ایران دیگر تمایل به مذاکره با ترامپ ندارد

نویسنده: مصطفی فحص

دیپلماسی ایرانی: محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با این پیش بینی که دونالد ترامپ به رغم کاهش محبوبیتش، در انتخابات آینده ریاست جمهوری آمریکا پیروز خواهد شد، به دنبال شنا کردن برخلاف جریان نظام ایران نبود بلکه به نیاز دولت آمریکا برای کسب دستاوردی بزرگ در آستانه شدت پیدا کردن انتخابات ریاست جمهوری توجه داشت.

این موضع گیری ظریف، نتیجه بحث و جدل عمیق درون نهادهای تصمیم گیرنده در ایران بود که درباره امکان بهره برداری از نیاز تیم ترامپ به دستاوردی که بتواند آن را به رای دهندگان آمریکایی ارائه و بخت پیروزی خود را افزایش دهد، رایزنی کردند تا در مقابل آن، واشنگتن نیز مشوق هایی اقتصادی برای تهران فراهم کند که برای کاهش فشار داخلی و نارضایتی اجتماعی به آن نیاز دارد. به این ترتیب تهران علاوه بر این که می تواند تا بعد از انتخابات آمریکا نفسی تازه کند، قادر خواهد بود از شکاف ایجاد شده در دیوار روابط با آمریکا در صورت پیروزی ترامپ یا حتی جو بایدن، بهره برداری کند.

مهندسان طرح معامله با دولت ترامپ آماده می شدند تا نشستی در سطح بالا در شهر استانبول ترکیه، احتمالا بین محمد جواد ظریف و برایان هوک مسئول پرونده ایران در دولت آمریکا برگزار کنند. ولی تهران در اقدامی غیر منتظره، تصمیم به لغو این نشست گرفت و ترجیح داد چنین فرصتی در اختیار دولت ترامپ قرار ندهد تا او بیشتر در انتخابات زیر فشار قرار گیرد.

تصمیم گیرندگان در ایران به این نتیجه رسیدند که تهران می تواند در ماه های آینده سیاست تهاجمی را در پیش بگیرد و با مشغول کردن دولت ترامپ به مشکلات خارجی و دور کردن آن از اولویت های داخلی مثل شیوع کرونا و تظاهرات ضدنژادپرستی، به بازیگری موثر در انتخابات آمریکا تبدیل شود.

از نظر تهران، دیگر نمی توان به مذاکره با دولت ترامپ دل بست آن هم در شرایطی که دولت او تحریم های بیشتری بر ایران تحمیل می کند و شرکای اروپایی اش را زیر شدیدترین فشارها قرار داده است تا با آمریکا در تمدید تحریم تسلیحاتی ایران و صدور قطعنامه در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی همراه شوند.

نشانه های حرکت ایران به سوی تنش آفرینی در منطقه به منظور درگیر کردن آمریکا، در چندین محور شامل لبنان، عراق، سوریه و یمن آشکار شده است. در این چارچوب حوثی های یمن خاک عربستان را با حمله با موشک های بالستیک و پهپاد هدف قرار دادند. سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان هم در سخنرانی اخیرش از گزینه راهبردی لبنان برای گرایش به شرق و مشخصا چین و همکاری اقتصادی بیشتر با ایران سخن گفت که موجب می شود لبنان به نوک پیکان در رویارویی فزاینده بین ایران و آمریکا تبدیل شود.

تهران نگران گفت وگوی راهبردی بین بغداد و واشنگتن است و توانایی مانع تراشی در مسیر آن را ندارد و نمی تواند جایگزینی اقتصادی و راهبردی به عراقی ها ارائه کند که آنان را از واشنگتن در این شرایط دشوار بی نیاز کند. ایران تردید زیادی درباره گفت وگوی راهبردی بین بغداد و واشنگتن دارد که برای نخستین بار از سال 2003 در غیاب ژنرال قاسم سلیمانی انجام می شود و هدایت آن را نخست وزیری در عراق برعهده دارد که با تهران بر سر بسیاری از اولویت ها اختلاف دارد.

منبع: الشرق الاوسط / تحریریه دیپلماسی ایرانی