در گزارش‌های رسانه‌های عربی و بین‌المللی معمولا «حماس» بخشی از «محور مقاومت» شامل ایران، سوریه، حزب‌الله و جنبش جهاد اسلامی قلمداد میشود؛ اما این جنبش بارها اعلام کرده که به دنبال روابط با همه قدرت‌های منطقه و جهان است. از این منظر مواضع مقامات حماس هم‌زمان با انجام سفر هیئت حماس به عربستان می‌تواند شائبه گسل سیاسی با تهران را به ذهن متبادر کند
ادامه مطلب
کریم داوودمعینی بر این باور است که نشست‌های مکرر کشورهای منطقه‌ای و همسایه افغانستان اساسا تأثیر مثبتی بر تحولات این کشور، امنیت همسایگان و در کل امنیت منطقه‌ای ندارد؛ تا زمانی که به نظر او حکومت طالبان در افغانستان روی کار باشد؛ چرا‌که این تحلیلگر یقین دارد حکومت طالبان به‌عنوان یک واقعیت میدانی توانسته است که تحولات دیپلماتیک را هم تحت تأثیر قرار دهد./محمدعلی نایبی اعتقاد دارد که طالبان اکنون برخلاف تمام تحلیل‌های سیاسی و رسانه‌ای جریان‌های داخلی در ایران که سعی در تطهیر طالبان داشتند، به توسعه گروه‌های تروریستی، تقویت قاچاق مواد مخدر و همچنین محدودکردن رسانه‌ها، حقوق زنان و حتی تحصیل و اشتغال بانوان و نادیده‌گرفتن حقوق همه جریان‌های سیاسی، اقوام و مذاهب غیرپشتون پرداخته است.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی بر این باور است که سیاست‌خارجی ادامه سیاست داخلی است. تصوری عکس این امر به مفهوم نادیده گرفتن هرآن چیزی است که یک بازیگر صحنه سیاست بین المللی را دچارانزوا، بی‌عملی، آسیب و ضعف خواهد کرد. در این صورت، فرصت‌ها برای رقیبان و منازعه‌گران فراهم میشود. تهران در چالش با آنچه غرب در پی تحمیل آن به ایران است، جز تکیه بر اعتماد عمومی و پرهیز از اعمالی نیست که بر عمق و اندازه فاصله میان ملت و حاکمیت می‌‌افزاید.
ادامه مطلب
با بهبود روابط تهران و سایر کشورهای عربی بعد از توافق با ریاض برخی محافل سیاسی و رسانه‌ای داخلی این ارزیابی را دارند که تهران بدون توافق با غرب مناسبات منطقه‌ای خود را احیا کرده است؛ اما این موضوع به‌هیچ‌عنوان از اهمیت سایر موضوعات و بحران‌های سیاست خارجی نمی‌کاهد. اینکه مناسبات منطقه‌ای منجر به بهبود روابط با غرب شود، جای سؤال، ابهام و محل تردید و تأمل است.
ادامه مطلب
اگر تا پیش از اعتراضات شنبه هفته جاری شک و شبه ای درباره بقای بی بی در قدرت وجود داشت، اکنون دیگر نتانیاهو باید خود را رفتنی بداند. تداوم اعتراضات شنبه، آن هم در دل عملیات های استشهادی در سراسر اراضی اشغالی از جنین تا رام الله، تل آویو و ...، فقط این نکته را می رساند که شهرک نشینان اکنون تداوم حضور یک کابینه افراطی برای فروپاشی رژیم صهیونیستی خطرناک تر از هر عامل داخلی و خارجی می دانند.
ادامه مطلب
با توافق ۱۹ اسفند ۱۴۰۱/ ۱۰ مارس ۲۰۲۳ بین تهران و ریاض برای ازسرگیری مناسبات دوجانبه، ناظران از احتمال پایان جنگ یمن گفتند. در فاصله زمانی ۲۷ روزه بین توافق علی شمخانی و مساعد بن محمد العیبان تا دیدار صبح پنجشنبه گذشته حسین امیرعبداللهیان و فیصل بن فرحان برای عملیاتی‌کردن گام‌های توافق، مجموعه تحولات و اخبار واصله هم نشان از آن داشت که شعله‌های آتش جنگ یمن هم در حال فروکش‌کردن است.
ادامه مطلب
صبح پنجشنبه حسین امیرعبداللهیان و فیصل بن فرحان، وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در پکن به صورت حضوری دیدار و گفت‌وگو کردند. دو طرف با تأکید بر ازسرگیری رسمی روابط دوجانبه، گام‌های اجرائی در مسیر بازگشایی سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌های دو کشور را مورد گفت‌وگو و تبادل نظر قرار داده و درخصوص برخی از موضوعات روابط دوجانبه گفت‌وگو و تبادل نظر داشتند.
ادامه مطلب
احمد وخشیته در گفت وگویی تاکید دارد که می‌توان انتظار داشت که فروش و ارسال جنگنده سوخو از سوی روسیه به ایران عملیاتی شود، اما چون اگر این اتفاق روی دهد، اسکادران هوایی ایران دچار تحول جدی خواهد شد، طبیعتا روسیه هم انتظار دارد که این جنگنده‌ها در راستای افزایش تنش مورد استفاده قرار نگیرد؛ لذا این رفتار تهران است که تعیین می‌کند روسیه می‌تواند جنگنده‌ای به ایران بدهد یا نه.
ادامه مطلب
پس از گذشت ۲۷ روز از توافق پکن برای احیای روابط ایران و عربستان سعودی، طبق ادعای روزنامه الشرق الاوسط قرار است که وزرای امور خارجه دو کشور امروز پنجشنبه در چین دیدار کنند. این دیدار پس از سه تماس تلفنی میان حسین امیرعبداللهیان و فیصل بن فرحان انجام خواهد شد.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی بر این باور است که برخی نشانه‌ها در منطقه، ممکن است سبب این باور نزد ناظران شود که اکنون ابتکار عمل در مدیریت تحولات خاورمیانه در اختیار آمریکاییان و به ویژه متحد سنتی آن یعنی بریتانیا نیست. برعکس، آنها نه تنها در صحنه حضور دارند؛ بلکه با رصد رخدادها و تحولات در پی بهره‌گیری از فرصت‌‌‌سازی‌هایی هستند که در نهایت امکان محدود سازی چین و تقلیل قدرت روسیه را فراهم کند. با درک همین وضع است که پکن هشیارانه مفهوم گسترش حضور خود را در خاورمیانه «تعاون» با غرب و نه «تقابل» تعریف می‌کند.
ادامه مطلب
در محافل رسانه ای و نیز به باور طیفی عمده ای از تحلیلگران و ناظران پس از تحولات شهریور ماه سال ۱۴۰۱ و ورود به فضای جدید، رویکرد آمریکا در قبال ایران، ذیل یک جمله خلاصه می شود؛ «نه توافق، نه بحران». در تبیین بیشتر این تک جمله به نظر می رسد که دولت بایدن به موازات پرهیز از یک توافق دیپلماتیک با تهران به خصوص با محوریت احیای برجام سعی دارد که از تشدید تنش و بالا بردن ریسک نزاع با ایران هم دوری کند.
ادامه مطلب
در محافل سیاسی غرب، رویکرد آمریکا در برابر ایران، اغلب در این شعار خلاصه می شود که "نه توافق، نه بحران": یعنی با پرهیز از یک توافق دیپلماتیک- که از نظر سیاسی (در داخل آمریکا) آسیب زاست- و یا یک تشدید که ریسک نزاع را بالا ببرد، موضوع ایران را از میز کار جو بایدن دور نگه دارند. این یک طناب نازک و ضعیف است.
ادامه مطلب
یک گروه مدنی، از دولت انگلیس به علت فروش اسلحه به عربستان سعودی و تاثیر این تسلیحات روی بحران بشری درحال تشدید در یمن به دادگاه شکایت کرده است. اخیرا دیوانعالی انگلیس بررسی شکایت گروه جنبش مقابله با فروش اسلحه، علیه دولت انگلیس را آغاز کرده است. این گروه مدعی کشته شدن هزاران غیرنظامی توسط جنگ افزارهای ساخت انگلیسی در جنگ یمن شده است.
ادامه مطلب
اسرائیل با چهار چالش خطرناک مواجه است که نخستین چالش، بحران دو دستگی عمیق در جامعه و ارتش است. دومین چالش، مواجهه با انتفاضه جدید فلسطینی ها و مقاومت متفاوت نسل جدید فلسطینی است. سومین چالش هم بحران در روابط با آمریکا و دولت جو بایدن است که از «کودتای قضایی» انتقاد کرد و حاضر نشد نتانیاهو را به کاخ سفید دعوت کند و چالش چهارم مقابله با ایران برای جلوگیری از دستیابی آن به سلاح هسته ای است.
ادامه مطلب
واشنگتن به حصول یک "توافق فراگیر" برای خاتمه جنگ چندوجهی یمن فکر می کند. توافقی که تنها عربستان سعودی، طرف آن نباشد. این هدف، سرانجام نیازمند گفتگوهای صلحی است که نمایندگی همه یمنی ها را داشته باشد.
ادامه مطلب
تهران عزم سیاسی دشمن قَدَر خود در سوریه را محک زده و تا به اینجا، به نظر نمی رسد که نتیجه این کار، تهران را از انجام حملات نیابتی تازه منصرف کرده باشد.ناتوانی سامانه های دفاع هوایی پایگاه های آمریکا در جلوگیری از حمله پهپادهای انتحاری ایران، پرسش هایی را پیش می آورد. زمان بندی این حملات هم قابل توجه است؛ درست پس از دیدار سطح بالای مقام های نظامی آمریکایی از منطقه و آشتی دیپلماتیک ایران و عربستان.
ادامه مطلب
به نظر می‌رسد تمام تلاش‌های دیپلماتیک ایران در برابر همسایگان خود، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، و تبادل زندانی های در حال مذاکره با امریکا، نشان‌دهنده پیشرفت احتمالی پرونده هسته‌ای است. باید دید که آیا دولت بایدن که نگران مشارکت نظامی ایران با روسیه در اوکراین است، می‌خواهد دوباره به لحاظ سیاسی در مذاکرات با تهران شرکت کند یا خیر؟ اگر پویایی دیپلماتیک کنونی مسیر خود را به آرامی ادامه دهد، موازنه های سیاسی خاورمیانه به میزان قابل توجهی تغییر خواهد کرد. ایران سرانجام می تواند از انزوا خارج شود تا جایگاه شایسته خود را در جامعه ملل دوباره به دست آورد، در حالی که دولت یهود از انزوایی رنج می برد که تا حد زیادی در برانگیختن آن نقش داشته است.
ادامه مطلب
کاخ سفید بسیاری از حملات قبلی گروه‌های شیعه را به دلیل ترس از تعمیق رویارویی با ایران نادیده گرفته است که به گفته آنها از سال ۲۰۲۱ میلادی که بایدن به قدرت رسید، منجر به افزایش بی سابقه چنین حوادثی شده است. کارشناسان امنیتی امریکا ابراز نگرانی می کنند که رویکرد غیر تقابلی کاخ سفید می تواند، نیروهای وفادار به ایران را برای ادامه گلوله باران ترغیب کند.
ادامه مطلب
بلومبرگ در پادکستی به بررسی این موضوع پرداخت که دو کشور ایران و روسیه در تلاش برای پرهیز از تحریم های فزاینده، در پی جابجایی کالاها بدون مداخله غرب هستند. این پروژه تا چه حد عملی است؟ تا چه حد به صرفه است؟ تا کجا می تواند دوام بیاورد؟ آیا مجموع این ماجرا به رشد اقتصادی ایران کمک می کند یا حداکثر به ایران امکان می دهد که زنده بماند؟ در این پادکست وس کوزُوا Wes Kosova (مجری پادکست) با کارشناسانی چون دکتر ماریا شاگینا Dr. Maria Shagina از موسسه مطالعات راهبردی و بین المللی لندن و کارشناس تحریم ها مستقر در برلین، جاناتان تیرونه Jonathan Tirone کارشناس بلومبرگ (وین) و گلنار متولی، خبرنگار اقتصادی بلومبرگ (لندن) به گفت وگو پرداخت.
ادامه مطلب
درس محوریِ واقعگرایی این است که در جهانی با کشورهای مستقل و بدون یک حاکمیت مرکزی، امکان همیشگی بروز جنگ، سایه اش را بر سر بیشتر آنچه که کشورها انجام می دهند، نگه می دارد. از آنجا که جنگ ها، سرشتی ویرانگر و اغلب بلاتکلیف دارند، واقع گرایان همیشه نگران جنگ های صلیبی آرمانگرا هستند و در حذر از خطرِ تهدیدشدنِ آنچه که دیگران- درست یا غلط- بعنوان منافع ملی خود منظور می کنند.
ادامه مطلب
برداشت نادرستی است که توافق تهران - ریاض را بعنوان یک آسیب درازمدت برای دیپماسی آمریکا به حساب آوریم. آمریکا نباید تلاش کند که قدرت چین را در هر زمینه ای در هر کجای جهان محدود کند، نیازی هم به این کار نیست. این اشتباهی بود که واشنگتن در دوران جنگ سرد در برابر اتحاد شوروی انجام داد و گرفتار باتلاق هایی همچون جنگ ویتنام و حمایت از شورشیان آنگولا شد. آمریکا دیگر منابع لازم برای پیشبرد سیاست بازدارندگی در همه جهان را ندارد. به جای آن باید به بازدارندگی گزینشی چین روی آورد. توافق سعودی - ایران از آن نمونه هایی است که نیازی نیست واشنگتن انرژی خود را صرف تضعیف آن کند. دیپلماسی چینی در مواقعی می تواند دست کم مکمل منافع آمریکا باشد و یک مصداق آن همین توافق است.
ادامه مطلب
چین منطقه خاورمیانه را میدان مناسبی دانست تا در آنجا خط مشیی متفاوت از خط مشی واقعگرایانه آمریکا اتخاذ کند که نتوانسته است ثبات منطقه ای را ایجاد و با ایران با موفقیت برخورد کند بلکه با کاهش حضورش در خاورمیانه برای افزایش حضور در شرق آسیا، به شکل گیری تنش های بیشتری کمک کرده است.رویکرد چین در منطقه اساسا رویکردی لیبرالی در روابط بین المللی با هدف کاهش آثار منفی هرج و مرج و تنش های منطقه ای با درجات متفاوت با تمرکز بر کاهش هزینه برخوردها و تنش ها است به شکلی که به همکاری با منافع متقابل منجر شود و به عرصه های دیگر نیز گسترش یابد.
ادامه مطلب
آشتی ایران با عربستان سعودی نشان می دهد که تهران دست کم، در را بر روی برخی ابتکارات حریفانش باز می گذارد. روابط میان تهران و ریاض در این سالها، از روابط تهران با واشنگتن هم بدتر بود، اکنون اما به گفته مقام های آمریکایی و سعودی، ناگهان ایران علاوه بر احیای رابطه دیپلماتیک با عربستان سعودی، توافق کرده که ارسال سلاح برای حوثی های یمن را هم متوقف کند. وزیر دارایی عربستان هم چشم اندازی "بسیار سریع" برای سرمایه گذاری عربستان در ایران را در صورت پیاده شدن توافق، مطرح کرده است. شاید این ادعایی توخالی باشد، اما به نظر می رسد که گرمای روابط، برای هر دو طرف، منطقی اقتصادی هم داشته باشد.
ادامه مطلب
پادکست شورای اروپایی روابط خارجی به بررسی دیدگاه اروپایی درباره توافق سعودی - ایرانی پرداخت. در این پادکست جولیِن بارنِز دِیسی Julien Barnes-Dacey (مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا)، چینتزیا بیانکو Cinzia Bianco (کارشناس مسائل خلیج فارس) و آندرو اسمال Andrew Small (کارشناس امور چین و عضو ارشد صندوق مارشال آلمان) نظرات خود را بیان کردند.
ادامه مطلب
آمریکا نفوذ زیادی را در بسیاری از کشورهای آفریقایی از دست داده است. همچنین اینکه محبوبیت واشنگتن در این قاره رو به کاهش است. این مسئله اخیرا بایدن رئیس جمهور این کشور را بسیار نگران کرده است. به گفته چندین تحلیلگر آمریکایی از دست دادن یک کشور دیگر به نفع روسیه (در آفریقا) ممکن است فقط یک احتمال اجتناب ناپذیر باشد. به این ترتیب به نظر می رسد که بایدن در نهایت به ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی این کشور مراجعه کرده است تا به نحوی مانع از آن شود.
ادامه مطلب
رئیس جمهوری روسیه در موارد زیادی اشتباه کرد، اما نه در همه موارد. ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه، هنگامی که تصمیم گرفت به اوکراین حمله کند، در موارد زیادی اشتباه کرد. درباره قدرت ارتش خودش، درباره قدرت ملی گرایی اوکراینی ها و توانایی ارتش این کشور برای دفاع از سرزمین مادری، درباره همبستگی کشورهای غربی، سرعتی که ناتو و دیگران به کمک اوکراین آمدند و نیز اراده و توانایی کشورهای واردکننده انرژی برای اعمال تحریم بر روسیه و رهاکردن خود از وابستگی به صادرات این کشور.
ادامه مطلب
این ایده که اسرائیل برای تضمین موجودیت خود به کمک ایالات متحده نیاز دارد و این که دو کشور در مجموعه اصول دموکراتیک مشترکی شریک هستند دیگر منطقی نیست. در گفتمان سیاسی ایالات متحده بدیهی است که اسرائیل در مبارزه دائمی برای بقا به سر می‌برد، اما این روایت دچار یک نابهنجاری است.
ادامه مطلب
جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا موفق شد در دو سال نخست ریاست جمهوری خود با وجود میدان‌های مین پیش رویش از رویارویی‌هایی بپرهیزد که آمریکا را در بحران‌های جنگ های منطقه درگیر می‌کرد به ویژه بعد از این که نیروهای این کشور از افغانستان خارج شدند. به این ترتیب رئیس جمهور بایدن موفقیت دکترین اوباما در راستای پرهیز از درگیر شدن در جنگ‌ها در خارومیانه را تکرار کرد. با وجود این موفقیت، اما پس لرزه‌های سال ۲۰۲۲ بایدن را در چندین بحران درگیر خواهد کرد. در میان بحران‌های خاورمیانه دو موضوعی که بیشتر دولت بایدن را سرگرم خواهد کرد، مسئله اسرائیل و ایران است.
ادامه مطلب
سیدرحمان موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رهبران کره جنوبی و ژاپن در اولین نشست دوجانبه خود در ۱۲ سال گذشته، دیدار خود در توکیو را پس از یک دوره طولانی، به فصل بهار توصیف کردند. این اجلاس نشان دهنده قمار یون سوک یول، رئیس جمهور کره جنوبی و کیشیدا، نخست وزیر ژاپن است که می توانند بر دشمنی های تاریخی و سیاست داخلی غلبه کنند که روابط بین دو همسایه - دو کشور از بزرگترین اقتصادهای منطقه و دموکراسی های مستقر - را به پایین ترین سطح خود رسانده است. اگر اوضاع بر وفق مراد پیش برود، می تواند دستاورد بزرگی برای بایدن باشد؛ واشنگتن مدت‌هاست که به دنبال آن بوده که متحدانش را به کنار گذاشتن اختلافاتشان و ایجاد یک اتحاد سه جانبه برای مقابله با چالش‌های امنیتی در آسیا، به‌ویژه چین و کره شمالی، جلب کند.
ادامه مطلب
ماندانا تیشه یار در نوشتاری برای دیپلماسی ایرانی معتقد است که بازی بزرگ آسیایی به آهستگی در حال گسترش از هندوپاسیفیک در شرق به سوی منطقه خلیج فارس در غرب قاره کهن است. افزایش حضور و همکاری هندوستان و چین با کشورهای این منطقه، که از کانون های اصلی انرژی در جهان به شمار می رود، به خوبی گویای چشم انداز روابط قدرت میان بازیگران منطقه ای، قاره ای و جهانی در این گوشه از جهان می باشد. در همین حال، ابتکار تازه چین، که همچون سنت سیاست خارجی همیشگی این کشور، در سکوت به انجام رسیده و زمینه ارتباط دیپلماتیک میان ایران و عربستان را پس از چندین سال فراهم آورده، گویای آغاز شکل گیری یک نظم نوین منطقه ای در خلیج فارس است.
ادامه مطلب