هنگ‌کنگ عرصه تقابل چین و آمریکا

نویسنده: دکتر هادی طاهرخانی، استاد دانشگاه

دیپلماسی ایرانی: اگر جنگ مستقیم اقتصادی آمریکا با چین را نادیده بگیریم ائتلاف چین، روسیه و ایران نشان می دهد منافع آمریکا در حال تضعیف شدن است. این امر آمریکا را واداشته است که در هنگ کنگ به عنوان منطقه ای بسیار دورتر از خودش دست به ماجراجویی بزند.

 از فوریه 2019 پیرامون بحث استرداد مجرمان به چین تظاهرات مردم در هنگ کنگ آغاز شد. در فضایی که در منطقه ایجاد شده آمریکا با تمام توان درصدد تضعیف چین به عنوان رقیب قدرتمندش است.

توئیتهای انتقادی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا نسبت به مواضع و عملکرد چین در هنگ کنگ برای اعمال فشار به مقامات پکن است. 

 هنگ کنگ می تواند پاشنه آشیل چین باشد. چین در قبال مدیریت تحولات این کشور به نوعی شتابزده به نظر می رسد و در سوی دیگر آمریکا در اجرایی کردن برنامه هایش در هنگ کنگ به بهترین شکل از فرصت سوءاستفاده کرده است. سفر رئیس مخالفان هنگ کنگ به آمریکا با هدف متقاعد کردن اعضا کنگره برای فشار به چین  انجام شد.

هنگ کنگ که سال ها مستعمره انگلیس بود هویت غربی تری نسبت به سرزمین چین دارد. مردم این منطقه همگرایی فکری با آمریکا دارند. البته اینکه بسیار سریع شایعه ای دامن گیر می شود و از هفت میلیون نفر جمعیت این کشور حدود 3 میلیون نفر به اعتراض ها می پیوندند نشان می دهد این بستر اعتراضات در هنگ کنگ آماده بود و می بینیم به شدت یک بهانه گرفته و هم افزایی دارد.

هنگ کنگ از آنجا که در سیطره چین است نمی تواند کاری در این اعتراضات پیش ببرد و معترضان در مقابل قدرت چین خواسته هایشان عملیاتی نخواهد شد. اما در این زمان که منافع آمریکا در یمن در حال تضعیف شدن در منطقه است آمریکا برای استفاده هر چه بیشتر و به نوعی برای تضعیف دشمن مقابل خود بر این مساله پافشاری خواهد کرد.

به نظر می رسد در روزهای آتی اتحادیه اروپا و به خصوص  فرانسه و آلمان وارد قضیه خواهند شد و از هنگ کنگ حمایت بیشتری خواهند کرد و این روند فرسایش و اعتراضات ادامه خواهد داشت چرا که آمریکا از تضعیف چین در این شرایط بهره های زیادی می برد.

اپوزیسیون هنگ کنگ بسیار قوی عمل می کند. ابتدا چین این تصور را نداشت که اعتراضات به این شکل ادامه یابد و تشدید شود. در فوریه و در گام اول، اوج اعتراضات با جمعیتی حدود یک میلیون نفر انجام می شد. در هشت هفته پیش جمعیت به سه میلیون نفر رسیده بود. چین می خواست با سیاست مشت آهنی امتیازی به آنها ندهد اما به نظر می رسد در شرایط کنونی چین امتیازاتی به هنگ کنگ خواهد داد البته نه امتیازات مرکزی و اصلی. قطعا جمعیت یک میلیاردی چین در مقابل جمعیت هفت میلیونی اش کوتاه نخواهد آمد.

معترضان پنج خواسته داشتند که دو خواسته شان اساسی بود. به نظر می رسد چین با سه خواسته دیگرموافقت خواهد کرد و به طور کلی لایحه استرداد در قوت خود باقی خواهد ماند و تلاش می کند با تغییر سیاست سخت مقداری به دنبال تلطیف فضا باشد. این امر باعث کوتاه آمدن معترضان هنگ کنگ می شود.
 
هنگ کنگ بافت سنتی چین را ندارد. فضای لیبرالی و فاصله گرفتن از اندیشه های کمونیستی چین و تاکید بر حاکمیت قانون در هنگ کنگ مشهود است. در چنین شرایطی چین با پیش کشیدن فضای مردم سالاری و انتخاباتی باعث می شود هنگ کنگ آرام تر شود و حتی ممکن است با مشروعیت لیبرالی و انتخاباتی بخشیدن به هنگ کنگ چین به مقصودش دست یابد.

چین تلاش می کند برخی امتیازات غیر استراتژیک به معترضان بدهد و این امر باعث می شود در ماه های آتی این ناآرامی فیصله یابد. چرا که باید تحولات بین المللی و انتخابات مهم پیش رو را در پیش بینی وقایع لحاظ کنیم. ترامپ به هر دستاویزی که شده مشغول تجمیع آرا است و البته نباید نقش اسرائیل را در موضوع هنگ کنگ و فشار بر چین نادیده بگیریم چرا که منافع اسرائیل و آمریکا در هم گره خورده است./یوروآتلانتیک