بقایی: جهان اجازه تضعیف نهادهای بین المللی را ندهد

دیپلماسی ایرانی: اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران به پرسش های آنان پاسخ گفت. 

وی خبر داد که عباس عراقچی امروز در عمان است و در نشستی درباره کشورهای حوزه اقیانوس هند شرکت دارد. او همچنین خبر داد که امروز نشست کشورهای حاشیه دریای خزر در حال برگزاری است. او همچنین گفت که وزیر امور خارجه سودان نیز امروز به تهران می آید.

بقایی در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی مبنی بر این که با توجه به رویکردهای جدید دولت آمریکا در حوزه امنیت بین‌الملل، سازمان‌های بین المللی، حقوق بین‌الملل و همین طور اختلاف نظرهایی که به واسطه همین سیاست‌ها با بسیاری از کشورها از جمله کشورهای اروپایی ایجاد شده است، ارزیابی شما از این وضعیت چیست و چگونه می توان از اثرگذاری این رویکردها و این اختلافات بر کارکرد سازمان های بین المللی مانع شد؟ گفت: «یکی از نگرانی های عمده در دوره ای که جهان با یکجانبه گرایی مواجه است و طی سال های ۲۰۲۱ شاهد آن بودیم، تضعیف سازمان ها و نهادهای بین المللی و به طور کلی چندجانبه گرایی به سود هیچ کس نیست. خروج از سازمان های بین المللی یا برخورد نامناسب با اسناد بین المللی و هنجارها و موافقتنامه های بین المللی به نوعی بازگشت به دورانی است که حقوق بین‌الملل در آن جایگاهی نداشته است. انتظار می رود که کشورها با توجه به تجربه ۸۰ ساله سازمان ملل و هنجارهای بین المللی و با توجه به تهدیدهایی که صلح جهانی با آن مواجه است، بتوانند اقدامات جمعی انجام دهند و اجازه ندهند که نهادهای بین المللی تضعیف شوند. اگر تجربه قبلی را مبنا قرار دهیم هم در کشورهای در حال توسعه و عدم تعهد و هم در سطح کشورهای شمال باید چاره اندیشی شود و اجازه داده نشود که همه محصول جامعه جهانی که بعد از دو جنگ جهانی دوم به دست آمده است، تحت تاثیر رفتارهای یکجانبه گرایی امریکا قرار بگیرد و تضعیف شود.»

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسشی درباره مکران گفت: «اجلاسی که در عمان برگزار شد و گردهمایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند که هشتمین دور آن بود، نشستی بسیار مهم بود. ما نزدیک به ۵ هزار کیلومتر در جنوب خط ساحلی داریم و از آنجا که دریای عمان دروازه ورود ما به جهان خارج است، اهمیت به سزایی برای ما دارد. در سال های اخیر تلاش های بسیاری به توسعه منطقه مکران معطوف شده و در همین رابطه پروژه هایی برای توسعه انرژی، زیرساخت های حمل و نقل از جمله راه آهن و پروژه های دیگر تعریف شده است. به همین مناسبت ما به دنبال جذب سرمایه گذاری در این منطقه هستیم. بازخوردهایی که داشتیم مثبت بوده و آقای عراقچی گفت وگوهای خوبی در این زمینه داشته است. امیدواریم این گام، گام اساسی برای توسعه مناسبات و توسعه این منطقه باشد.»

بقایی درباره گفت وگوهای تلفنی وزیر امور خارجه کشورمان با همتای لبنانی ازجمله بر سر موضوع ممانعت از ورود هواپیمای جمهوری اسلامی ایران به لبنان گفت: «صحبت های خوبی میان آقای دکتر عراقچی و همتای لبنانی انجام شد و بر این نکته تاکید شد که ایران و لبنان با توجه به سوابق بسیار خوب روابط دو کشور باید بهترین تصمیم را بگیرند و اجازه ندهند خواسته های کشورهایی که خیر و برکت برای هیچ کس در منطقه را نمی خواهند در روابط دو کشور تاثیر بگذارد.»

او همچنین گفت: «ما تلاش می کنیم این موضوع را از طریق ارتباط خوبی که با دولت و مردم لبنان داریم حل کنیم. درباره آنچه از دلایل توقف این پروازها گفته شده است چندان قابل قبول نیست چرا که قابلیت فرسرزمینی ندارد. امیدواریم که در تصمیم گیری نهایی منافع و صلاح لبنان و هر دو کشور در نظر گرفته شود و بهترین تصمیم در این مورد اتخاذ شود.»

وی تاکید کرد که برای شرکت در مراسم خاکسپاری سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان حتما هیئتی عالی رتبه از جمهوری اسلامی ایران در بیروت شرکت خواهد کرد.

او در پاسخ به پرسشی درباره اقدامات امریکا علیه آفریقای جنوبی گفت: «ما در کنار عدالت ایستاده ایم و در همین راستا از آفریقای جنوبی حمایت می کنیم. کشوری که با آپارتاید اسرائیل به عنوان یک رژیم متجاوز مقابله کرده است. ما از این کشور حمایت می کنیم و از کشورهای دیگر نیز می خواهیم که در کارزار مقابله با نسل‌کشی اسرائیل به حمایت از این کشور بپیوندند.»

بقایی در پاسخ به پرسشی درباره روابط ایران با حاکمیت جدید سوریه گفت: «موضع ما نسبت به سوریه بدون تغییر است. ما همیشه گفته ایم که سرنوشت مردم سوریه باید به دست مردم خود سوریه تعیین شود. ما همواره گفته ایم که سوریه با ثبات که به دور از رفتارهای خشن باشد به سود کشورهای منطقه است. ما رفتارها را رصد می کنیم در عین حال تعجیلی نداریم و با توجه به عملکرد طرف های مقابل تصمیم گیری می کنیم.»

وی درباره سفر معاون وزیر امور خارجه به عراق و تلاش های دولت ترامپ برای محدود کردن روابط اقتصادی ایران با کشورهای همسایه از جمله عراق گفت: «مطمئنیم کشورهای همسایه با دوراندیشی خیر و صلاح خودشان را بهتر از کشورهای خارجی تشخیص می دهند. ما نیز تلاش می کنیم تا فشارهای کشورهای خارجی بر روابطمان با کشورهای همسایه را بی اثر کنیم.»

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره گفت وگوی تلفنی روسای جمهوری روسیه و امریکا که گفته شده درباره ایران صحبت شده است، گفت: «ما همواره با روسیه در ارتباط هستیم. روسیه از آنجا که عضو شورای امنیت و عضو گفت وگوهای برجام بوده همواره با آنها در ارتباط بوده ایم. درباره این مورد خاص نیز با آنها در تماس هستیم و درباره دریافت جزئیات بیشتر در ارتباط خواهیم بود.»

او در پاسخ به پرسشی درباره دور بعدی مذاکرات ایران و سه کشور اروپایی گفت: «معاونت های سیاسی سه کشور اروپایی با معاونت سیاسی وزیر امور خارجه در ارتباط هستند و درباره زمان و مکان دور بعدی گفت وگوها در حال رایزنی هستند و در زمان خود اطلاع رسانی خواهد شد.»

بقایی در پاسخ به پرسش دیگری درباره تهدیدهای ترامپ علیه بریکس گفت: «شکل گیری نهادهای بین المللی و سازمان های چندجانبه بر اساس ارزیابی دقیق کشورهای تشکیل دهنده آن نهاد انجام می شود لذا قرار نیست یک سازمان یا نهادی به قوت و استحکام بریکس که سال های سال به انحای مختلف منافع اعضای خود را تامین کرده و فرصت و مجمعی برای تعامل با کشورهای عضو فراهم کرده توسط افراد یا تغییرات کشورهای دیگر دچار مشکل شود. کشورهای عضو بریکس بر اساس منافع خود امروز بیشتر از گذشته به تعاملات خود ادامه خواهد داد.»

وی در پاسخ به پرسش دیگری درباره مذاکرات امریکا و روسیه برسر اوکراین در عربستان گفت: «در رابطه با بحران اوکراین ما کلا از هر تحول مثبتی که به توقف جنگ و کشتار بینجامد حمایت می کنیم و امیدواریم که منازعه در اوکراین هر چه سریعتر خاتمه یابد.»

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش دیگری درباره اختلافاتی که میان امریکا و اروپا بعد از به قدرت رسیدن ترامپ به وجود آمده و آیا جمهوری اسلامی ایران قصد دارد از این اختلافات بهره برداری کند، گفت: «درباره اختلاف نظرهایی که در دو سوی آتلانتیک وجود دارد این به خودشان مربوط است و در کنفرانس مونیخ نیز این موضوع برجسته بود. آنچه مهم است جامعه بین الملل باید تلاش کند تا اختلاف نظرها بین کشورهای مختلف موجب آسیب و حاکمیت قانون و هنجارهای بین المللی نشود. جمهوری اسلامی ایران با چشم باز تحولات را رصد می کند و مطابق با منافع مردم ایران تصمیم گیری خواهد کرد.»  

بقایی در پاسخ به پرسشی درباره سفر امیر قطر به تهران و اینکه آیا او حامل پیامی از سوی طرف امریکایی برای ایران است، گفت: «خیر.»

وی درباره ایرانیانی که توسط دولت امریکا اخراج شده اند و به کشور پاناما اعزام شده اند، گفت: «درباره ایرانیانی که دچار مشکل شدند و با وضع نامناسبی به کشور دیگری در امریکای لاتین اخراج شدند، ما از همان ابتدا موضع خود را اعلام کردیم و دفتر حافظ منافع ما در واشینگتن آمادگی خود را برای کمک به آنها اعلام کرده است. این رفتار دولت امریکا به هیچ وجه انسانی و قابل قبول نیست و پیگیریم که هر کمکی که بتوانیم انجام دهیم.» 

بقایی در پاسخ به پرسش دیگری درباره اظهارنظرهای سیاسی اخیر مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: «مدیرکل آژانس باید در چارچوب وظایف این نهاد نظر دهد و کنش داشته باشد. اظهار نظرهای سیاسی و التهاب آفرین قطعا کمک کننده نیست و فراتر از وظایف آژانس تلقی می شود و امیدواریم واقعا در این زمینه تجدید نظر انجام شود و بر اساس چارچوب های تعریف شده وظایف آژانس اظهار نظر شود.»

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش دیگری درباره عدم مشارکت وزیر امور خارجه کشورمان در نشست امنیتی مونیخ گفت: «در حال حاضر آقای عراقچی در عمان به سر می برد که با نشست مونیخ هم زمان شده است. علاوه بر آن این نشست ها مدتی است ماهیت خود را از دست داده و از اهداف اصلی خود فاصله گرفته است. علاوه بر آن آنچه از این نشست مشهود بوده، بیشتر اختلافات دو سوی آتلانتیک بوده که برجسته بوده است، لذا احساس نمی کنیم با عدم شرکت در آن چیزی از دست داده باشیم.»

وی در پاسخ به پرسشی درباره اقدامات ایران برای توسعه روابط اقتصادی با عربستان سعودی گفت: «مقدمه هر رابطه اقتصادی رابطه سیاسی است که خوشبختانه طی دو سال گذشته سطح مراودات و تعاملات دیپلماتیک، سیاسی و حوزه های دیگر میان دو کشور طبق روند مورد نظر پیش رفته است. درباره مباحث اقتصادی نیز هیئت های متبادل شده و یکی از مباحثی است که می تواند پیشران و تضمین کننده روابط دو کشور باشد و امیدواریم که سطح تجاری و اقتصادی دو کشور به سطوح مطلوب برسد.»