جمهوری اسلامی ایران

جست وجوی مصر برای پیوستن به یک اردوگاه بعد از توافق عربستان - ایران

قاهره از وتو برای عادی سازی روابط با تهران خلاص می شود؟

کشورهای حاشیه خلیج فارس و در راس آ‌نها امارات با اعمال حق وتو بر مصر از انجام هر گونه روند بهبود روابط این کشور با قطر و ترکیه مانع شدند و بعد از این که شدت این وتو کاهش یافت و کشورهای حاشیه خلیج فارس روابط خود را با این دو کشور بهبود بخشیدند مصر نیز روابط خود را با آنها تصحیح کرد. از این رو باید این پرسش را مطح کنیم که آیا مصر نیز از این وتو رهایی خواهد یافت و روابط خود با ایران را بهبود می‌بخشد؟

ادامه مطلب

سناریوهای پیش رو در خاورمیانه؛ چگونه بازی کنیم؟

نظریه آنتروپی و تحلیل رفتار ایران

ایمان صمدی نیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران همواره جایگاه خود را به عنوان یک بازیگر اصلی در منطقه حفظ کرده و در مناطقی مانند سوریه، لبنان و یمن اعمال نفوذ کرده است. ایران با مدیریت دقیق روابط خود و بازی استراتژیک با ورق های خود، توانسته درجه ای از ثبات را در میان محیطی که مشخصه آن سطوح بالای آنتروپی است، حفظ کند. بر اساس مفهوم آنتروپی در روابط بین الملل، میزان بی نظمی یا هرج و مرج می تواند بر رفتار و تصمیم گیری دولت ها در نظام بین الملل تأثیر بگذارد.

ادامه مطلب

نقدی بر نگاه ایرانی دکتر علی باقری

چرا از اغفال اروپایی در امریکا غافلیم؟

تفاوت دکتر علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد کشورمان با دکتر وحید کریمی که در گذشته ای نه چندان دور سفیر بوده و در عرصه های مختلف دیپلماسی فعالیت کرده در “نگاه ایرانی به سیاست بین الملل“ است. در حالی که باقری در تجربه اجرایی و دسترسی به بالا دستی و شناخت همتایان کشورهای مطرح تبحر دارد، کریمی با ماموریت های دیپلماتیک در لندن و نیویورک تجربه حسی دارد. باقری روایت ایرانی و کریمی نظریه اغفال را ملاک قرار داده اند. باقری از منظر تهران و کریمی از عینک لندن سیاست بین الملل را ترسیم و سپس سعی در اجرای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارند. باقری در جایگاه مدیریتی اجرایی و کریمی در جایگاه دیپلمات تفاوت های دارند که با توجه به نگاه ایرانی دکتر باقری، کریمی نقطه نظرات خود را بیان کرده است.

ادامه مطلب

وقتی که هژمونی امریکا دیگر مطرح نیست

پیام رابطه ایران و عربستان با میانجی‌گری چین

خبر برقراری رابطه سیاسی میان این دو کشور، نه غیرمعمول است و نه شگفت، چرا که همسایگان متخاصم معمولا روابط دیپلماتیک خود را حفظ می کنند و گفت وگو میان تهران و ریاض برای بهبود روابطشان هم دو سالی است که جریان دارد. ایالات متحده آمریکا از این روند آگاه بود و اعتراضی هم به این گفت وگوها نداشت اما این چین بود که کار را به نتیجه رساند.

ادامه مطلب

نقش جدید پکن در مناسبات خاورمیانه

نگاهی متفاوت به میانجیگری چین میان ایران و عربستان

عرفان ابراهیمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با اعلام خبر توافقات ایران و عربستان در پکن، شاهد جدیدترین نقشی بودیم که چین آن را برعهده گرفته است؛ نقش میانجیگری نیز در راستای اهداف اقتصادی این کشور قرار می گیرد و در موضوع ایجاد دوباره روابط میان ایران و عربستان، چنین نقشی به خوبی دیده می شود. چین در راستای کسب هرچه بیشتر جایگاه قدرت جهانی، با راهبردی اقتصادی، ابزارهای گوناگونی را بکار گرفته است؛ ابزار میانجیگری، یکی از آنهاست که در توافق اخیر به خوبی مورد بهره برداری قرار گرفت.

ادامه مطلب

لزوم پایان دادن به چهار دهه تیرگی

بعد از عربستان نوبت ارتقای روابط با مصر است

غفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امکان توسعه روابط ایران و مصر بدواً در چارچوب تعاملات اقتصادی، فرهنگی دو جانبه، وجود دارد. حال که ایران و عربستان به توافقی جهت آغاز روابط دیپلماتیک و رفع تنش های فی مابین دست یافته اند، بی شک گام بعدی دستگاه دیپلماسی، عادی سازی روابط ایران و مصر خواهد بود.

ادامه مطلب

رصد "سیاست" در روابط بین الملل

سیاست خارجی ایران چگونه می تواند پویا باشد

سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چگونه سیاست بین الملل را رصد کنیم؟ خانواده جهانی از حالت "دهکده جهانی" خارج و به "مجتمع ویلایی مشترک" تبدیل شده است. روابط بین کشورها که بیش از ۲۰۰ کشور و سازمان های منطقه ای و بین المللی را شامل می شود، چگونه رصد کنیم تا سیاست خارجی موثر و کم هزینه داشته باشیم؟

ادامه مطلب

"سیاست همسایگی" محور جدید سیاست خارجی دولت رئیسی

مذاکراتی که سال ها در عراق دنبال میشد، در چین بسته شد

سید رحمان موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مذاکرات بین عربستان سعودی و ایران برای مصالحه، سال هاست که عمدتاً در عراق دنبال می شد، مایه تعجب است که این توافق در چین بسته شد. علی شمخانی، دبیر امنیت ملی ایران، با قدردانی از تلاش‌های عراق در میزبانی پنج دور از مذاکرات ایران و عربستان، از بغداد قدردانی کرد و گفت: تلاش‌های آنها در زمینه سازی برای توافق ارزشمند بود.

ادامه مطلب

ابزاری که کشورهایی مانند آذربایجان و اوکراین از آن بهره می برند

رانت بزرگ ضدیت با ایران در نظام بین‌الملل

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاری خارجی و رویکرد انقلابی سیاست خارجی ایران که با برخی تقابل‌های دیرینه با نظم نوین غربی پساکمونیسم همراه بوده، سبب شده است تا ایران به یک ابزار رانت برای برخی بازیگران منطقه‌ای و جهانی بدل شود. رانتی بزرگ و ارزشمند که برای کسب آن نیز هزینه های کمی خرج می‌شود. رانت ضدیت با ایران، تهدید و گستاخی علیه ایران که از سوی غربی‌ها به‌خصوص ایالات متحده امریکا، اسرائیل و عربستان در قالب کمک‌های کلان مالی، نظامی و سیاسی به دولت‌های شکننده و ضعیفی مانند اوکراین، جمهوری آذربایجان، .... و حتی ترکیه داده می‌شود.

ادامه مطلب

موانعی که جلوی ابرقدرت شدن منطقه ای را می گیرد

ایران، کشوری دارای مولفه های قدرت بزرگ منطقه ای

ایران در واقع دارای یک سنت دولتی باستانی رهبری در منطقه است که از امپراتوری ایران در دوران هخامنشیان آغاز شد، زمانی که قدرت ایران از رود سند تا دریای مدیترانه، از هند تا بالکان و از مصر و عربستان تا قفقاز بود. در آن زمان بود که ایران، در اصطلاح علمی مدرن، بزرگترین قدرت بزرگ و دولت اصلی بود.

ادامه مطلب

مروری بر روابطی که شکل گرفته است

ایران، متحدی بی منت برای بوسنی هرزگوین

ایران هرگز سیاست خارجی رسمی بوسنی و هرزگوین را که متعهد به پیوستن به ناتو و اتحادیه اروپاست، مورد انتقاد قرار نداده است. همچنین ایران هرگز فشاری بر بوسنی و هرزگوین برای جانبداری از ایران در سازمان های بین‌المللی وارد نکرد که نشان دهنده درک ایران از موقعیت بوسنی و هرزگوین در شرایط جهانی است.

ادامه مطلب

مفهومی که باید تعریف صحیح از آن داشت

آینده، جایی میان امید و ناامیدی

مجتبی لشکربلوکی در یادداشتی می نویسد: می توان سه گانه معنوی «انتظار، نجات، موعود» را با امیدواری بدون زمان و اقدام در دایره امکان ترکیب کرد. حال ایران ما خوب نیست. جهان نیز از جنگ، تنش و ظلم و تجاوز رنج می‌برد (=واقعیت های تلخ) اما می توان امیدوارانه در دایره امکان آنچه می توانیم، انجام دهیم و سعی کنیم جهان را اندکی فقط اندکی بهتر از آنچه تحویل گرفته ایم تحویل دهیم. هیچ کدام از کارهای ما گم نمی شوند. جهان بی حافظه نیست. هر کنشی که امروز انجام می دهم با زنجیره بی نهایتی از روابط علت معلولی به پایان جهان متصل است. می توان با همین خرده اقدامات و انتظار فعال در پایان زیبای جهان و آینده مطلوب ایران حضور داشت.

ادامه مطلب

قدرتی که مقاومت به ما داده است

جایگاه جمهوری اسلامی ایران در نظم بین‌الملل آینده

جواد معصومی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه مسلم است این که در حال حاضر شاهد حضور قدرتمند جبهه مقاومت با محوریت جمهوری اسلامی ایران در مقابل جبهه غرب هستیم و این محور مقاومت بر پایه محبت و معنویت شکل‌گرفته که در مفهوم جغرافیایی خود به‌صورت دولت مقاومت گسترش‌یافته است. مفهوم لغوی کلمه مقاومت دارای معنای بسیار مهمی ازجمله محبت، قدرت، امنیت، وحدت و تربیت است. در مفهوم ژئوپلیتیک محور مقاومت نیز دارای دو بال هستیم؛ یکی سلطه و دیگری مقاومت، براین‌اساس ما شاهد دو نوع ائتلاف هستیم یکی سازش و دیگری مقاومت.

ادامه مطلب

کاخ سفید زبان دیپلماسی را کنار گذاشته است

تقویت روابط امریکا با عربستان با هدف فشار بر ایران

منابعی در واشنگتن و ریاض گفته اند که دولت بایدن تصمیم گرفته است، در واکنش به امتناع این کشور از همسویی با سیاست نفت، فشار بر این کشور پادشاهی را کاهش دهد. به عبارت دیگر کاخ سفید قصد دارد، هماهنگی امنیتی با طرف سعودی را در سال آینده تقویت کند تا ایران را مهار کند.

ادامه مطلب

نقدی رئالیستی بر سیاست خارجی دولت سیزدهم

سیاست خارجی ایران در ترازوی توازن

سهراب انعانی علمداری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست خارجی دولت سیزدهم که از سوی رئیس جمهوری و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه با تعامل هوشمند، سیاست همسایگی و رویکرد متوازن معرفی شد، اساسا طیف وسیعی از راهبردهای پیشینی و پراگماتیستی به جای مانده در سیاست خارجی ایران یعنی رویکرد مستقل ملی، موازنه گرایی راهبردی، نگاه به شرق، تعامل گرایی، تجدیدنظرطلبی فعال، مقاومت گرایی و ائتلاف گرایی را دربرمی گیرد. در چنین رویکرد ترکیبی ما با طیف گسترده ای از موضوعات و اهداف قابل مذاکره روبه رو هستیم که بخش های مختلف سیاست خارجی باید در آن به طور فعالانه شرکت کنند.

ادامه مطلب

پی ریزی راهبرد دستیابی به نظم مطلوب

لزوم بازتعریف راهبردهای جمهوری اسلامی ایران برای نقش‌آفرینی قدرتمند در نظم نوین جهانی

پیروز غفرانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: راهبردهای جمهوری اسلامی برای حضور قدرتمند در شکل دهی آینده و ایفای نقش به عنوان پیشران و متغیر مهم و مستقل در شکل دهی نظم جهانی آینده نیز نیازمند قالب دهی و بازتعریف خود در داخل و خارج در قالبی اکوسیستمی و بهره گیری علمی از رویکردها و ابزارهای نوین است. این مقاله در قالب آینده نگاری راهبردی و با نگاهی سیستمی، سعی دارد الزامات بازتعریف این راهبردها را تبیین کند. 

ادامه مطلب

نگاهی عمیق‌تر به توافق ۲۵ ساله ایران و چین

انگیزه ها و اهداف یک توافق استراتژیک

غفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مروری اجمالی بر جهت گیری سیاست خارجی چین نشان می دهد که از سال ۱۹۴۹ تا به امروز چین از سیاست اتحاد، به سیاست عدم تعهد و از سیاست عدم تعهد به سیاست انعقاد توافق نامه مشارکت با سایر کشورها تغییر سمت داده است. در طول جنگ سرد، چین ابتدا با شوروی قرارداد اتحاد رسمی و سپس با ایالات متحده پیمان شبه اتحاد منعقد کرد، پس از این چین به صورت رسمی و با اعلام دنگ شیائوپینگ رسماً سیاست عدم تعهد را در پیش گرفت. پس از اینکه شی جین پینگ در سال ۲۰۱۲ رهبری چین را به عهده گرفت سیاست عدم تعهد کماکان حفظ شد لکن با حفظ راهبرد پیشین، در سال ۲۰۱۴ به وزارت امور خارجه دستور داد در پی ساخت یک شبکه جهانی مشارکت باشد. در حالی که دیپلماسی مشارکت چین در ابتدا بر قدرت های بزرگ و همسایگان منطقه ای متمرکز شده بود، تمرکز جغرافیایی آن از قرن بیست و یکم به طرز چشم گیری گسترش یافته و کشورها و اتحادیه ها و مناطق دیگر را نیز در برگرفته است.

ادامه مطلب

مفهومی که نیاز به درک عمیق دارد

در باب «تنهایی استراتژیک»

مهدی صالحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تنهایی استراتژیک کشورها همانند تنهایی انسانها در زندگی است، شاید کمی عارفانه و شاعرانه به نظر آید اگرچه تنهایی استراتژیک انسان ها در فردگرایی امروز نسبت به زمانی که در قبیله زندگی می کردند قابل مقایسه نیست، اما انسانها در این جهان اصالتا، تنها هستند، کشورها نیز همینطور. 

ادامه مطلب

واشنگتن از متحدان خود می خواهد دفاع جمعی را تقویت کنند

نگرانی های امریکا از همکاری های نظامی ایران و روسیه

نمایندگان وزارت امور خارجه، پنتاگون و شورای امنیت ملی در کاخ سفید به نمایندگی از امریکا در گفت وگوهای ریاض شرکت می کنند. به گفته یک منبع، توجه مذاکره کنندگان نه فقط به موضوع گسترش نظامی تهران در خاورمیانه، بلکه به موضوع نزدیکی جمهوری اسلامی ایران و روسیه در زمینه همکاری های نظامی – فنی نیز جلب شده است.

ادامه مطلب

سازمانی به وسعتی آسیا

چرا عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای مهم است؟

ماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سازمان همکاری شانگهای، به عنوان یک سازمان قاره ای، نه تنها توانسته است اهداف امنیتی اصلی خود را در این سال ها تامین کند، بلکه با ارایه تعریفی گسترده تر از مفهوم امنیت، کوشش کرده تا با گسترش همکاری های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی میان اعضای اصلی و دیگر شرکای خود، از ابزارهای گوناگون برای حفظ ثبات و امنیت در مناطق گوناگون آسیا بهره مند شود. 

ادامه مطلب

نسخه ارتقای روابط تهران-پکن

نکات مهمی که سفر رئیسی به چین دارد

هادی محمدی در یادداشتی می نویسد: این سفر از دو جهت مهم و قابل ارزیابی جدی تر است. نکته اول مانور ایران در عرصه سیاست خارجی و نمایش عدم انزوا در برابر فشارها و محدودیت های غربی است و دومین نکته حرکت به سوی اجرایی کردن مهم ترین سند دوجانبه ایران با کشورهای دیگر موسوم به برنامه جامع ۲۵ ساله ایران و چین.

ادامه مطلب

در حالی که بر اهمیت آزادی افزوده شده است

به حاشیه رفتن بحث استقلال

کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: پیش‌شرط اصلی موفقیت در این میدان برقراری حکمرانی خوب در داخل، بارورسازی ساختارهای داخلی و تعامل سازنده و سودآورد با جهان است. با کاسته‌شدن از اهمیت استقلال سیاسی، یک عامل مهم تنش‌زا در سیاست داخلی کشورها که اغلب موجب دسته‌بندی‌های له و علیه می‌شد و مخل تمرکز بر اولویت‌های مهم‌ تر بود، به حاشیه رفته و راه برای تمرکز بر ستون دیگر یعنی آزادی و توسعه سیاسی هموارتر شده است.

ادامه مطلب

سیاستی که تغییرناپذیر به نظر می رسد

چرخش راهبردی ایران

تلاش های غرب برای محدودسازی اقتصادی و نظامی ایران، این کشور را متوجه شرق کرد. در یک دهه گذشته، ایران روند ادغام در سازمان همکاری های شانگهای، تقاضا برای پیوستن به گروه بریکس و افزایش همکاری اش با سازمان پیمان همکاری های جمعی که زیر سلطه روسیه است را آغاز کرد. این روابط، ایران را در گذر سال های آینده، به عنوان یک قدرت یوروآسیایی بازتعریف می کند و همراه با تقویت جایگاه منطقه ای اش در خاورمیانه، نفوذ جهانی اش را هم گسترش می دهد.

ادامه مطلب

سیاست خارجی منزه + دانلود کتاب

نویسنده: احسان اقبال سعیدی

ادامه مطلب

وسیله‌ای برای ارائه تصویری ملی از کشورمان

دیپلماسی هنر ابزاری تأثیرگذار در روابط بین‌الملل

جواد معصومی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فرش دستبافت، شعر، موسیقی، صنایع دستی و بسیاری هنرهای دیگر به‌عنوان ابزاری دیپلماتیک مؤثر در ایجاد یا ارتقای روابط بین‌المللی با سایر ملل خصوصاً همسایگان ایران بوده است که ابزاری کارآمد در صحنه جهانی و برنامه‌ای جامع و کارآمد تعاملات بین‌المللی قرار دارد. به نظر می‌رسد در شرایط کنونی جهانی نیازمند ایجاد یک پل و ارتباط معنی‌دار مابین هنر و اقتصاد هستیم چرا که یکی از مولفه‌های بحث‌برانگیز در جامعه اقتصاد جهانی موضوع اقتصاد هنر است.

ادامه مطلب

فرمانده کل قوا در دیدار صدها تن از فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش

مقام معظم رهبری: نقشه و هدف دشمن به زانو درآوردن انقلاب است

ایشان، نقشه و هدف واضح دشمن علیه نظام اسلامی را به زانو درآوردن انقلاب خواندند و گفتند: البته آنها خلاف این را می‌گویند همچنانکه حدود ۱۵ سال قبل رئیس‌جمهور وقت آمریکا صریحاً در نامه‌ای به من نوشت که ما قصد تغییر نظام شما را نداریم ولی ما همان زمان گزارش‌هایی داشتیم که در مراکز خود در حال طراحی برای از بین بردن جمهوری اسلامی بودند.

ادامه مطلب

نظریه ای که در ردش دلایل بسیاری هست

افسانه تنهایی استراتژیک ایران

کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: جبر جغرافیا و جبر فرهنگ که مبنای این نگرش است، در قیاس با مؤلفه‌هایی مانند نوع حکمرانی، نهادسازی و سیاست‌گذاری، اموری فرعی و غیرتعیین‌کننده هستند.

ادامه مطلب

حمله به سفارت آذربایجان را ساده‌سازی نکنیم

جنگ‌زادگی آذربایجان و توهم پیروزی بر ایران!

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاری عمومی به‌خصوص سیاستگذاری خارجی که بر مبنای مدل سطل زباله باشد، بیشتر بر بحران‌آفرینی و تشنج‌زایی در مناسبات منطقه‌ای و نظام جهانی استوار بوده و بقای یک سیاستگذار یا حاکم را با ایجاد و افروختن منازعه، تضمین می‌کند. این مدل حکمرانی در بسیاری دولت‌های شکننده جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از دولت‌هایی که پیوسته از مدل سطل زباله در سیاستگذاری خارجی خود استفاده می‌کند، دولت جمهوری آذربایجان به رهبری الهام علی اف است. این دولت نشان داده به پشوانه دلارهای نفت و گاز خود و حمایت‌های سیاسی، امنیتی، اطلاعاتی و حتی نظامی ترکیه، اسرائیل و امریکا، همواره به دنبال مشکلات و تنش‌هایی در نظام منطقه‌ای است تا به آنها ورود کرده یا بحران‌های جدیدی را برافروزد! الگوی سطل زباله سیاستگذاری خارجی دولت علی‌اف، بیشتر بر این اصل استوار است که تنها "منازعه و جنگ" می‌تواند بقای دولت ایشان را تضمین کند و حکمرانی غیر دموکراتیک وی را مشروعیت بخشد. 

ادامه مطلب

مسکو تهران را شریک خود در دوران تحریم می داند

تبدیل خاور میانه به ستونی برای روسیه در رویارویی با غرب

ایران تجربه بسیار زیادی از زندگی در شرایط تحریم ها دارد. مسکو خود را برای تلاش غرب در جهت اعمال فشار اقتصادی و فناوری آماده کرده بود. روسیه خود قادر به تولید محصولات زیادی است، اما برخی کالاها از جمله محصولات شیمیایی را از ایران خریداری می کند.

ادامه مطلب

با آمدن نتانیاهو و حمله به تاسیسات نظامی اصفهان

جنگ سایه‌ها از سرگرفته شد

این اظهارات بخشی از چارچوب «جنگ سایه» است که سه سال است اسرائیل در برابر ایران دنبال می کند. دولت یهود در گذشته حملاتی را به تأسیسات نظامی و هسته ای تهران انجام داده و دانشمندان و یک افسر ارشد نظامی ایران را ترور کرده است. 

ادامه مطلب