گسترش جاه طلبی های آنکارا تا ایران
چرا در برابر تهدیدهای ترکیه ساکتیم؟!
نویسنده: اسلام ذوالقدرپور، دانشجوی دوره دکتری سیاستگذاری عمومی
دیپلماسی ایرانی: یکی از ابزارهای اثربخش و کارآمد سیاستگذاران ارشد یک کشور برای گریز از مسائل یا بحرانهای داخلی، ایجاد یا برجستهسازی مسائل سیاست خارجی و امنیتی نمودن آنهست. با امنیتی کردن مسائل سیاست خارجی، فضا برای کنترل داخل کشور و حتی سرکوب منتقدین و مخالفین داخلی نیز فراهم شده و دولت به راحتی به نوعی قدرت مطلقه دست خواهد یافت. وضعیت کنونی سیاستگذاران ترکیه نیز اینچنین است که برای گریز از مسائل و بحران گسترده داخلی خود، به ایجاد تنش و تشنج در سیاست خارجی خود و علیه همسایگان متوسل شدهاند. جلوههای این سیاستگذاری سران ترکیه را میتوان در روابط تنشآمیز این کشور با همسایگان و حتی دخالتهای ستیزهجویانه ترکیه در کشورهای همسایه و سایر کشورهای اسلامی، عربی و اروپایی به خوبی مشاهده کرد.
سران ترکیه برای فرار از پرسشها، مسائل و بحرانهای داخلی خود و بهخصوص اعتراض شدید و گسترده شهروندان و احزاب منتقد، به سیاست خارجی تنشزا در روابط با سوریه، عراق، ارمنستان، یونان، عربستان، مصر، لیبی، و حتی ایران متوسل شدهاند.
حملات هوایی مکرر به شمال عراق به عنوان مبارزه با تروریسم و نابودی حزب کارگران کردستان ترکیه (پ.ک.ک) را میتوان ازجمله سیاستهای مداخله جویانه ترکیه در امور کشورهای همسایه محسوب کرد، سیاستی که حتی به تهدید نظامی علیه ایران نیز کشیده شده است!
سخنان "سلیمان سویلو"، وزیر کشور ترکیه که در بازدید از مرزهای ترکیه با ایران (17 اردیبهشت 1399) در رسانههای این کشور منتشر شده، نشان از یک گستاخی و تهدید علیه ایران است که دارای جلوههایی از تنشآفرینی با ایران دارد. این وزیر ترکیهای با گستاخی کامل و تهدید ایران به تصرف بخشی از شهرستان ماکو به بهانه مبارزه با حزب کارگران کردستان ترکیه (پ.ک.ک) میگوید: (ما از مبارزه ایران با تروریسم حمایت میکنیم و از آنان میخواهیم تا طبق توافقات از مبارزه ما با تروریستها نیز حمایت کنند. زیرا میخواهیم جهان هم بداند که اکنون در آن سوی مرز در منطقه دامبات ماکو حدود 100 تروریست حضور دارند. این موضوع برای ما مهم است. اگر وارد دامبات ماکو شویم، یک تروریست در آنجا نخواهیم گذاشت.)1
این سخنان گستاخانه و تهدید ایران به حمله نظامی و تصرف بخشی از خاک ایران که تاکنون نیز از سوی نهادهای مسئول ایران و بهویژه وزارت امور خارجه با واکنش لازم مواجهه نشده، دارای پیامها و ابعاد زیر است:
یکم- حضور تروریستها در ایران: این بخش از سخنان وزیر کشور ترکیه را میتوان یک سناریوی جدید دانست که ایران را به حمایت از گروههای تروریست متهم کرده است. وزیر کشور ترکیه با خطاب قرار دادن ایران به پذیرش تروریستها، میخواهد افکار جهانی را علیه ایران تحریک کند تا در مرحله بعدی اقدامات خود، از حمایت احتمالی بینالمللی نیز بهره جوید. این سخنان و اتهام آقای سویلو به ایران، در حالی مطرح میشود که طی چند سال اخیر و همین هفتههای گذشته، چندین درگیری میان نیروهای امنیتی و نظامی ایران با گروههای تروریست و ستیزهجو در مرزهای مشترک ایران با ترکیه و ایران با عراق رخ داده و چندین نفر از نیروهای امنیتی و نظامی ایرانی نیز به شهادت رسیدهاند.
نیروهای امنیتی و نظامی ایران همواره در مرزهای غربی در حال مقابله و درگیری با گروههایی مانند پ ک ک، پژاک و ... هستند و ایران نیز دارای سیاستی محکم در مبارزه با ستیزهجویان مرزهای غربی خود بوده است. ایران با تمام توان نسبت به مبارزه با گروههای ستیزهجو و تروریست در داخل کشور و حتی خارج از کشور از طریق برخی عملیات دقیق موشکی، پهپادی و توپخانهای اقدام کرده و در سیاست مبارزه با تروریسم با هیچ گروه یا کشوری مماشات نداشته است.
دوم- تهدید ایران به دخالت نظامی: بخش مهم سخنان وزیر کشور ترکیه در تهدید ایران به حمله نظامی و تصرف بخشی از خاک ایران به نام "دامبات" در شهرستان ماکو در استان آذربایجان غربی ایران است که با بیشرمی و گستاخی کامل، ایران را به ورود نیروهای ترکیه به این بخش از خاک ایران و نقض تمامیت ارضی ایران تهدید کرده است!
سران ترکیه و اکنون وزیر کشور آنان که با دخالتهای جنگطلبانه خود در سوریه، عراق، لیبی و ... نوعی غرور کاذب برتریجویی منطقهای و تسلط بر منطقه را دچار شدهاند، چنان در توهم قرار گرفتهاند که فکر و خیال تصرف خاک ایران را نیز بر زبان میآورند و گویا فراموش کردهاند که ایران و شهروندانش را نباید با عراق، سوریه، لیبی و ... مقایسه کرد.
چنین سخنان تهدیدآمیزی علیه ایران را میتوان بخشی از سناریوی حمله محدود نظامی ترکیه به دامبات ماکو یا بخش دیگری از ایران در مرزهای دو کشور فرض کرد که اکنون در حال زمینهسازی و آمادهسازی بسترهای لازم بهخصوص جلب همراهی افکار عمومی منطقهای و جهانی آن هستند.
سوم- انفعال یا سکوت دستگاه دیپلماسی ایران: یکی از علل این گستاخی سران دولت ترکیه علیه ایران را میتوان در سکوت و بیخیالی وزارت امور خارجه ایران در مقابل سخنان، مواضع و حتی برخی اقدامات ستیزهجویانه مرزی ترکیه قلمداد کرد که موجب ایجاد توهم نزد سران دولت این کشور شده است. وزارت امور خارجه ایران در مقابل کشته شدن 2 شهروند کشاورز ایرانی اهل شهرستان اشنویه که در حمله پهبادی ترکیه در مرز ایران و عراق (خاک ترکیه) در اوایل اردیبهشت امسال جان خود را از دست دادند، تاکنون نهتنها سکوت کرده است، همچنان از تأیید صحت این خبر نیز امتناع میکند! این سکوت عجیب وزارت امور خارجه ایران در حالی ادامه دارد که برای تجمع تعدادی معترض در مقابل سفارت ایران در کابل، سفیر افغانستان در ایران در 24 خرداد 1399 به وزارت امور خارجه احضار و مراتب اعتراض ایران نسب به فضاسازی علیه ایران و تعرض به اماکن دیپلماتیک ایران از سوی برخی شهروندان افغانستان، به دولت افغانستان ابلاغ میشود.
سکوت و بیتفاوتی دستگاه دیپلماسی ایران در برابر اقدامات و گستاخیهای دولت ترکیه نسبت به ایران را میتوان برگی دیگر از ناتوانی تشکیلات دیپلماسی ایرانی دانست که نسبت به کوچکترین مسائل آمریکا و اروپا حساس بوده و موضعگیری دارند، اما نسبت به تهدید ترکیه برای حمله به ایران و تصرف بخشی از خاک ایران سکوت کردهاند!
چهارم- سفر دکتر ظریف به ترکیه: در حالی که یک هفته از سکوت وزارت امور خارجه ایران در مقابل تهدید و گستاخی وزیر کشور ترکیه علیه ایران میگذشت، دکتر محمد جواد ظریف به ترکیه سفر کرد و با مقامات این کشور دیدار و گفت وگوهایی داشت! این سفر و دیدارهای آن که با موضوعاتی مانند: صدور گاز ایران، مبادلات تجاری، مسائل سوریه و روند مذاکرات آستانه و ... صورت گرفته است را میتوان نوعی وادادگی دیپلماتیک ایران در مقابل تهدیدهای ترکیه قلمداد کرد که رئیس دستگاه دیپلماسی ایران به جای محکوم کردن تهدیدات نظامی ترکیه علیه ایران، به استانبول سفر کرده و با سران مداخلهجوی ترکیه دیدار و گفت وگو میکند! چنین سفری با هر عنوانی که باشد، سفری است که در بدترین شرایط صورت گرفته است و میتواند حامل این پیام به مسئولین ترکیه باشد که دولت ایران و دستگاه دیپلماسی آن در خدمت اهداف و نیات سیاستگذاران گستاخ و ستیزهجوی ترکیه هستند.
*
گستاخی وزیر کشور ترکیه در تهدید ایران به انجام عملیات نظامی و اشغال بخشی از خاک ایران (دامبات ماکو) را میتوان بخشی از سیاستهای تنشآفرین سران ترکیه برای سرپوش گذاشتن بر حمایت این کشور از گروههای تروریست در سطح منطقه و از سوی دیگر انحراف افکار عمومی این کشور از مسائل داخلی و افزایش نارضایتیها از حزب عدالت و توسعه محسوب کرد.
تهدید حمله نظامی به خاک ایران از سوی ترکیه که اکنون در حال اشغال بخشی از سوریه، لیبی و ... نیز هست، بخشی از اهداف و نیات سیاستگذاران متوهم این کشور است تا ضمن تهییج افکار عمومی شهروندان خود در ترکیه و همزمان با دستگیری صدها شهروند ترکیه به جرم حمایت از کودتای 2016، موجب ایجاد تنش و تشنج میان شهروندان ایرانی (تُرک- کُرد) ساکن در مرزهای ایران و ترکیه شده و بحرانی جدید برای ایران فراهم کنند.
**
در شرایطی که وزارت امور خارجه ایران در مقابل تهدیدات نظامی وزیر کشور ترکیه سکوت کرده و وزیر امور خارجه ایران خود را برای سفر به استانبول آماده میکرد، سردار سرتیپ پاسدار محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه در مرزهای شمالغرب ایران حاضر شد و به صراحت ادعای گستاخانه وزیر ترکیه را تکذیب و محکوم کرد و این ادعای ترکیه را از فشار عملیات گروههای ستیزهجوی ترکیهای در داخل این کشور اعلام کرد.
تهدیدات بیشرمانه و گستاخانه مسئولین ترکیه علیه ایران که اکنون وارد مرحله تهدید نظامی و اشغال خاک ایران شده است، از نیات و اهداف شوم سیاستگذاران ارشد دولت ترکیه برای ایران نشان دارد. سیاستگذاران ترکیه که از برقراری آرامش و ثبات در ایران به شدت ناراحت هستند و هراس دارند.
سکوت مسئولین ایران در مقابل چنین سخنان تهدیدآمیزی از سوی سران ترکیه نیز میتواند به افزایش توهم سران دولت ترکیه و حتی یک اقدام جنونآمیز آنان در مرزهای دو کشور و شروع یک بحران بزرگ در مرزهای غربی ایران منجر شود. عدم واکنش مناسب و پاسخگویی وزارت امور خارجه ایران به سخنان تهدیدآمیز وزیر کشور ترکیه طی دو هفته اخیر که حداقل باید با احضار سفیر این کشور و ابلاغ اعتراض شدید ایران به دولت ترکیه آغاز میشد، تاکنون نیز عملی نشده است و گویا امیدی به دستگاه دیپلماسی ایران برای دفاع از عزت، استقلال و تمامیت ارضی ایران نیست!
در چنین شرایطی است که مسئولین دستگاه دیپلماسی ایران به جای تمرکز بر مرگ "جورج فلوید" آمریکایی و صدها پیام و توئیت در این مورد یا سفر وزیر امور خارجه ایران به استانبول، باید در مقابل سخنان تهدیدآمیز وزیر کشور ترکیه، موضعی آشکار نشان دهند و پاسخی صریح و محکم بدهند و از اصل تمامیت ارضی، استقلال و عزت ایران در مقابل گستاخی و تهدیدات دولت ترکیه، دفاع کنند و سیاست سکوت کنونی در مقابل تهدیدات ترکیه را کنار بگذارند.
منابع:
1-خبرگزاری آناتولی ترکیه. 17 خرداد 1399، به آدرس: https://www.aa.com.tr/fa/1867835
نظر شما :