نه، جهان چندقطبی نیست!
یکی از مباحث رایج میان سیاستمداران، دیپلمات ها و ناظران سیاست بینالمللی این است که جهان به زودی چندقطبی میشود. این ایده ی نادرست و گمراه کننده ای است که پیامدهای زیانباری در سیاست گذاری دارد.
ادامه مطلبیکی از مباحث رایج میان سیاستمداران، دیپلمات ها و ناظران سیاست بینالمللی این است که جهان به زودی چندقطبی میشود. این ایده ی نادرست و گمراه کننده ای است که پیامدهای زیانباری در سیاست گذاری دارد.
ادامه مطلبتزریق سخت افزار نظامی و پرسنل بیشتر و حتی ارسال سلاح های مدرنتر با کمیت بالا برای اسرائیل و دیگر متحدان امریکا در منطقه، می تواند به گرفتار شدن آمریکا در تعهدات بی پایان امنیتی در منطقه ای بینجامد که واشنگتن تا همین اواخر تلاش داشت پای خود را از آن بیرون بکشد.
ادامه مطلبمرتضی مردیها در یادداشتی می نویسد: بغرنجی مشکل اسرائیل و فلسطین ناشی از تعدد عوامل دخیل در این خصومت و همپوشانی آنهاست. یک پایۀ آن همان دشمنی میان دو قوم سامی، عرب و یهود، است که از دیرباز وجود داشته؛ پایه دوم آن انکار متقابل ادیان و پیشروان و پیروان آنهاست که هر کدام دیگری را باطل پنداشته و در صورت امکان در پی امحای آن برمیآید؛ سوم آشتیناپذیری لایههای افراطی دو طرف سیاسی نزاع در دهههای اخیر بوده است. پایه چهارمی ولی هم هست، و آن حمایت امریکا از اسرائیل است که بر پیچیدگی انگیزههای مداخلهگران افزوده است.
ادامه مطلبکالدر والتون در گفت و گو با هاروارد گزته می گوید: برای کرملین، جنگ سرد هرگز تمام نشده است. یکی از نکات مهمی که از کتاب به دست آوردم این است که غرب فکر میکرد که جنگ سرد، در سالهای ۱۹۹۰-۱۹۹۱ تمام شده است. اما برای کرملین، به ویژه سرویس های اطلاعاتی آن، این تصور صدق نمیکرد. آنها تحت تأثیر نوعی تحقیر و انتقام جویی در صحنه جهانی قرار داشتند و دقیقاً از دل آن رسوایی تلخ و انتقامجویی روسیه است که پوتین دهه ۱۹۹۰ بیرون آمده به قدرت میرسد. به نظر من، امروز هم این تحقیر و انتقام جویی را در قضیه اوکراین میبینیم که در حال اجراست.
ادامه مطلبنیروهای آمریکایی هنوز در خاورمیانه در تلاش برای بازدارندگی ایران و حزب الله از دخالت در جنگ اسرائیل با حماس هستند و این خطر وجود دارد که به یک جنگ بزرگ دیگر در خاورمیانه کشانده شوند. در شرق اروپا هم آمریکا اساسا در یک جنگ نیابتی با روسیه بر سر تهاجم مسکو به اوکراین درگیر است. در شرق آسیا نیز آمریکا با ریسک یک رویارویی فاجعه بار با چین بر سر تایوان روبه روست.
ادامه مطلباین خطر وجود دارد که در این شرایطِ پرتنش، منازعه غزه به صورت منزوی و منفرد دیده شود. فوری ترین نیاز آن است که منازعه اسرائیل – حماس حل و فصل شده، بازدارندگی اسرائیل دوباره برقرار شود و در مسیر یک راه حل دو کشوری پیشرفت حاصل شود. اما این کار باید در کنار یک مجموعه گام های گسترده تر آمریکا انجام شود، از جمله: بیان تعهد آمریکا به منطقه در پی عقب نشینی ۲۰۲۱ از افغانستان و کاهش های بعدی حضور نظامی آمریکا.
ادامه مطلبدولت جو بایدن محدودیتهای گستردهای را برای فروش فناوری تراشههای پیشرفته غربی به شرکتهای چینی اعمال کرد. با این حال، باید گفت که ظهور فناورانه چین صرفا به کپی برداری و دزدی از شرکت های آمریکایی محدود نمی شود. چین اکنون دیگر قابلیت های صنعتی خود را تقویت کرده است.
ادامه مطلبدر این میزگرد کارشناسانی از آفریقا، آمریکای لاتین، جنوب و جنوب شرق آسیا، به واکاوی خطرات و نیز فرصت های تازه ای می پردازند که جنگ و بازگشت گسترده تر نزاع قدرت های بزرگ، پیش روی کشورهای آنان و مناطق اطراف نهاده است. این کارشناسان درباره مهمترین اولویت های مناطق خود، هزینه های فزاینده جنگ اوکراین و پیامدهای تشدید تنش های ژئوپولیتیک بحث می کنند.
ادامه مطلبماریا فانتاپی و ولی نصر در یادداشت مشترکی می نویسند: اکنون که حمایت ایران، در تاب آوری و توانمندی نظامی حماس به حساب می آید، به نظر می رسد که توانمندی های نظامی منطقه ای خود ایران نیز کاملا قدرتمند باشد. تهران همچنین جسارت تازه ای را بروز می دهد. هرچند تهران به یک منازعه گسترده تر مایل نیست اما بر نمایش قدرت حماس حساب کرده و در حالی که حزب الله به تبادل آتش با اسرائیل ادامه می دهد و دیگر گروه های تحت حمایت ایران نیروهای آمریکایی را هدف می گیرند، هزینه ها و ریسک ها را افزایش می دهد.
ادامه مطلباستفان والت در یادداشتی می نویسد: از نگاه برخی ناظران، همچون البریج کولبی Elbridge Colby، مقابله با چین، بالاترین اولویت آمریکاست و رهبران ایالات متحده نباید به خود اجازه دهند جنگ اوکراین یا هر مسئله دیگر سیاست خارجی، توجه آنها را از چین دور کند. جان میرشایمر John Mearsheimer ، و گراهام الیسون Graham Allison هم به همین اندازه نگران چالش چین هستند، به خصوص به خاطر آنچه از نگاه آنها ریسک فزاینده جنگ است. اخیرا یک گروه کاری در اندیشکده شورای روابط خارجی استدلال کرده که روندهای نظامی در آسیا به سود چین در حال تغییر است و خواهان دو برابر شدن تلاشها برای تقویت بازدارندگی، به ویژه در تنگه تایوان شده اند. هال برندز Hal Brands و مایکل بکلی Michael Beckley فکر میکنند که فواره قدرت چین در حال نزدیک شدن به اوج خود است و بیش از پیش به نظر میرسد که پکن نمی تواند کار چندانی برای جلوگیری از افول نهایی خود انجام دهد. اما آنها این روزنه فرصت آینده را بیشتر به عنوان یک نشانه نگرانی و نه آرامش خیال میبینند. بر عکس این دیدگاه، مایکل سواین Michael Swaine همکار موسسه کوئینسی و نیز جسیکا چن وایس Jessica Chen Weiss از دانشگاه کورنل، فکر میکنند که ما خطر چین را بیش از حد بزرگ میکنیم و نگران این هستند که دو کشور به یک چرخه بدگمانی متقابل فروافتند که به سود هیچ کدام نخواهد بود، صرف نظر از اینکه کدام کشور در سکوی نخست جهان قرار گیرد.
ادامه مطلبهرچه ایالات متحده آمریکا بیشتر در امور خاورمیانه دخالت کند، کمتر می تواند گَندهایی را مدیریت کند که خودش در ایجاد آنها نقش داشته است.
ادامه مطلبسید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: رابطه آمریکا و چین، رابطهای بسیار جدی، در ابعاد دوجانبه، منطقهای و بینالمللی است. شاید اغراقآمیز باشد اگر بیان شود این رابطه، مهمترین رابطه دوجانبه در دنیای کنونی است که اثرات عمیقی بر تمام مناطق جهان و همچنین در نهایت بر ماهیت نظام بینالمللی در حال شکلگیری جهانی دارد. این رابطهای است که به لحاظ اقتصادی آنچنان بهم تنیده است که فرگسن، استاد دانشگاه هاروارد، آمریکا و چین را یک مجموعه بهم پیوسته اقتصادی بنام چیمریکا میخواند.
ادامه مطلباگر در بکارگیری ابزار تحریم زیاده روی شود، میتواند دیگر کشورها، از جمله متحدان آمریکا را، به رویگردانی از سامانه مالی مبتنی بر دلار ترغیب کند. به عنوان مثال، کشورهای اروپایی، با خروج یکجانبه ایالات متحده از توافق هستهای ایران مخالف بودند. با این حال، به دلیل تحریمهای ثانویه، که بخشی از کارزار "فشار حداکثری" علیه ایران بود، مجبور شدند تجارت خود با ایران را قطع کنند. این امر آنها را وادار کرد تا به تدوین جایگزینی برای سیستم SWIFT که برپایه دلار است، فکر کنند. گرچه این پیشنهاد به جایی نرسید اما اگر حتی متحدان ایالات متحده به جایگزینهایی برای سامانه مبتنی بر دلار بیاندیشند، آن گاه شگفت نیست که دشمنانی مانند روسیه و چین برای تضعیف هژمونی دلار تلاش کنند.
ادامه مطلباستراتژی روسیه برای جهانی کردن جنگ جنبه های گوناگونی دارد. در روابط اقتصادی، مسکو بر روی فرصت جویی کشورهای بیتفاوت نسبت به جنگ، حساب باز کرده است: کرملین در نظر دارد روسیه را با شبکههای غیرغربی تجارت و دفاع یکپارچه کند. از نگاه ایدئولوژیک، روسیه جنگ را به عدم صداقت غربیها و خیانت اوکراینیها نسبت میدهد و آمریکا و متحدانش را متهم به دورویی می کند. در عرصه دیپلماتیک، روسیه و غرب این کشمکش را به صحن نهادهای بینالمللی کشاندهاند. چه در شورای امنیت سازمان ملل متحد یا در سازمان بینالمللی انرژی اتمی، هر نوع توافقی که قبلاً بین روسیه و غرب وجود داشته، ناکار شده است. مسکو با تزریق بیتفاوتی و نومیدی نسبت به سرنوشت این جنگ در پایتختهای غیرغربی، امیدوار است که کشورهای دیگر در کنار کرملین قرار گرفته یا دست کم از غرب فاصله بگیرند.
ادامه مطلبمشکل این است که با گذر سال ها، نیاز ایالات متحده و عربستان سعودی به یکدیگر، کمتر و کمتر شده است. تار و پود پیوندهای دو طرف به تدریج سست شده و رویدادهای تاریخی ای همچون بهار عربی، انقلاب نفت شیلِ آمریکا، ظهور ایران، تجاوز روسیه به اوکراین و توسعه اقتصادی روزافزون و استقلالِ هر دو کشور آمریکا و عربستان سعودی از هم، در این زمینه نقش داشته است. شاید این رابطه گسسته نشده باشد اما زیر بار عدم اعتماد متقابل کمر خم کرده، هرچند واقعیتهای بی رحم موجب می شود که دوباره به هم بازگردند.
ادامه مطلبوحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رئیسجمهوری آمریکا با خطاب کردن دیکتاتور به رهبری کشوری که برایشان اهمیت دارد خطاب به کشورهایی که در چالش با امریکا هستند پیام می دهد که اگر «نظم انگلوساکسونی» را پذیرا باشید نه تنها مقبولیت و مشروعیت ما را خواهید داشت بلکه در داخل نیز آزاد هستید هرطور که مایلید؛ حکومت کنید.
ادامه مطلباسرائیل و پ.ک.ک، در هر موردی اختلافنظر و تفاوت داشته باشند، در کشتار کودکان مانند هم عمل میکنند و این عمل را با قدرت و افتخار انجام میدهند و تکذیب هم نمیکنند.
ادامه مطلبعلی بمان اقبالی زارچ در یاددشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شی قبلا در بالی گفته بود که تعاملات آمریکا و چین باید با گفت وگو و همکاری نه با رویارویی و رقابت تعریف شود تا هر دو طرف پیروز شوند؛ این رویکرد مکمل موضع بیان شده توسط دولت بایدن است که معتقد است دو کشور باید رقابت کنند اما به دنبال درگیری نباشند. در واقع هر رئیس جمهور امیدوار است پس از این دیدار به دست آوردهای ملموسی برسند.
ادامه مطلبمارتین ایندایک و استیون کوک در گزارشی، مورد قانعکنندهای را برای پیمان راهبردی تازه و گسترده میان امریکا و عربستان سعودی مطرح میکنند که به موجب آن، امریکا به تقویت روابط دفاعی با عربستان متعهد میشود و در مقابل، پادشاهی به همکاری در زمینه اصلاحات داخلی، حقوق بشر، سیاست نفتی، جنگ در یمن و عادی سازی روابط با اسرائیل متمایل خواهد شد.
ادامه مطلبمنتقدان، بیش از هر کشور دیگری در غرب، ایالات متحده را به دو رویی متهم میکنند. این امر نتیجه ی یک کاستی در سرشت ایالات متحده نیست بلکه نتیجه ی ذات و طبیعت قدرت آمریکاست.
ادامه مطلباستفان والت در یادداشتی می نویسد: یک دیپلمات برجسته گروه هفت، ماه گذشته به فایننشال تایمز گفت: "ما قطعا نبرد در جهان جنوبی را باختیم. همه کاری که در این بخش از جهان (در موضوع اوکراین) انجام داده بودیم، از دست رفت. (توصیه) به قوانین بین الملل را فراموش کنید، نظم جهانی را فراموش کنید. آنها دیگر حتی به این حرف ها گوش هم نخواهند داد." شاید این توصیف، کمی بزرگنمایی باشد اما اشتباه نیست.
ادامه مطلبوزیر خارجه امریکا مخالفت خود با کوچاندن اجباری فلسطینیان از غزه، مخالفت با استفاده از غزه به عنوان سکویی برای تروریسم، مخالفت با اشغال مجدد غزه پس از پایان درگیری، مخالفت با محاصره غزه و مخالفت با کاهش مساحت این باریکه را اعلام کرد.
ادامه مطلببا تشدید تنش در غزه و به دنبال آن فشار بیشتر گروه های مقاومت به اسرائیل و متحد و پشتیبان اصلی آن، ایالات متحده امریکا، به نظر می رسد امریکایی ها برای دفاع از سیاست خود و تداوم این رویکرد حمایت آمیز از اقدامات ایذایی اسرائیل و پشتیبانی از فعالیت های خصمانه آن در غزه، به سیاست تهدید و رعب رو آورده اند و به این ترتیب تلاش دارند فشارها را دفع کنند.
ادامه مطلببه رغم نشانه های آشکار از عقب نشینی نظامی آمریکا از منطقه، ایالات متحده به آسانی از خلیج فارس دست نمی کشد. دولت بایدن طرح تازه ای را ابداع کرده که هدف آن تاثیرگذاری و نتیجه گیری بیشتر با امکانات کمتر برای مقابله با نفوذ چین در این منطقه است.
ادامه مطلباین نشست به عنوان بخشی از استراتژی جمعی نوظهور با عنوان «استراتژی آسیا منهای چین» در تلاش است تا از طریق ایجاد نقاط اتصال اضافی خارج از چین و نیز تقویت روابط تجاری، تاثیرات منفی و ریسک سیاسی مرتبط با تنشهای میان ایالات متحده امریکا و چین و بنبست احتمالی میان این دو قدرت اقتصادی را تا حد ممکن کاهش دهد.
ادامه مطلبطبق گزارش تحقیقی که توسط روزنامه نیویورک تایمز منتشر شد، در سال ۲۰۱۰، سازمان جاسوسی چین، یک شبکه عظیم سیآیای را در چین منهدم کرد که در جریان آن بیش از دوازده منبع اطلاعاتی آمریکا به قتل رسیده یا زندانی شدند. هنوز روشن نیست که چگونه سرویس های اطلاعاتی چین، شبکه سیآیای را شناسایی کردند اما خسارت ناشی از آن قابل انکار نبود.
ادامه مطلبمرتضی گیلانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بلینکن در دیدار با نخستوزیر عراق یادآور شد که نیروهای امریکایی به دعوت و خواست دولت عراق در این کشور هستند و هشدار داد که اگر در برابر حملات به مواضع امریکا در عراق کاری نکند و این حملات ادامه یابد، امریکا همه کادرهای دیپلماتیک و نظامی خود را از عراق خارج خواهد کرد و کشورهای اروپایی هم همین کار را خواهند کرد و بعد هم نوبت به کشورهای شورای همکاری میرسد که آنها هم همین کار را کنند. این دقیقاً همان کاری است که دو سال پیش در افغانستان شد: شما را به حال خودتان رها میکنیم و برایمان مهم نیست که چه اتفاقی میافتد.
ادامه مطلباسماعیل فروغی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بی تردید امریکا محور تمام شرارت هاست. امریکا به خاطرحفظ هژمونی از دست رفته اش و به دلیل حفظ نظام تک قطبی در جهان، در هر نقطه ای از جهان که خواسته، بحران و جنگ آفریده است. ایجاد بحران و تنش در نقاط مختلف جهان، جزء اصلی سیاست راهبردی ایالات متحده ی امریکاست.
ادامه مطلبسرویس های اطلاعاتی روسیه خود را وارث مستقیم کیجیبی (KGB) میدانند. اگرچه کیجیبی در سال ۱۹۹۱ منحل شد اما بسیاری از افسران سابق آن و تمامی سازوکارها، پروندهها و حتی عواملش در غرب به سرویس امنیتی جدید روسیه، که اکنون به نام افاسبی (FSB) شناخته میشود، و سازمان اطلاعات خارجی، اسویآر (SVR)، منتقل شدند. سالها پس از پایان جنگ سرد، اطلاعات روسیه از عوامل پیشین شوروی در غرب، از جمله آلدریچ ایمز، مسئول ضدجاسوسی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) و رابرت هانسن، عامل پلیس فدرال آمریکا (FBI) ادامه داد. از نظر روسیه امور به همان روال همیشگی ادامه داشت.
ادامه مطلبفناوریهای کوانتومی مجموعهای گسترده از فناوریهای نوپا هستند که از اصول مکانیک کوانتومی بهره می گیرند تا پیشرفت هایی انقلابی را در زمینههای مختلف، ممکن کنند. فناوریهای کوانتومی به سه حوزه اصلی تقسیم میشوند، حسگری؛ ارتباطات و رایانش یا محاسبه.
ادامه مطلب