برخی امیدوارند که ارتش اسرائیل و پنتاگون بتوانند از هر گونه برنامه خطرناکی علیه ایران و متحدانش در منطقه پیشگیری کنند. با این حال این خطر وجود دارد که آسیب های وارده از سال ۲۰۱۶ خودنمایی کنند و بزرگ و بزرگ تر شوند. هر چند رفتن ترامپ دلیلی برای یک نفس راحت است اما متاسفانه هنوز برای هر خرابکاری ای فرصت دارد.
ادامه مطلب
محسن جلیلوند در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگر در نهایت دولت با مصوبه شورای عالی امنیت ملی مجبور به اجرای برخی از مفاد طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها شود هیچ کدام از اعضای حاضر در نشست ۲۶ آذرماه کمیسیون مشترک برجام با دید مثبتی پای میز مذاکره با تهران نخواهند نشست. خصوصاً آنکه حتی متحدین ایران مانند روسیه نیز از طرح مجلس انتقاد کردند و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز نگران خروج ایران از پروتکل الحاقی، کاهش سطح بازرسی‌ها و یا اخراج بازرسان آژانس است.
ادامه مطلب
احتمالا دولت ترامپ به اسرائیل فرصت می دهد تا از زمان باقی مانده حضورش در قدرت برای وارد آوردن ضرباتی به تهران استفاده کند. این ضربات به احتمال زیاد از شیوه جنگ اطلاعاتی یا سایبری فراتر نخواهد رفت. به شرطی که عدم واکنش ایران را پیش از ۲۰ ژانویه تضمین کند اما این دولت با دادن اجازه برای انجام عملیات نظامی مستقیم ریسک نخواهد کرد. مگر این که اسرائیل چه بسا با همدستی متحدانش در خلیج فارس قصد دارند دولت ترامپ را درگیر حماقتی کنند که برای منطقه فاجعه بار خواهد بود.
ادامه مطلب
در حالی که دولت بایدن تا پس از روز تحلیف، بیستم ژانویه ۲۰۲۰، نمی تواند این گام را بردارد، اما دولت های اروپایی و ایران می توانند بررسی بازگشت عملی به اجرای کامل برجام را آغاز کنند. این تلاش آسانی نخواهد بود. دولت های اروپایی باید کار سخت حفظ برجام را تا ماه ژانویه ادامه دهند. دولت ترامپ در مدت زمان باقی مانده از دوره ریاست جمهوری خود – به احتمال زیاد سیاست فشار حداکثری را – چه بسا از طریق نظامی – دو برابر خواهد کرد تا مسیر آتی دیپلماسی با تهران را دشوارتر کند. بایدن به محض آغاز ریاست جمهوری، برای بازگشت مجدد به برجام، احتمالا با مخالفت اسرائیل و عربستان سعودی و رقبای سیاسی داخلی روبه رو خواهد شد. با توجه به این واقعیت ها، متحدان اروپایی که از زمان توقف مشارکت آمریکا در برجام در ماه مه ۲۰۱۸ برای حفظ دیپلماسی هسته ای با ایران تلاش کرده اند، می توانند نقش ارتباطی مهمی ایفا کنند.
ادامه مطلب
رسیدن به توافق با راهبندهایی روبه روست. در طرف ایرانی، جو سیاسی متفاوت از گذشته است. پس از ترور قاسم سلیمانی اعتماد مقامات ایرانی به ایالات متحده و همچنین قدرت نیروهای میانه رو در ایران کاهش یافته است. انتخابات آتی ریاست جمهوری نیز چه بسا فضای سیاسی محافظه کارانه تری را ایجاد کند و خواسته های سختی را پیش پای توافق بگذارد. مانند برداشتن کامل تحریم ها، جبران خسارت ها و حفظ توانایی های هسته ای ایران که حالا بسیاری از اعضای حکومت از هر طیف سیاسی برای امنیت کشور ضروری می دانند.
ادامه مطلب
در تئوری، بازگشت به توافق آسان است و جو بایدن می تواند همان روز اول حضور در دفترش به توافق برگردد. با این حال، سیاست های داخلی در هر دو کشور بازگشت فوری به توافق را سخت می کند.
ادامه مطلب
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر اتفاقی در روابط روسیه و آمریکا در نتیجه تغییر از دولت ترامپ به دولت بایدن رخ دهد، یک چیز ثابت خواهد ماند: روسیه همچنان تحت فرمان ولادیمیر پوتین اهدافش را ادامه خواهد داد، همانطور که با نظارت پوتین بر تغییراتی در قانون اساسی روسیه که به وی اجازه می دهد تا حکومت خود را تا سال ۲۰۳۶ تمدید کند، او می تواند پس از حتی دو دوره ریاست جمهوری بایدن، تا مدت ها به قدرت در روسیه ادامه دهد و تا زمانی که قدرت را در دست دارد.
ادامه مطلب
سید قاسم ذاکری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امنیتی شدن شرایط هر کشوری دقیقا نقطه مقابل جذب سرمایه گذاری خارجی و رونق اقتصادی است. امارات عربی متحده طی ۴۰ سال گذشته در پرتو تشدید تنش میان ایران و غرب و البته بخاطر دور نگه داشته شدن این کشور از انواع و اقسام جنگ ها و تنش ها در غرب آسیا و محیط خلیج فارس، موفق به جذب سرمایه گذاری خارجی و رشد و شکوفائی اقتصادی در دو امیر نشین دبی و ابوظبی شده بود. بدیهی است جلب و جذب سرمایه های ایرانیان نقش بسیار مهمی در شکوفائی اقتصادی دو امیر نشین یاد شده داشته است. اینک در پرتو اجبار امیرنشین ابوظبی از طرف ترامپ به عادیسازی روابط امارات با اسرائیل عملا شرایط این کشور از محیطی امن برای جذب سرمایه های خارجی به محیطی امنیتی تغییر ماهیت داده است.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی در یادداشتی می نویسد: امارات و عربستان سعودی با ائتلاف با اسرائیل و پشتیبانی ایالات متحده به سمتی می روند که در برابر ایران و ترکیه شمشیر را از رو ببندند. اگرچه این دو کشور عربی در اتاق های شیشه ای نشسته اند اما گمان می کنند با پشتیبانی امریکا و اسرائیل می توانند به دشمنی با ایران ادامه دهند و همچنان در مسیر چهار سالی که گذشت سیر کنند. البته که در حداقل چهار سال گذشته آنها از هیچ گونه خصومت و دشمنی با ایران دریغ نکردند.
ادامه مطلب
تحریم های دولت ترامپ آسیب سختی به اقتصاد ایران، صادرات نفت خام، ورود منابع مالی و تجهیزات دارویی و پزشکی زد. با این حال، هیچ یک از اهداف مایک پومپئو، وزیر امور خارجه دولت ترامپ برآورده نشد و ایران با همه فشارها به پای میز گفت وگو نیامد. نتیجه اقدامات دولت ترامپ شکل گیری یک چرخه خود تخریبی بود. ساز و کار فشار حداکثری در هسته خودش یک راهبرد تشدید تنش بود.
ادامه مطلب
دیپلماسی ایرانی در چهارمین وبینار خود به بررسی وضعیت امریکا پس از انتخابات این کشور، شکست ترامپ در انتخابات و روی کار آمدن جو بایدن و آینده روابط ایران و امریکا در دوران پس از ترامپ و روی کار آمدن بایدن پرداخته است.
ادامه مطلب
رضا رسالت در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جنگ‌های مداخله جویانه در خاورمیانه و حمایت از سران خودکامه آن که هیچ اعتقادی به دموکراسی نداشته و ندارند نقش مهمی در این زمینه ایفا کرده و ذهنیت مردم امریکا را برای دموکراسی منفی کرده اند. این روند، چهره بزک کرده لیبرال دموکراسی غربی را برای مردم دنیا بیش از پیش عیان ساخته است.
ادامه مطلب
فواد ایزدی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون سرنوشت سیاسی دونالد ترامپ بعد از ترک کاخ سفید بر این باور است که به همان میزانی که جمهوری خواهان به ترامپ نیازمندند، دونالد ترامپ نیز به حمایت جمهوری خواهان نیاز دارد. این میزان از وابستگی دو طرف (دونالد ترامپ و حزب جمهوری خواهد) به قدری بالاست که احتمالا برای انتخابات سال ۲۰۲۴ مجدداً خود ترامپ و یا یکی از فرزندان وی به عنوان نامزد حزب جمهوری خواه مطرح شود.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون دلایل ایجاد شائبه جنگ نظامی میان ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران در روزهای پایانی دولت دونالد ترامپ بر این باور است که ایجاد شائبه جنگ ایران و آمریکا صرفا برای از بین بردن فضای مثبت روانی در بازارهای داخلی شکل گرفته است.
ادامه مطلب
علی بیگدلی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که شرایط در منطقه خاورمیانه به قدری ملتهب و حساس است که نمی‌توان به طور قطع عنوان کرد تنش و حمله نظامی در دستور کار ایالات متحده آمریکا نخواهد بود. چون قطعاً به موازات کاهش نیروهای نظامی آمریکا در منطقه، حساسیت کاخ سفید نسبت به هرگونه اقدام ایران و نیروهای نیابتی تهران بیشتر خواهد شد.
ادامه مطلب
فاطمه سیاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: باتوجه به مسائل مهم و وضعیتِ کنونی این کشورها، پیش‌بینی می‌شود بطور کلی جامعهٔ عربی و بطور خاص هر کشور از آن بنابر شرایط و سیاست‌هایش، با دولت بایدن چالش‌هایی پیدا کند؛ یا حداقل از تصمیمات و رویه‌های آن متأثر شود. به اهم این چالش‌ها که هر کدام دو یا چند کشور را درگیر خواهد کرد، می‌پردازیم.
ادامه مطلب
صابر گل‌عنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون سفر نخست وزیر اسرائیل به عربستان سعودی می نویسد: بعد از شکست ترامپ که روابط نزدیکی با نتانیاهو و بن سلمان داشت، نوعی نگرانی نسبت به سیاست‌های بایدن در میان همپیمانان آمریکا در منطقه در خصوص رویکرد احتمالی وی در قبال ایران ایجاد شده است. از این جهت، احتمالا یکی از اهداف مهم سفر نتانیاهو و این دیدار سه جانبه هماهنگی مشترک برای تداوم راهبرد آمریکایی فشار حداکثری بر ایران در دوره بایدن و تلاش مشترک برای ایجاد اتفاقات و واقعیت‌هایی در دو ماه آتی در سطح منطقه باشد که مانع تغییری در این راهبرد در دوره بایدن شود.
ادامه مطلب
هادی دادمهر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر چند که آینده تقابل ایران و ایالات متحده چندان واضح نیست اما در صورت اصرار ایالات متحده بر تداوم تحریم ها و اصرار ایران بر تداوم غنی سازی، احتمال توسل به دیپلماسی و جنگ برای حل بحران به یک نسبت وجود دارد.
ادامه مطلب
مصطفی مطهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با این حال موضع گیری های ریاض درباره احتمالات مبتنی بر تغییرات شرایط در روابط میان آنها با واشنگتن، در قالب دو رویکرد قرینه و متضاد اما همسو و همپوش شکل گرفته است. بطوریکه از یکسو با بازخوانی روابط تاریخی میان دو کشور، مدعی این موضع گیری است که برای ریاض تفاوت چندانی ندارد که چه کسی رییس جمهور بوده و در کاخ سفید باشد، چرا که از نظر سعودی روابط ریاض و واشنگتن، پیچیده تر از آن است که وابسته به فرد یا افراد باشد.
ادامه مطلب
اگرچه شاید موضع بایدن در برابر روسیه سخت تر از ترامپ در قبال چین باشد ولی بعید است که او از دکترین ترامپ در قبال چین فاصله بگیرد و این نه فقط به علت روابط در حال افزایش میان ایران و چین بلکه افزایش قدرت چین در عرصه جهانی است . بایدن شاید نماینده ای را در امور چین منصوب کند و گفت وگوهایی را با چین ترتیب دهد، به تنش زدایی سیاسی و نظامی با پکن اقدام کند، مذاکرات تجاری را به تدریج از سر بگیرد و توجه بیشتری بر امور داخلی چین از جمله مساله هنگ گنک داشته باشد.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در نوشتاری معتقد است که اگر رفتار و گزارش‌های اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در کنار رفتار سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا علیه برنامه هسته ای ایران ملاک نظر بگیریم، می‌توان پیش‌بینی کرد که در چند سال آینده شاهد اجماع و رویکرد مشترکی میان سه طرف اروپایی در قبال تهران باشیم که دقیقا همانند رویه‌ای است که در سالیان قبل از انعقاد برجام در پیش گرفتند و هر گونه مذاکره احتمالی در آینده زیر سایه سنگین فشار مستمر اجماعی آمریکایی، اروپایی و سازمان ملل خواهد بود. ترامپ میراثی از خود به جای گذاشته و چیزی را کاشته که این اجماع می‌خواهد آن را درو کند.
ادامه مطلب
برخی باور دارند که بنیامین نتانیاهو در این فعالیت های تجاوزکارانه او شریک خواهد شد یا این که خود به تنهایی و با حمایت ترامپ به ایران، سوریه یا مقاومت در لبنان یا فلسطین حمله خواهد کرد. بسیاری از ناظران این احتمال را بعید می دانند و باور دارند که اتخاذ تصمیم جنگ از سوی ترامپ منوط به در نظر گرفتن سه مسئله است.
ادامه مطلب
تصمیم ناگهانی رئیس جمهوری دونالد ترامپ به اخراج مارک اسپر، وزیر دفاع، و جایگزینی او با کریستوفر میلر، مرد بله قربان گوی جنگ طلب که پیش از برنامه «عملیات ویژه» پنتاگون ریاست دفتر مبارزه با تروریسم ملی را بر عهده داشته، ترس و نگرانی را به دل رسانه های آمریکایی ها انداخت. برخی، از جمله نیویورک تایمز، نوشتند ترامپ وزیر دفاع «مخالف استفاده از نیروی نظامی در خیابان ها» را اخراج کرد. اما این اقدام در عین حال از احتمال نقشه کشیدن ترامپ برای آغاز جنگ با ایران پیش از عزیمت برنامه ریزی شده او از کاخ سفید در ۲۰ ژانویه حکایت دارد. در حقیقت، تیتر بهتر می توانست این باشد که ترامپ «اسپر را که با جنگ با ایران مخالف بود» اخراج کرد.
ادامه مطلب
پارسا جعفری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: لابی یهودیان در آمریکا دارای دستورکارهای متفاوتی است، اما تمرکز اصلی آنها بر روابط آمریکا و اسرائیل است. تلاش های لابی در حمایت از اسرائیل، محصول مشترک تعدادی از سازمان های یهودی است که در این میان نقش کمیته امور عمومی آمریکا و اسرائیل (آیپک) به عنوان قدرتمندترین و شناخته شده ترین سازمان یهودی آمریکا بسیار شاخص است. این سازمان مسئولیت برنامه ریزی و هماهنگ کردن فعالیت اکثر سازمان های یهودی در آمریکا را بر عهده دارد و نقش اساسی را در هماهنگی سیاست های آمریکا با منافع صهیونیسم ایفا می کند. این هماهنگی از طریق تماس و ارتباطات سازنده با اعضای کنگره و مسئولان بلندپایه شاخه اجرایی، به شکلگیری ابتکارات قانونی به نفع اسرائیل که بقا، موجودیت و امنیت آن کشور را تضمین می کند، صورت می گیرد.
ادامه مطلب
تهیه و ترجمه: سید علی موسوی خلخالی
ادامه مطلب
حمیدرضا جلایی پور در یادداشتی می نویسد: در انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا شخصیت مردم‌انگیزی مثل ترامپ توانست در برابر هیلاری کلینتون، که نماینده و صدای وضع موجود بود، خود را به عنوان نجات‌دهنده سفید‌پوستان آزرده و ناراضی معرفی کند و انتخابات را ببرد. این منجی آمریکا آنچنان خودشیفته و متوهم است که با اینکه در انتخابات ۲۰۲۰ شکست خورده است باز حاضر به ترک صحنه حکومت نیست و همچنان می‌خواهد آمریکا را نجات دهد!
ادامه مطلب
جاوید منتظران در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چنانچه برخی معتقدند که پیروزی جو بایدن می‌تواند خبر خوبی برای ایران و توافقنامه برجام باشد و چشم‌انداز مثبتی را در کاهش تنش‌ها میان تهران و واشنگتن و بالتبع کاهش تحریم‌های ضد ایرانی ایجاد کند. در مقابل برخی دیگر معتقدند که تفاوت چندانی میان دولت جو بایدن با دولت ترامپ در راهبردهای ضد ایرانی وجود ندارد و حتی در صورت بازگشت بایدن به توافقنامه برجام، تحریم‌های آمریکا علیه ایران متوقف نخواهد شد، بلکه این کشور از اهرم لغو تحریم‌ها به‌عنوان ابزار فشار و پیش‌شرط برای مذاکرات با ایران، پیرامون موضوعات مختلف دیگر ازجمله موضوعات منطقه‌ای و موشکی استفاده خواهد کرد.
ادامه مطلب
مسئله این نیست که ایالات متحده شبیه عراق است یا نه. مسئله اینجاست که ایالات متحده آنطور که گمان می برد هرگز ناهمسان از باقی دنیا نبوده است. درست مانند دیگر کشورها در خارمیانه یا هر جای دیگری، ایالات متحده نیز ناگزیر است با موقعیت آسیب شناختی هویتش روبه رو شود.
ادامه مطلب
در سال ۲۰۱۸، روسای جمهوری کشورهای این قاره، توافق تازه "منطقه آزاد تجاری قاره آفریقا(AfCFTA) "را امضا کردند. طبق گزارش بانک جهانی، این توافق می تواند ۷۶ میلیارد دلار به درآمد بقیه جهان اضافه کند. این توافق در بردارنده بازار ۱.۲ میلیارد نفری و افزون بر سه تریلیون دلار مجموع تولید ناخالص داخلی است.
ادامه مطلب
بهاء الدین بازرگانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کشورمان علیرغم دستیابی به مولفه های نسبی قدرت، لیکن تحت مضائق و فشارهای سیستماتیک چندساله اخیر به شدت فرسوده و منفعل شده و تا حد زیادی از تاثیرگذاری و بازدارندگی در جوار مستقیم خود بازمانده است. آن در جنوب و در همسایگی با شیوخ دشمن و اسرائیل، و این هم اینک دست اندازی پوتین و اردوغان و علیف در شمال. شاید بتوان گفت که انفعال و تماشاگری اخیر تهران به فعال مایشایی روسیه و ترکیه و اسرائیل در دست اندازی به ژئوپولیتیک منطقه، دستکاری در مرزهای جغرافیایی، ایجاد کریدورهای محدود کننده به ضرر ایران و دامن زدن به تنش های قومی، تغییر و تحول کوچکی نیست.
ادامه مطلب