حامد کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: صحبت های اخیر بهادر امینیان، سفیر ایران در کشور افغانستان، که به رسانه ها درز کرده، بر این نکته تاکید دارد که ایران در مواجهه با طالبان مستاصل شده، وی با تاکید بر اینکه طالبان یک جریان ضد فارسی است از رهبر طالبان نقل قول کرده است که گفته بوده، حتی یک قطره آب به ایران نمی دهیم.
ادامه مطلب
افغانستان برای توسعه سایر حوزه‌ها ابتدا به توسعه صنعت حمل و نقل خود نیازمند است و صنعت حمل و نقل بیشتر از هر چیز دیگر با توسعه زیرساخت‌های ریلی میسر است. هرچند سیستم جاده‌ای هم در صنعت حمل‌ونقل نقش خود را دارد اما تأکید بر توسعه حمل‌ونقل ریلی به دلیل این که حجم عظیمی از کالا از این طریق میسر است، به مراتب مقرون به صرفه‌تر است، امنیت آن نسبت به جاده بالاتر است و توسعه این نوع مسیر حمل‌ونقلی کم هزینه‌تر است. افغانستان که یکی از اهداف بزرگ ملی آن تبدیل شدن به چهارراه منطقه‌ای است، توسعه زیرساخت‌های ریلی اولین گام تحقق این هدف بزرگ است.
ادامه مطلب
ماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در جهان بینی تمدنی ایرانی – هندی که از هزاران سال پیش تاکنون منطق ویژه خود را در تعریف نوع روابط میان این دو کشور با یکدیگر، با همسایگانشان و با دیگر قدرت های بزرگ جهان داشته است، و همواره در تاثیر و تاثر از یکدیگر بوده اند، نیز شاهد تحولاتی هستیم.
ادامه مطلب
حامد کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طی هفته های گذشته حملات متعددی به اقلیت شیعه و صوفیان سنی که میانه رو و در برخی وجوه با شیعیان اشتراکاتی دارند در پایتخت در مرکز کشور، در مزار شریف و کندوز در شمال کشور و در هرات در غرب افغانستان صورت گرفت. این حملات صدها کشته و زخمی در پی داشت و خونبارترین حملات به مراکز مذهبی بعد از به قدرت رسیدن طالبان محسوب می شود. داعش مسئولیت همه این حملات را بر عهده گرفت. شیعیان افغان که تشکیل دهنده لشکر "فاطمیون" هستند و در تامین اهداف نظامی ایران خاصتا در کشور سوریه نقش بسزایی داشته اند در افغانستان هدف قرار گرفته اند و در حال کشتار سیستماتیک قرار دارند.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: . در حالی که همه کشورهای غربی به دنبال نیروی کار هستند و آلمان نیز به دنبال جذب ده ها هزار نفر نیروی کار است، اگر یک سیاست گذاری صحیح در راستای مدیریت افغانستانی های مقیم ایران صورت بگیرد، این نیروی کار ارزان قیمت به جای تبدیل شدن به یک معضل امنیتی که از داخل ایران تا روابط خارجی ایران با خود افغانستان را تحت تاثیر قرار دهد، می تواند به اهرمی در راستای رشد صنعتی و اقتصادی ایران تبدیل شود، اما در صورتی که تحریکات از بیرون تداوم داشته باشد و مردم و اتباع افغانستان تحت تاثیر این تحریکات قرار بگیرند و همچنین بخشی از مردم ایران نیز تحت تاثیر این تحریکات در یک بازی باطل نژادپرستانه علیه اتباع افغانستان قرار بگیرند این پتانسیل نیروی کار می تواند به یک پتانسیل نامنی بدل شود.
ادامه مطلب
سید میثم موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تاریخ نشان دهنده روابط دیرینه این دو سرزمین است، که گهگاهی هم یک سرزمین واحد و یا یک ملت واحد بودند که خود نمایانگر دوستی، همدلی و همگرایی بوده است. در نتیجه، پیشرفت و آرامش در هر دو کشور بر دیگری تاثیرگذار خواهد بود، در آینده هم روابط ملتها و دولت های ایران و افغانستان الزام و ملزوم همدیگر خواهند بود.
ادامه مطلب
سجاد کوچکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در آینده نه چندان دور طالبان به تجهیزات نظامی آمریکایی و اروپایی تجهیز شده که آموزش‌های آن توسط اسرائیل و پاکستان شروع شده است؛ پول این تجهیزات را عربستان و کشورهای حوزه خلیج فارس می‌پردازند. طالبان داعش وار از نوار مرزی سیستان و بلوچستان و خراسان ایران را آرام نخواهد گذاشت همچنان که هم اکنون شاهدیم از مرزهای شرق کشور گروه های سنی معاند با انواع سلاح های سبک و سنگین وارد کشور می شوند.
ادامه مطلب
عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با مدنظرداشت بحران اوکراین و تقابل غرب با روسیه، صف بندی جدید چین و روسیه در برابر غرب و امریکا، ممکن روس ها یک سلسله تحرکاتی را در جنوب راه اندازی کنند. در عوض، امریکا با اتکا بر کشور های عربی، پاکستان تحرکات بالمثل را نیز در منطقه راه اندازی کنند که بدون شک افغانستان میدان گرمی برای آنها خواهد بود. این احتمال در صورت مبدل شدن به واقعیت، هیچ امیدی را برای صلح و آرامی در افغانستان باقی نمی گذارد و این کشور جنگ زده را همچنان در شعله های گرم آتش جنگ نگه خواهد داشت.
ادامه مطلب
محمد حسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از پیچیدگی، هوش، علم و دانش و نقش ایرانی ها در شکل دادن به بسیاری از ابداعات و نوآوری ها بسیاری از تحولات علمی و تمدنی و روشنفکری نیز ادعا های زیادی وجود دارد. روزی نیست که تکرار نکنیم ایرانیان زیادی مدیریت بزرگترین شرکت های مطرح جهانی را به عهده دارند و نقش ایرانی ها در مدیریت بزرگترین شرکت های تکنولوژیک جهانی در "سلیکون ولی" بسیار برجسته است و یا عالمان متولد شده در جغرافیای ایران بسیاری از پروژه های "ناسا " و یا کرسی های علمی دانشگاه های بزرگ جهان را در اختیار دارند. اصلا راه دور نرویم تمام رهبران بعد از انقلاب اسلامی در کنار گوش چشمی به مسائل ایران حل مسائل دنیا را در نظر داشتند و برای آن نسخه ها پیچیده اند. باوجود این محسنات تاریخی و ژنتیکی و پیچیدگی های ذهنی، ایرانی ها بطور عجیبی و به سادگی فریب داده می شوند.
ادامه مطلب
حسین فرجاد امین در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه برای ما به عنوان کشور همسایه افغانستان مهم است، این است که هر حکومتی که در کابل روی کار می آید منافع ملی جمهوری اسلامی ایران را رعایت کند. نوع حکومت و اینکه نظام این کشور جمهوری باشد، پادشاهی باشد و یا نظام امارت اسلامی به رای و نظر مردم این کشور مربوط است. مردم هر کشور می توانند اراده خود را در ساختار حکومتی خود متجلی کنند. ما به عنوان کشور همسایه افغانستان طی صد سال گذشته با انواع نظام های حکومتی در کابل کنار آمده ایم و روابط خود را استمرار بخشیده ایم. انصافاً همه حکومت های مستقر در کابل روابط خوبی با ما داشته اند و دو طرف به منافع ملی یکدیگر احترام گذاشته ایم. هر حکومتی در کابل در صورت رعایت منافع ملی ما مستحق به رسمیت شناخته شدن است.
ادامه مطلب
محمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از خاطره نویسی ها و ارائه سخنرانی های تحقیقی پرطمطراق در باره افغانستان کم کنیم، و به آسانی هم از کنار طالبان رد نشویم که این روزها مسبب فقر و تنگدستی بیشتر مردم شده است. به راهکارهای حل مسائل جاری توجه کنیم و این احساس را در مردم مان تقویت کنیم که با وجود مشکلات اقتصادی داخلی مان، مصمم به کم کردن مصائب کشور همسایه هم هستیم.
ادامه مطلب
حسین فرجاد امین در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تا کنون آب هیرمند عامل پیوند و دوستی و برادری بین جوامع دو سوی مرز بود، ما و شما در کنار یک سفره نشسته ایم که سهم شما از این سفره یک لیوان آب بود، اگر شما این لیوان آب را هم دریغ کنید منبعد با چه رویی می خواهید در کنار این سفره بنشنید. آیا فکر کرده اید که از این به بعد بابت همه احسان هایی که به شما می شده باید صورتحساب پرداخت کنید و در آینده هزینه های بیشتری بر خود شما تحمیل خواهد شد؟
ادامه مطلب
حسین فرجاد امین در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی در مورد انتقال آب از دریای عمان به شمال استان سیستان و بلوچستان پایان رویای افغان ها برای فروش آب به ایران بود. این روزها که دولت طالبان به شدت با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می کند و دیگر از کمک های میلیاردی آمریکا هم خبری نیست، طالبان ارزش یک دلار را خوب درک می کنند.
ادامه مطلب
محمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سکوت خبری صدا و سیمای کشورمان و یا عدم بازتاب گسترده خبری درباره سفر وزیر خارجه طالبان به ایران یک پیام بیشتر نداشت و آن این بود که طالبان رسمیت ندارد و هنوز آن دولتِ دوست و برادر نیست، اصلا دولت نیست که دوست و برادر باشد! وانگهی، مردم ایران هم از طالبان دل خوشی ندارند و این سفر هم، بنا به مصالح و منافع اقتصادی مردم دو کشور انجام گرفته است و در خبررسانی هم باید به همین اندازه کم بسنده کرد، اگر اندازه اش را بدانیم!
ادامه مطلب
مسعود نوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از زمان خروج فضاحت بار نیروهای شوروی از افغانستان، ایران و پاکستان درصدد نقش آفرینی بیشتر در این کشور بوده اند طوری که هر دو کشور گروه هاى نیابتى خود را در اختیار داشته اند و در مواقع ضروری از آن برای منافع خود بهره مند شده اند. گرچه ایران و طالبان سنخیت چندانی از جهات مختلف سیاسى، مذهبى و فرهنگى با هم ندارند اما منافع دو طرف برای مقابله با حضور امریکا و جامعه جهانى در افغانستان، آنها را به هم نزدیک کرده است. به گونه ای که جمهورى اسلامى ایران قبل از تسلط طالبان به افغانستان، روابط گرمى را با این گروه ایجاد کرده و خوشبین به پیروزى شان نیز بود اما رهبرى طالبان- با حفظ وابستگى کامل به پاکستان- بعد از ورود به پایتخت، توجه چندانی به ایران نداشتند.
ادامه مطلب
به عقیده احمد زیدان، دغدغه طالبان در شرایط کنونی، تثبیت حکومت خود بر افغانستان است ولی ایران معتقد است با کنار گذاشته شدن متحدانش در ائتلاف شمال از حکومت افغانستان، از بازی افغانستان بیرون انداخته شده است. شاید دیدارهای احمد مسعود در تهران و هم پیمان شدن تهران با هند و روسیه و کشورهای آسیای میانه و درخواست برای تشکیل دولت تکثرگرا در افغانستان به این معنا باشد که تهران با حکومت طالبان تعامل نخواهد کرد و ممکن است به حمایت از ائتلاف شمال رو آورد. در این صورت طالبان هم ممکن است از گروه های مخالف بلوچ و سنی مذهب در ایران حمایت و گروه های مسلح جهادی را تحریک کند.
ادامه مطلب
حسین آهن در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ختلف تاریخ، آنچه در توان داشته را با خلوص نیت برای حل مسائل مردم افغانستان در اختیار مردم و دولت این کشور قرار داده است. حمایت ایران از مجاهدین افغان در جنگ با نیروهای اشغالگر اتحاد شوروی و مواضع انقلابی امام خمینی (ره) در ارتباط با اشغال افغانستان توسط ارتش سرخ که بارها در مناسبت های مختلف بیان شد، جز افتخارات ما محسوب می شود که در مقابل فشارهای اتحاد شوروی که به صدام موشک برای موشک باران شهرها و مناطق مسکونی می داد ولی حتی از فروش سیم خاردار به ایران خودداری می کرد، اصول همسایگی، مسلمانی، دوستی و برادری را زیر پا نگذاشتیم و حاضر به تنها گذاشتن مردم افغانستان در مبارزه با ارتش سرخ نشدیم و تا آخر دوره مبارزه در کنار مردم افغانستان ایستادیم.
ادامه مطلب
محمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون شرایط به گونه ای رقم خورده که رفتار دوگانه سیاسی ایران در قضایای اخیر افغانستان اجتناب ناپذیر شده است. ایران منتظر اتفاقات خوب در این کشور است تا بتواند آشکارتر سیاست اش را تنظیم کند، تا گهی به میخ و گهی به نعل نزند. وانگهی، یک سوی نگاه ایران به کشورهای همسایه و جامعه جهانی است که چگونه با نظامی که هیچ گونه وفاقی با جریان های مخالف و منتقد ندارد رفتار خواهد کرد.
ادامه مطلب
در چارچوب کلی که قدرت های منطقه ای را آماده می کند تا دوباره بازیگران «بازی بزرگی» شوند که افغانستان دوباره در مرکز آن است، ایران فقط می تواند در مورد کشوری که با آن ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارد، مصلحت گرایی نشان دهد. در حالی که عربستان سعودی سکوت مرموزی را حفظ می کند. در حالی که در گذشته امارات متحده عربی و پاکستان، رژیم طالبان را به رسمیت شناخته بودند.
ادامه مطلب
محمد حسین بنی اسدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: افرادی مانند مولوی عبدالحمید که رهبریت خود برای هم وطنان اهل سنت را تثبیت کرده اند باید بدانند که سینه چاک به رسمیت شناسی طالبان شدن ورای خواسته و اراده ایشان است، مولوی عبدالحمید باید بداند هرگونه تصمیم سیاسی برای به رسمیت شناسی طالبان در حیطه قدرت دولت مرکزی است لذا در این مورد به جایگاه خود احترام بگذارد و ورای آن گام ننهد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حمله به کابل به عنوان پایتخت و مرکز تجمع ارتش و حاکمیت افغانستان سبب شد تا تصرف این شهر بیش از یک سال طول کشیده و البته اعتراضات و انتقادات منطقه‌ای و بین‌المللی را علیه طالبان افزایش دهد. این‌گونه اقدامات طالبان یادآور این تذکر و هشدار سون تزو (سان تزو) استراتژیست مشهور چینی در کتاب خود "هنر جنگ" دانست که هشدار میدهد: «یک ارتش را می‌توان به آب تشبیه کرد. به همان ترتیب که آب روان از ارتفاعات پرهیز می‌کند و شتابان به سوی زمین‌های پست جاری می‌شود، یک ارتش از قوت پرهیز می‌کند و بر ضعف می‌کوبد.»۳ در واقع طالبان ۱۹۹۰ مانند آبی بود که به سوی ارتفاعات در حرکت بود، یعنی در حالی که هنوز قوی و کارآمد نشده بود می‌خواست کابل مرکز نظامی، سیاسی و ... افغانستان را تصرف کند!
ادامه مطلب
ایران بلافاصله پس از روی کار آمدن طالبان در کابل، تأمین سوخت افغانستان را از سر گرفت تا دست کم در روابط خود با حاکمان جدید افغانستان تنش ایجاد نشود. اما با شروع درگیری های دره پنجشیر، رسانه های ایران ارتش پاکستان را به کمک به طالبان در حمله به این منطقه محکوم کردند. این اتهام ابتدا در حد گزارش های رسانه ای بود؛ اما چند روز بعد یکی از نمایندگان مجلس، این اتهام را دوباره تکرار و حتی پاکستان را به استفاده از جنگجویان چچنی بازگشته از جنگ داخلی سوریه در حمله به پنجشیر متهم کرد.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست بین الملل هم اکنون، مخصوصا در منطقه افغانستان، از دیدگاهای هابزی پیروی می کند و هر کشوری در این منطقه سعی خواهد کرد از ابزار طالبان برای ضربه به رقبای منطقه ای و جهانی خود استفاده کند؛ در نتیجه ورود ایران برای حفظ منافع ملی کشورمان و حمایت از مردم و زنان افغانستان ضروری است؛ ولی در دراز مدت برای اینکه در آینده یک منطقه امن تری داشته‌باشیم و طالبان تهدیدی برای ایران، آسیای میانه و خود چین و کشور هند نباشد، باید گفت خطر طالبان که اعضای آن کاخ‌نشین شده‌اند و در زندگی راحت و در آسایش به سر می‌برند برای ایران و منطقه به‌مراتب از خطر یک طالبان مسلح با ایدئولوژی سلفی بسیار کمتر است.
ادامه مطلب
امیرحسین عرب پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این یادداشت به دنبال آن است که آیا طالبان تغییر کرده است و اگر تغییر کرده، به صورت ماهوی بوده یا صرفا هنر تصویرسازی، چهره این گروه را برای مخاطبین عرصه بین الملل متفاوت نمایش میدهد. در پایان نیز به چگونگی تعامل ایران با افغانستان جدید می پردازد.
ادامه مطلب
وزارت امور خارجه ایران به شدت از طالبان که به جای گفت وگو برای تصرف پنجشیر به زور متوسل شده است انتقاد کرد. در کابینه طالبان هیچ نماینده ای از گروه موسوم به "شورای مشهد" که ایران سال ها برای شکل گیری آن تلاش کرده است، وجود ندارد. علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در مخالفت با کابینه جدید افغانستان گفت رهبری جدید این کشور ضرورت تشکیل دولت فراگیر را نادیده گرفته است.
ادامه مطلب
سید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: خروج آمریکا از افغانستان وضعیت جدیدی را برای ایران به همراه دارد. از یک سو، خروج به عنوان یک اتفاق و پیشرفت مثبت تلقی می‌شود، زیرا ایران دیگر حضور نیروهای ایالات متحده را در مرزهای شرقی خود احساس می‌کند و چه‌بسا تهران امیدوار است که ایالات متحده متعاقباً نیروهای خود را از عراق نیز خارج کند. از سوی دیگر، ایران و افغانستان دارای ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک هستند و نبود حکومت‌داری در افغانستان پیامدهای فوری برای اقتصاد و امنیت ایران خواهد داشت. بنابراین ارزیابی‌ها حاکی از این امر است که ایران با وجود اختلافات اساسی ایدئولوژیکی و مذهبی در قبال طالبان برای حفظ منافع خود، سیاست عمل‌گرایانه‌ای را با طالبان اتخاذ می‌کند.
ادامه مطلب
دولت ایران روی ثبات در افغانستان برای درو کردن چهار مزیت اصلی اقتصادی در دوره آتی حساب می‌کند که عبارت است از: باز شدن فضای اقتصادی گسترده بدون نظارت آمریکا با کشورهای آسیای مرکزی و نیز کاهش فشارهای تحریم‌های تجاری و اقتصادی آمریکا. در نتیجه می‌تواند در حالی وارد مذاکرات لغو تحریم‌ها با آمریکا شود که در وضعیت تجاری بهتری در مقایسه با قبل از خروج آمریکا از افغانستان قرار دارد. مزیت بعدی افزایش حجم تجارت ایران با افغانستان است که از نظر تکنولوژیکی عقب افتاده است و از تنگنای بین المللی مالی در زمان کنونی رنج می‌برد. مزیت چهارم نیز بهره‌برداری از مرزهای جغرافیایی افغانستان با چین برای عبور کامیون‌های تجاری این کشور به صورت مستقیم به چین است.
ادامه مطلب
هشدار جدی‌تر برای تمام جهان این است که دولت تازه در کابل از مردانی تشکیل شده است که القاعده و داعش از آنها به گرمی استقبال خواهند کرد. ترکیب این دولت نشان میدهد که جو بایدن در قمارش مبنی بر اینکه طالبان برای همکاری با واشنگتن در مبارزه با تروریسم جهادی انگیزه‌های مشترک دارد، یک بازنده است. دولت بایدن باید باور کند که اعضای دولت موقت طالبان تمام تلاششان را به‌کار خواهند بست تا بار دیگر افغانستان را به پناهگاه امن تروریسم تبدیل کنند.
ادامه مطلب
عیسی محمدحسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از هم اکنون زمزمه های بروز اختلاف در درون طالبان آغاز شده است. به هر حال طیف متنوعی از جریان های فکری در درون طالبان وجود دارد که در آینده ای نه چندان دور سرآغاز بروز جنگ های داخلی در بین گروه های تروریست طالبان خواهد بود، ریشه این جنگ ها را می توان در اختلافات جدی بر سر تقسیم قدرت دید که زمان، آن را روشن تر خواهد کرد. از طرفی گروه ها و انشعاباتی از گروه های طالبان و داعش و القاعده و بسیاری دیگر باعث پیچیدگی بیشتر منازعات داخلی افغانستان خواهد شد و برای مردمش فقر و تنگدستی و بی خانمانی بیشتر و برای همسایگان ناامنی بیشتر را فراهم خواهد کرد.
ادامه مطلب
محمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ما که بخشی از جامعه جهانی هستیم و در میدان های سیاسی و نظامی در منطقه نقش های مهمی ایفا کرده ایم، آیا انتظار نمی رود که در این عرصه که بیشترین قرابت فرهنگی را با ایران دارد، تحرک بیشتری در سیاست خارجی همراه با ملاحظه همه جوانب سیاسی و امنیتی در پیش بگیریم؟
ادامه مطلب