
جنگ دور و صلح نزدیک است
صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مسیر مذاکرات دشوار و توافق آسان نبوده و در روند پیش رو با فراز و نشیب هایی همراه خواهد شد ولی دورنمای آن بیش از تاریکی، نوید روشنایی را می دهد.
ادامه مطلبصادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مسیر مذاکرات دشوار و توافق آسان نبوده و در روند پیش رو با فراز و نشیب هایی همراه خواهد شد ولی دورنمای آن بیش از تاریکی، نوید روشنایی را می دهد.
ادامه مطلبرامین مهمانپرست، ضمن تأکید بر اهمیت گشودن باب تعامل سازنده با جهان، معتقد است که مذاکره و توافق تنها میتوانند شرط لازم برای بهبود اقتصادی محسوب شوند؛ حال آنکه تحقق شرط کافی، در گرو اصلاحات عمیق در حوزه تصمیمسازی اقتصادی کشور است.
ادامه مطلبرامین مهمانپرست با ارجاع به سپهر فکری دونالد ترامپ و کارنامه او در قبال اروپا، ناتو، جنگ اوکراین و دیگر مسائل منطقهای و فرامنطقهای، بر این باور است که اولویت اصلی رئیسجمهور آمریکا، دستیابی به نوعی توافق برای جلوگیری از درگیری و مدیریت شرایط با کمترین هزینه ممکن است؛ تا از این طریق به اهداف کلان خود برسد. با چنین برداشتی، سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه بر گزاره «نه به درگیری و جنگ» تأکید میکند و معتقد است یکی از بازیگران جدی که هیچگاه به دنبال گزینه نظامی نبوده، جمهوری اسلامی ایران است؛ کشوری که همواره در سیاستهای رسمی و اعلامی خود، صلح، ثبات و امنیت منطقهای را دنبال کرده است.
ادامه مطلبجلال دهقانی فیروزآبادی در پاسخ به این سوال که اگر مذاکره و توافق بین تهران و واشنگتن به هر دلیل منتفی باشد، گزینه دیه گو گارسیا (جنگ و حمله آمریکا علیه ایران) فعال خواهد شد، یک نکته بسیار کلیدی تشریح میکند که «باید مهم ترین اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۴ تلاش حداکثری در جهت پیش¬گیری و اجتناب از درگیری نظامی و جنگ باشد.»
ادامه مطلبجلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: مشکل اصلی ترامپ در دستور اقدام نظامی، شروع آن نیست بلکه چگونگی پایان ماجرایی است که هیچکس نمیتواند به روشنی آن را پیشبینی کند. دلایل نگرانیها نیز به ادعاهای نخستین برای دست زدن به اقدام مربوط میشود. نگرانیها مشمول مجموعهای از پرسشهاست که عبارت میشوند از این که آیا توان لازم برای نابودی کامل ذخایر اورانیوم غنی شده و تأسیسات هستهای با توجه به پهناوری سرزمین ایران وجود دارد؟ آیا مهاجمان قادرند در پراکندگی ذخایر و اجزای سانتریفیوژها در گستره سرزمینی ایران، آنها را شناسایی و مورد هدف قرار دهند؟ آیا حملات احتمالی، تهران را از تعقیب برنامههای هستهای خود منصرف میکند؟ یا با توجه به تدابیر تهران در حفظ مایملک هستهای خود، اراده بیشتری در اینباره خواهد یافت؟ مهمتر این که آیا عملیات ترور عوامل کلیدی در برنامههای هستهای و موشکی ایران، به طور کامل با موفقیت همراه خواهد بود یا به سرخوردگی دوباره از نتایج عملیات تروریستی میانجامد؟
ادامه مطلبسید جلال ساداتیان: مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا در دسترستر از همیشه است/جلال میرزایی: آمریکا دنبال فروپاشی اقتصاد ایران با جنگ روانی است، نه با بمباران/ فرشید باقریان: تنشها واقعیاند، احتمال درگیری نظامی بالا رفته است
ادامه مطلبکشورهای عربی منطقه بهدرستی درک کردهاند که هزینههای ورود به تنش میان ایران و آمریکا، فراتر از ظرفیت تحمل ملی و منطقهای آنان است و در این میان، عقلانیت راهبردی حکم میکند که به جای تنشآفرینی، نقش تسهیلگر و میانجیگر در مسیر ثبات ایفا کنند—نقشی که آیندهای امنتر و باثباتتر را برای کل منطقه رقم خواهد زد.
ادامه مطلبیک کانال نظامی تحلیلی گزارش داده است که گزینه احتمالی ایران برای حمله به دیگو گارسیا، موشک بالستیک میانبرد خرمشهر-۴ است. این موشک قابلیت حمل کلاهکی با وزن ۱۵۰۰ کیلوگرم را دارد و میتواند مسافتی بیش از ۴۰۰۰ کیلومتر را طی کند. با وجود اعلام رسمی ایران مبنی بر برد ۲۰۰۰ کیلومتری این موشک، تحلیلها نشان میدهد که در صورت استفاده از حداکثر ظرفیت خود، توانایی رسیدن به مسافتهای بسیار دورتری را دارد. این موشک، بهجای انجام مانورهای گریز از پدافند هوایی، از بخش مانورپذیر خود برای افزایش برد بهره میبرد، بهویژه با توجه به نبود سامانههای پدافند هوایی متراکم در پایگاه دیگو گارسیا.
ادامه مطلبپس از تایید مقامات ایرانی همچون مسعود پزشکیان و فاطمه مهاجرانی مبنی بر آغاز مذاکرات غیرمستقیم با ایالات متحده، رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، نیز در مصاحبهای تلفنی با شبکه NBC این موضوع را تایید کرد. پس از آغاز فاز اول مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده، شرایط فعلی در روابط بینالملل و بهویژه در زمینه هستهای ایران پیچیدگیهای جدیدی را ایجاد کرده است. با توجه به اینکه مذاکرات از طریق واسطههایی مانند عمان انجام میشود، هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارد، اما آثار این گفتوگوها ممکن است بهطور گستردهای بر سایر مسائل مرتبط، از جمله مناسبات ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و همچنین روند مذاکرات ایران با اروپا، تاثیرگذار باشد.
ادامه مطلببا اعلام ارسال پاسخ ایران به نامه دونالد ترامپ از طریق عمان، فضای رسانهای و تحلیلی پیرامون این موضوع دچار دوگانگی و تناقضهای زیادی شده است. در یک سو، برخی منابع خبری به احتمال تشدید تنشها و نزدیک شدن به گزینه نظامی اشاره دارند، در حالی که در سوی دیگر، گزارشهایی منتشر میشود که از گشایش مسیر دیپلماسی و امکان مذاکرات غیرمستقیم خبر میدهند. این تضاد و تنوع در گزارشها موجب سردرگمی در تحلیل و ارزیابی شرایط شده است.
ادامه مطلبروسیه و اوکراین با میانجیگری آمریکا بر سر توقف خشونت در دریای سیاه و حفاظت از زیرساختهای انرژی به توافق رسیدند، اما کرملین اجرای این توافق را به لغو تحریمهای بانکی و صادراتی مشروط کرده و ابهاماتی را به مذاکرات صلح افزوده است.
ادامه مطلبنکته قابلتأمل در اظهارات عراقچی تأکید بر «اجتناب از جنگ» بهعنوان سیاست تهران در سال جدید است. این موضعگیری در نگاه نخست، منطقی و قابلدرک به نظر میرسد، اما مسئله اساسی آن است که وقوع یا عدم وقوع جنگ در منطقهای پرتنش مانند غرب آسیا، تنها به تصمیم تهران بستگی ندارد. در واقع، جنگ بیش از آنکه محصول تصمیمات تهران باشد، نتیجه مجموعهای از متغیرهای منطقهای و بینالمللی است که تعدادی از آنها خارج از دایره کنترل ایران قرار دارند.
ادامه مطلبسید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روابط بینالمللی در سال ۱۴۰۳ با گسستهای عمیقی نیز روبرو بود. برآمدن ترامپ در آمریکا، نه فقط گسست داخلی در آن کشور، بلکه به مهمترین گسست در تاریخ روابط بینالمللی معاصر منجر شد.
ادامه مطلبعلی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: بریتانیا که نقش بارزی در روزهای اولیه این منازعه داشت و همچنان سرسختانه از کییف حمایت می کند به عنوان دشمن شماره یک عمومی جدید روسیه معرفی شده چرا که اخراج دو دیپلمات انگلیسی به دلیل اختلافات جاسوسی به علاوه تهدید یکی از نزدیکان ولادیمیر پوتین به تصرف دارایی های بریتانیا در روسیه، این موارد نشان دهنده تشدید خصومت های اخیر است. جالب توجه این که سرویس اطلاعات خارجی روسیه در بیانیهای علنی اعلام کرده که لندن امروز، درست مانند هر دو جنگ جهانی قرن گذشته، بهعنوان محرک جهانی جنگ عمل میکند و تلاش می کند تا رایزنی های ترامپ برای میانجیگری صلح در اوکراین را از مسیر خارج کند.
ادامه مطلبحمله آمریکا به یمن و اتصال آن به ایران، معادلات منطقه را پیچیدهتر کرده است. این اقدام نشان میدهد که کاخ سفید هر لحظه ممکن است تصمیمی خطرناک اتخاذ کند. ترامپ، با دستور حمله و اتهام حمایت ایران از حوثیها، تلاش کرد تهران را در موضع دفاعی قرار دهد، اما این حرکت بیش از آنکه تاکتیکی هوشمندانه باشد، نشاندهنده تمایل به ایجاد بحرانهای جدید است. نگرانی این است که کاخ سفید، در اقدامی شتابزده و بدون در نظر گرفتن پیامدها، تصمیم به حمله بگیرد. ترامپ، که همواره از رویکردهای تهاجمی استقبال کرده، ممکن است برای اثبات قدرت خود، دست به اقداماتی بزند که خاورمیانه و جهان را درگیر بحرانهای جدید کند.
ادامه مطلبساسان کریمی می گوید: نمیتوان سیاست خارجی را به شکل دوقطبی و در فضای جنگ سرد اداره کرد/ علی بیگدلی باور دارد که تهران برای خروج از وضعیت فعلی باید به فوریت به سمت تعامل بیشتر با آژانس گام بردارد
ادامه مطلباز آغاز دولت دوم دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، تأکید مداوم او و اعضای کابینهاش بر دو واژه «مذاکره» و «حمله نظامی» بهعنوان تنها گزینههای موجود برای حلوفصل پرونده هستهای ایران، جای سؤالهای زیادی را در سیاستهای بینالمللی و دیپلماتیک باقی میگذارد. درواقع، این دو واژه بهعنوان نمادهای اصلی استراتژی ترامپ در قبال ایران مطرح میشوند. اما چرا ترامپ این دو گزینه را بهطور مداوم در سخنان خود تکرار میکند؟ آیا او واقعا معتقد است تنها این دو گزینه قابل اجرا هستند یا به دنبال استراتژی دیگری است که مذاکره و حمله نظامی را بهعنوان ابزار فشاری به کار گیرد؟ مذاکره در سیاست ترامپ چگونه تعریف میشود؟
ادامه مطلبدر دولت او نوعی پذیرش وجود دارد که نظم لیبرال بینالمللی تنها به لطف قدرت نظامی آمریکا ممکن شد و حالا آمریکاییها دیگر نمیخواهند هزینه آن را بپردازند. این همان واقعگرایی است – یک واقعگرایی خام، فاقد راهبرد و به قول دانشمند علوم سیاسی، استیون والت، یک "واقعگرایی نئاندرتالی" – اما در هر حال نوعی از واقعگرایی است.
ادامه مطلبشهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد ترامپ تلاش دارد تا خطوط چارچوب صلح را در جنگ اوکراین ترسیم کند و پایان بازی را با نام خود رقم زند. ترامپ به وضوح اوکراین را فرصتی برای نشان دادن قدرت خود به رای دهندگان آمریکایی میداند. اگر او بتواند پوتین را پای میز مذاکره بیاورد و به جنگی پایان دهد که از نظر او هیچ نفعی برای مردم آمریکا ندارد، این ادعای او نیز تقویت خواهد شد که می تواند از جنگ جهانی سوم جلوگیری کند.
ادامه مطلبصادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران و ایرانیان در تمامی جهات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی تغییر و پوست اندازی کردهاند و تهران بیش از همه و در حاشیه واشینگتن از این امر آگاهی داشته و یکی از دلایل مهمی که جنگ را از ایران دور می کند همین تغییرات است.
ادامه مطلبرئیسجمهور آمریکا موضع خود علیه ولودیمیر زلنسکی را تشدید کرده و برای فشار بر رئیسجمهور اوکراین تأیید کرده است که از طریق قرارداد اقتصادی با کییف سعی دارد بدون اینکه آمریکا را وارد جنگی دیگر کند، مانع تهاجم احتمالی روسیه به اوکراین در آینده شود.
ادامه مطلبفشارهای سیاستمداران جمهوریخواه بر رئیسجمهور اوکراین برای توافق با ترامپ یا کنارهگیری از قدرت افزایش یافته است. مایک جانسون رئیس مجلس نمایندگان آمریکا از حزب جمهوریخواه ایالت لوئیزیانا، اعلام کرد که ولودیمیر زلنسکی ممکن است پس از بروز تنشهایی با دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا و معاون او، جِیدی ونس، تحت فشار قرار گیرد تا از سمت خود کنارهگیری کند.
ادامه مطلبپرویز غلامی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی به بررسی ابعاد انسانی جنگ اسرائیل و غزه پرداخته و نشان میدهد چگونه کودکان و زنان فلسطینی به عنوان قربانیان خاموش این درگیری، بار سنگین خشونت ساختاری و محرومیت سیستماتیک را تحمل میکنند. او با تکیه بر چارچوب نظریههای فمینیستی و شواهد میدانی، تصویری هشداردهنده از تأثیرات چندلایه جنگ بر جامعه فلسطین ترسیم میکند.
ادامه مطلبحشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگویی خاطر نشان می کند در ادبیات دونالد ترامپ در جلسهای که با زلنسکی داشت، دیدید که به کرات از «برگ برنده» و «کارت بازی» استفاده کرد. این ادبیات کسانی است که کشورها را مانند کارت بازی میبینند. یعنی یک سیاستمداری که نگاه تاراج گرایانه و سوداگرایانه دارد. مشابه همین نگاه توسط کرملین و پوتین در قبال ایران پیاده شد. یعنی همان گونه که آمریکا توانست اوکراین را قربانی منافع خود در مناسبات با روسیه کند. طبیعتا روسها و پوتین هم ایران را به راحتی و برای تحقق منافع خود قربانی خواهند کرد
ادامه مطلبتنش شامگاه جمعه میان ولودیمیر زلنسکی و دونالد ترامپ در کاخ سفید، بدون شک به نفع روسیه تمام میشود، زیرا میتواند حمایت آمریکا از اوکراین را کاهش داده و مسکو را در جنگ دست برتر دهد. اما برخلاف تصور رایج، این اتفاق لزوماً به سود ایران نیست. بسیاری بر این باورند که هرچه روسیه موقعیت بهتری داشته باشد، میتواند در میانجیگری میان ایران و آمریکا نقش مثبتی ایفا کند، اما واقعیت این است که مسکو به یک تنش کنترلشده بین تهران و واشنگتن نیاز دارد، نه به حلوفصل اختلافات آنها.
ادامه مطلبصادق زیباکلام در گفت وگویی تاکید دارد که «میراث سال ۱۴۰۳ برای سال ۱۴۰۴، صرفا مجموعهای از خطاها و اشتباهات بود». به بیان دیگر، سال ۱۴۰۳ نشان داد که سیاست خارجی ایدئولوژیکمحور چگونه میتواند منافع کشور را تحتالشعاع قرار دهد؛ چون این نوع سیاست خارجی ایدئولوژیک در سال ۱۴۰۳ که ماههای اولیه آن (۱۴۰۳) دست دولت سیزدهم و بعدش در دست دولت چهاردهم قرار گرفت، کمکی به تحقق منافع ملی نکرد. واقع امر این است که مسیر طیشده در سیاست خارجی برای سال ۱۴۰۳ بههیچوجه مطابق با منافع و امنیت ملی نبود و بدون شک سرریز آثار و تبعات مخرب آن را در ۱۴۰۴ مشاهده خواهیم کرد.
ادامه مطلبآمریکا و اوکراین به توافقی نزدیک شدند که به موجب آن منابع معدنی اوکراین در ازای تداوم کمکهای امنیتی، به ایالات متحده واگذار شود. این توافق میتواند به کاهش فشارهای اخیر دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، بر این کشور بحرانزده و رهبرانش منجر شود. دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی، اعلام کردند مذاکرات پیشرفت داشته است. با این حال، هفته گذشته زلنسکی پیشنهاد اولیه دولت ترامپ مبنیبر واگذاری نیمی از منابع معدنی اوکراین به آمریکا را رد کرده بود. مقامهای اوکراینی ابراز شگفتی کردهاند؛ چراکه ارزش این منابع بسیار بیشتر از میزان کمکهای ارائهشده توسط آمریکاست.
ادامه مطلبنشست مهم آمریکا و روسیه درباره جنگ اوکراین که از سوی مسکو «بسیار حیاتی» توصیف شده، روز گذشته در کاخ الدرعیه در شمال غرب ریاض برگزار شد. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه که روز گذشته وارد ریاض شده بودند، بدون هیچگونه اظهارنظری در این نشست شرکت کردند. همچنین فیصل بنفرحان، وزیر خارجه عربستان و مساعد العیبان، وزیر مشاور، در این مذاکرات حضور داشتند. قرار است ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، امروز در یک سفر رسمی که از مدتها پیش برنامهریزی شده بود، وارد عربستان شود.
ادامه مطلبرحمن قهرمانپور در گفت وگویی تاکید دارد که متأسفانه ما با یک کندی در عرصه تصمیم گیری مواجهیم. گویی که ایران بدون هیچگونه نگرانی سالها فرصت دارد در مورد مسائل دیپلماتیک بحث و بررسی، تحلیل و جمعبندی داشته باشد تا در نهایت تصمیم گیری کند. اما واقعیت امر برعکس آن را نشان میدهد. شرایط بسیار سخت، بغرنج، پیچیده و در عین حال بسیار سیال است. در عین حال محدودیت زمانی بسیار زیادی هم دارد. لذا باید سرعت تصمیم گیری و اجماع را افزایش دهیم. مسئله مذاکره یا عدم مذاکره نیست. ما باید در خصوص همه اتفاقات به سرعت تصمیم گیری کنیم و سناریوها را در نظر بگیریم.
ادامه مطلبعلی ودایع در یادداشتی می نویسد: روابط ترامپ-پوتین همچنان پیچیده و غیرقابل پیشبینی باقی میماند. بازی مرد دیوانه با رولت روسی ممکن است به یک معامله بزرگ ختم شود، ممکن است به رویارویی مستقیم منتهی شود. نکته اینجاست که تقابل ژئوپلیتیکی جدیدی در شمالگان یا حتی فضا آغاز شده و تخاصم بلوک غرب با بلوک شرق با شمایلی متفاوت از دوران جنگ سرد ادامه خواهد داشت.
ادامه مطلب