچوب سیاست قدرت جهانی به پیمانها و تعهدات با یگانه ابرقدرت جهانی روی آوردند و خود را متعهد به نظم نوین امریکایی کردهاند.
ادامه مطلب
طاهره حسن پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در بعد سیاسی، همکاری و عضویت ایران در بریکس، یعنی همکاری ایران با جمعیت های اول و دوم جهان و اقتصاد دوم جهان، سه قدرت هسته ای، و دو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و سایر مزایای دیگر... هرچند که مهمترین عامل همکاری سیاسی بین بریکس و ایران یکجانبه گرایی و تک رویی ایالات متحده است.
ادامه مطلب