احیای تاریخ فراموش شده

ترکیه، روسیه و جنگی که در اوکراین به پا شده است

۱۶ اسفند ۱۴۰۰ | ۱۰:۰۰ کد : ۲۰۱۰۳۳۵ اروپا انتخاب سردبیر
زهرا صدری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اردوغان تلاش می‌کند دست به عصا حرکت کند و هر دو کشور طرف جنگ را در کنار خود داشته باشد و تعادلی بین روسیه و اوکراین ایجاد کند حتی صحبت از میانجی‌گری این کشور هم به میان آمده، اما نکته مهم در نقش این کشور و احتمالی که وجود دارد، این است که ترکیه بیش‌ترین آسیب را در میان کشور‌های منطقه خواهد ‌دید؛ چرا که مراودات سیاسی و اقتصادی زیادی با روسیه و هم‌چنین مراودات اقتصادی و نظامی بسیاری با اوکراین دارد. 
ترکیه، روسیه و جنگی که در اوکراین به پا شده است

نویسنده: زهرا صدری، کارشناس ارشد قفقاز و آسیای مرکزی - دانشگاه علامه طباطبایی

دیپلماسی ایرانی: 14 سال قبل جایی میان جدایی طلبان حامی روسیه و دولت مرکزی گرجستان جنگی 5 روزه آغاز شد. ارتش روسیه سال 1921 به گرجستان حمله کرد  و آن را بخشی از خاک خودش دانست. اما بعد از فروپاشی شوروی گرجستان اعلام استقلال کرد و در پی آن اوستیای جنوبی هم بعد از درگیری های خونینی که با دولت مرکزی این کشور داشت استقلال خودش را از گرجستان اعلام کرد. (این در حالی است که خود کشور گرجستان هم توسط ارتش روسیه از ایران جدا شده بود). 

بعد از این، منطقه به مدت سه سال دچار درگیری های خونین شد. تا این‌که در نهایت روسیه، اوستیای جنوبی و گرجستان توافق آتش بسی را در سال 1992 امضا کردند و با این توافق آرامش نسبی بر منطقه حاکم شد. اما باز هم حملات روسیه توانست تاریخ را برایمان بازگوکند و در 24 فوریه2022 با مبنای اینکه مسکو نمی‌خواهد جمهوری‌های سابق شوروی عضو ناتو باشند وارد عمل می‌شود. 

ناتو تلاش کرده است با گسترش به سمت شرق در حوزۀ حیات خلوت روسیه نفوذ کند. حتی بسیاری از کشور‌های اقمار شوروی در طول سه دهه به تدریج عضو این پیمان شده اند که از دلایل نگرانی پوتین  و حمله به اوکراین همین می‌تواند باشد. 

روسیه احساس می‌کند توسط ناتو محاصره می‌شود بنابراین معدود کشورهای عضو نشده را می‌خواهد برای خود با هر ضرب و زوری است حفظ کند. روسیه عضویت جمهوری های سابق خودرا در ناتو به معنای تجاوز ناتو و غرب به حوزه نفوذ خود می‌داند بنابراین چنین سناریویی را تاب نیاورد و تجاوز کلاسیک خودرا آغاز کرد.

اما نقطه عطف نگرانی روسیه دقیقا در چه موضوعی نهفته است؟

به نظر می‌رسد علاوه بر مطرح شدن دوبارۀ عضویت اوکراین در ناتو؛ ارتباطات نظامی اوکراین با برخی کشورهای ناتو بالاخص ترکیه و خرید‌های تسلیحاتی کی‌یف از آنها، سنسورهای پوتین را فعال و حساس‌تر از قبل کرده است. به زعم مسکو با عضویت اوکراین در ناتو تنها کشوری که به همراهی با روسیه خواهد پرداخت و عضو نخواهد شد بلاروس است، این امکان هم وجود دارد که این کشور بعد از احاطه شدن در میان کشور‌های عضو، بعد از عضویت اوکراین در فرصتی مناسب به جمع کشور‌های عضو این پیمان بپیوندد. این موضوعات ممکن است بر موقعیت روسیه در نظام بین الملل، موقعیت خود پوتین مخصوصا انتخابات دو سال آینده ریاست جمهوری روسیه تاثیرات منفی بگذارد. 

مهم‌تر اینکه مقاومت اوکراین در صورتی که منجر به آتش بس و یا توافق شود ممکن است نقش روسیه و جایگاه سیا سی‌اش در حیات خلوت خود یعنی آسیای مرکزی و قفقاز را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

نقش ترکیه به عنوان یکی از اعضای ناتو

قبل از شروع جنگ، ترکیه مخالفت خود را مبنی بر این که راه‌کار نظامی هیچ نتیجه مثبتی را به ارمغان نخواهد آورد اعلام کرد؛ روز دوم حملۀ روسیه به اوکراین بود که رئیس جمهوری اوکراین از ترکیه خواست تنگه های بسفر و داردانل را به روی کشتی‌های نظامی روسیه ببندد که تاکنون تصمیمی از جانب ترکیه گرفته نشده است.

اردوغان تلاش می‌کند دست به عصا حرکت کند و هر دو کشور طرف جنگ را در کنار خود داشته باشد و تعادلی بین روسیه و اوکراین ایجاد کند حتی صحبت از میانجی‌گری این کشور هم به میان آمده، اما نکته مهم در نقش این کشور و احتمالی که وجود دارد، این است که ترکیه بیش‌ترین آسیب را در میان کشور‌های منطقه خواهد ‌دید؛ چرا که مراودات سیاسی و اقتصادی زیادی با روسیه و هم‌چنین مراودات اقتصادی و نظامی بسیاری با اوکراین دارد. 

همین‌طور ترکیه کشوری است که به دنبال احیای آرمان خود یعنی تشکیل ترکستان واحد با پیشنهاد داوود اوغلو است که بر این موضوع نیز اثرات مخربی خواهد گذاشت. اما نکته مثبت این موضوع این است که بعد از حمله روسیه به اوکراین برای کشور‌های ترک منطقه آسیای مرکزی نسبت به روسیه نوعی بدبینی سیاسی ایجاد خواهد شد که از این زاویه به تحقق آرمان ترکیه تاحدودی کمک خواهد کرد. 

در نهایت بستن دو تنگۀ بسفر و داردانل احتمال بسیار ضعیفی است. چراکه ترکیه خود عضو ناتو است و بستن این دو تنگه به قول خود ترک ها Boğaz (بوقاز)؛ به نفع اوکراین و به ضرر روسیه، ناخود‌آگاه ناتو را فعال خواهد کرد که نه تنها بر روابط خود ترکیه با روسیه بلکه روابط روسیه را هم با سایر اعضای پیمان آتلانتیک شمالی متلاطم‌تر خواهد کرد. 

کلید واژه ها: روسیه اوکراین ترکیه ترکیه و روسیه ترکیه و اوکراین گرجستان روسیه و گرجستان روسیه و اوکراین


( ۴۵ )

نظر شما :

رضا پالانی ( قاطرچی ای که شاه شد ) ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ | ۱۰:۲۱
به چهره های دژم اردوغان و پوتین نگاه کنید. هر دو ناراضی از پای یک میز مذاکرات خسته کننده برخاسته اند. ولی پوتین اندیشنناک تر و آشکارا مضطرب تر است. بله، سلطان مچ تزار را خوابانده است.
به رضا پالانی ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ | ۱۱:۴۶
در باب جنگ روس‌ها با اوکراین فقط در ترکیه قیمت روغن و نان و سوخت در ترکیه سر به فلک کشیده ( فقط روغن ۲۰۰ برابر افزایش قیمت داشته و آشوب در هایپر مارکت های ترکیه ) شاید عده ای بگویید که اردوغان به قصد ارزش پول خود را پایین آورد تا صادرات بیشتر و رشد اقتصادی بالا ببرد اما در ازای آن مردم فقیرتر ،ارزش پول کمتر و تورم افسار گسیخته تر شده و مردمی که با لیر حقوق می‌گیرند باید مواد غذایی و مواد اولیه صنعتی با دلار وارد کند ،عملا کشاورزی و صنعت خدمات را ازبین میبرد ،و ترس ازدست دادن حواله های بانکی مهاجران کاری آسیا مرکزی در روسیه و شدت عمل روس‌ها و وابستگی اقتصادی و سیاسی کشورهای اقماری شوروی در آسیا مرکزی دست کشورها را در رابطه با غرب و ترکیه خواهد بست و عملا پروژه تورانیسم را به محاق خواهد برد ،حتی باکو را وادار کرد به ترکیه پشت کند و با روس‌ها قرارداد و توافقات استراتژیک امضا کند که صدای اوپزاسیون و هواداران ایده پان‌ترکیسم را در آورده است ،روسها صبورتر و آرامش بیشتری دارند مانند پوتین و ترکها هیجانی و پر ادعا و متوهمانه اقدام میکند ،سلطان که بعیده آمریکا نتوانسته مچ تزار بخواباند
ابراهیم قدیمی ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ | ۱۱:۵۹
با عرض پوزش ۔ گرایش های رضاخانی وپسر رضاخانی بهیجوجه نداشته ام و ندارم که هر دو اشتباهات عظیمی داشتند۔اگر نداشتند وضعیت انها اینگونه نبود ۔یاد فرمایش امام افتادم۔که در پانزده خرداد بیان کردند۔مثل پدرت میکنندت ها ۔بیرونت میکنندها بیا وبا مردم باش۔۔ولی ۔بهتر است حتی شخصیتی که مطلوب ما نیست با القاب توهین امیز نام نبریم۔
نوید ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ | ۱۳:۲۶
کی می خواد در مقابل روسیه و چین و دارودستش مقابله کنه و با اونا بجنگه قطعا اروپا یا اعراب یا کره و ژاپن نیس ترکیه هم به تنهایی نمیتونه از عهده ی اینا براد پس احیا و تشکیل توران بزرگ از اوجب واجبات است که قطعا چالش شدید با روسیه و چین دارد و من امیدوارم عاقل باشیم تجربه ی گذشته رو تکرار نکنیم چرا که بیشترین اشتراکو با توران داریم حتی میتونیم عضو توران هم باشیم زبان ترکی زبان اداری و علمی باشه و زبان فارسی زبان ادبی.
رضا پالانی ( قاطرچی ای که شاه شد ) ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ | ۱۴:۵۷
رضاخان را من رضا پالانی نکردم. نام طرف از اول پالانی بود و در دفاتر قزاقخانه با همین نام تبت شده است تا ۱۳۰۳ که فروغی از عمال درجه یک پروژه تغییر سلطنت در ایران نام پهلوی را به جای پالانی برای او انتخاب می کند.
ابراهیم قدیمی ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ | ۱۷:۲۰
در زمان تولد رضاخان نام فامیل نبود۔افراد درمحل خودشان با نام خود وپدر خود معرفی میسدند کدرخارج با نتم خود ومحل تولد۔مثلا رضا سوادگوهی یا رضا پسر عباسعلی۔نام فامیل زمان رضاخان مطرح شد ومردم شناسنامه دار وفامیل دار شدند۔من شنیده بودم که رضا خان فامیل پلانی یا پالانچیان دارد ولی پالانچیان نام خانوادگی یک مهندس ارمنی بود که سازنده جاده هراز بود۔ پهلوان ها در ایران را میگفتند اقوام رضاخان اند۔ مثلا عباس پهلوان مدیر مجله فردوسی ۔اینکه پهلوی را فروغی به رضاخان داده باشد صحیح است ولی پدر رضا خان صاحب منصب قشون بود وحقوق بگیر دولت ۔رصاخان از ابتدا وارد قشون میشود۔ تا انجا که من میدانم این است اگر اشتباه نباشد۔به رضاخان چند ماهه بوده پدرش فوت مبکند۔ومادرش اورا به تهران نزد اقوام خود می اورد که ایرملو بودند۔ارتباطی بنظر میرسد با فامیل پدر نداشته است۔ولی رضاخان خودش خودش را سوادکوهی می دانسته است۔
رضا پالانی ( قاطرچی ای که شاه شد ) ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ | ۱۸:۲۰
می فرمایید گرایش رضاخانی ندارید ولی در قامت یک پهلویدوست دوآتشه ظاهر می شوید. در دفاتر قزاقخانه نام یارو ثبت هست اگر حوصله تحقیق ندارید بهترین مرجع در این زمینه کتاب انقراض قاجاریه ملک الشعرا بهار میباشد که در آن کتاب بهار به از طایفه پالانی بودن رضاخان اشاره دارد. همچنین مخبرالسلطنه هدایت هم در خاطرات و خطرات از وی به عنوان رضا پالانی نام می برد و همینطور بسیاری دیگر از معاصران وی. پدر رضاخان هم صاحب‌منصبی چیری در قشون نبوده بلکه یک روستایی آلاشتی و فراش درب منزل یکی از قاجاریه تهران بوده است. من می دانم شما عاشق رضا پالانی هستید ولی از او بد دفاع می کنید.
علی به نوید ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ | ۱۸:۲۶
نوید جان چرا نمی خواهی بفهمی هدف اصلی توران ایرانه کتاب وزیر خارجه اسبق ترکیه علنا گفته تنها سد تشکیل تورانیسم ایران است که باید از سر راه برداشته شود و جنگ دوم قره باغ هم ادامه این حرکت بود تا آنجاییکه حتی احتمال اشغال سینوک ارمنستان و انسدادمرزی ایران پیش می‌رفت که با یک رزمایش خیبری عقب نشستند ،ایران هیچ اشتراکی با مهاجرین و مهاجمین توران ندارد چون منشأ تمدن مستقل ندارند هرچه آثارباستانی و مشاهیر و فرهنگ بوده سند زدند به اسم خود ،ادعای ارضی بر ایران دارند ،دم خور اسراییل و آمریکا و غرب هستند ،منظورت تجربه گذشته اگر تجاوز کند ما دفاع نکنیم حاشا به غیرت شما قومگرا ها ،زبان ترکی حتی در همان حاکمان ترک زبان علمی و اداری نبوده که حالا خواسته باشد زبان علمی تمدن متوهمانه توران باشد ،اشتراکات کشورهای ترک زبان مراسمات و اعیاد آنها که مختص به خود آنها باشد نه عاریه ای و دیگر اقوام نام ببر(یلدا نوروز و ....مراسم اقوام غیر ترک است)،
نوید ۱۷ اسفند ۱۴۰۰ | ۱۱:۳۰
علی جان چرا پاکستان که هیچ ارتباطی به ترکیه و آذربایجان ندارد ولی خودشون میگن ما میتونیم یک ملت سه دولت باشیم اما ما ایرانی که اتفاقا بزرگترین اشتراکاتو با کشورهای تورک زبان داریم مولوی نظامی نسیمی شهریار و غیره که تورک بودن ولی شعرفارسی میگفتن بخواهیم با این کشورها دشمنی کنیم و مثلا سر یه دهلیز به اونجا لشگرکشی کنیم و وارد جنگ برادر کشی بشیم کی ضرر میکنه بهتره دیدگاهمونو عوض کنیم دشمنی همیشگی نیست خوشم نمیاد سرنوشت ایران بزرگ به قره باغ گره بزنیم کافیست از آزادسازی قره باغ خوشحال بشیم و از حقیقت دفاع کنیم مردمان تورک ایران که ایرانی هستن دشمن ایران ندونیم.
ایرانی ۱۷ اسفند ۱۴۰۰ | ۱۲:۳۹
به نوید : مولوی ترک نبود جناب اهل بلخ بود و همه میدونن حتی امروز هم بلخ فارس هست و در زمان مولوی جزو ایران بود و بدلیل حمله مغول ها مهاجرت کرد که حتی به دیدار عطار همراه پدرش رفت، موضوع سینویک یک دهلیز نیست مربوط به ژءوپولوتیک ایران هست جناب برای من حتی اگر مردم آنسوی ارس فارس هم بودند باز هم سینویک خط قرمز بود چون فقط یه..... نمیتونه درک درستی از منافع ملی داشته باشه و نادان زندگی کنه، توران هم اگر چه به نفع ایران هست به نوعی و منطقه حاءل میشه بین ما و روسیه و ضربه گیر خوبی برای ایران خواهد بود همونطور که ترکیه هم جان فدا و ضربه گیر اروپا در مقابل شوروی بود اما میتونه مضرراتی هم داشته باشه که وجود افرادی مثل شما از نشانه های مضررات اون هست
نوید ۱۷ اسفند ۱۴۰۰ | ۱۵:۲۰
به ایرانی افرادی مثل من تو ایران کم نیست همانقدر که شما دلت واسه ایران میتپه دل ما هم میتپه منتها شما روس زده و چین زده هستین لذا مستقل نمیتونین تصمیم بگیرین ولی ما با تورکها مشکلی نداریم و برادریم من به عنوان ایرانی زبان اونا رو متوجه میشم هم دین هستم و واقعا حس خوبی دارم امیدوارم شما هم یه روز این حسو پیدا کنی تا از گذشته عبرت بگیریم سرزمینمون تاخت و تاز اعراب و روس و در گیری تورک ایران نشود.
نوید ۱۷ اسفند ۱۴۰۰ | ۱۵:۲۴
و ضمنا اگه حماقت شماها نبود کنترل کریدور زنگه زور به دست سربازان روس نمی افتاد تا فردا اختلافی بین ایران و روسیه افتاد از همونجا وارد خاک ایران بشه مثل اوکراین نابود کنه
ابراهیم قدیمی ۱۷ اسفند ۱۴۰۰ | ۱۷:۱۲
قبول میکنم رضاخان نام فامیلش پالانی بود۔قبول میکنم رضاخان با کار قاطر چی شروع گرد۔ قبول میکنم که شاهزاده قاجار نبود۔ قلول میکنم سلطان ابن یلطان ابن سلطان نبود۔ایا مشگل حکومت رضاخان این بود؟ مشکل حکومت رضاخان ان بود که حضرت امام فرمود پشت کردن به مردم و اضافه میکنم گوش کردن به خواص۔۔
به نوید ۱۷ اسفند ۱۴۰۰ | ۲۲:۱۴
نوید جان پاکستان بزرگترین متحد نظامی باکو در جنوب آسیا است و دارای بمب اتمی و سلاح سازمانی هرسه ارتش کشور یکی است ،صادرات میلیاردها دلار تسلیحات به باکو و ترکیه ،گرایشات به ظاهر اسلامی و اخوان المسلمین در موضوع ارمنستان ،قره باغ و کشمیر ،تنها دولتی که ارمنستان را به رسمیت نشناخته و از قبل آن باکو حمایت اقتصادی میکند به پاکستان،اشتراکات و مشاهیر که نام بردی اکثرا ایرانی اند نه ترکی ،میگی مشاهیر و اصالت تمدنی خود را به باکو و ترکیه بفروشیم یا سر دهلیز ( گلوگاه اقتصادی اوراسیایی و قفقازی که از شانس ایران تنها کشور قفقازی که دارای تعرفه تجارت ترجیحی اقتصادی با اتحادیه اروپا دارد ارمنستان است )چشم پوشی کنیم ؟؟؟؟؟سرنوشت ایران بزرگ به قره باغ و باکو و ترکیه و قومیت ها گره نخورده است بلکه به مردمان وطن پرست و قهرمان دوران‌ها گره خورده است با این منطق شما پس جنگ تحمیلی نباید ایران دفاع کند چون تمام همسایگان ایران به نحوی بر علیه ایران بودند