در حالی که دعوت های ایران برای گفت وگو نشانه موضع راهبردی و ناشی از قدرت نظامی و علمی این کشور و نیز ائتلاف هایش با روسیه و چین است؛ اما دعوت عربستان برای گفت وگو تنها تاکتیکی مرحله ای برای وقت تلف کردن بود تا نتایج انتخابات آمریکا مشخص شود.
ادامه مطلب
محسن جلیلوند در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که ابهام جدی پیرامون جایگاه ترکیه در غرب آسیا به دلیل سیاست پاندولی اردوغان وجود دارد، پیرامون راهبرد دولت جو بایدن برای منطقه خاورمیانه بر این باور است که نگاه جدی ایالات متحده آمریکا به خاورمیانه و به خصوص امنیت اسرائیل به معنای آن نیست که احتمالاً دولت جو بایدن تمام انرژی خود را صرف منطقه غرب آسیا خواهد کرد و توجهی به مهار چین و روسیه نخواهد داشت و یا در مقابل مسئله نگاه به شرق و مهار چین و روسیه به معنای نادیده گرفتن خاورمیانه در دولت جو بایدن است. بلکه به عکس من معتقدم که اتفاقاً این دو مقوله می توانند مکمل هم باشند. به این معنا که اقتضائات ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و به خصوص ژئوانرژیک منطقه خاورمیانه می تواند اهرم بسیار خوبی برای جو بایدن در خصوص کنترل و مهار چین باشد. به هر حال همان طور که مستحضر هستید چین بزرگ ترین متقاضی و خریدار در جهان به شمار می رود که بیشتر انرژی خود را از منطقه خلیج فارس و کشورهایی مانند ایران (البته قبل از تحریم) و یا کشورهای عربی این منطقه را تامین می‌کند. بنابراین اگر ایالات متحده آمریکا بتواند با یک برنامه‌ریزی دقیق و راهبردی منسجم امنیت انرژی منطقه را در دست گیرد یقینا می تواند کنترل و مهار جدی روی چین داشته باشد.
ادامه مطلب
حمیدرضا اکبرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: علیرغم اینکه باور عمومی این است که دیواری از ساحل مدیترانه تا دریای عمان در حال شکل گرفتن است و قصد محصور کردن ایران را دارد و اتحاد اعراب و اسرائیل، فضای تنفس و توان بازیگردانی ایران را محدود کرده است، اما در بطن ماجرا، هنوز هم حفره‌ها و شکاف‌هایی در روابط دول منطقه وجود دارد. بر همین اساس با درک شرایط و موقعیت‌سنجی مناسب و بکارگیری این فرصت‌ها در قالب دیپلماسی فعال منطقه‌ای، می‌توان به بدیلی برای سیاست‌های کنونی دست یافت.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سوای از بحث بازگشت دولت جدید آمریکا به برجام و رفع تحریم‌های غیر قانونی و ظالمانه که دغدغه اصلی امروز دولتمردان ایرانی است، دونالد ترامپ میراثی از خود در منطقه غرب آسیا و به ویژه خلیج فارس بر جای گذاشت که برنامه ریزی برای مواجهه با آن نیازمند تدبیر و دوراندیشی است.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کمتر از سه هفته به پایان ریاست جمهوری دونالد ترامپ مانده و همگان نگران یک غافلگیری بزرگ از سوی کسی هستند که به طرزی بی سابقه هنوز به نتیجه انتخابات گردن ننهاده است. چه کسی جنگ می خواهد؟ به ضرس قاطع می توان گفت غیر از اسرائیل، هیچ کس!
ادامه مطلب
محسن پاک آیین در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون آشتی عربستان با قطر معتقد است که هنوز هم نمی توان امیدوار بود که اختلافات جدی عربستان و امارات و بحرین و مصر با قطر خاتمه یافته باشد و قطری‌هایی که از این درگیری صاحب تجربه شده اند از این پس هشیارانه تر برای شناخت دوست و دشمن خود عمل خواهند کرد.
ادامه مطلب
کامران کرمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از اصلی ترین متغیرهایی که شکنندگی این توافق را بروز داد، عدم حضور سران سه ضلع دیگر بحران یعنی بن زاید، ژنرال سیسی و حمد بن خلیفه بود که علیرغم دعوت رسمی پادشاه عربستان، در این نشست حضور پیدا نکردند تا جایی که خود ملک سلمان نیز با احاله مسئولیت به بن سلمان، در این اجتماع حضور بعمل نیاورد.
ادامه مطلب
پییر رازو، مدیر دانشگاهی بنیاد مدیترانه ای مطالعات راهبردی، می گوید: «در حالی که سلطان نشین های خلیج فارس در راس راهبرد مهار ترامپ در برابر تهران بودند، آنها می دانند که در دوران دولت دموکرات خطر به حاشیه رانده شدن را دارند. آنها کاملاً باید نشان دهند که می توانند شاگردان خوبی باشند.»
ادامه مطلب
عربستان سعودی بیش از هر کشور دیگر حقوق بشر را نقض می کند و در دهه ۱۹۹۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰ به تأمین بودجه گروه های تروریستی نیز متهم بود. حتی اکنون نیز آموزه های وهابیت ریشه افراطی گری در مناطقی مانند چچن است. اما این موضوع هیچ گاه برای آمریکا جدی نبود. روابط نزدیک این کشور با عربستان سعودی بر این مفهوم مبتنی بوده که عربستان ستون نظام راهبردی آمریکا در خاورمیانه است.
ادامه مطلب
منطق پشت طرح صلح عربی این بود که به رسمیت نشناختن اسرائیل می تواند به مانند اهرمی در توافق با فلسطینیان عمل کند. آن اهرم کار نکرد و حالا پس از بیست سال، شمار فزاینده ای از کشورهای عربی اولویت های دیگری را دنبال می کنند. مغرب به روشنی در جستجوی توسعه روابطش با اسرائیل و به رسمیت شناختن حاکمیتش بر مناطق صحرای غربی است، به ویژه که بر این باور است که انکار رسمیت، هیچ دردی را دوا نمی کند. مراکش مانند دیگر کشورهای عربی بر این موضوع پافشاری می کند که همچنان برای راه حل دو کشور تلاش خواهد کرد، اما این بار از گذر تعامل با اسرائیل نه با تحریم آن، مسئله ای که باور آن برای فلسطینیان دشوار است.
ادامه مطلب
سید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فراتر از سیاست داخلی این سوال وجود دارد که جامعه محافظه کار عربستان سعودی چقدر برای توافق با اسرائیل آماده است. در سالهای اخیر، جامعه عربستان سعودی با انتقادات محدود عمومی توانسته است اصلاحات اجتماعی و اقتصادی را به پیش ببرد ولی این بدان معنا نیست که توافق صلح با اسرائیل هم از چنین پشتیبانی برخوردار خواهد شد.
ادامه مطلب
سید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سطح استراتژی کلان، با توجه به اینکه بایدن بیشتر علاقه مند به عدم ورود به چالش های خاورمیانه است، لذا امکان دارد آماده نباشد سرمایه گذاری های زیادی روی منافع ریاض در منطقه انجام دهد.
ادامه مطلب
محمد جواد جمالی نوبندگانی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که تردد و پرواز جنگنده ها و بمب افکن های آمریکایی در منطقه خاورمیانه چیز جدیدی نیست، بلکه بسته به شرایط و اقتضائات منطقه، تعداد پروازها و دفعات تکرار آن در یک بازه زمانی مشخص کاهش و یا افزایش پیدا می کند. حال با توجه به نگرانی کشورهای حاشیه خلیج فارس از شکست دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری و روی کار آمدن جو بایدن به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها سعی دارند با پرواز مکرر بمب افکن های خود در منطقه و افزایش دفعات پرواز آنها در بازه های کوتاه زمانی تا روی کار امدن بایدن یک نوع دلگرمی دیپلماتیک و حمایت امنیتی را از این کشورها در برابر آنچه که به زعم آنها «تهدیدات امنیتی ایران» می‌نامند، انجام دهند.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که تا زمانی که تنش فعلی در مناسبات ایران و عربستان به قوت خود باقی باشد و یا در ادامه با نقش‌آفرینی مخرب صهیونیست‌ها تعمیق بیشتری پیدا کند، ریاض کمافی السابق با نقشی که در ۴ سال گذشته در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ ایفا کرده است به دنبال نقش‌آفرینی منفی، مانع‌تراشی، بهانه جویی و کارشکنی در مذاکرات خواهد بود و در کنار آن می‌تواند مشکلات و چالش‌های عدیده سیاسی، امنیتی، دیپلماتیک و اقتصادی برای تهران با تطمیع دیگر کشورها در کاهش روابط با ما ایجاد کند. پس بی شک جا دارد ایران به فوریت کاهش تنش با عربستان سعودی را تا پیش از روی کار آمدن جو بایدن در اول بهمن سال جاری در دستور کار خود قرار دهد. لذا بی شک پیش نیاز گفت وگوی بایدن و دولت در ایران، چه دولت روحانی و چه هر دولتی که پس از انتخابات سال آتی روی کار می آید، حل اختلافات تهران با ریاض و لزوم تنش زدایی در روابط دو کشور است.
ادامه مطلب
برخی سیاستگذاران عربستان سعودی به بطور خصوصی با ابراز نگرانی نسبت به تحریم قطر گفته بودند که تلاش برای محاصره این کشور کاملا نتایج وارونه ای داشته است.
ادامه مطلب
آیا قطر به خواسته های چهار کشور برای قطع روابط با تروریسم و به طور مشخص با اخوان المسلمین متعهد خواهد بود؟ آیا قطر به دخالت در امور داخلی کشورهای عربی تحریم کننده‌اش و اقدامات تحریک کننده رسانه هایش همچون الجزیره علیه این کشورها پایان خواهد داد؟ آیا قطر تامین مالی سازمان های تروریستی در سوریه و لیبی را پایان خواهد داد؟
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: اخوان المسلمین ادعا دارند که با امریکایی ها ارتباطات نزدیک دارند که این ارتباطات با حزب دموکرات بیش از حزب جمهوریخواه است. حتی همکاری های امنیتی با یکدیگر دارند. همچنین آنها توانسته اند نفوذ خود را در مراکز قدرت کشورهای مهمی چون انگلیس و فرانسه حفظ کنند که این مساله می تواند بیش از پیش به کمک آنها برای بازگشت به قدرت بیاید.
ادامه مطلب
رضا رسالت در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایجاد مزاحمت و فشار علیه منافع ایران یک اولویت فوری تر از دامن زدن به خصومت اعراب در طول دهه ها نسبت به اسرائیل است. این تحول یعنی به رسمیت شناختن اسرائیل توسط عربستان سعودی جایزه ای گرانبها با توجه به وزن این کشور در جهان عرب خواهد بود که دارای ارزشی به سان توافقنامه کمپ دیوید یا اسلو است.
ادامه مطلب
به نظر می رسد قدرت های خواستار آشوب در منطقه آخرین ورق های خود را بازی می کنند. دموکرات های امریکا و نهادهای اروپایی از ایران خواسته اند خویشتندار باشد.
ادامه مطلب
چرا در کمتر از یک هفته از ترور فخری زاده و ورود ناوهای هواپیمابر به خلیج فارس کوشنر به عربستان و قطر سفر می کند؟پیام های خطرناک او برای امیر قطر و ولی عهد عربستان چیست؟آیا نتانیاهو و رئیس موساد به نشست دوم "نیوم" به ریاست این داماد نازپرورده می پیوندند؟
ادامه مطلب
قاسم محب علی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که باید اصل هم وزنی و عدالت در اقدام جمهوری اسلامی ایران رعایت شود و برنامه ریزی درست و دقیقی برای آنکه تهران از حق اقدام متقابل خود چگونه، در چه زمانی، با چه کیفیتی، از چه طریقی و در کجا استفاده کند، می‌تواند مانع از هزینه های بعدی آن شود. در غیر این صورت قطعاً هرگونه اقدامی از طرف ما می‌تواند کشور و کل منطقه را وارد نا امنی و جنگ کند. پس باید با یک اقدام درست و دقیق به گونه‌ای عمل کنیم که یک دولت تروریست و بانیان این ترور را مجازات کنیم. در این صورت هیچ کشور و سازمانی حتی ایالات متحده آمریکا نیز نمی‌تواند این حق را از ایران بگیرد.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر به دلایل جداگانه آمریکا و متحدان منطقه ای آن و در راس آنها اسرائیل، بخواهند به یک حمله نظامی احتمالی به تاسیسات نطنز مبادرت کنند، چالش های فنی و سیاسی عدیده به مانع اصلی آنها در این زمینه تبدیل خواهد شد. اولا ذینفع اصلی در این قضیه اسرائیل است که اگر می توانست تا کنون آن را انجام داده بود. ایران کشوری بزرگ و پرجمعیت است و مثل عراق ۱۹۸۱ و سوریه ۲۰۰۷ نیست. دانش هسته ای ایران بومی شده و از بین رفتنی نیست و تاسیسات هسته ای آن در نقاط مختلف کشور پراکنده اند.
ادامه مطلب
محمدصادق کوشکی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن اذعان بر این نکته که با ترور دکتر فخری زاده، مذاکره از دستور کار دولت روحانی خارج نمی شود، پیرامون احتمال جنگ نظامی احتمالی بعد از ترور این دانشمند کشور معتقد است که جنگ نظامی روی نخواهد داد، اما چون امنیت جمهوری اسلامی ایران ترور شد باید واکنش قاطعی از سوی کشور به این اقدام ناجوانمردانه داده شود، در غیر این صورت شاهد تکرار این خط ترورها خواهیم بود.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون دلایل ایجاد شائبه جنگ نظامی میان ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران در روزهای پایانی دولت دونالد ترامپ بر این باور است که ایجاد شائبه جنگ ایران و آمریکا صرفا برای از بین بردن فضای مثبت روانی در بازارهای داخلی شکل گرفته است.
ادامه مطلب
علی بیگدلی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که شرایط در منطقه خاورمیانه به قدری ملتهب و حساس است که نمی‌توان به طور قطع عنوان کرد تنش و حمله نظامی در دستور کار ایالات متحده آمریکا نخواهد بود. چون قطعاً به موازات کاهش نیروهای نظامی آمریکا در منطقه، حساسیت کاخ سفید نسبت به هرگونه اقدام ایران و نیروهای نیابتی تهران بیشتر خواهد شد.
ادامه مطلب
فاطمه سیاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: باتوجه به مسائل مهم و وضعیتِ کنونی این کشورها، پیش‌بینی می‌شود بطور کلی جامعهٔ عربی و بطور خاص هر کشور از آن بنابر شرایط و سیاست‌هایش، با دولت بایدن چالش‌هایی پیدا کند؛ یا حداقل از تصمیمات و رویه‌های آن متأثر شود. به اهم این چالش‌ها که هر کدام دو یا چند کشور را درگیر خواهد کرد، می‌پردازیم.
ادامه مطلب
صابر گل‌عنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون سفر نخست وزیر اسرائیل به عربستان سعودی می نویسد: بعد از شکست ترامپ که روابط نزدیکی با نتانیاهو و بن سلمان داشت، نوعی نگرانی نسبت به سیاست‌های بایدن در میان همپیمانان آمریکا در منطقه در خصوص رویکرد احتمالی وی در قبال ایران ایجاد شده است. از این جهت، احتمالا یکی از اهداف مهم سفر نتانیاهو و این دیدار سه جانبه هماهنگی مشترک برای تداوم راهبرد آمریکایی فشار حداکثری بر ایران در دوره بایدن و تلاش مشترک برای ایجاد اتفاقات و واقعیت‌هایی در دو ماه آتی در سطح منطقه باشد که مانع تغییری در این راهبرد در دوره بایدن شود.
ادامه مطلب
مصطفی مطهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با این حال موضع گیری های ریاض درباره احتمالات مبتنی بر تغییرات شرایط در روابط میان آنها با واشنگتن، در قالب دو رویکرد قرینه و متضاد اما همسو و همپوش شکل گرفته است. بطوریکه از یکسو با بازخوانی روابط تاریخی میان دو کشور، مدعی این موضع گیری است که برای ریاض تفاوت چندانی ندارد که چه کسی رییس جمهور بوده و در کاخ سفید باشد، چرا که از نظر سعودی روابط ریاض و واشنگتن، پیچیده تر از آن است که وابسته به فرد یا افراد باشد.
ادامه مطلب
با توجه به شکاف ترکی – سعودی، چند قطبی ژئوپلتیکی رو به رشد در شمال آفریقا بهره برداری از هر دو مشارکت را بسیار دشوار می کند. مراکش و الجزایر با خطر درگیری در پهنه گسترده تری روبه رو هستند. لغزیدن الجزایر به دامان ترکیه مراکش را به مدار عربستان می فرستد و برعکس.
ادامه مطلب
مصطفی مطهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تعارضات میان آنکارا با ریاض در جبهه های مختلف قطر، لیبی و حوزه مدیترانه که با قتل خاشقچی در دو سال گذشته به اوج خود رسید، یمن را به یک فرصت طلایی برای آنکارا در جهت فشار قرار دادن ریاض تبدیل خواهد کرد. بطوریکه حضور ترکیه در یمن به عنوان منطقه ای که سعودی آن را عمق امنیتی خود تعریف می کند، می تواند یک چالش امنیتی خطرناک برای سعودی باشد و معادلات میدان بازی میان ترکیه و سعودی را به طرز خارق العاده ای به سود آنکارا تغییر دهد.
ادامه مطلب