ترکیه در تعامل سیاسی با کشورهای آسیای میانه تلاش کرد خود را کشوری الگو معرفی کند که دموکراسی غربی را با مدل حکومت اسلامی در آمیخته است. ولی این تبلیغات، تاثیر مورد نظر مقامات ترکیه را ایجاد نکرد چرا که کشورهای تازه استقلال یافته از اتحاد شوروی، ساختاری همگون نداشتند و با طوفانی از مشکلات داخلی مواجه شدند که آنها را مجبور کرد برای حل مشکلات به طرف های مختلف بین المللی و منطقه ای متمایل شوند.
ادامه مطلب
قاسم محب علی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد مطمئن باشید نشست پیشرو در تاجیکستان هم مانند نشست های قبلی خواهد بود. حتی اگر نهایتا جمهوری اسلامی به صورت عضو رسمی به سازمان همکاری شانگهای ملحق شود، اتفاق شگرفی روی نداده است. چون در سایه این میزان از اختلافات سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی که به درگیری نظامی بین اعضای سازمان همکاری شانگهای، آن هم اعضای اصلی و تعیین کننده هم کشیده شده است پیوستن ایران، نه سود و آورده سیاسی و دیپلماتیک دارد و نه می تواند به بهبود وضعیت امنیتی ایران در مقابله با افراط گرایی، جدایی طلبی و تروریسم کمک کند.
ادامه مطلب
خدایار سعیدوزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه با کنار گذاشتن رویکرد سابق خود و تلاش برای گسترش نفوذ راهبردی در منطقه و فراتر از آن، در آینده با چالش‌های بیشتری مواجه خواهد بود و در عین حال بیش از گذشته به دنبال منابع انرژی خواهد بود از جمله از طریق همکاری و مشارکت با کشورهای حاشیه مدیترانه و امکان برداشت از منابع گازی زیربستر این دریا و از سوی دیگر از آنجایی که چندان امیدی به عضویت در اتحادیه اروپا در چشم‌انداز کوتاه مدت خود ندارد، سعی خواهد کرد نقشی واسط را بین شرق و غرب و مشخصا روسیه و اروپا و ایالات متحده بازی کند که این امر به معنای راه رفتن بر لبه تیغ خواهد بود، چرا که با کوچکترین خطایی تعادل برهم خورده و ممکن است با واکنش سنگین یکی از دو طرف مواجه شود و در این میان ایران باید همواره ضمن گسترش همکاری‌های اقتصادی با ترکیه، مراقب فعالیت‌های این کشور در منطقه آسیاپاسیفیک و آسیای میانه باشد.
ادامه مطلب
خدایار سعید وزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایجاد اتحادیه‌ای همچون یک کنفدراسیون با نیم‌نگاهی به ساختار اتحادیه اروپا می‌تواند سازوکاری باشد که پیوند دیرینه فرهنگی میان این ملل را که همگی در مرزهای ایران بزرگ قرار دارند و سیاست‌های فرامنطقه‌ای و استعماری، طی دهه‌ها و سده‌ها به جدایی آنها منجر شده را به شکلی جدید برقرار کند و این پیوند را در اشکال دیگر کارکردی به منصه ظهور رساند.
ادامه مطلب
ایران توجهش را بر آسیای مرکزی متمرکز کرده و دیپلمات هایش در ماه های اخیر به عنوان بخشی از سیاست "نگاه به شرق"، به پنج کشور سفر کرده اند. در آوریل ۲۰۲۱، ایران و تاجیکستان توافق کردند تا همکاری های نظامی را ارتقاء دهند.
ادامه مطلب
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سال هاست که هند دریافته تنها با سیاست امریکا محوری نمی تواند به منافع خود بخصوص اتصال به اسیای مرکزی دست بیابد و به همین دلیل تمرکز بیشتری بر چشم انداز مشارکت راهبردی با این منطقه به خصوص ایران را در دستور کار خود قرار داده چرا که راه های ترانزیتی از شمال و جنوب دسترسی هند را به آسیای مرکزی بسیار هموار می کند که هم از نظر زمانی و هم مکانی بسیار به صرفه است.
ادامه مطلب
ولی کوزه گر کالجی در یادداشتی می نویسد: ترکیب ۱+۵ در ادبیات سیاسی سال های اخیر بیش از هر چیز تداعی کننده ترکیب پنج کشور عضو دائم شورای امنیت به اضافه آلمان در روند مذاکرات هسته ای با ایران بود. اما طی دو سال اخیر اخیر ترکیب ۱+۵ کاربرد دیگری نیز یافت و برای اطلاق به همکاری های پنج کشور منطقه آسیای مرکزی با اتحادیه اروپا، ایالات متحده آمریکا، ژاپن و هند نیز مورد استفاده قرار گرفته است. سفر اخیر فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به آسیای مرکزی (۱۶ تیر ۱۳۹۸) و دیدار با وزیران امور خارجه پنج کشور آسیای مرکزی در بیشکک قرقیزستان، بار دیگر اراده سیاسی بازیگران این منطقه را در اجرای الگوی ۱+۵ به نمایش گذاشت. این تحولات ایجاب می کند که دیپلماسی کلان ایران در سطح آسیای مرکزی، «رویکرد متوازن در عرصه دیپلماسی» را به صورت جدی تری مورد توجه قرار دهد و زمینه را برای سفر هم زمان وزیر امور خارجه و رئیس جمهوری ایران به پنج کشور آسیای مرکزی فراهم کند. ایران تجربه این رویکرد را دارد و تجربه سفر مرحوم هاشمی رفسنجانی، رئیس‌جمهور وقت ایران به چهار کشور آسیای مرکزی، یعنی قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان و ترکمنستان در سال ۱۳۷۳ می تواند بار دیگر تکرار و نهادینه شود. به ویژه آن که در محیط تحول یافته کنونی آسیای مرکزی که وارد مرحله جدیدی از غیرامنیتی سازی و تنش زدایی به ویژه در روابط ازبکستان و تاجیکستان شده است، اجلاس های متعددی بین رهبران و مقامات پنج کشور منطقه در دو سال اخیر برگزار شده که بستر و فضای مناسبی را برای شکل دهی به الگوی ۱+۵ بین ایران و منطقه آسیای مرکزی فراهم کرده است.
ادامه مطلب
نوذر شفیعی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون تاثیر خلاء سیاست خارجی فراگیر بر این نکته تاکید کرد: نگاه به شرق و شرق گرایی، نگاه به غرب و غرب گرایی، نگاه به نفوذ منطقه‌ای در خاورمیانه عربی و امت اسلامی و یا تعامل با بازیگرانی در دیگر مناطق از آسیای میانه تا قفقاز به تنهایی نمی‌تواند شرایط را برای شکل گیری یک دیپلماسی موفق فراهم آورد. همین نگاه تک بعدی، خلاء دیپلماسی جامع و فراگیر را شگل داده است. الگوی دیپلماسی موفقی که امروز کشورهای جهان از آن پیروی می کند دیپلماسی همه سو گرایانه است.
ادامه مطلب
داوود هرمیداس باوند در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است: مسائل اقتصادی را باید از مسائل سیاسی و دیپلماتیک جدا دانست. کشورهای جداشده از اتحاد جماهیر شوروی در سال های اول قدرت اقتصادی چندان زیادی نداشتند و با کمک برخی از کشورهای بلوک غرب توانستند سر و سامانی به وضعیت سیاسی، اقتصادی و معیشتی خود بدهند، اما اکنون شرایط به گونه‌ای دیگر رقم خورده است؛ ولی نکته اینجاست که به موازات رشد قدرت سیاسی و تا اندازه ای اقتصادی این کشورها، از آسیای میانه تا قفقاز، ایران نتوانست برنامه جدی برای گسترش نفوذ خود در این کشورها پیدا کند. به خصوص که اشتراکات فرهنگی ما در طول تاریخ با این کشورها بسیار پررنگ بوده است.
ادامه مطلب
امیدواریم جامعه جهانی به خصوص جمهوری اسلامی ایران با اشراف و اطلاعاتی که از وضعیت منطقه به خصوص تاجیکستان دارند، جلوی اقدامات حکومت را بگیرند
ادامه مطلب
علی طائی، کارشناس آسیای مرکزی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اخیرا سازمان امنیت ملی ازبکستان اعلام کرده که شواهدی در دست است که داعش بهار سال 2015 در خاک ازبکستان چند عمل تروریستی انجام خواهد داد و خواستار تقویت مرز تاجیکستان و قرقیزستان شده است.
ادامه مطلب
دکتر محمود شوری، تحلیلگر مسائل روسیه در گفتگو با دیپلماسی ایرانی به تلاش های روسیه برای پرکردن خلا قدرت در منطقه پس از خروج نیروهای آمریکایی ها و امتیازگیری بیشتر از بحران سوریه اشاره می کند.
ادامه مطلب