سه راهکار پیش روی ایران برای مهار تحریم های جدید

دیپلماسی ایرانی: بعد از تصویب تحریم های جدید علیه ایران به بهانه آزمایش های موشکی و نقض حقوق بشر و حمایت از گروه های تروریستی، آن طور که امریکایی ها ادعا می کنند، بسیاری نگران آن هستند که توافق هسته ای با ایران به محاق برود و شکست بخورد. اگر چه اروپایی ها نسبت به هر گونه خودداری ایالات متحده از اجرای برجام هشدار داده اند و دائما تاکید می کنند که بر توافق هسته ای پایبندند و در این رابطه به ایالات متحده هشدار می دهند، اما امریکایی ها و شخص دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا می گویند که از توافق هسته ای با ایران راضی نیستند و آن را به ضرر منافع ایالات متحده می دانند. با این وجود بسیاری بر این گمان هستند که دولت امریکا از توافق هسته ای خارج نخواهد شد چرا که خود نگران عواقب آن در صورت شکست برجام است. درباره تحریم های جدیدی که علیه ایران در سنا تصویب شده و گمان می رود که تحریم سپاه جزء آن و چه بسا مهمترین بند آن باشد، مقامات امریکایی به خصوص آن دسته از کسانی که طرفدار اعمال تحریم های جدید بنا به ادعاهای واهی علیه ایران هستند، می گویند که اعمال تحریم های جدید نقض برجام نیست چرا که مسائل غیرهسته ای را هدف قرار داده است.

در این میان سوالی که برای بسیاری مطرح شده این است که راهکار ایران برای مبارزه با این تحریم ها چیست. روزنامه الحیات به نقل از منابع آگاه ایرانی در پاسخ به این سوال می نویسد، دولت ایران سه انتخاب را در تعامل با این رفتارهای ایالات متحده پیش روی خود می بیند. یکی تغییر قواعد بازی و خروج از توافق هسته ای، به این معنا که همه چیز به حالت اول باز گردد که به دنبال آن همه تحریم ها علیه ایران از جمله تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای باز خواهند گشت. این بدان معناست که تهران دوباره تحت فشارهای سیاسی و اقتصادی و امنیتی قرار بگیرد که دولت ایران و حتی مقامات ارشد ایرانی تمایلی به انتخاب این گزینه نیستند.

انتخاب دوم، ادامه توافق هسته ای و استفاده از ابزارهایی است که در صورت نقض برجام از سوی هر کدام از طرف ها در خود توافق لحاظ شده، از جمله قطعنامه 2231 که از سوی شورای امنیت صادر شده که مانع از آن می شود هر کدام از طرف ها از پایبندی خود به توافق خودداری کنند. ثابت شده است که این گزینه چندان کارایی ندارد برای این که ایرانی ها می گویند غربی ها به این باور رسیده اند که تشدید تحریم ها علیه آنها با روح توافق تعارض ندارد.  

بنابراین تنها گزینه سوم باقی می ماند که آن هم کار با اتحادیه اروپا، روسیه و چین است در صورتی که دولت دونالد ترامپ نخواهد با تهران همکاری کند. در این چارچوب بعید است که مذاکراتی در آینده ای نزدیک میان محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا صورت بگیرد. در حالی که شرایط برای همکاری بیشتر با اتحادیه اروپا مهیاست و حتی می توان شرایط بهتری را برای اروپایی ها در مقایسه با تعامل با واشنگتن فراهم کرد.

این منابع همچنین به الحیات گفته اند، در هر صورت ایران دست بسته نخواهد نشست و تنها نظاره گر تحریم های بیشتر از سوی امریکا نخواهد بود و برای همه رفتارهای امریکا تدابیر لازم را اندیشیده است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11