امریکا دیگر به فکر برجام نیست
کاخ سفید به جای تلاش برای نزدیک تر کردن مواضع، تحریم های جدیدی را علیه تهران اعمال می کند. با توجه به سیاست سخت تر در قبال ایران، امریکا قصد دارد، روابط با ریاض را تحکیم بخشد.
ادامه مطلبکاخ سفید به جای تلاش برای نزدیک تر کردن مواضع، تحریم های جدیدی را علیه تهران اعمال می کند. با توجه به سیاست سخت تر در قبال ایران، امریکا قصد دارد، روابط با ریاض را تحکیم بخشد.
ادامه مطلببعید است که ایران، ذخیره اورانیوم غنی شده ۲۰ و ۶۰ درصدی اش را تحویل دهد چرا که آن را یک اهرم کلیدی می داند. بااینحال می توان ریسک اشاعه را با تعیین سقفی برای میزان اورانیومی که ایران به شکل گاز نگه می دارد یا به پودر تبدیل می کند، برطرف کرد (پودر می توند دوباره به گاز تبدیل شود اما کاری زمانبر است و به راحتی هم ردیابی می شود). یک گزینه دیگر هم این است که شمار سانتریفیوژهای پیشرفته نصب شده یا عملیاتی را محدود کرد.
ادامه مطلبحتی در شرایطی که مقام های آمریکایی و اروپایی گفته اند که به باور آنها چشم انداز احیای برجام بسیار دور است، به نظر می رسد که مقام های ایرانی در این چند ماه مکرر تلاش دارند این ذهنیت را به مخاطب داخلی منتقل کنند که ممکن است گفت وگوهای هسته ای به زودی از سر گرفته شوند.
ادامه مطلبتضاد در روابط ایران و امریکا از بسیاری جهات، به عمق جهان بینی و تضادهای ایدئولوژیک باز می گردد: در حالی که واشنگتن به عنوان لوکوموتیو سکولاریسم و لیبرال دموکراسی عمل می کند، تهران نقش هدایت کننده ایدئولوژی اسلامی را بازی می کند. در این میان، امریکا نمی تواند عامل ایران در خاورمیانه را نادیده بگیرد.
ادامه مطلبمحمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: درست یا غلط، در سال گذشته مجموعۀ غرب به این نتیجه رسید ایران قصد توافق جدیدی در برجام را ندارد و سپس تصمیم گرفت Plan B را نسبت به ایران فعال کند (=ایجاد انزوای سیاسی و تشدید تحریم اقتصادی). همانطور که این روزها مشاهده می شود، اروپایی ها همان سیاست امریکا نسبت به ایران را پیش گرفته اند.
ادامه مطلبرضا مرادی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در شرایط کنونی برخلاف بسیاری از تحلیل ها تهران با احیای توافق سال ۲۰۱۵میلادی کاملا همدلی دارد اما غرب به کسب امتیازات بیشتری نسبت به توافق سال ۲۰۱۵میلادی چشم دوخته است. برجام جدیدی که هم شامل بندهای غروب توافق برجام باشد و هم بتواند زمینه ساز اخذ امتیازات دیگری در حوزه موشکی و منطقه ای باشد. مسئله ای که عملا به معنای تحقق برجام دو و سه خواهد بود، بدون آنکه در قبال آن مجبور به واگذاری امتیازی مشابه باشد، موضوعی که بی تردید با مخالفت تهران مواجه خواهد شد.
ادامه مطلبکمتر از دو هفته پیش، رابرت مالی، نماینده دولت بایدن در امور ایران گفت که چون تهران به احیای برجام "تمایلی ندارد"، آمریکا هم "روی اولویت های دیگر تمرکز کرده است" همچون تلاش برای جلوگیری و اختلال در تامین سلاح برای روسیه و حمایت از خواسته های بنیادین مردم ایران. اما اگر ایران دوباره علاقمند شده باشد، چه؟
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: به نظر میرسد غرب با وجود اکراهی که نشان میدهد، تحت شرایطی دیر یا زود به مذاکرات برخواهد گشت و در این رابطه، فروکشکردن اعتراضات در ایران و چگونگی نقش ایران در بحران اوکراین دو عامل مؤثر خواهند بود.
ادامه مطلبحسن بختیاری زاده در یادداشتی می نویسد: عدهای تا پیش از بهمن۱۳۸۴ ادعا میکردند پرونده هستهای ایران به شورای امنیت نمیرود و اگر هم چنین شود، آن شورا، ایران را تحریم نخواهد کرد. همین عده در مقابل برجام ایستادند و سپس در تدوین و تصویب طرح مجلس یازدهم، فعالانه نقش ایفا کردند و از فروش پهپاد به روسیه تمجید کردند و سرانجام، درباره زمستان سخت غرب، داستانها گفتند. اگر این گروه بتوانند همچنان بر تصمیمگیریهای عرصه سیاست خارجی ایران، تأثیر گذارند، بحرانها و مشکلات جمهوری اسلامی ادامه خواهد یافت.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: در شرایطی که روسیه با بحران اوکراین دست به گریبان است و چین و هند نشان دادهاند که هم منتقد سیاست روسیه در قبال اوکراین هستند و هم مقید به بیطرفی جدی در این جنگ، ایران در موقعیت حساسی قرار گرفته است. از آنجا که روسیه و چین قادر به جلوگیری از توسل غرب به «مکانیسم ماشه» و احیای قطعنامههای پیشین نیستند، اقدام غرب در این زمینه میتواند روند امنیتیسازی مجدد ایران را وارد مرحله جدیدی کند.
ادامه مطلبگرچه کشورهای خاورمیانه در سال گذشته وارد دور جدیدی از گفت و گوها شده اند، سیاست ایالات متحده می تواند آنها را به چرخش به سمت یک رویارویی خطرناک وادارد. چنین وضعیتی می تواند به شعله ور شدن مجدد درگیری ها در یمن و عراق بینجامد و سبب شود ایران به تسریع پیشبرد برنامه هسته ای رو آورد و سرمایه گذاری های نظامی جدیدی را آغاز کند. اروپایی ها به جای پیروی از آمریکا باید به حمایت از تلاش ها برای کاهش تنش ها در منطقه ادامه دهند چرا که این بهترین چشم انداز برای حفظ منافع اصلی اروپا در ارتباط با ثبات منطقه و اتکای فزاینده آن به انرژی خاورمیانه در پس زمینه جنگ روسیه علیه اوکراین است.
ادامه مطلبدر فوریه، زمانی که ابراهیم رئیسی و امانوئل مکرون، روسای جمهوری ایران و فرانسه، تلفنی صحبت میکردند، سهچهارم مکالمه حدود دو ساعته آنها، فقط بر موضوع پادمانهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی متمرکز بود که ایرانیها آن را با شمشیر داموکلس مقایسه میکنند.
ادامه مطلبخودداری از اعلام مرگ مذاکرات، ریشه در عوامل متعددی دارد که می توان آنها را ابزارهای قدرتی توصیف کرد که هر دو طرف در اختیار دارند. همچنین می توان آژانس بین المللی انرژی اتمی را کنار گذاشت یا آن را به نوک پیکان برای تشدید تنش ها تبدیل کرد.
ادامه مطلباخیراً، کشورهای غربی امضاکننده نسبت به این توافق بدبینی بسیار بیشتری ابراز کرده اند. آلمان، فرانسه و بریتانیا روز شنبه گذشته ایران را به به خطر انداختن احیای توافقنامه متهم کردند.
ادامه مطلبهیچ امتیازی برای دوران پس از انتخابات میان دوره ای آمریکا به امید حل و فصل این مشکلات معطل نمانده است. احیای برجام در سپتامبر یا اکتبر، هیچ هزینه ای برای دولت بایدن در انتخابات آینده و رقابت بر سر کرسی های سنا نخواهد داشت. اگر این توافق، پیش از انتخابات نوامبر احیا نشود، احتمالا کار به سال ۲۰۲۳ می کشد و چه بسا که آن زمان، برای بازگشت به برجام بسیار دیر باشد.
ادامه مطلبجاوید قربان اوغلی در یادداشتی می نویسد: آنچه با اطمینان میتوان از آن سخن گفت، این است که با طرح موضوع پادمان و شرط بستهشدن پرونده در آژانس، بار دیگر توپ به زمین ایران افتاده و تهران در موضع اتهام شکست مذاکرات قرار گرفته است. در ریاضیات و منطق اصولی تحت عنوان «موضوعه» داریم. اصل موضوعه به گزارهای گفته میشود که بدون «اثبات» و به شکل پیشفرض پذیرفته میشود. آنچنان واضح و بدیهی است که بدون اینکه بحث یا سؤالی در مورد آن مطرح باشد، مورد پذیرش است.
ادامه مطلبتجربه خروج ترامپ از توافق و واکنش ایران در گسترش برنامه هسته ای نشان داد که برای آمریکا، بودن یک توافق بهتر از نبودن آن است اما با اوضاع کنونی، چندان اطمینانی به بقای این توافق نیست.
ادامه مطلبشکست مذاکرات و در نتیجه اجرای سختگیرانه تر تحریم های نفتی، افزایش دوباره قیمت انرژی را موجب می شود. اسرائیل هم به احتمال زیاد به کارشکنی خود برای کُند کردن پیشرفت برنامه هسته ای ادامه خواهد داد. واکنش ایران نیز احتمالاً تشدید اقدامات ایذایی علیه کشتیها و حملات پهپادی و موشکی نیابتی به زیرساختهای نفتی خواهد بود. تلاش آشکار اسرائیل یا آمریکا برای تخریب مراکز هسته ای درگیری های شدیدتری را در پی خواهد داشت. هیچ کدام از طرف ها خواستار چنین نتیجه ای نیستند.
ادامه مطلبچرا باید آمریکا از نیروی نظامی علیه ایران استفاده کند؟ چرا باید آمریکا "تمامی عناصر قدرت ملی خود" را علیه ایران به کار گیرد؟ اعلام مشترک چنین تعهدی، چندین مشکل دارد که کمترین آن، این پرسش است که آیا چنین کاری در چارچوب قوانین بین الملل، مشروعیت دارد؟ آیا قانون بین الملل اجازه یک جنگ پیشدستانه را علیه کشوری که نه به آمریکا حمله و نه تهدید به حمله کرده، برای جلوگیری از دستیابی آن کشور به سلاح هسته ای می دهد؟
ادامه مطلبعیسی محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کشورهای منطقهای که با سیاستهای ایران هراسی به رژیم صهیونیستی نزدیک شدهاند به دلیل موقعیت جغرافیاییشان و احتمال آسیبهای چندجانبه، خواهان یک درگیری نظامی بین ایران با رژیم صهیونیستی نیستند.
ادامه مطلبتحلیل ها نشان می دهد در صورت توقف مذاکرات آمریکا و ایران بر سر برجام، واشنگتن آماده خواهد بود که خط مشی کنونی اسرائیل را برای مهار ایران در پیش بگیرد. تشدید فشار اقتصادی بر تهران از طریق مجبور کردن آن به خروج از بازار نفت و حمایت از تل آویو برای اجرای حملات در داخل ایران و افزایش تلاش ها برای ایجاد ائتلافی ضد ایران در منطقه، از جمله گزینه های آمریکا خواهد بود.
ادامه مطلبدر هفته های آینده، مداخله آمریکا برای مهار جنگ سایه میان ایران و اسرائیل بسیار کلیدی است تا این جنگ از کنترل خارج نشود. شعله های تشدید تنش می تواند از شام تا شبه جزیره عربی را در بر بگیرد. این وضعیت می تواند بحران سیاسی در عراق و لبنان را طولانی کند، آتش بس حساس میان حوثی ها و عربستان سعودی را ناکار سازد و حتی به شعله کشیدن دوباره درگیری ها در سوریه بینجامد. این همه، آمریکا را وامی دارد تا دوباره پایش به درگیری های منطقه ای کشیده شود در زمانی که می خواهد بر چین و روسیه تمرکز کند. برای جلوگیری از این پیامدهاست که دولت بایدن، باید خطوط قرمزی را برای دولت اسرائیل تعیین کند و بر محدوده های حملات تحریک کننده، تاکید کند.
ادامه مطلبسیاست تعیین خط قرمز که در موضع مذاکره کنندگان ایرانی به شکلی پررنگ دیده می شود، موجب شده است امتیازاتی که ایران می دهد هم امتیازاتی «به رنگ قرمز» باشد. این امتیاز دادن های مکرر منعکس کننده میزان نیاز تیم مذاکره کننده ایرانی به کسب هر گونه دستاوردی است به ویژه که به قدرت رسیدن جریان محافظه کار در برابر جریان منتسب به حسن روحانی، با وعده پایداری و رد هرگونه سازش در برابر غرب و در همان حال، کسب دستاوردهایی در زمینه احقاق حقوق ایران و لغو تحریم های اقتصادی همراه بود که دیگران موفق به کسب آن نشده بودند.
ادامه مطلبمی توان انتظار داشت طرفی های مذاکره ظرف چند هفته آینده به میز مذاکره بازگردند که این بار به برنامه هسته ای ایران و تحریم ها محدود نخواهد ماند بلکه احتمال دارد نقشه راهی برای حل موضوعات منطقه ای ارائه شود.
ادامه مطلبتهران با اعلام مخالفت خود با جنگ و تخریب زیرساخت های هر کشوری از یک سو، و مقصر دانستن واشنگتن به علت بهره برداری از جنگ اوکراین برای تضعیف رقبایش از سوی دیگر، سیاستی حساس در پیش گرفته است. ایران در عین حال تلاش می کند از تحولات در صحنه بین المللی برای بهبود شروط خود در مذاکرات بهره برداری کند.
ادامه مطلبکمال الزغول، پژوهشگر تاریخ آمریکا در گفت وگو با شبکه اسکای نیوز عربی ابراز عقیده می کند که آرامش ناپایدار و بی ثبات است و به همین سبب هنوز سخن گفتن درباره شکل توافق زود است، زیرا مذاکرات در پشت درهای بسته درباره سه محور در جریان دارد که شامل محور تضمینهای آمریکا به ایران مبنی بر عدم خروج مجدد از توافق، محور لغو محدود و نه کلی تحریم ها یعنی تحریم هایی که دولت دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ تحمیل کرد و آخرین مورد، محور نظارت میدانی بر تاسیسات هسته ای ایران است.
ادامه مطلبصحبت از گزینه نظامی علیه ایران مطرح است. دلایل نامحتمل بودن این گزینه کدامند؟ آیا برنامه هستهای ایران با حمله نظامی مهار میشود؟ پیامدهای آن از نظر آسیبهای جانبی و بیثباتی منطقهای چه خواهد بود؟
ادامه مطلبفقدان راهبرد مناسب برای تعامل با ایران موجب شده است هر سیاستی که اتخاذ شود – اعم از دستیابی به توافق یا برخورد نظامی – موجب قدرتمندتر شدن ایران شود.
ادامه مطلببا توجه به عدم اعتماد شدید متقابل، بعید است که گفت وگوهای هسته ای به توافق بیانجامد و مناقشه هسته ای ایران را حل کند. به همین علت است که دولت بایدن به فکر اجرای برنامه موسوم به "برنامه ب" است که شامل فشارهای دیپلماتیک بیشتر و تحریم های شدیدتر است. اما باید توجه داشت که این سیاست بارها اجرا شده و به شکست انجامیده است. اجرای این سیاست دستاورد مثبتی به همراه نخواهد داشت چون دولت آمریکا می داند که ایران در واکنش به چنین سیاستی، غنی سازی اورانیوم را تا عیار ۹۰ درصد که لازمه ساخت بمب هسته ای است، غنی سازی خواهد کرد.
ادامه مطلببه گفته ولادیمیر ساژین، ۳۰ میلیون نفر از شهروندان ایران زیر خط فقر زندگی می کنند، کسری بودجه زیادی وجود دارد و تورم سالانه به ۶۰ درصد می رسد. از این رو، جو بایدن تعجیلی نشان نخواهد داد. موضع امریکا همچنان قدرتمند و قوی است و تاکنون سازش ناپذیری طرفین باعث شده تا نگاه بدبینانه ای به دور بعدی مذاکرات وجود داشته باشد.
ادامه مطلب