عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مشق و تمرین دموکراسی در افغانستان، علی رغم حضور بیست سال جامعه بین المللی، یک تمرین ناکام بود و با بن بست مواجه شد. حضور بیست سال جامعه بین المللی در افغانستان، علی رغم دستاوردهای محسوس در زمینه حضور زنان در افغانستان، تحصیلات عالی، تامین ارتباط افغانستان با جهان بیرون، حضور پررنگ رسانه ها، نتوانست به موفقیت برسد.
ادامه مطلب
عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: افغانستان با مدنظرداشت خصوصیاتش مانند نزدیکی جغرافیایی، گسترش روابط اقتصادی، وابستگی امنیتی، وجود الگوهای دوستی، در زمان حضور امریکا در این کشور، در مجموعه امنیت منطقه ای جنوب آسیا قرار می گیرد. قرار دادن افغانستان در مجموعه امنیتی منطقه ای جنوب آسیا، به اساس وجوه تشابه آن صورت می گیرد. اما حال که حضور امریکا در افغانستان نیست و افغانستان نقشی در اهداف راهبردی و ژئوپولیتیک امریکا ندارد و از سوی دیگر، پاکستان به عنوان یکی از کلیدی ترین بازیگران امنیتی در جنوب آسیا، حضور فعال در افغانستان دارد و از طالبان حمایت می کند، خیلی ها از این هم فراتر رفته اند.
ادامه مطلب
عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بعد از اندک تعمق در می یابیم که نباید اشتباهات گذشته تکرار شود و برای پیروزی در میدان جنگ فکر کنیم. به فرض مثال مقاومت پیروز می شود و باز مجال تصاحب حاکمیت سیاسی را می یابد، قدم بعدی چیست؟ چگونه می توان با بصیرت و دور اندیشی برای فردای مردم مان، اندیشید و فردای بهتر را برای آنها نوید داد؟ برای این کار نیاز است تا برای یک تعامل فعال و طراحی یک سیاست معقول و عمل گرایانه و با مد نظر قرار دادن واقعیت های عینی جامعه در یک معامله متعادل با خرد اندیشی و تعقل با همسایه ها، کشورهای منطقه و در مجموع غرب و شرق قرار گیریم.
ادامه مطلب
هرچند در این بین مردم افغانستان بیشترین هزینه را خواهند پرداخت اما دولت های خارجی نباید خود را مصون بدانند. جنگ داخلی امکان پذیر است و می تواند زمینه ای برای افراط گرایی بیشتر باشد. به یاد آورید که اسامه بن لادن نقشه یازده سپتامبر را در خاک افغانستان طراحی کرد.
ادامه مطلب
محمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی در معرفی کتاب «جریان پرشتاب طالبان» می‌نویسد: این کتاب را باید انعکاسی از شیوه حکومت داری طالبان در دوره اول تسلط شان از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۰ هجری شمسی بر افغانستان دانست، هر چند که موضوعات مختلفی را دربر می گیرد، سال هایی که توسط جامعه جهانی به رسمیت شناخته نشد، الا عربستان و پاکستان و امارات متحده عربی که آن هم کمکی به استقرار و پایداری مداوم شان نکرد.
ادامه مطلب
استفان والت می نویسد: درهای سامانه سیاسی آمریکا، به شکل چشمگیری بر همه گونه نفوذ زیانبار خارجی باز است، چه از گذر لابی گران خانگی و خارجی، گروه های دارای منافع ویژه یا بات های رسانه اجتماعی که هر کدامشان تلاش دارد سیاست خارجی آمریکا را به مسیری ببرد که علائق خودش را تامین می کند. به این مشکل، اضافه کنید عملکرد دولت آمریکا را در واگذاری بیش از سی درصد از همه پست های سفارت خانه هایش به اسپانسرهای بزرگ کارزارهای انتخاباتی و نه به دیپلمات های حرفه ای آموزش دیده. این است که تنها می توان عملکردی حداقلی را انتظار داشت.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حمله به کابل به عنوان پایتخت و مرکز تجمع ارتش و حاکمیت افغانستان سبب شد تا تصرف این شهر بیش از یک سال طول کشیده و البته اعتراضات و انتقادات منطقه‌ای و بین‌المللی را علیه طالبان افزایش دهد. این‌گونه اقدامات طالبان یادآور این تذکر و هشدار سون تزو (سان تزو) استراتژیست مشهور چینی در کتاب خود "هنر جنگ" دانست که هشدار می‌دهد: «یک ارتش را می‌توان به آب تشبیه کرد. به همان ترتیب که آب روان از ارتفاعات پرهیز می‌کند و شتابان به سوی زمین‌های پست جاری می‌شود، یک ارتش از قوت پرهیز می‌کند و بر ضعف می‌کوبد.»۳ در واقع طالبان ۱۹۹۰ مانند آبی بود که به سوی ارتفاعات در حرکت بود، یعنی در حالی که هنوز قوی و کارآمد نشده بود می‌خواست کابل مرکز نظامی، سیاسی و ... افغانستان را تصرف کند!
ادامه مطلب
می توان گفت که ناکامی ناتو در سال ۲۰۱۴ قطعی شد. در آن زمان، قدرت در افغانستان تثبیت نشده بود و ناتو یک ماموریت آموزشی برای ارتش افغانستان با هدف ادامه مبارزه با طالبان که همواره شکست ناپذیر بود را در این کشور نگه داشت. این همان «ماموریت حمایت قاطع» بود که تا حدی برای سرپوش گذاشتن بر شکست آیساف صورت می گرفت. در آغاز سال ۲۰۲۱، این ماموریت شامل ده هزار سرباز از نیروهای ناتو می شد که دو هزار و پانصد نفر آن ها آمریکایی بودند. این تعداد در حالی در افغانستان ماندند که بعد از تصمیم باراک اوباما برای افزایش حضور ایالات متحده در افغانستان نیروهای ناتو صد و چهل هزار سرباز داشتند که نود هزار نفر آن ها را آمریکایی ها تشکیل می دادند.
ادامه مطلب
فاطمه نکولعل آزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه از این به بعد برای آمریکا اهمیت دارد امنیت خاورمیانه به شکل سخت آن است. بدین معنی که حتی اگر دولت های اقتدارگرا در خاورمیانه حاکم باشند و به حقوق بشر احترام نگذارند، اما به حفظ امنیت منطقه کمک کنند، برای آمریکا کافی است.
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: زاران شهروند افغانستان با پروازهای اضطراری از فرودگاه کابل به کشورهای آمریکایی و اروپایی منتقل شدند و هزاران نفر دیگر توانسته اند با تسهیل شرایط برای کشورهای اشغالگر (سابق) ویزا دریافت کنند. این در حالی است که سازمان های مردم نهاد و بسیاری از احزاب اروپایی کارزارهای خود را برای انتقال تعداد بیش تری از افراد ادامه می دهند. در این مقاله سعی خواهیم کرد تا نگاهی به انگیزه های اتحادیه اروپا برای این مسئولیت پذیری ناگهانی بیاندازیم و به دنبال پاسخی برای این سوال باشیم: چرا کشورهای اروپایی شهروندان افغانستان را می برند؟
ادامه مطلب
یک مقام اطلاعاتی پیشین انگلیس با تایید این ایده، گفت: «این رویداد (سقوط افغانستان) نشانگر پایان دوران لیبرالیسم و دموکراسی غربی است، دورانی که با سقوط دیوار برلین آغاز شد. این شکستِ ایدئولوژی غربی است».
ادامه مطلب
هوشنگ امیرکریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سلطه یک فرقه ایدئولوژیک خشن صرفا ً با تکیه بر زور و قدرت اسلحه بر سرزمین و مردم افغانستان، به یکباره تمامی اصول، باورها و انگاره های مربوط به رابطه متعامل دولت – ملت، قرارداد اجتماعی، حکومت مبتنی بر رضایت، حق تعیین سرنوشت و ارزش های اجتماعی حول محور انسان را بر باد داد. سلطه مجدد طالبان بر افغانستان با همان شاخصه ها، معرفه ها و مؤلفه هائی که این گروه در دوران زمامداری قبلی به نمایش گذاشت، مؤید این نکته اساسی و کلیدی است که در عصر پست مدرنیسم می توان بدون ابزار مدرنیسم و اندیشه مدرنیته به قدرت و حکومت رسید و بدون بهره گیری از تجلیات، نمادها و نمودهای مدرنیسم و بدون نیاز به روح مدرنیته، به حکمرانی پرداخت.
ادامه مطلب
شاید شاهزاده خالد بن سلمان برنامه دقیقی برای سفر به مسکو نریخته باشد، اما پیام این سفر برای واشنگتن کاملا واضح بود. معاون وزیر دفاع عربستان با خودداری از به تعویق انداختن این سفر و امضای توافقنامه همکاری دفاعی با روسیه سعی داشت ضرر احتمالی خروج ایالات متحده از افغانستان و تصرف کابل توسط طالبان را جبران کند. ریاض می خواست نشان دهد با و بدون واشنگتن، چیزی برای آن تغییر نمی کند. به علاوه، پادشاهی سعودی دریافته که روسیه از فرصت های ایجاد شده در نتیجه شکست مفتضحانه آمریکا استفاده خواهد کرد، اما نه مایل و نه قادر است به عنوان ضامن امنیت خلیج فارس جای آن را بگیرد.
ادامه مطلب
غرب به ارتش مسلح افغانستان اعتمادی نداشت که بتواند موفقیتی از خود در برابر طالبان نشان دهد. تصمیم برای خروج، تصمیم برای کنار گذاشتن افغانستان بود. کسی که می خواست منابع معدنی در آن جا را در دست داشته باشد یا زمین هندوکش را به عنوان سنگر کنترل ژئوپلیتیک آسیای مرکزی توسعه دهد، افغانستان را کنار نمی گذاشت.
ادامه مطلب
در بریتانیا، خروج آشفته از افغانستان با بحران سوئز در سال ۱۹۵۶ قیاس می شود که طی آن، با تحقیر مجبور به خروج از مصر شد چون نتوانسته بود جمال عبدالناصر، رهبر ملی گرای آنجا، را از قدرت برکنار کند. مشکل این است که بریتانیا درباره زمان یا تاکتیک های خروج از افغانستان حرف چندانی برای گفتن نداشت و این در حالی است که پس از ایالات متحده، دومین تلفات بالا در میان کشورهای غربی در جنگ افغانستان را متحمل شده. این مساله خجالت آور سبب تلخی کام و دلخوری مقامات انگلیسی از جمله نخست وزیر بوریس جانسون از رئیس جمهوری جو بایدن شده است. برخی می گویند رفتار بایدن شبیه دونالد ترامپ است که اهمیتی به متحدان آمریکا نمی داد. روری استوارت، وزیر سابق بریتانیا با تجربه طولانی در امور افغانستان، گفت: «او تنها متحدان افغان آمریکا را تحقیر نکرد؛ او متحدان غربی آمریکا را نیز با به نمایش گذاشتن ناتوانی آنها، تحقیر کرد.»
ادامه مطلب
علی سینا محمود در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: افغانستان تاریخ تلخی را در قرن ۲۰ تجربه کرده است. سقوط نظام پادشاهی، روی کار آمدن کمونیست‌ها، اشغال شدن توسط ارتش سرخ شوروی، جنگ داخلی مجاهدین، روی کار آمدن طالبان، پناه گرفتن گروه القاعده در سایه طالبان که حوادث تروریستی ۱۱ سپتامبر را به وجود آوردند و در نهایت حمله امریکا به افغانستان که منجر به تجربه طولانی‌ترین جنگ در تاریخ امریکا شد. اینها نشان از این دارد که همواره آتش جنگ و ویرانی در این کشور روشن بوده است. اکنون اما بعد از ۲۰ سال، امریکا سرانجام در دوران ریاست جمهوری جو بایدن رسما از افغانستان خارج شد.
ادامه مطلب
مداخله نظامی آمریکا در افغانستان مربوط به مبارزه با تروریسم بود. اگر یک حمله تروریستی در خاک ایالات متحده رخ نمی داد، ۲۰ سال جنگ در افغانستان هم به دنبال آن نمی آمد. بیشتر آمریکایی ها هرگز در جریان وقایع افغانستان قرار نمی گرفتند و سیاست گذاران آمریکایی کمترین توجهی به این کشور نمی کردند. شاید برخی تعهدات آمریکا به اندک افغان هایی که در ۲۰ سال جنگ به آن کمک کرده اند مفید باشد، اما همه دیگر جزئیات مداخله در امور داخلی افغانستان از یک ماموریت فاجعه بار حکایت دارند.
ادامه مطلب
افغانستان یکی از شکننده ترین و در معرض خطرترین اقتصادهای جهان را دارد. به گفته بانک جهانی، فقر و توسعه نیافتگی به دلیل درگیری های طولانی مدت و شدید نهادینه شده و همه گیری کووید۱۹ شرایط را وخیم تر کرده است. از دیدگاه بانک جهانی، وضعیت کنونی افغانستان با شمار اندکی از کشورها شامل جمهوری آفریقای مرکزی، لیبی، سومالی، سودان جنوبی، سوریه و یمن قابل قیاس است.
ادامه مطلب
در رابطه با فاجعه ای که خیلی سریع در افغانستان رقم خورد، می توان گفت رئیس جمهوری جو بایدن مرد اشتباهی بود که کار درست را به بدترین روش ممکن انجام داد. به همین دلیل بود که رئیس جمهوری در اظهارات مختصر در کاخ سفید تنها از تصمیم به عقب نشینی دفاع کرد و نه از شیوه فاجعه بار اجرای این تصمیم.
ادامه مطلب
طالبان پس از تحت کنترل درآوردن کاخ ریاست جمهوری در کابل پایان جنگ را اعلام کرد. کشورهای غربی هنوز نتوانسته اند اتباع خود را از افغانستان خارج کنند چون فرودگاه کابل در آشوب فرو رفته و افغان های وحشت زده از قدرت گرفتن مجدد طالبان، به دنبال راهی برای فرار از کشورشان هستند. افغانستان در سال های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ تحت کنترل طالبان بود و خاطره دردناک آن سال ها اکنون بسیاری از شهروندان این کشور را به وحشت انداخته است. از زمان خروج ناگهانی نیروهای آمریکایی از افغانستان و قدرت گرفتن تدریجی طالبان، بسیاری به سمت مرزهای زمینی فرار کرده اند، اما به نظر می رسد بی نتیجه ماندن طولانی ترین جنگ آمریکا نهایتا با اشغال کابل اثبات شد.
ادامه مطلب
عبدالرحمن ولایتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر مبنای تئوری‌های روانشناختی اجتماعی آنچه امروز و در عصر هزاره سوم و قدرت انسان تکنولوژیک با آن یال و کوپال و هیبت انسان های نخستین غارنشین به نام طالبان می بینیم بی شک باید قبول کرد و نباید زیاد راه دوری رفت که چیزی جز برخاسته از شعور جمعی و ناخودآگاه اجتماعی جامعه افغان نیست. افغانستان هنوز در گرداب تحجر دست و پا می زند و این عنصر در تک تک نهاد خانوارهای افغان جماعت جاری است.
ادامه مطلب
با توجه به مرز مشترک تقریبا هزار کیلومتری بین ایران و افغانستان سابقه روابط آشفته بین ایرانی ها و جنگچویان مسلمان سنی از جمله طالبان، این کشور ممکن است به محل بعدی رقابت ایران و عربستان سعودی تبدیل شود.
ادامه مطلب
با خروج ناگهانی نیروهای آمریکایی از افغانستان، طالبان بار دیگر در صدد کنترل این کشور برآمده است؛ اتفاقی که نشان دهنده شکست آمریکا در طولانی ترین جنگ این کشور است و نگرانی ها درباره بازگشت افغانستان به روزهای تاریک اسلام افراطی طالبان و سرکوب شدید شهروندان افغان را در پی داشته. جنگجویان طالبان از زمان قدرت گرفتن، فشارها و اعمال خشونت را در سراسر سرزمین های اشغالی تشدید کرده اند و این مساله بسیاری از غیرنظامی های افغان را به پنهان شدن در خانه ها یا فرار به سمت مرزها وا داشته است.
ادامه مطلب
طرد کردن یک دولت، منزوی کردن و امتناع از تعامل با آن، به منظور تنبیه یا تضعیف دولت مذکور یا تلاش برای وادار ساختن آن به تغییر سیاست های خود، ناگزیر مستلزم خود انکاری است. در دیپلماسی طرد کردن نه تنها هدف نیست که طرد می شود. دستیابی به هر نتیجه مثبتی که مستلزم دیپلماسی و ناگزیر مستلزم تعامل با هدف ترد شده باشد، برای طرد کننده غیرممکن می شود. ایران که از سوی ایالات متحده هدف گرفته شده، یک نمونه برجسته به حساب می آید. در سراسر چهار دهه گذشته بعد از انقلاب اسلامی، روند دیپلماسی بین ایران و ایالات متحده یا دچار اختلال یا با مانع مواجه شده است. هدف منع گسترش تسلیحات هسته ای از طریق برجام تنها از طریق تعامل دیپلماتیک واشنگتن با تهران محقق شد و این اتفاق در همه دوره هایی که آمریکا از تعامل با ایران خودداری می کرد، دور از دسترس بود. تا وقتی کانال دیپلماتیک مذاکرات هسته ای باز بود، منافع دیگر ایالات متحده نیز تامین می شد.
ادامه مطلب
داوود عرفان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بسیاری از کارشناسان و مردم عادی افغانستان، با خوش‌بینی محض منتظر نتایج درخشان مذاکرات صلح و پایان همیشگی جنگ در افغانستان هستند. من بنا بر دلایلی که شرح خواهم داد، به آینده مذاکرات صلح زیاد خوشبین نیستم.
ادامه مطلب
روسیه، چین و ایران، سه قدرت با نفوذ در آسیا، خود را برای خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان در میانه تشدید تنش ها و خشونت های فزاینده در این کشور آماده می کنند. سه کشور با افغانستان روابط منحصر به فرد و تاریخی دارند و نیوزویک برنامه های هر یک از آنها ایجاد تعادل میان مخاطرات و فرصت های مرتبط با تحولات ناپایدار را مورد بررسی قرار داده است.
ادامه مطلب
بهنام وکیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ، نگرانی اصلی چین در مسئله افغانستان انجام مسئولیت‌های خود به‌عنوان یک کشور بزرگ است. چین به‌عنوان یک قدرت جهانی مسئولیت و وظیفه دارد که به صلح و ثبات بین‌المللی کمک کند. افغانستان یک کشور همسایه است و پکن تلاش خواهد کرد تا اقدامات سازنده‌ای را برای حل مشکلات همسایگان خود انجام دهد.
ادامه مطلب
در حالی که نیروهای امنیتی افغان در اطراف مراکز شهری متمرکز شده اند، طالبان در مناطق روستایی افغانستان دستاوردهای سرزمینی دارد. اما تنها راه پایدار به سوی صلح، یک توافق سیاسی و قانون اساسی جدید شامل دیدگاه های طالبان است.
ادامه مطلب
سعید رمضانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ما مساله ای به نام طالبان خوب و بد نداریم و اگر این کار را انجام دهیم عین تفکیک قائل شدن بین تروریست خوب و بد است که با آموزه های جمهوری اسلامی ایران و منویات مقام معظم رهبری تفاوت بسیاری دارند بر همین اساس ضرورت دارد قدرت های مهم منطقه ای با درک خطر مشترک به تلاش های دسته جمعی در جهت برقراری صلح و ثبات در افغانستان همت گمارند.
ادامه مطلب