جنگ

آسیب شناسی مواضع اخیر عراقچی

قدرت انتخاب یا تحمیل گزینه‌ها؟ جدید

 نکته قابل‌تأمل در اظهارات عراقچی تأکید بر «اجتناب از جنگ» به‌عنوان سیاست تهران در سال جدید است. این موضع‌گیری در نگاه نخست، منطقی و قابل‌درک به نظر می‌رسد، اما مسئله اساسی آن است که وقوع یا عدم وقوع جنگ در منطقه‌ای پرتنش مانند غرب آسیا، تنها به تصمیم تهران بستگی ندارد. در واقع، جنگ بیش از آنکه محصول تصمیمات تهران باشد، نتیجه مجموعه‌ای از متغیرهای منطقه‌ای و بین‌المللی است که تعدادی از آنها خارج از دایره کنترل ایران قرار دارند.

ادامه مطلب

آنچه در سال ۱۴۰۳ گذشت

روابط بین‌المللی پیوستگی‌ها و گسست‌ها

سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روابط بین‌المللی در سال ۱۴۰۳ با گسست‌های عمیقی نیز روبرو بود. برآمدن ترامپ در آمریکا، نه فقط گسست داخلی در آن کشور، بلکه به مهم‌ترین گسست در تاریخ روابط بین‌المللی معاصر منجر شد.

ادامه مطلب

جنگ و صلح در اوکراین

آیا انگلیس شاه کلید است؟!

علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: بریتانیا که نقش بارزی در روزهای اولیه این منازعه داشت و همچنان سرسختانه از کی‌یف حمایت می کند به عنوان دشمن شماره یک عمومی جدید روسیه معرفی شده چرا که اخراج دو دیپلمات انگلیسی به دلیل اختلافات جاسوسی به علاوه تهدید یکی از نزدیکان ولادیمیر پوتین به تصرف دارایی های بریتانیا در روسیه، این موارد نشان دهنده تشدید خصومت های اخیر است. جالب توجه این که سرویس اطلاعات خارجی روسیه در بیانیه‌ای علنی اعلام کرده که لندن امروز، درست مانند هر دو جنگ جهانی قرن گذشته، به‌عنوان محرک جهانی جنگ عمل می‌کند و تلاش می کند تا رایزنی های ترامپ برای میانجیگری صلح در اوکراین را از مسیر خارج کند.

ادامه مطلب

حملات آمریکا و انگلیس به یمن، هشدار تهران و احتمال تغییر رویکرد واشنگتن در قبال منطقه

حمله به صنعا؛ آغاز کمپین نظامی جدید ترامپ در خاورمیانه

حمله آمریکا به یمن و اتصال آن به ایران، معادلات منطقه را پیچیده‌تر کرده است. این اقدام نشان می‌دهد که کاخ سفید هر لحظه ممکن است تصمیمی خطرناک اتخاذ کند. ترامپ، با دستور حمله و اتهام حمایت ایران از حوثی‌ها، تلاش کرد تهران را در موضع دفاعی قرار دهد، اما این حرکت بیش از آنکه تاکتیکی هوشمندانه باشد، نشان‌دهنده تمایل به ایجاد بحران‌های جدید است. نگرانی این است که کاخ سفید، در اقدامی شتاب‌زده و بدون در نظر گرفتن پیامدها، تصمیم به حمله بگیرد. ترامپ، که همواره از رویکردهای تهاجمی استقبال کرده، ممکن است برای اثبات قدرت خود، دست به اقداماتی بزند که خاورمیانه و جهان را درگیر بحران‌های جدید کند.

ادامه مطلب

نگاهی به تحولات سیاست خارجی در روزهای پایانی سال ۱۴۰۳

شطرنج سیاست خارجی، حرکت نو در بازی کهنه‌ی هسته‌ای!

ساسان کریمی می گوید: نمی‌توان سیاست خارجی را به شکل دوقطبی و در فضای جنگ سرد اداره کرد/ علی بیگدلی باور دارد که تهران برای خروج از وضعیت فعلی باید به فوریت به سمت تعامل بیشتر با آژانس گام بردارد

ادامه مطلب

نگاهی به دو کلیدواژه پرکاربرد «مذاکره» و «حمله نظامی» دولت ترامپ در قبال ایران

در جست‌وجوی «توافق» میان دندان‌های «جنگ»

از آغاز دولت دوم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تأکید مداوم او و اعضای کابینه‌اش بر دو واژه «مذاکره» و «حمله نظامی» به‌عنوان تنها گزینه‌های موجود برای حل‌وفصل پرونده هسته‌ای ایران، جای سؤال‌های زیادی را در سیاست‌های بین‌المللی و دیپلماتیک باقی می‌گذارد. در‌واقع، این دو واژه به‌عنوان نمادهای اصلی استراتژی ترامپ در قبال ایران مطرح می‌شوند. اما چرا ترامپ این دو گزینه را به‌طور مداوم در سخنان خود تکرار می‌کند؟ آیا او واقعا معتقد است ‌تنها این دو گزینه قابل اجرا هستند یا به‌ دنبال استراتژی دیگری است که مذاکره و حمله نظامی را به‌عنوان ابزار فشاری به‌ کار گیرد؟ مذاکره در سیاست ترامپ چگونه تعریف می‌شود؟

ادامه مطلب

علاقه به قدرتمندان

سیاست خارجی ترامپ شاید خام باشد، اما واقع‌گرایانه است

در دولت او نوعی پذیرش وجود دارد که نظم لیبرال بین‌المللی تنها به لطف قدرت نظامی آمریکا ممکن شد و حالا آمریکایی‌ها دیگر نمی‌خواهند هزینه آن را بپردازند. این همان واقع‌گرایی است – یک واقع‌گرایی خام، فاقد راهبرد و به قول دانشمند علوم سیاسی، استیون والت، یک "واقع‌گرایی نئاندرتالی" – اما در هر حال نوعی از واقع‌گرایی است.

ادامه مطلب

آنچه الگوی مد نظر ترامپ است

صلح اوکراین نمادی از یک نظم جدید جهانی

شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد ترامپ تلاش دارد تا خطوط چارچوب صلح را در جنگ اوکراین ترسیم کند و پایان بازی را با نام خود رقم زند. ترامپ به وضوح اوکراین را فرصتی برای نشان دادن قدرت خود به رای دهندگان آمریکایی می‌داند. اگر او بتواند پوتین را پای میز مذاکره بیاورد و به جنگی پایان دهد که از نظر او هیچ نفعی برای مردم آمریکا ندارد، این ادعای او نیز تقویت خواهد شد که می تواند از جنگ جهانی سوم جلوگیری کند. 

ادامه مطلب

علی‌رغم طبل‌های به صدا در آمده

جنگی نخواهد شد

صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران و ایرانیان در تمامی جهات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی تغییر و پوست اندازی کرده‌اند و تهران بیش از همه و در حاشیه واشینگتن از این امر آگاهی داشته و یکی از دلایل مهمی که جنگ را از ایران دور می کند همین تغییرات است‌.

ادامه مطلب

آمریکا کمک‌های نظامی به اوکراین را متوقف کرد

اهرم فشار ترامپ علیه زلنسکی

رئیس‌جمهور آمریکا موضع خود علیه ولودیمیر زلنسکی را تشدید کرده و برای فشار بر رئیس‌جمهور اوکراین‌ تأیید کرده است که‌ از طریق قرارداد اقتصادی با کی‌یف سعی دارد‌ بدون اینکه آمریکا را وارد جنگی دیگر کند، مانع تهاجم احتمالی روسیه به اوکراین در آینده شود.

ادامه مطلب

رئیس مجلس نمایندگان آمریکا: رئیس‌جمهور اوکراین یا توافق کند یا کناره‌گیری

زلنسکی تحت فشار واشنگتن

فشارهای سیاست‌مداران جمهوری‌خواه بر رئیس‌جمهور اوکراین برای توافق با ترامپ یا کناره‌گیری از قدرت افزایش یافته است. مایک جانسون رئیس مجلس نمایندگان آمریکا از حزب جمهوری‌خواه ایالت لوئیزیانا، اعلام کرد که ولودیمیر زلنسکی ممکن است پس از بروز تنش‌هایی با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و معاون او، جِی‌دی ونس، تحت فشار قرار گیرد تا از سمت خود کناره‌گیری کند.

ادامه مطلب

جنگ اسرائیل و غزه

رنج کودکان و زنان فلسطینی در آتش بی‌پایان

پرویز غلامی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی به بررسی ابعاد انسانی جنگ اسرائیل و غزه پرداخته و نشان می‌دهد چگونه کودکان و زنان فلسطینی به عنوان قربانیان خاموش این درگیری، بار سنگین خشونت ساختاری و محرومیت سیستماتیک را تحمل می‌کنند. او با تکیه بر چارچوب نظریه‌های فمینیستی و شواهد میدانی، تصویری هشداردهنده از تأثیرات چندلایه جنگ بر جامعه فلسطین ترسیم می‌کند. 

ادامه مطلب

سمت و سوی سیاست خارجی تهران پس از جدال زلنسکی و ترامپ

ایران و آغاز عصر تاراجگری پوتین و ترامپ/ باید میز قرمز بین تهران و واشنگتن ایجاد شود

حشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگویی خاطر نشان می کند در ادبیات دونالد ترامپ در جلسه‌ای که با زلنسکی داشت، دیدید که به کرات از «برگ برنده» و «کارت بازی» استفاده کرد. این ادبیات کسانی است که کشورها را مانند کارت بازی می‌بینند. یعنی یک سیاستمداری که نگاه تاراج گرایانه و سوداگرایانه دارد. مشابه همین نگاه توسط کرملین و پوتین در قبال ایران پیاده شد. یعنی همان گونه که آمریکا توانست اوکراین را قربانی منافع خود در مناسبات با روسیه کند. طبیعتا روس‌ها و پوتین هم ایران را به راحتی و برای تحقق منافع خود قربانی خواهند کرد

ادامه مطلب

تبعات تنش واشنگتن – کی یف بر سیاست خارجی تهران

جدال زلنسکی و ترامپ؛ به سود روسیه، اما نه به نفع ایران!

تنش شامگاه جمعه میان ولودیمیر زلنسکی و دونالد ترامپ در کاخ سفید، بدون شک به نفع روسیه تمام می‌شود، زیرا می‌تواند حمایت آمریکا از اوکراین را کاهش داده و مسکو را در جنگ دست برتر دهد. اما برخلاف تصور رایج، این اتفاق لزوماً به سود ایران نیست. بسیاری بر این باورند که هرچه روسیه موقعیت بهتری داشته باشد، می‌تواند در میانجیگری میان ایران و آمریکا نقش مثبتی ایفا کند، اما واقعیت این است که مسکو به یک تنش کنترل‌شده بین تهران و واشنگتن نیاز دارد، نه به حل‌وفصل اختلافات آن‌ها.

ادامه مطلب

ارزیابی تحولات سال آتی شمسی

۱۴۰۴، سال ترسناکی برای ایران نیست/ قائل به وجود بن بست نیستم

صادق زیباکلام در گفت وگویی تاکید دارد که «میراث سال ۱۴۰۳ برای سال ۱۴۰۴، صرفا مجموعه‌ای از خطاها و اشتباهات بود‌». به بیان دیگر، سال ۱۴۰۳ نشان داد که سیاست خارجی ایدئولوژیک‌محور چگونه می‌تواند منافع کشور را تحت‌الشعاع قرار دهد؛ چون این نوع سیاست خارجی ایدئولوژیک در سال ۱۴۰۳ که ماه‌های اولیه آن (۱۴۰۳) دست دولت سیزدهم و بعدش در دست دولت چهاردهم قرار گرفت، کمکی به تحقق منافع ملی نکرد. واقع امر این است که مسیر طی‌شده در سیاست خارجی برای سال ۱۴۰۳ به‌هیچ‌وجه مطابق با منافع و امنیت ملی نبود و بدون شک سرریز آثار و تبعات مخرب آن را در ۱۴۰۴ مشاهده خواهیم کرد.

ادامه مطلب

آمریکا و اوکراین در آستانه توافق

منابع معدنی در ازای کمک نظامی؛ چگونه زلنسکی کشورش را به ترامپ فروخت!

آمریکا و اوکراین به توافقی نزدیک شدند که به موجب آن منابع معدنی اوکراین در ازای تداوم کمک‌های امنیتی، به ایالات متحده واگذار شود. این توافق می‌تواند به کاهش فشارهای اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، بر این کشور بحران‌زده و رهبرانش منجر شود. دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی، اعلام کردند‌ مذاکرات پیشرفت داشته است. با این حال، هفته گذشته زلنسکی پیشنهاد اولیه دولت ترامپ مبنی‌بر واگذاری نیمی از منابع معدنی اوکراین به آمریکا را رد کرده بود. مقام‌های اوکراینی ابراز شگفتی کرده‌اند؛ چرا‌که ارزش این منابع بسیار بیشتر از میزان کمک‌های ارائه‌شده توسط آمریکا‌ست.

ادامه مطلب

آغاز روند تنش‌زدایی آمریکا و روسیه در میان سردرگمی اروپا

گام اول در ریاض‌، شکاف در پاریس

نشست مهم آمریکا و روسیه درباره جنگ اوکراین که از سوی مسکو «بسیار حیاتی» توصیف شده، روز گذشته در کاخ الدرعیه در شمال غرب ریاض برگزار شد. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا‌ و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه‌ که روز گذشته وارد ریاض شده بودند، بدون هیچ‌گونه اظهارنظری در این نشست شرکت کردند. همچنین‌ فیصل بن‌فرحان، وزیر خارجه عربستان و مساعد العیبان، وزیر مشاور، در این مذاکرات حضور داشتند. قرار است ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، امروز در یک سفر رسمی که از مدت‌ها پیش برنامه‌ریزی شده بود، وارد عربستان شود.

ادامه مطلب

ایران باید فوری تصمیم گیری کند

تهران در معادلات ترامپ - پوتین قربانی خواهد شد؟

رحمن قهرمانپور در گفت وگویی تاکید دارد که متأسفانه ما با یک کندی در عرصه تصمیم گیری مواجهیم. گویی که ایران بدون هیچگونه نگرانی سال‌ها فرصت دارد در مورد مسائل دیپلماتیک بحث و بررسی، تحلیل و جمع‌بندی داشته باشد تا در نهایت تصمیم گیری کند. اما واقعیت امر برعکس آن را نشان می‌دهد. شرایط بسیار سخت، بغرنج، پیچیده و در عین حال بسیار سیال است. در عین حال محدودیت زمانی بسیار زیادی هم دارد. لذا باید سرعت تصمیم گیری و اجماع را افزایش دهیم. مسئله مذاکره یا عدم مذاکره نیست. ما باید در خصوص همه اتفاقات به سرعت تصمیم گیری کنیم و سناریوها را در نظر بگیریم.

ادامه مطلب

یا ترامپ و پوتین معامله می‌کنند؟

بازی مرد دیوانه با رولت روسی

علی ودایع در یادداشتی می نویسد: روابط ترامپ-پوتین همچنان پیچیده و غیرقابل پیش‌بینی باقی می‌ماند. بازی مرد دیوانه با رولت روسی ممکن است به یک معامله بزرگ ختم شود، ممکن است به رویارویی مستقیم منتهی شود. نکته اینجاست که تقابل ژئوپلیتیکی جدیدی در شمالگان یا حتی فضا آغاز شده و تخاصم بلوک غرب با بلوک شرق با شمایلی متفاوت از دوران جنگ سرد ادامه خواهد داشت.

ادامه مطلب

ارزیابی دیدار نخست‌وزیر اسرائیل و رئیس‌جمهور آمریکا

نتانیاهو برای بقای خود هر کاری می‌کند، حتی حمله به ایران

محمد ایرانی در گفت وگویی باور دارد که اگر نتانیاهو احساس کند که برای بقای خود در صحنه سیاسی و قدرت نیاز به حمله و جنگ با کشوری مانند ایران دارد، حتما این کار را خواهد کرد.

ادامه مطلب

پرونده فارن افرز از بازگشت ترامپ به قدرت (بخش سی‌ و یکم)

ترامپ و مساله قدرت نظامی امریکا

امروزه قدرت نظامی ایالات متحده نسبت به سایر قدرت ها کاهش یافته است. یک گزارش اخیر دو حزبی اشاره می کند که ارتش آزادیبخش خلق چین در مسیر تبدیل شدن به "یک رقیب نظامی همتا، اگر نگوییم برتر، برای ایالات متحده است."

ادامه مطلب

باید به توافق همه‌جانبه فکر کرد

آموزه‌هایی از تجربه ژاپن برای ایران

مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از عمده‌ترین عواملی که به تسلیم ژاپن منجر شد، عدم درک عمیق و صحیح این کشور از وضعیت جنگ و شکست‌های متوالی همپیمانانش، یعنی آلمان نازی و ایتالیا بود. هنگامی که نیروهای متفقین در جبهه‌های مختلف اروپا موفق به شکست نیروهای محور شدند، ژاپن به عنوان یکی از همپیمانان اصلی محور، باید درک می‌کرد که شرایط جنگ به طور گسترده‌ای تغییر کرده است. با این حال، عدم شناخت و ارزیابی درست از وضعیت جهانی و تحولات میدانی باعث شد که ژاپن به جنگ ادامه دهد و فرصت را برای مذاکره و صلح از دست بدهد. 

ادامه مطلب

چالش اقتصادی مانع بلندپروازی پکن

چین خود را برای جنگ آماده می‌کند؟

وزارت دفاع آمریکا گزارش سالانه خود را که آخرین گزارش در دولت جو بایدن به شمار می‌آید، منتشر کرد. تمرکز این گزارش بر ارتش آزادی‌بخش خلق چین ‌‌است و راهبردها، نیروها و توانمندی‌های پکن را در راستای دستیابی به هدف «جوان‌سازی» ملی تا سال ۲۰۴۹ شرح می‌دهد. در این گزارش، به این نکته اشاره شده که با وجود نوسازی سریع نظامی، چین ممکن است به دلیل رکود اقتصادی و دیگر چالش‌ها، آماده جنگ و پیروزی نباشد.

ادامه مطلب

تنش‌هایی که هزینه‌زا بوده‌اند

زیان‌های اقتصادی منطقه از جنگ‌افروزی‌های اسرائیل

در ۱۵ نوامبر، بانک جهانی برآورد کرد خسارات اقتصادی ناشی از جنگ اسرائیل علیه لبنان تا آن تاریخ حدود ۵.۱ میلیارد دلار بوده است. این خسارات شامل ۳.۴ میلیارد دلار به بخش املاک و مستغلات است که طی آن حدود ۱۰۰ هزار واحد مسکونی به‌طور کامل یا جزئی تخریب شده‌اند ضمن آنکه حدود ۱۶۶ هزار نفر در لبنان به دلیل جنگ شغل خود را از دست دادند.

ادامه مطلب

آینده چگونه خواهد بود؟

پایان نظم جهانی پایدار

نارضایتی از نظام جهانی موجود این بی‌نظمی را بدتر کرده است. در نتیجه، نظم نسبتاً پایدار گذشته که به مدت یک‌چهارم قرن پس از پایان جنگ سرد حاکم بود – نظامی که با همکاری غریزی در بحران‌های امنیتی، اقتصادی و زیست‌محیطی همراه شد – به پایان رسیده است.

ادامه مطلب

نگاهی به مواضع نامزد وزارت امور خارجه دولت جدید ترامپ در قبال ایران

از خط و نشان کشیدن برای تهران تا پالس برای مذاکرات ایران و امریکا

در آستانه مراسم تحلیف ترامپ و بازگشتش به کاخ سفید، گزینه‌های پیشنهادی او برای تأیید صلاحیت در مجلس سنا حاضر شدند و شامگاه چهارشنبه هفته گذشته نوبت به مارکو روبیو به عنوان نامزد وزارت امور خارجه دولت جدید دونالد ترامپ رسید. روبیو با اصالتی کوبایی از جدی‌تری حامیان اسرائیل به شمار می‌رود که همواره نگاهی خصمانه علیه چین، ایران، ونزوئلا، کوبا و روسیه داشته است. از همین حیث بدیهی بود که روبیو اظهارات خصمانه‌ای را متوجه تهران کند.

ادامه مطلب

مواظب باشیم فریب نخوریم

ترویج ترک هراسی در برنامه نظام سلطه

اکبر فیجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اسرائیل و حامیانش، به‌ویژه آمریکا و انگلیس، همواره با تشدید اختلافات قومی و مذهبی تلاش می کنند دستیابی به اهدافشان را تسهیل کنند. آنها با استفاده از ترفندهای رسانه ای، از یک طرف ایده های تنش آفرین را در سطح یک کشور یا منطقه مطرح یا ترویج می کنند و از طرف دیگر علیه آن تبلیغ می کنند و با نفوذ در افکار عمومی و مراکز تصمیم گیری، طرف های ذینفع را تحریک و تشویق به واکنش می کنند. 

ادامه مطلب

پرونده فارن افرز از بازگشت ترامپ به قدرت (بخش یست و دوم)

ترامپ، عملگرایی و اتحادهای درهم‌تنیده

پس از تلاش نادرست جنبش اول آمریکا برای دور نگه داشتن ایالات متحده از جنگ جهانی دوم، "انزواگرایی" به یک کلمه کثیف تبدیل شد. از آن زمان، انترناسیونالیست‌ها این اصطلاح را به کار می‌برند تا افرادی مانند مفسر محافظه‌کار، پاتریک بوکانان، عضو جمهوری‌خواه سابق کنگره، ران پل، و اکنون ترامپ را به کار بگیرند، و اتهام می‌زنند که دیگران ساده‌لوحانه در مورد مطلوبیت و قابلیت انفصال استراتژیک متوهمند.

ادامه مطلب

آسیب شناسی مسیر سیاست خارجی در تنش زدایی با غرب

تهران آمادگی مذاکرات «جامع» را ندارد

ساسان کریمی در گفت وگویی تاکید دارد که،باید در سمتی حرکت کنیم که اجازه ندهیم دشمنان جمهوری اسلامی ایران تصویری منفی از کشورمان برای دولت جدید آمریکا و شخص دونالد ترامپ بسازند که این تصویر منفی، جریان ساز اقدامات و تصمیمات واشنگتن علیه تهران باشد. بلکه باید کنشگری ما این تصویرسازی را برای ترامپ شکل دهد.

ادامه مطلب

پرونده فارن افرز از بازگشت ترامپ به قدرت (بخش هجدهم)

تداوم بحران نظامی امریکا

ر مارس ۲۰۲۳، بایدن با افتخار درخواست بودجه ۸۴۲ میلیارد دلاری خود برای وزارت دفاع ایالات متحده را به عنوان بزرگترین درخواست از این قبیل در تاریخ زمان صلح ایالات متحده اعلام کرد. این نشان دهنده افزایش ۳.۲ درصدی در هزینه های اسمی است. با این حال، با وجود تورم بالاتر از آن در بیشتر سال ۲۰۲۳، این درخواست برای دومین سال متوالی به کاهش واقعی هزینه‌های دفاعی منجر شد.

ادامه مطلب