مطالب مرتبط با کلید واژه

روابط بین الملل


دگرگونی ماهیت قدرت با تکنولوژی
ابزاری که بدون آن کنشگری در روابط بین‌المللی امکان‌پذیر نیست

دگرگونی ماهیت قدرت با تکنولوژی

محمد کاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: تکنولوژی باعث «دگرگونی در کنشگری»، «دگرگونی در ماهیت کنش‌ها بین کنشگران» و «دگرگونی در محیط کنش بین‌المللی» شده است. کنشگری در روابط بین‌المللی با پدیده قدرت گره خورده است. قدرت پدیده‌ای کهن، متداوم در زندگی بشری و عمیقاً متحول است. تکنولوژی، ماهیت قدرت و کنشگری را دگرگون کرده است.

ادامه مطلب
پدیده فراگیر مهاجرت بین المللی
تغییر در مفهموم روابط بین الملل

پدیده فراگیر مهاجرت بین المللی

سید محمد کاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: آنچه امروز در عرصه مهاجرت در جهان رخ می‌دهد با گذشت ایام، در کنار تشابه‌ها، بسیار متفاوت است. هیچگاه تاریخ بشری، مانند امروز مشحون از کنش و واکنش‌های مهاجرتی نبوده است. بنا به آمار سازمان بین‌المللی مهاجرت در حال حاضر ۳.۶ درصد از مردم جهان مهاجر هستند. تحول و دگرگونی در مهاجرت این پرسش را ایجاد می‌کند که نسبت مهاجرت در روابط بین‌الملل چگونه قابل تجزیه و تحلیل است؟

ادامه مطلب
سه بازیگر قاره‌ای و تحولات بین‌المللی
اندونزی، آفریقای جنوبی و برزیل

سه بازیگر قاره‌ای و تحولات بین‌المللی

سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: در دوران معاصر قدرت‌های متوسط، نسبت به دوران پیشین، نقش و موقعیت مؤثرتری در روابط بین‌المللی یافته است در بین حدود دوجین قدرت منطقه‌ای و میانه، سه کشور در سه قاره بسیار قابل مطالعه‌اند که عبارتند از اندونزی در آسیا، آفریقای جنوبی در آفریقا و برزیل در آمریکای لاتین. با این زاویه‌ دید، پرسش اساسی قابل طرح است و آن اینکه چرا و چگونه می‌توان موقعیت و نقش این سه کنشگر میانه قدرت را در سطح جهانی مورد مطالعه قرار داد؟

ادامه مطلب
دیپلماسی هنر ابزاری تأثیرگذار در روابط بین‌الملل
وسیله‌ای برای ارائه تصویری ملی از کشورمان

دیپلماسی هنر ابزاری تأثیرگذار در روابط بین‌الملل

جواد معصومی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فرش دستبافت، شعر، موسیقی، صنایع دستی و بسیاری هنرهای دیگر به‌عنوان ابزاری دیپلماتیک مؤثر در ایجاد یا ارتقای روابط بین‌المللی با سایر ملل خصوصاً همسایگان ایران بوده است که ابزاری کارآمد در صحنه جهانی و برنامه‌ای جامع و کارآمد تعاملات بین‌المللی قرار دارد. به نظر می‌رسد در شرایط کنونی جهانی نیازمند ایجاد یک پل و ارتباط معنی‌دار مابین هنر و اقتصاد هستیم چرا که یکی از مولفه‌های بحث‌برانگیز در جامعه اقتصاد جهانی موضوع اقتصاد هنر است.

ادامه مطلب
بر دنیای آشفته امروز چگونه اثر بگذاریم
در سایه اروپای آشفته و احتمال بازگشت ترامپ به قدرت

بر دنیای آشفته امروز چگونه اثر بگذاریم

وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در روابط بین الملل باید مراقب "رابطه ویژه" انگلیس و امریکا باشیم. رابطه ویژه به مفهوم سیاسی یعنی "اغفال امریکا توسط انگلیس". هرگاه در کاخ سفید، رئیس جمهوری بی تجربه باشد و در دفتر نخست وزیر لندن هم، نخست وزیری زیرک باشد؛ دنیا را به هم می زنند. تاچر و ریگان، آرژانتین را تحقیر و گورباچف را اغفال و شوروی را منهدم کردند. تونی بلر، نخست وزیر زیرک انگلیس در ادغام با بوش پسر بی تجربه، با عراق آن کردند که تبعاتش دامنگیر غرب آسیای امروز است. 

ادامه مطلب
از فروپاشی شوروی تا برآمدن چین و جنگ اوکراین
شوک‌های روابط بین‌المللی

از فروپاشی شوروی تا برآمدن چین و جنگ اوکراین

سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: واقعیت شوک‌های روابط بین‌المللی و اثرات مخرب آنها، کنشگران را با چالش روبه رو کرده اما همین پدیده باعث شده است تا در این مقطع تاریخی، بشر بیش از هر زمان دیگر در اندیشه مدیریت شوک‌های روابط بین‌المللی رفته و با این فرض که نمی‌توان انتظار شوک را نداشت ولی هر شوکی را باید مدیریت کرد، به بحث در مورد چارچوب‌های مدیریت شوک‌های بین‌المللی بپردازد.

ادامه مطلب
استراتژیست‌های چینی برای روابط بین‌المللی چین چه تجویزی دارند
یک بستر و چند رویا

استراتژیست‌های چینی برای روابط بین‌المللی چین چه تجویزی دارند

برخی استراتژیست‌های چینی معتقدند گریزی از مواجهه آمریکا و چین در شرق آسیا نبوده و به زعم آنها این مواجهه حتمی است. برخی دیگر خواستار اقدام چین در ائتلاف سازی نظامی هستند.

ادامه مطلب
پدیده رنگارنگی در امنیت بین‌المللی
وقتی کنشگران امنیت بین‌المللی متکثر می شوند

پدیده رنگارنگی در امنیت بین‌المللی

سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: در دوران پساجنگ که سه دهه گذشته را در بر می‌گیرد، ناظران و دست‌اندرکاران روابط بین‌المللی شاهد پدیده‌ای به غایت مهم در خور توجه در امور مفهومی و عملیاتی مربوط به شورای امنیت هستند و آن رنگارنگی در پهنای امنیت بین‌المللی است. پدیده رنگارنگی در امنیت بین‌المللی به چه معناست و چگونه می‌توان آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد؟

ادامه مطلب
برای توجه به مشکلی، مشکل‌سازی نکنیم
مسئله و شبه‌مسئله

برای توجه به مشکلی، مشکل‌سازی نکنیم

مرتضی مردیها در یادداشتی می نویسد: به‌سادگی می‌گویم مواظب باشیم مکانیسم‌های دفاعی مقابل شرایط ناهنجار سیاسی، منجر به تقویت باورهای سست و ارزش‌های مشکوک و فعالیت‌های دغدغه‌افزا و دردسرآفرینی نشود که توهم اخلاقی و انسانی و در راه راست بودن ایجاد می‌کنند. از شکل‌های افراطی محیط زیست و حمایت از حیوانات تا ناسیونالیسم تند و فمینیسم تیز، از پالیتکال کورکتنس تا رلیجیوس کورکتنس، و از این دست.

ادامه مطلب
روش اجرای حقوق بین الملل در نظام حقوقی ایران
وفای به عهد، اصلی ثابت در تعاملات جهانی

روش اجرای حقوق بین الملل در نظام حقوقی ایران

محسن بهاروند در یادداشتی می نویسد: سیاست خارجی اصولا امری است که در اکثر موارد مربوط به قوه مجریه است. دخالت همه ارکان یک کشور و بخصوص برخورد با توافقات کشور از زوایه دید قانون گزاری داخلی، چالاکی را از سیاست خارجی گرفته و اقدامات آن را کُند می کُند. بر اساس آنچه نوشته شد، نگارنده بر این نظر است که کشور ما در حوزه سیاست خارجی، نیازمند قانونگزاری دقیق تری است. از این رو، بنظر می رسد در هر زمانی که آمادگی لازم در نهادهای مختلف کشور ایجاد شده باشد، نیاز است قانون جامع روابط خارجی ایران با کمک متخصصان، پیش نویس شده، ابهامات تصدی در حوزه سیاست خارجی بر طرف و جایگاه حقوق بین الملل در نظام حقوقی ایران شفاف شود.

ادامه مطلب
نکاتی درباره دیپلماسی ترجمه
ترجمه و نشر بین الملل؛ از نهضت تا نهاد

نکاتی درباره دیپلماسی ترجمه

محمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امروزه که دیپلماسی ترجمه، ذیل دیپلماسی فرهنگی در سیاست خارجی دولت تعریف می شود، این وظیفه را به عهده دارد و قرار است که از این راه نقش هایی را در سیاست بین الملل ایفاء کند، لذا، ناچار است که پیوندش را با نهاد علم استحکام ببخشد (دو نهاد حوزه و دانشگاه). بدون حرکت علمی نه تئوری سازی می شود و نه برنامه ریزی ها به نتیجه می رسد. باید امکان حضور عملی را به نهاد آموزش سیاستگذاری ترجمه داد تا توانست نقش هدایت و نظارت و راهبری مناسب را ایفاء کرد و چنین نقش هایی تنها در ارتباط تنگاتنگ میان دو نهاد علم و اجرا است که محقق می شود.

ادامه مطلب
جایگاهِ ضعیفِ روانشناسی در زندگی ما
روانشناسی سیاسی در کانون دموکراسی است

جایگاهِ ضعیفِ روانشناسی در زندگی ما

محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: شاید بتوان با مطالعۀ متون دموکراسی که بالغ بر پانصد کتاب می شود ادعا کرد که روانشناسی سیاسی در کانون دموکراسی است. به عنوان نمونه، در حالی که منافعِ اقتصادی و سیاسی قدرتمندان در این کشورهای دموکراتیک سرجای خود باقی می ماند ولی با انتخابات دوره‌­ای، روسای جمهور و نخست وزیران مرتب تغییر می کنند و بعد رای دهندگان، احساس آزادی، حقِ انتخاب، توان تغییر شخصیت های سیاسی و بالاخره رضایت روانی می کنند یعنی هم زمانیِ حفظ منافع و گردشِ قدرت. نمونۀ بارز این بحث، دست نخوردن بودجه و قراردادهای نظامی وزارت دفاع آمریکا طی بیست سال گذشته علی رغم انتخاب طیفی از روسای جمهورِ چپ و راست در آن کشور است. شاید انتخابات رقابتی و آزاد، پیچیده ترین Application روانشناسی در سیاست باشد.

ادامه مطلب
واکاوی مؤلفه «زمان» در روابط بین الملل
مولفه ای که جایش در نظریه پردازی روابط بین الملل خالی است

واکاوی مؤلفه «زمان» در روابط بین الملل

امیر هوشنگ کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: "زمان" که به عنوان بعد چهارم هستی شناخته می شود، مفهومی علمی – فلسفی است یعنی هم علم فیزیک به دقت آن را مورد کاوش قرار داده و قوانین خاص مربوط به چگونگی زمان را کشف کرده و هم فلسفه به کنکاش چیستی و حقیقت زمان پرداخته است. به نظر می رسد به نقش و تأثیر مؤلفه زمان در روابط بین الملل پرداخته نشده و جای آن در نظریه پردازی روابط بین الملل خالی است. شاید بتوان علاوه بر تعابیر و تفاسیر فیزیکی – فلسفی از زمان، به تعریف زمان از منظر سیاست و روابط بین الملل نیز اهتمام ورزید. 

ادامه مطلب
ما «خاص» نیستیم
اهمّیتِ زمان در پیشرفتِ ایران

ما «خاص» نیستیم

محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: یکی از خطاهای تحلیلی درمحافلِ علوم انسانی کشور این است که ایران را یک «مورد خاص» می بیند در حالی که مطالعۀ مقایسه ای به وضوح نشان می دهد که: کشورهای چند قومی هم پیشرفت کرده اند (مالزی)؛ کشورهای مستقر در مناطق مهم ژئوپلیتیک هم پیشرفت کرده اند (کرۀ جنوبی)؛ کشورهایی که با استعمار مبارزه کرده اند هم پیشرفت کرده اند (ویتنام)؛ کشورهایی که همسایۀ قدرتمند دارند هم پیشرفت کرده اند (مکزیک و تجارت ۱۴۶ میلیارد دلاری با آمریکا)؛ کشورهایی که سوابق تاریخی و ایدئولوژیک دارند هم پیشرفت کرده اند (چین)؛ کشورهایی که به آن­ها حمله شده و مستعمره شده اند هم پیشرفت کرده اند (هند).

ادامه مطلب
تحولات مفهومی امنیت ملی، از توسعه پایدار تا نوسازی اجتماعی
سه مولفه ای که تعیین کننده امنیت هر کشور است

تحولات مفهومی امنیت ملی، از توسعه پایدار تا نوسازی اجتماعی

رضا رسالت در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: واحدهای‌ سیاسی‌ و کشورهای‌ جهان ‌به‌ مقوله‌ امنیت‌ توجه‌ خاصی‌ دارند، چرا که ‌این‌ امر منعکس‌کننده‌ توانایی‌ بقاء به‌مثابة‌ واحدهایی‌ مستقل‌ و مشخص‌ در عرصه‌جهانی‌ است‌. با این‌ وصف‌ ارائه‌ یک‌ تعریف ‌مطلق‌ و کامل‌ از امنیت ممکن‌ نیست،‌ چرا که ‌این‌ مفهوم‌، مفهومی‌ نسبی‌ است‌ و از این‌رو غالباً با فرض‌ و احتمال‌ درباره‌ آن‌ صحبت ‌می‌شود.

ادامه مطلب
کرونا با دنیا چه کرده است؟!
تبیین تهدید امنیتی کووید-۱۹ از منظر نئورئالیسم

کرونا با دنیا چه کرده است؟!

مهدی ترابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کرونا یکی از نقاط عطف قرن بیست‌ویکم است که بر اساس پیش‌بینی‌های اندیشمندان سیاسی تحول شگرفی در روابط بین‌الملل پدید خواهد آورد. سرعت تحولات ناشی از ویروس کرونا به گونه ای که اکثر کشورهای مدعی جهان را نیز غافلگیر نموده است. موضوع کرونا بار دیگر به کشورهای دنیا یادآوری کرده است که تامین امنیت در سطح ملی و بین‌المللی صرفا سرمایه‌گذاری‌های کلان در جهت تجهیز نظامی یک کشور نیست، بلکه مفهوم امنیت در دنیای امروز از تعریف سنتی آن فراتر رفته و ابعاد وسیع‌تری همچون اقتصادی، بهداشتی، اجتماعی و غذایی را شامل می‌شود. در واقع شکل گیری این بحران باعث شده است تا نگرش رئالیستها و نئورئالیستها حداقل بصورت موقت نسبت به نقش یگانه دولت‌ها در مواجهه با بحران صورت عملی بیابد. تغییر مفهوم امنیت، احتمال جابه جایی هسته قدرت از غرب به شرق، متوقف شدن یا کندی روند جهانی شدن ، احیای ناسیونالیسم و سایر احتمالات دیگر از مواردی است که باید منتظر ماند تا ببینیم روند تحولات آتی به چه صورت خواهد بود.

ادامه مطلب
روابط بین‌الملل در ایران؛ از تکثر روایت‌ها تا ضرورت تفکر پارادایمیک
معرفی کتاب

روابط بین‌الملل در ایران؛ از تکثر روایت‌ها تا ضرورت تفکر پارادایمیک

در این کتاب در دو فصل بازاندیشی و طرح ایده‌های نوین در روابط بین‌الملل ایران و همچنین وضعیت آموزش و پژوهش روابط بین الملل در ایران تهیه و بر مبنای آن ۱۸ نفر از اساتید و پژوهشگران این حوزه، ایده‌‌ها و ارزیابی خود را در ارتباط با موضوعات محوری در مورد این رشته طرح کرده اند. در بخش اول طرح ایده‌های نظری مرتبط با تاریخ رشته در ایران و جهان، پرسش‌های اساسی رشته، دستورکار روابط بین‌الملل در یکصد سال گذشته، ارتباط تاریخ با روابط بین‌الملل و همچنین رویکردهای تحلیلی نوین این حوزه طرح شده است.

ادامه مطلب
همچنان شاکله روابط بین الملل استعماری و نژادپرستانه است!
کارشناسان روباط بین الملل در گفت وگو با فارن پالسی

همچنان شاکله روابط بین الملل استعماری و نژادپرستانه است!

نادیده گرفتن نقش محوری نژاد و استعمار در امور جهانی مانع از درک دقیق سامانه دولت مدرن می‌شود. چرا جریان اصلی روابط بین‌الملل نسبت به نژادپرستی بی‌تفاوت است؟

ادامه مطلب
به دنیای پسارهبر خوش آمدید!
امریکا نقشش را واگذار کرده است

به دنیای پسارهبر خوش آمدید!

آمریکا مدت‌ها پیش از همه‌‌گیری کووید – ۱۹، شانه خالی کردن از مسئولیت و تعهدات هژمونیکش را شروع کرده بود و در نبود رهبری جهانی آمریکا، این پرسش مطرح است که آیا چین، پرکننده‌ خلاء رهبری جهانی خواهد بود؟

ادامه مطلب
آیا ما منزوی هستیم؟
رابطه شعاع دایره زندگی با طرز فکر

آیا ما منزوی هستیم؟

محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: جغرافیای زندگی انسان در سرنوشت او و اطرافیان او تأثیر بسزایی می گذارد و چه بسا تعیین کننده است. اگر محمدرضا شاه به جای دبیرستانی در سوئیس به دبیرستانی در مصر فرستاده شده بود، شاید سرنوشتِ ایران گونه ای دیگر رقم می خورد.

ادامه مطلب
ایران، بحران کرونا و لزوم الگو شدن برای دیگران
«تصویر دوم» در دوران پساکرونا

ایران، بحران کرونا و لزوم الگو شدن برای دیگران

دکتر کیهان برزگر در یادداشتی می نویسد: مسئولیت اول و بین المللی ما این است که بتوانیم با یک مدیریت و حکمرانی مطلوب، بحران کرونا را پشت سر بگذاریم تا به یک الگو برای دیگران تبدیل شویم. مهار همه گیری ویروس کرونا به درجه «همه گیری همکاری» و «اعتماد متقابل» بین مردم و دولت بستگی دارد.

ادامه مطلب
تهدید کرونا ویروس و آینده نامعلوم امنیت جهانی
سه نکته ای که باید درباره آنها تامل کرد

تهدید کرونا ویروس و آینده نامعلوم امنیت جهانی

محمد سالاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اصولا تلاش کشورها در دنیای پسا دو جنگ جهانی این بود که امنیت و صلح ایجاد کنند و بدین منظور با رویکردهای همکاری جویانه؛ نهادهای بین المللی صلح را برای مقابله با تهدیدات به وجود آوردند ولی چرا هنوز ناامنی و مخاطرات جدید جامعه بین المللی را تهدید می کند؟  جدیدترین تهدید شیوع همه گیر ویروس کرونا است که  توانسته مرزهای ملی را درنوردیده و در مدت زمان کوتاهی حیات انسانی را در فراسوی مرزها هدف قرار دهد.

ادامه مطلب
کرونا ویروس و نظریه واقع گرایی در روابط بین الملل
ویروسی که تعریف تازه ای از روابط بین المللی داده است

کرونا ویروس و نظریه واقع گرایی در روابط بین الملل

روح الله سوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: واقعیت امر آن است که در موضوع کرونا دلایل محکمی در تقویت انگاره دولت محوری واقع گرایان می‌توان ذکر کرد. شیوع این ویروس به ما نشان داد که همانطور که واقع گرایان اصرار دارند دولت‌ها همچنان مهمترین بازیگران نظام بین‌الملل به حساب می‌آیند، چرا که دولت‌ها به دلیل وفور منابع در اختیار و قدرت بسیج کنندگی بالای خود در جایگاه نخست سیاستگذاری و تصمیم گیری برای مقابله با چنین بحرانی قرار دارند.

ادامه مطلب
آیا پایان دهکده جهانی نزدیک است؟
شیوع کرونا؛ تاثیر بر رژیم های بین الملل و قدرت از دیدگاه نئولیبرالیسم

آیا پایان دهکده جهانی نزدیک است؟

پاتریک ساهاکیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در جوامع مختلف، افراد در مواجهه با خطر تهدید وجودی کرونا، خواهان ورود دولت ها به این امر بوده و انتظار دارند دولت ها در مقابله با تهدیدات زیستی آن واکنشی بروز دهند.

ادامه مطلب
نقد واقع بینی (بخش دوم)
تشخیص عینی منافع ملی در روابط بین الملل

نقد واقع بینی (بخش دوم)

واقع بینی روش و نگرشی نظری نسبت به روابط بین المللی و دارای اهمیت محوری است، و ممکن نیست انتقادهایی به آن وارد نباشد. می توان پنج رشته انتقاد عمومی به آن برشمرد، هر چند این فهرست جامع و مانع نیست. 

ادامه مطلب
واقع بینی و سیاست بین الملل (بخش اول)
نقشی که دولت ها ایفا می کنند

واقع بینی و سیاست بین الملل (بخش اول)

از اوایل دهه ۱۹۷۰، مکتبی به نام واقع بینی در اقتصاد سیاسی بین المللی نیز پیدا شده است که به کنش و واکنش بین قدرت و ثروت توجه دارد و به ویژه می خواهد در رابطه قیادت (hegemony)، یعنی وجود یک دولت چیره گر در میان سایر دولتها، با اقتصاد بین المللیِ باز یا بسته تحقیق کند.

ادامه مطلب
منطق "حق" یا "گلوله"؛ کمدی به رنگ تراژدی
بررسی کتاب "نقش زور در روابط بین الملل" نوشته آنتونیو کاسه سه

منطق "حق" یا "گلوله"؛ کمدی به رنگ تراژدی

اگر بخواهیم شالوده کتاب "نقش زرو در روابط بین الملل" را در یک جمله خلاصه کنیم می توان به این جمله آنتونیو کاسه سه در مقام نویسنده اثر اشاره کرد که می گوید: در این شرایط "حق" وجود ندارد و تنها "گلوله" است که به حساب می آید.

ادامه مطلب
روسیه بازیگری قابل اعتماد برای ایران نیست
ائتلاف ضعفا در منطقه پرآشوب

روسیه بازیگری قابل اعتماد برای ایران نیست

دکتر وحید کریمی، مدیرگروه اروپا دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت خارجه: در حال حاضر جمهوری اسلامی ائتلافی را با روسیه و سایر بازیگران نه چندان مطرح نظیر لبنان و سوریه در منطقه دارد که این ائتلاف را می توان "ائتلاف ضغفا "دانست.

ادامه مطلب