رضا معصومی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یادداشت پیش‌رو با تکیه بر شواهد عینی و تحلیل راهبردی، این چرخش را از منظر منافع و قدرت جمهوری اسلامی ایران بررسی کرده و نشان می‌دهد که چگونه ایران توانسته با تلفیقی از قدرت سخت، نفوذ منطقه‌ای و دیپلماسی هوشمندانه، مهره‌های منطقه را به نفع خود بازچینی کند.
ادامه مطلب
احمد جرفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برخلاف دوره‌های پیشین، که برخی کشورهای منطقه با مذاکرات هسته‌ای ایران (گروه ۵+۱) مخالفت می‌کردند، رویکرد هوشمندانه عراقچی توانسته است حمایت کشورهای همسایه را جلب کند.
ادامه مطلب
وحید افراسیابان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: حضور گسترده هیئت ۷۰ نفره در تهران و تمرکز بر همکاری‌های فنی – نظامی، گویای تمایل عربستان به بهره‌گیری از تجربیات ایران در توسعه سامانه‌های دفاعی بومی و مقابله با تهدیدات نامتقارن است.
ادامه مطلب
با توجه به تغییر موقعیت برخی از کشورهای منطقه در قبال ایران در سال‌های اخیر و روابط اقتصادی رو به رشد بین ایران و همسایگانش، بازگشت به "فشار حداکثری ۲ "، تلاشی که بر تحمیل هزینه‌های عمدتا اقتصادی بر ایران متمرکز باشد، ممکن است اجرای آن پیچیده‌تر از آن چیزی باشد که واشینگتن تصور می کند.
ادامه مطلب
عرفان ابراهیمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این نوشتار با توجه به تحولات منطقه و نگرش تصمیم‌گیران ترکیه و عربستان، نوع کنشگری این دو کشور را در قبال فشار حداکثری ترامپ تبیین شده است.
ادامه مطلب
مارتین ایندایک و استیون کوک در گزارشی، مورد قانع‌کننده‌ای را برای پیمان راهبردی تازه و گسترده میان امریکا و عربستان سعودی مطرح می‌کنند که به موجب آن، امریکا به تقویت روابط دفاعی با عربستان متعهد می‌شود و در مقابل، پادشاهی به همکاری در زمینه اصلاحات داخلی، حقوق بشر، سیاست نفتی، جنگ در یمن و عادی سازی روابط با اسرائیل متمایل خواهد شد.
ادامه مطلب
رسانه‌های آمریکایی در حال حاضر در حال خیالپردازی درباره تحولات بزرگی هستند که از این توافق حاصل خواهد شد، چیزی که تکرار بزرگنمایی های دوره ترامپ درباره "معامله قرن" است. توافق عادی‌سازی عربستان سعودی و اسرائیل، نه پاسخی است به رقابت استراتژیک با چین و نه به تهدیدهای ایران. فشار برای عادی سازی فوری و زودرس، تنها موجب می‌شود که سعودی‌ها قیمت خود را بالا ببرند و اسرائیل هم پیش شرط های خاص خود را تعیین کند.
ادامه مطلب
باربارا اسلاوین گزارش مفصلی درباره سمپوزیوم "صداهای خاورمیانه" و "بازاندیشی فرصت ها و خطران بالقوه برای سیاست گذاران امریکایی" در ۱۸ ماه آینده که با حضور بیش از دوازده متخصص منطقه‌ای برگزار شد نوشته است. در این سمپوزیوم شرکت‌کنندگان بر تکانه‌های بالقوه ای که ممکن است به دخالت نظامی آمریکا منجر شود و نیز نحوه سازگاری آمریکا با پویش های نوین منطقه تمرکز داشتند. آنها همچنین نقش رو به رشد چین را مورد بررسی قرار دادند و ارزیابی کردند که آیا این نقش می‌تواند به یک سیاست فعال و سازنده فراتر از قابلگی اخیر میان ایران و عربستان سعودی برای عادی‌سازی روابط دو کشور، تبدیل شود؟
ادامه مطلب
تشدید هماوردی قدرت های بزرگ، به کشورهای منطقه این امکان را می دهد که با یکدیگر با توجه به بهترین منافع خودشان، تعامل کنند.
ادامه مطلب
توافقی که در ۱۰ مارس با میانجیگری چین و در پکن برای عادی سازی روابط میان عربستان سعودی و ایران حاصل شد، در واقع یک انقلاب ژئوپلیتیکی است. به گفته موسسه مطالعات خاورمیانه واشنگتن، نقش چین در تسهیل این توافق، نوعی حیرت را در پایتخت امریکا ایجاد کرد و برخی را وادار کرد که بگویند «عصر جدیدی از ژئوپلیتیک» آغاز شده است.
ادامه مطلب
جرالد فیراشتاین، از کارشناسان دیپلماسی آمریکا در "اندیشکده موسسه خاورمیانه" بر این باور است توافق ایران و سعودی، حمله فرضی نظامی آمریکا یا اسرائیل به ایران را دشوارتر خواهد کرد. بدون مشارکت عربستان در چنین حمله ای، چه از طریق اجازه دادن به استفاده از قلمرو این کشور برای حمله به ایران یا بازگذاشتن حریم هوایی خود روی هواپیماهای جنگی، اقدام نظامی علیه ایران بسیار دشوارتر خواهد شد. آنل شلاین، پژوهشگر اندیشکده آمریکایی "موسسه کوئینزی برای سیاستمداری مسئول" که مخالف دخالت های نظامی است، با این ارزیابی موافق است اما می گوید پیچیده تر و دشوارتر شدن حمله نظامی احتمالی به ایران، می تواند بازدارنده مناسبی برای آمریکا باشد.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: توافق ایران و عربستان برای عادی سازی روابط، یک واقعیت را نشان داد، و آن اینکه کشورهای عربی، در راس آنها عربستان سعودی و امارات متحده عربی، چندان هم گوش به فرامین ایالات متحده و قدرت های اروپایی نیستند و منافع خود را با منافع آنها تنظیم نمی کنند. بعد از مماشات عربستان و امارات با روسیه بعد از جنگ اوکراین، توافق ایران و عربستان برای از سرگیری روابط شاهد دیگری است بر استقلال بیش از پیش عربستان سعودی و امارات متحده عربی از تصمیمات غرب و امریکایی ها، البته در چارچوب ملاحظات روابطشان با آنها.
ادامه مطلب
غفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نوسانات و افت و خیز در روابط ایران و عربستان به صورت یک روند تاریخی جریان داشته و تداوم یافته است، در موقعیتی که جهان از لحاظ پایداری به مانند هوای بهاری مرتباً در حال منقلب شدن است، گاهی ابری، زمانی صاف و در مواقعی با رگبار مواجه است، لذا علی رغم گفتمان عامیانه و رایج در خصوص تلاش طرفین برای نابودی نهایی یکدیگر، دولت های ایران و عربستان، به منظور کم اثر کردن خطرات مشترک و پیش طراحی شده در طرح های مدون غربی و در جهت مواجهه با تهدیدات پیش رو و حداقل رساندن آسیب احتمالی باید در دژی مشترک، مترصد دفاع از موجودیت خود باشند زیرا خسران جدی به هر دولت به تحمیل آسیب های غیر قابل جبران به دولت دیگر منجر خواهد شد.
ادامه مطلب
ولید فارس می نویسد: عربستان سعودی با امضای توافقنامه پکن اعلام کرد در مسائل حاکمیتی و دفاعی و دیپلماتیک، مستقل شده و قصد دارد روابطش با ایران را با شروطی که تعیین کرده است، عادی کند. پس از آن امارات متحده عربی و بحرین نیز اعلام کردند روابط خود با نظام بشار اسد را عادی خواهند کرد. کشورهای عربی همچنین مراودات اقتصادی با چین و روسیه و تدریجا ایران را گسترش دادند که این مسئله زلزله ای در دولت و کنگره آمریکا ایجاد کرد.
ادامه مطلب
اظهارات مقامات آمریکایی و اسرائیلی تایید می‌کند که نه تنها طرح بایدن برای تشکیل ائتلاف عربی – اسرائیلی برای حمله به ایران شکست خورده بلکه کشورهای عربی و در راس آنها عربستان با گام‌های بلندی از این ائتلاف فاصله گرفته اند و این کار را هم از طریق اعطای هدیه‌ای دیپلماتیک به چین از طریق میانجی گری برای نزدیک کردن این کشور به ایران و هم از طریق نزدیکی به روسیه از طریق افزایش قیمت نفت و مواضع سیاسی در قبال درگیری اوکراین و روابط مستحکم میان ولی عهد این کشور با رئیس جمهوری روسیه انجام داده است.
ادامه مطلب
سید رحمان موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: توافق ایران و عربستان برای احیای کامل روابط دیپلماتیک یک دستاورد مهم است. در گفت‌وگوهایی که چین از آن حمایت کرد و با کمک‌های قبلی عراق و عمان، دو کشور معامله‌ای را انجام دادند که وعده کاهش تنش‌های فزاینده بین دو کشور را می‌دهد.
ادامه مطلب
بهنام وکیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایالات متحده طی یک دهه گذشته اقداماتی را انجام داده که انتظارات رفتارهای این کشور را در بین بازیگران منطقه تضعیف کرده است. به عبارتی واشنگتن از سیاست خارجی آشکار که به زعم خود نقشی اساسی در حفظ نظم منطقه ای داشت، فاصله گرفته است. رویکرد کاخ سفید منجر به عدم اطمینان متحدان منطقه ای شده و این عدم اطمینان باعث شده تا بازیگران در خاورمیانه تدابیر نوینی را در جهت مسئولیت های امنیتی اتخاذ کنند.
ادامه مطلب
محمدبن سلمان پس از چند سال، به یک رویکرد واقع گرایانه تر در سیاست خارجی رو آورده است. آنها می گویند هرچند ایالات متحده همچنان شریک برتر امنیتی این پادشاهی است اما به هرحال نمی توانست میانجی توافقی میان عربستان و ایران باشد آن هم به خاطر روابط عمیقا آشفته اش با جمهوری اسلامی.
ادامه مطلب
محمد طبیبیان در یادداشتی می نویسد: آیا مقامات باید از مواضع چین شگفت زده شوند؟ نه واقعاً، بلکه باید از سیاست های خود و عواقب آن متحیر شوند. ما تا مادام که در روابط بین الملل، خود را در سه کنج گیر انداخته ایم هیچ طرف معامله یا رابطه سیاسی به جز سوء استفاده از روابط و بهره برداری دور از ترحم، فکری به مخیله اش راه نمی دهد.
ادامه مطلب
گرچه کشورهای خاورمیانه در سال گذشته وارد دور جدیدی از گفت و گوها شده اند، سیاست ایالات متحده می تواند آنها را به چرخش به سمت یک رویارویی خطرناک وادارد. چنین وضعیتی می تواند به شعله ور شدن مجدد درگیری ها در یمن و عراق بینجامد و سبب شود ایران به تسریع پیشبرد برنامه هسته ای رو آورد و سرمایه گذاری های نظامی جدیدی را آغاز کند. اروپایی ها به جای پیروی از آمریکا باید به حمایت از تلاش ها برای کاهش تنش ها در منطقه ادامه دهند چرا که این بهترین چشم انداز برای حفظ منافع اصلی اروپا در ارتباط با ثبات منطقه و اتکای فزاینده آن به انرژی خاورمیانه در پس زمینه جنگ روسیه علیه اوکراین است.
ادامه مطلب
این معناست که برای دولت جو بایدن تمام خواسته‌های کشورهای عربی و نگرانی‌های آنها حتی امنیت و ثباتشان معنایی ندارد و شایسته توجه و هیچ گونه تلاشی از سوی این کشور نیست.
ادامه مطلب
ناظران در ایران پرونده یمن را عامل اصلی در طولانی شدن روند مذاکرات امنیتی دو کشور می‌دانند که بیش از ۱۶ ماه به طول انجامید. طی این مذاکرات دو طرف توانستند از بسیاری از اختلافات و موضوعات عبور کنند.
ادامه مطلب
ناظران می‌گویند که دولت بایدن باید به مواضع متحدان این کشور در حاشیه خلیج فارس درخصوص ایران گوش می‌داد چرا که اختلافاتی در این خصوص وجود دارد و واشنگتن خود به گفت وگو با ایران برای دستیابی به توافق هسته‌ای بدون مد نظر قرار دادن منافع کشورهای حاشیه خلیج فارس تمایل دارد. این ناظران می‌پرسند که چگونه واشنگتن درصدد گفت وگو با ایران است؛ اما از متحدانش که با ایران هم مرز هستند می‌خواهد با تهران اختلاف داشته باشند؟
ادامه مطلب
صرف نظر از همه این سناریوها، یک سناریوی پخته تر وجود دارد که طبق آن مقامات ایرانی می توانند از هر سناریویی، یک قسمت را اجرا کنند تا دولت بایدن را به تدریج زیر فشار بگذارند تا نزدیک شدن به ائتلاف عربی را جایگزین توافق هسته ای نکند. این سناریو شبیه بازی شطرنج است که تهران در آن مهارت دارد.
ادامه مطلب
آنچه کار را بر بایدن سخت تر می کند، این است که متحدان خاورمیانه ای آمریکا، یک رئیس جمهوری جمهوریخواه را بر یک رئیس جمهوری دموکرات ترجیح می دهند. حاکمان منطقه بر این باورند که رهبران جمهوریخواه بیشتر ضدایران و هواخواه اسرائیل هستند و کمتر به نگرانی های حقوق بشری می پردازند.
ادامه مطلب
احمد زیدآبادی در یادداشتی می نویسد: ایدن در دیدارش از اسرائیل و عربستان، احتمالاً سه دستور کار دربارۀ ایران روی میز خواهد گذاشت. نخست، تشدید فشار هماهنگ علیه جمهوری اسلامی به منظور پذیرش توافقی حداقلی که آمریکا و اروپایی‌ها مذاکره بر سر محتوای آن را تمام شده می‌دانند. دوم، تشدید فشارها به قصد گشودن دامنۀ مذاکرات و دستیابی به راه‌حلی همه جانبه که رفع کامل تحریم‌ها را نیز در پی داشته باشد. سوم، اظهار نومیدی از رسیدن به توافق و اعلام شکست مذاکرات و ورود به فاز تازه ای از رویارویی هماهنگ شده با ایران.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در جاهایی از خاورمیانه که ایران حضور نداشته باشد، اسرائیل حضور پیدا خواهد کرد پس گزینه دیپلماسی در قبال عربستان نیز برای ایران یک گزینه برد است زیرا بهبود روابط ایران و عربستان از گسترش بیشتر نفوذ اسرائیل در عربستان و نزدیک شدن اسرائیل و عربستان و تکرار تجربه های اقلیم کردستان و جمهوری آذربایجان ممانعت خواهد کرد.
ادامه مطلب
انگیزه عربستان از ورود به گفت وگو با ایران، باور ریاض، به لزوم مهار بلندپروازی های منطقه ای ایران است به ویژه که واشنگتن گفت وگو درباره نفوذ منطقه ای و تهدید ناشی از برنامه موشکی ایران برای امنیت و ثبات منطقه را از میز مذاکره با ایران کنار گذاشته است. عربستان به این منظور از نیاز ایران به ترمیم روابطش با کشورهای همسایه عربی بهره برداری می کند به ویژه که مقامات ایرانی نیز متوجه شده اند دستیابی به توافق با واشنگتن بر سر پرونده هسته ای، حتما بر روابط منطقه ای ایران تاثیر مثبت نخواهد گذاشت.
ادامه مطلب
در دو هفته گذشته، عربستان ضمن موافقت با یک آتش بس نادر در جنگ یمن، با لبنان هم شروع به همگرایی کرد. هر دوی این کشورها، صحنه نزاع های نیابتی هستند.
ادامه مطلب
بایدن بر سر دو راهی قرار گرفته است. اگر او نتواند، توافق هسته ای را احیا کند، به عدم حل و فصل این مشکل از راه دیپلماسی متهم خواهد شد. اگر هم او این توافق را منعقد کند، به ضعف در برابر نظام دینی ایران متهم خواهد شد. بدین ترتیب، برای رئیس جمهوری امریکا، جبهه سیاست خارجی در عرصه خاورمیانه بسیار پیچیده است.
ادامه مطلب