از ترور سردار سلیمانی تا توطئه علیه رهبر معظم انقلاب

نویسنده: متیو پتی

دیپلماسی ایرانی: یادداشت های طبقه بندی شده افشا شده از وزارت دفاع ایالات متحده نشان می دهد که دولت دونالد ترامپ کاملا می دانسته ترور سردار سلیمانی در ژانویه 2020 می توانست به جنگ با ایران منجر شود.

دولت جو بایدن هفته گذشته در پاسخ به دادخواست تنظیم شده توسط یک سازمان غیرنظامی آزادیبخش موسوم به «پروتکت دموکراسی»، یک نمونه به شدت اصلاح شده از توجیه قانونی ترور سردار قاسم سلیمانی را منتشر کرد. در این یادداشت منتشر شده، اینطور ادعا می شود که ژنرال سلیمانی «به طور فعالانه» مشغول تدوین برنامه هایی برای آسیب رساندن به نیروهای آمریکایی و دیپلمات های این کشور در خاورمیانه بوده است و از این رو، مجوز جنگ عراق مصوب سال 2002 یک توجیه قانونی مستدل برای حمله هوایی علیه او قلمداد می شود. دولت ترامپ پیشتر در زمان تصدی کاخ سفید، این دو استدلال را علنا مطرح کرده بود.

اما در این سند همچنین به این مساله اشاره شده که با توجه به اینکه سردار سلیمانی «یکی از اعضای نیروی نظامی ایران» بود، دولت ترامپ این خطر را در نظر گرفته بود که عملیات ترور او می تواند به درگیری گسترده تر تبدیل شود. در نهایت، گروه امنیت ملی رئیس جمهوری با توجه به اطلاعات موجود اینطور به او مشاوره دادند که عملیات هدفمند علیه سردار سلیمانی احتمالا به یک جنگ تمام عیار تبدیل نخواهد شد. 

گفتنی است که چندین مقام عالی رتبه دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری وقت را برای انجام این ترور تحت فشار قرار داده بودند. یاهو نیوز اوایل سال جاری در گزارشی نوشت، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه در زمان وقوع این ترور، در سال 2017 که تازه مدیر سیا شده بود، با دیگر مقامات دولت دیدار و درباره شیوه های موجود برای «حذف کردن قاسم سلیمانی» با آنها گفت و گو کرده بود. پومپئو حتی علی رهبر معظم ایران هم توطئه چیده و طبق گزارش ها، به مقامات گفته بود: «نگران قانونی بودن عملیات نباشید. آن، مشکلی است که وکیل ها باید رسیدگی کنند.»

فرصت مربوطه برای ایالات متحده اواخر دسامبر سال 2019، در میانه تشدید درگیری ها میان نیروهای آمریکایی و نیروهای شبه نظامی در عراق که ارتباط نزدیکی با ایران داشتند، فراهم آمد. در یک حمله به مقر نیروهای آمریکایی، یک پیمانکار آمریکایی و 25 عراقی کشته شدند.

کارول لئونیگ و فیلیپ راکر روزنامه نگار در کتابی که به زودی تحت عنوان «من به تنهایی می توانم درستش کنم» منتشر خواهند کرد نوشته اند، زمانی که گزینه ترور سردار سلیمانی مورد بحث و بررسی قرار گرفت، مارک میلی، فرمانده ستاد مشترک ارتش ایالات متحده، به ترامپ گفت: «اگر این کار را نکنید، تا پایان عمر به دلیل جنایتی که کرده اید، مقصر خواهید بود.» دلیل میلی برای چنین اظهارنظری ظاهرا مخاطره عملیات سردار سلیمانی برای جان آمریکایی ها بوده است.

آنگاه، نیروهای آمریکایی در 3 ژانویه سال 2020 سردار سلیمانی را در یک حمله هوایی در حومه فرودگاه بین المللی بغداد، جایی که فرمانده نیروی قدس ایران با چند فرمانده نیروهای شبه نظامی عراق ملاقات داشت، ترور کردند. ایران با شلیک موشک به پایگاه هوایی مقر نیروهای آمریکایی در عراق تلافی کرد که در نتیجه آن، بیش از صد آمریکایی دچار جراحت شدند.

دولت ترامپ در روزهای پس از حمله توضیحات ضد و نقیض به مردم می داد. ابتدا ادعا کرد که ژنرال سلیمانی تهدیدی «قریب الوقوع» برای سربازان و دیپلمات های آمریکایی بوده است و اندکی بعد اعتراف کرد که آنها هیچ اطلاعاتی درباره یک زمان یا مکان خاص که ژنرال سلیمانی قصد صدمه زدن به آمریکایی ها را داشته باشد، خبر نداشته اند.

به گفته چندین قانون گذار جمهوری خواه و دموکرات، توضیحات دولت ترامپ در پشت درهای بسته نیز رضایت بخش نبود. یک قانون گذار دموکرات که خواست نامش فاش نشود، به «وُکس» گفت: «پاسخ ها رضایت بخش نبودند و مقامات سعی داشتند از پاسخ دادن طفره روند.» سناتور مایک لی (جمهوری خواه از ایالت یوتا) هم به طور رسمی مقامات دولت ترامپ را به دلیل ارائه «بدترین گزارشی که تا آن زمان در مسائل نظامی دیده»، مورد انتقاد قرار داد. لی همچنین گفت وقتی از یک مقام دولت ترامپ پرسیده اند که دولت چه برنامه ای برای درخواست مجوز حقوقی استفاده از نیروی نظامی (برای جنگ احتمالی علیه ایران) داشته، آن مقام صرفا جواب داده: «مطمئنم اگر کار به آنجا می رسید، چاره ای می یافتیم.»

منبع: ریسپانسیبل استیت کرفت / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34