کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: به قول آقای عراقچی ایران در آستانه یک «شرایط بحرانی» قرار دارد و واقع‌بینی حکم می‌کند که مقامات ما بر مبنای داده‌های زمینی و نه فضایی درباره آن بیندیشند و به فکر راه‌حلی برای اجتناب یا عبور سالم از آن باشند.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: با بازگشت ترامپ به قدرت سؤال اصلی این است که ایران چه سیاستی باید در پیش گیرد؟ تجربه چهار سال اول ترامپ می‌تواند برای دور دوم به کار آید. هنوز روشن نیست که چرا به رغم تماس مستمر ایران و آمریکا در سطح وزیر امور خارجه با آمدن ترامپ، به ویژه طی ۱۶ ماه اول و قبل از خروج او از برجام، مذاکرات متوقف شد.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: نهادهای نیرومندی که بر پایه این دموکراسی ریشه‌دار شکل گرفته‌اند، این بار نیز مانند دوره قبل در برابر ترامپ خواهند ایستاد: تغییر قانون اساسی آمریکا مانند برخی کشورها مثلا برای مادام‌العمر کردن رئیس‌جمهور عملا غیرممکن است. رسانه‌های ریشه‌دار در آمریکا را که از پشتوانه اصلاحیه اول قانون اساسی برخوردارند، مشکل می‌توان محدود کرد. انتخابات در آمریکا از سوی یک نهاد مرکزی تحت امر رئیس‌جمهور برگزار نمی‌شود، بلکه در سطح بخش و شهر و ایالت و از سوی صدها مسئول سطح پایین در هر ایالت برگزار می‌شود. قضات فدرال که مادام‌العمرند، از سوی ترامپ قابل تغییر نخواهند بود.
ادامه مطلب
حمله بامداد شنبه اسرائیل به ایران علاوه بر تبعات میدانی، نظامی، امنیتی و دفاعی آثار جدی هم در حوزه سیاست خارجی و دیپلماتیک داشته است، کمااینکه در جلسه شامگاه دوشنبه شورای امنیت سازمان ملل (به وقت تهران) شاهد یک تقابل تمام‌عیار حاضران در نشست بودیم.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: ایران و حزب‌الله در یک سال گذشته نشان داده‌اند که مایل به عدول از شرایط موجود و نادیده‌گرفتن قواعد بازی مربوطه نیستند. اسرائیل با حمله گسترده علیه اصلی‌ترین رکن محور مقاومت که در پی جنایات گسترده علیه مردم نوار غزه در حال انجام است، بازدارندگی نامتقارن ایران از طریق محور مقاومت را با تهدیدی جدی مواجه کرده است.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: هدف اسرائیل ظاهرا استفاده از فرصت عملیات ۷ اکتبر برای خاتمه «جنگ سایه‌ها» یا جنگ فرسایشی نامحدود و مدیریت‌شده توسط گروه‌های محور مقاومت در مناطق پیرامونی خود است. این راهبرد می‌تواند با حمایت اروپا و آمریکا و سکوت چین و روسیه و بی‌تفاوتی کشورهای اسلامی-عربی دنبال شود.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: پزشکیان در بیانیه خود گفته است: «پیشنهاد و راهکار مشخص ما برای جبران کاستی‌ها و محرومیت‌های تاریخی و مزمن در این نواحی رویکرد «تبعیض مثبت» و تمرکز برنامه‌ها و منابع برای پیشرفت و آبادانی نقاطی است که به شکلی شایسته مورد توجه برنامه‌ریزان قرار نگرفته است». از سخنان و شعارهای تندروها که بگذریم، از برخی دیگر انتظار نمی‌رفت که این موضع درست را به «سهمیه‌بازی» و «شیطنت‌های مثلا روشنفکرمآبانه و طبابت‌های قوم‌گرایانه» فروبکاهند یا آن را با «محاصصه»، یعنی تقسیم مناصب حکومتی بر‌اساس قومیت و مذهب در لبنان مقایسه کنند.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: یک سیاست مهاجرتی همچنین باید دارای یک پیوست منطقه‌ای به‌ویژه درباره شرایط در مبدأ یعنی در افغانستان باشد. در دو، سه سال گذشته، گزارش‌ها حاکی از خالی‌‌شدن برخی مناطق هزاره‌‌نشین و تاجیک‌نشین و جایگزین‌شدن آنها با پشتون‌هاست که باید موجب نگرانی باشد.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: «دکترین هسته‌ای» را اگر زیرمجموعه دکترین یا استراتژی نظامی به شمار آوریم، تمرکز آن بر اهداف و مأموریت‌های مد‌نظر درباره ساخت و استفاده از سلاح هسته‌ای و امور مربوط به آن مانند بازدارندگی هسته‌ای و دیپلماسی و چانه‌زنی‌های مربوطه است.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: مزیت‌های ژئوپلیتیک ایران اکنون به دو دلیل با تهدیدات جدی مواجه است: ۱- بی‌توجهی دولت ایران به کاهش مستمر اهمیت عوامل ژئوپلیتیک و ایدئولوژیک و اهمیت یافتن فزاینده عوامل ژئواکونومیک و ۲- فقدان عمل‌گرایی و انعطاف‌پذیری لازم برای تطبیق خود با تحولات اثرگذار بر نظم ژئوپلیتیک در منطقه و جهان.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: اسرائیل بعد از حمله ایران پیگیر اقدامات تحریمی و دیپلماتیک علیه ایران و قرار‌دادن سپاه در فهرست سازمان‌های حامی تروریسم و به‌اصطلاح «ایجاد یک جبهه جهانی و یک ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران» شده است.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: تلویزیون سی‌بی‌اس از قول یک مقام آمریکایی گفته است که اگر قرار به واکنش متناسب باشد، یک حمله به یکی از سفارتخانه‌های اسرائیل محتمل است؛ اما این مقامات هم‌زمان از احتمال حملاتی با امواجی از موشک‌های کروز و پهپاد به خاک اسرائیل نیز سخن گفته‌اند.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در گفت گویی تاکید دارد که در پاسخی کوتاه من فکر نمی‌کنم که بتوان از مجرای شورای امنیت و سازمان ملل به جایی رسید.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: بلاتکلیفی‌ها به هم مربوط هستند و تشدید یا تعدیل هر‌یک می‌تواند اثر مثبت یا منفی بر دیگری داشته باشد. قاعدتا هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد با چنین بلاتکلیفی‌هایی برای مدتی چنین طولانی که برای اقتصاد و شرایط اجتماعی‌اش سم است، مواجه باشد.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: بدون شک، عدم اجرای برخی توصیه‌های ۴۰گانه اف‌ای‌تی‌اف توسط ایران شرایط کار با کشورهای دیگر را پیچیده کرده است. قرار گرفتن ایران در لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف موجب شده است تا بانک‌های خارجی درباره ارائه خدمات مالی برای تبادل کالاهایی که مشمول تحریم آمریکا نیستند نیز تردید کنند یا کنترل مضاعف اعمال کنند.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: سیاست خارجی با دیپلماسی که راهکار اجرا و پیشبرد سیاست خارجی است، متفاوت است. همان‌قدر که تصمیم‌گیری در سیاست خارجی باید از طریق بحث عمومی صورت گیرد، دیپلماسی امری محرمانه و مختص کارگزاران مربوطه است.
ادامه مطلب
کورش احمدی در نوشتاری معتقد است که در جریان مذاکرات دو‌ساله منتهی به یادداشت تفاهم، مذاکره‌کنندگان ایرانی تمام پیشنهادهای طرف مقابل را که ممکن بود تأثیر سوء بر حاکمیت بلامنازع ایران بر ابوموسی داشته باشد، رد کردند. این پشنهادها شامل غیرنظامی‌کردن دائمی جزایر، تقسیم برابر جزایر بین ایران و شیوخ، اجاره بلند‌مدت جزایر به ایران و استقرار یک پادگان ایرانی-عربی در جزایر بود. عدنان پاشاچی که در دهه ۱۹۶۰ وزیر خارجه عراق بود و در آن زمان نماینده امارات بود، در نشست ۹ دسامبر ۱۹۷۱ شورای امنیت نیز از تأکید ایران بر حاکمیت خود بر سه جزیره و رد هر پیشنهادی که می‌توانست با حاکمیت ایران مغایرت داشته باشد، سخن گفت. سخنان کالین کرو، نماینده انگلیس، در آن نشست نیز به نحوی بارز نشان‌دهنده عدول انگلیس از ادعای ۶۸ساله مبنی بر تعلق جزایر به شیوخ عرب و اذعان ضمنی به حاکمیت ایران بود.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: بحران غزه وجه جدیدی به صورت حملات حوثی‌ها علیه کشتی‌رانی در دریای سرخ و تنگه باب‌المندب یافته است. سخنگوی نظامی حوثی‌ها جمعه گذشته تأیید کرد که تا زمانی که اسرائیل اجازه ارسال غذا و دارو به غزه را نداده، مانع تردد کشتی‌های مرتبط با اسرائیل خواهند شد.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: اقدام آنتونیو گوترش در توسل به ماده ۹۹ منشور اقدامی شجاعانه بود. دبیرکل‌های پیشین بسیار به‌ندرت به ماده ۹۹ متوسل شده بودند؛ چراکه این کار در حکم وارد‌شدن دبیرکل به حوزه صلح و امنیت بین‌المللی است که اعضای دائمی شورای امنیت آن را قلمرو اختصاصی خود تصور می‌کنند. به‌این‌دلیل در تاریخ ۷۵ساله سازمان ملل ماده ۹۹ فقط ۹ بار از طرف دبیرکل استفاده شده است. گوترش که در دور دوم دبیرکلی خود به سر می‌برد و مقطع تجدید انتخاب را در ژوئن ۲۰۲۱ پشت سر گذاشته بود، در هفت سالی که در این سمت قرار دارد و با وجود بحران‌هایی که در این دوره وجود داشته، به ماده ۹۹ متوسل نشده بود. دبیرکل در شرایطی دست به این اقدام زد که سه قطع‌نامه قبلی نیز از طرف آمریکا وتو شده بود و شکل‌گیری ابتکار دیگری از داخل شورا در دستور کار نبود. او ضمن اینکه بی‌شک می‌دانست اقدام او نیز در این مقطع زمانی با مخالفت آمریکا روبه‌رو خواهد شد؛ اما استراتژی او ظاهرا این بود که فشار بر روی آمریکا و اسرائیل در سطح سازمان ملل و دیگر نهادهای بین‌المللی تداوم یابد؛ بلکه بتوان آمریکا را با سرعت بیشتری به سمت توقف حمایت از ادامه جنگ پیش برد.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: برخی مدعی شده‌اند که تحولات جاری موجب تغییرات اساسی در معادلات منطقه‌ای و کم‌وکیف روابط ایران و آمریکا خواهد شد؛ اما مادام که سرانجام جنگ غزه ناروشن است و هنوز تهاجم زمینی اسرائیل به داخل غزه و سرنوشت آن روشن نیست، مشکل می‌توان درباره آثار درازمدت این جنگ سخن گفت.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: بایدن در حاشیه نشست اخیر گروه ۲۰ در دهلی از طرح آمریکا برای کمک به احداث کریدور جدیدی با نام کریدور هند-خاورمیانه-اروپا سخن گفت. این کریدور جدید قرار است حمل‌ونقل کالا از طریق دریا و راه‌آهن، انرژی از طریق لوله و داده‌های دیجیتالی از طریق فیبر نوری بین مبدأ، یعنی بنادر غربی هند و مقصد، یعنی اروپا و نیز کشورهای مسیر شامل امارات، عربستان، اردن و اسرائیل را ممکن کند و همچنین شامل ایجاد مناطق اقتصادی در طول مسیر باشد.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: تصور عربستان این است که حائز شرایط لازم برای تبدیل‌شدن به دروازه جهان عرب شده و از این طریق فرصت بی‌سابقه‌ای برای تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم بر خاورمیانه یافته است. اینکه سیاست داخلی و خارجی چنین کشوری در هر منطقه‌ای چگونه باشد، بی‌شک بر کل آن منطقه تأثیر می‌گذارد.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: در هفت ماه گذشته دو شوک در حوزه سیاست خارجی به کشور وارد شد. نخست در ۱۰ دسامبر رهبر چین در بیانیه مشترکی با شورای همکاری خلیج فارس از موضع امارات درباره سه جزیره ایرانی حمایت کرد و در نوبت دوم وزرای خارجه روسیه و کشورهای شورای همکاری همان مواضع را به شکلی قوی‌تر اتخاذ کردند.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: در شرایطی که خارج‌شدن ایران از لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف کار نظام بانکی ما با نظام بانکی بین‌المللی، به‌ویژه نظام بانکی کشورهای دوست مانند چین و روسیه را آسان‌تر و ارزان‌تر خواهد کرد، امید است تصویب کنوانسیون شانگهای مقدمه توجهی دوباره به دو کنوانسیون مرتبط با اف‌ای‌تی‌اف نیز باشد.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: شرایط امروز با شرایط خرداد ۱۴۰۰ بسیار متفاوت است. اصولا هر کاری اگر به وقتش انجام نشود، ممکن است دیگر انجام‌پذیر نباشد. به قول هراکلیتوس «تغییر تنها چیز ثابت در زندگی است و یک آدم تنها یک بار در یک رودخانه شنا می‌کند». این قاعده در روابط بین‌الملل به همان اندازه صادق است که در سایر شئون زندگی.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: آرزوپروری و تبدیل آن به برنامه سیاسی بدون توجه به امکانات، عواقب وخیم و تالی فاسدهای خطرناک خود را همیشه در سیاست کشور داشته است؛ ازجمله آنکه همیشه مخالفان آرزوپروری تحت عنوان «سازش‌کار» هدف قرار می‌گیرند و عملا به جای اینکه عرصه سیاست محل تبادل نظر درباره مسائل اصولی و عینی جامعه باشد، به محل نزاع بین «سازش‌ناپذیران» و «سازش‌کاران» تبدیل می‌شود و کسانی که ساده‌اندیشانه در پی آرزوها هستند، مخالفان را به «سازش‌کاری» متهم می‌کنند. در مقاطعی در تاریخ ۲۰۰ ساله کشورمان شاهد چنین نزاعی بوده‌ایم.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: شمار فزاینده‌ای از ناظران که همیشه پیگیر بحث برجام بوده‌اند، اکنون بیش‌از‌پیش مدعی نبود امکان احیای برجام هستند و برخی به فکر یافتن طرح‌های جایگزین افتاده‌اند.
ادامه مطلب
اخیرا در محافل تحلیلی و کارشناسی اختلافاتی بر سر آینده برجام و نحوه برون‌رفت از بن‌بست مذاکرات هسته‌ای بروز کرده است. هر‌چند این اختلافات با شدت و ضعف در تمام این سال‌ها وجود داشته اما رکود و سکون دیپلماتیک بعد از شهریور سال گذشته و به تبعش آینده به‌شدت مبهم بر دامنه این اختلافات افزوده است. چنان‌‌که برخی قائل به عبور از توافق سال ۲۰۱۵ هستند و شرایط کنونی را مهیای بازگشت به برجام نمی‌دانند؛ چراکه اساسا به باور این طیف، برجام به شکل سابق دیگر قابل احیا نیست.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: این روزها همچنین به موازات کاهش احتمال انواع برخوردهای نیابتی، تصادفی یا تعمدی، برخلاف گذشته، کمتر سخنی از ابزارهایی مانند پهپاد و موشک می‌شنویم. تحرکات مثبتی نیز ازجمله در جهت کمک به حل بحران یمن و خاتمه رنج مردم بی‌گناه آن کشور، مشهود است. چنین پیامدهایی تا همین جا نیز مغتنم است و نویدبخش برداشته‌شدن سدهای مصنوعی بین مردم منطقه و فراهم‌شدن حداقل‌ها برای همکاری متقابل بین ایران و کشورهای منطقه. اما یک نکته مهم هنوز ناروشن است و آن اینکه آیا مقامات ایرانی هدف راهبردی خاصی نیز از حرکت در راستای تنش‌زدایی با عربستان دارند و این تنش‌زدایی بخشی از یک استراتژی جامع ملی است یا صرفا واکنشی است به مشکلات فزاینده ناشی از سیاست‌های داخلی و خارجی؟
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: ۱۸ اکتبر سال جاری سررسید بند غروب بعدی در برجام است که برداشتن محدودیت‌های موشکی علیه ایران را مقرر کرده است. اگر برجام تا آن تاریخ احیا نشود، بسیار بعید است که غرب لغو این تحریم‌ها را از طریق عدم توسل به مکانیسم ماشه اجازه بدهد. به عبارت دیگر، ایران یک فرصت هفت‌ماهه برای تعیین تکلیف مسائل برجامی و نیز مسائل با آژانس دارد.
ادامه مطلب