ایران فرصت را بر سر برنامه هسته‌ای‌اش مغتنم می‌داند

نویسنده: حافظ القاول

دیپلماسی ایرانی: خروج ناشیانه و شتابزده آمریکا از افغانستان بر نیات آمریکا در منطقه سایه افکنده است. حالا جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده باید حضور رو به کاهش خود را در منطقه را عقلانی نشان دهد و بر آخرین بخش از کار ناتمام بازگرداندن ایران به برجام تمرکز کند. 

بررسی اجمالی آنچه در افغانستان روی داد، معادل هایی را در رفتار ایران پیش از ادامه گفت وگوهای وین نشان می دهد. 

طالبان پیش از ماه اوت، بر پایبندی به توافقی مسالمت آمیز تأکید داشت. در حالی که جنگجویان این گروه ایالت به ایالت را تسخیر می کردند. ایران نیز به امید برداشته شدن تحریم ها و رهایی اقتصادش از وضع موجود، بر علاقمندی به بازگشت به مذاکرات و پایبندی به توافق تأکید می کند. در حالی که در گزارش هفته پیش آژانس بین المللی آمده است که بر اساس مدارک معتبر ایران از محدودیت های تعیین شده در توافق هسته ای بسیار فراتر رفته است. علاوه بر این، در نتیجه مخالفت با بازرسی بازرسان آژانس و تخریب ابزارهای نظارت بر مراکز هسته ای، آژانس اطلاعی از محل کنونی این مواد هسته ای ندارد. این تحولات تلاش ها برای متقاعد کردن ایران به مهار خواسته های خود را دشوارتر و پیچیده تر می کند. 

آمریکا و متحدان اروپایی اش در ابتدای مذاکرات وین به امکان بازگشت ایران به تعهدات خود خوش بین بودند. به نظر می رسید تهران با علم به این که آمریکا پس از خروج از افغانستان به شدت نیازمند پیروزی در سیاست خارجی است، آمریکا و قدرت های جهانی را به چالش می طلبد. در نتیجه فشار حاصل از سوء عملکرد، تعصب و جامعه به شدت قطبی شده بر سیاست خارجی آمریکا، کاخ سفید در حال بازنگری در تعهدات خود، به ویژه در خاورمیانه و شمال آفریقاست و ترجیح می دهد به جای ایفای نقش برانگیزنده، نقش تسهیل کننده ایفا کند. 

روزهای تحمل حضور آمریکا سپری شده اند. اکنون رویکردی میان مدت حاکم است که به نیاز آمریکا برای رها کردن خود پاسخ بدهد. در همین شرایط است که تهران فرصت را برای مقاومت بر سر برنامه هسته ای خود مغتنم می داند. اکنون احتمال پاسخ قاطع آمریکا در صورت شکست مذاکرات وین به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. 

برای تندروهایی که در ایران روی کار آمده اند داشتن برنامه هسته ای قادر به تولید سوخت لازم برای سلاح هسته ای، حتی به قیمت تحریم های شدیدتر بسیار خوشایند است. ایران پیش از این نیز بازیگر منطقه ای صاحب نفوذی بوده است و می تواند با کمک مسکو و پکن در سطح بین المللی باقی بماند. گزارش های اخیر آژانس محکی برای نیات دولت بایدن و متحدان اروپایی آن است. انتقاد رسمی مذاکرات وین را به خطر می اندازد و سکوت اقتدار دیدبان هسته ای سازمان ملل را زیر سؤال می برد. ایران تهدید کرده است صدور هرگونه قطعنامه ای علیه برنامه هسته ای ایران توقف مذاکرات وین را موجب می شود.

منبع: عرب نیوز/تحریریه دیپلماسی ایرانی/11