رویکرد وزیر أمور خارجه جدید آلمان نسبت به ایران چیست؟

دیپلماسی ایرانی: یوهان واده‌پول (Johann Wadephul)، سیاستمدار حزب دموکرات مسیحی (CDU)، به‌عنوان نامزد پست وزارت امور خارجه آلمان برای کابینه جدید این کشور معرفی شده است. در صورت تأیید پارلمان، این اولین بار در ۶۰ سال گذشته خواهد بود که وزارت أمور خارجه آلمان به دست حزب دموکرات مسیحی می‌افتد.

دویچه وله (Deutsche Welle):

دویچه وله در گزارش خود به تاریخ ۲۸ آوریل ۲۰۲۵، انتخاب واده‌پول را به‌عنوان نشانه‌ای از بازگشت حزب دموکرات مسیحی به نقش کلیدی در سیاست خارجی آلمان پس از دهه‌ها تفوق احزاب دیگر (مانند سوسیال دموکرات‌ها و سبزها) توصیف کرده است. این رسانه تأکید می‌کند که واده‌پول به دلیل تجربه طولانی در سیاست دفاعی و امنیتی، به‌ویژه به‌عنوان معاون رئیس فراکسیون CDU/CSU در بوندستاگ و عضو کمیته امور خارجی، چهره‌ای با رویکرد عمل‌گرایانه و محافظه‌کارانه است.

دویچه وله به نقل از محافل سیاسی آلمان گزارش می‌دهد که واده‌پول احتمالاً سیاست خارجی آلمان را با تأکید بر تقویت روابط با متحدان غربی، به‌ویژه ایالات متحده و ناتو، پیش خواهد برد. این رسانه همچنین اشاره می‌کند که واده‌پول در گذشته از مداخلات سیاسی خارجی در امور داخلی آلمان (مانند درخواست سفیر آمریکا در سال ۲۰۱۸ درباره انتقال پول به ایران) انتقاد کرده و بر استقلال تصمیم‌گیری آلمان تأکید داشته است.

اشپیگل (Der Spiegel):

اشپیگل در تحلیل‌های اخیر خود واده‌پول را به‌عنوان سیاستمداری معرفی کرده که به دلیل مواضع قاطع در مسائل امنیتی و دفاعی، احتمالاً رویکردی سخت‌گیرانه‌تر در قبال چالش‌های ژئوپلیتیکی اتخاذ خواهد کرد. این نشریه پیش‌بینی می‌کند که واده‌پول در مقایسه با آنالنا بائربوک (وزیر أمور خارجه پیشین از حزب سبزها)، کمتر بر مسائل حقوق بشری و تغییرات اقلیمی تمرکز خواهد کرد و بیشتر بر تقویت جایگاه آلمان در ناتو و رقابت با قدرت‌هایی مانند چین و روسیه متمرکز خواهد شد.

اشپیگل همچنین به سابقه واده‌پول در حمایت از سیاست‌های محافظه‌کارانه در قبال مهاجرت اشاره کرده است و احتمال می‌دهد که او در مذاکرات بین‌المللی، موضعی محتاطانه‌تر در برابر مسائل مهاجرتی و پناهندگی داشته باشد.

فرانکفورتر آلگماینه تسایتونگ (FAZ):

این روزنامه واده‌پول را به‌عنوان چهره‌ای با تجربه در سیاست دفاعی توصیف کرده که می‌تواند به آلمان کمک کند تا در دوره‌ای از بی‌ثباتی جهانی، نقش فعال‌تری در صحنه بین‌المللی ایفا کند. فرانکفورتر آلگاماینه تسایتونگ به اظهارات پیشین واده‌پول درباره لزوم افزایش بودجه نظامی آلمان و تقویت همکاری با ناتو اشاره کرده و معتقد است که او احتمالاً سیاست خارجی آلمان را به سمت عمل‌گرایی و تمرکز بر منافع ملی هدایت خواهد کرد.

همچنین به انتخاب واده‌پول به‌عنوان نشانه‌ای از تمایل دولت جدید تحت رهبری فردریش مرتس (CDU) برای فاصله گرفتن از سیاست‌های ایده‌آلیستی دولت‌های قبلی (به‌ویژه ائتلاف سبزها و سوسیال دموکرات‌ها) اشاره کرده است.

تاگس‌اشپیگل:

تاگس‌اشپیگل بر نقش واده‌پول به‌عنوان یک سیاستمدار عمل‌گرا که به دنبال حفظ توازن بین همکاری‌های بین‌المللی و منافع ملی آلمان است، تأکید دارد. این روزنامه پیش‌بینی می‌کند که واده‌پول در مواجهه با چالش‌هایی مانند جنگ اوکراین، تنش‌ها در خاورمیانه، و رقابت با چین، رویکردی دیپلماتیک اما قاطعانه اتخاذ خواهد کرد.

این رسانه همچنین به انتقادات واده‌پول از سیاست‌های دولت قبلی در قبال ایران اشاره کرده و معتقد است که او ممکن است موضعی سخت‌گیرانه‌تر در برابر تهران اتخاذ کند، به‌ویژه با توجه به ادعاها و اتهامات همکاری ایران با گروه‌های تبهکار در اروپا.

تجربه و پیشینه

واده‌پول، متولد ۱۹۶۳، وکیل و سیاستمدار با سابقه‌ای طولانی در بوندستاگ است. او از سال ۲۰۰۲ نماینده پارلمان بوده و در کمیته‌های دفاعی و امور خارجی نقش‌های کلیدی داشته است.

مواضع محافظه‌کارانه: رسانه‌ها او را به‌عنوان چهره‌ای محافظه‌کار توصیف می‌کنند که به تقویت روابط با متحدان غربی، افزایش بودجه نظامی و حفظ استقلال تصمیم‌گیری آلمان در برابر فشارهای خارجی متعهد است.

عمل‌گرایی: برخلاف وزرای أمور خارجه پیشین مانند بائربوک که بر ارزش‌های حقوق بشری تأکید داشتند، واده‌پول احتمالاً رویکردی عمل‌گرایانه‌تر و مبتنی بر منافع ملی اتخاذ خواهد کرد.

رویکرد آلمان نسبت به ایران در دوره یوهان واده‌پول

یورگن هاردت، سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه احزاب دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی، در مصاحبه‌ای با بی‌بی‌سی اظهار داشت که دولت آلمان باید موضع قاطع‌تری در برابر ایران اتخاذ کند. او به مجموعه‌ای از اقدامات پیشنهادی (حدود ۲۰ اقدام) اشاره کرد که شامل تحریم‌های هدفمند و فشار دیپلماتیک برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران است.
واده‌پول، به‌عنوان عضوی از این حزب، احتمالاً این رویکرد را ادامه خواهد داد. رسانه‌های آلمانی مانند دویچه وله گزارش داده‌اند که واده‌پول از منتقدان سیاست‌های مماشات با ایران بوده و به‌ویژه پس از ادعای گزارش‌هایی درباره همکاری ایران با گروه‌های تبهکار بازنگری در روابط با تهران را خواستار شده است.

تمرکز بر امنیت منطقه‌ای:

بسیاری پیش‌بینی می‌کنند که واده‌پول ضمن حفظ دیپلماسی، بر گفت‌وگو درباره نگرانی‌های منطقه‌ای، از جمله نقش ایران در خاورمیانه، تأکید خواهد کرد. رسانه‌هایی مانند تاگس‌اشپیگل معتقدند که واده‌پول به دلیل نگرانی از بی‌ثباتی در خاورمیانه (به‌ویژه پس از تنش‌های هند و پاکستان و نقش ایران در حمایت از گروه‌های نیابتی)، احتمالاً فشار دیپلماتیک بر ایران را برای کاهش مداخلات منطقه‌ای افزایش خواهد داد.

حقوق بشر و تحریم‌ها:

اگرچه واده‌پول نسبت به وزرای پیشین کمتر بر مسائل حقوق بشری تمرکز دارد، اما فشارهای پارلمانی و افکار عمومی در آلمان ممکن است او را وادار کند تا مسائل حقوق بشر در ایران موضعی انتقادی اتخاذ کند. با این حال، واده‌پول احتمالاً از اقدامات یک‌جانبه که مذاکرات هسته‌ای (مانند برجام) را به خطر اندازد، اجتناب خواهد کرد تا هماهنگی با اتحادیه اروپا حفظ شود.

روابط اقتصادی و تجاری:

دویچه وله به سابقه واده‌پول در انتقاد از مداخلات خارجی در تصمیمات اقتصادی آلمان (مانند ممانعت از انتقال ۳۰۰ میلیون یورو به ایران در سال ۲۰۱۸) اشاره کرده است. با توجه به تصمیم آلمان در دسامبر ۲۰۲۲ برای تعلیق مشوق‌های تجاری با ایران به دلیل آنچه سرکوب معترضان ادعا شد، واده‌پول احتمالاً سیاست محدود کردن روابط اقتصادی با ایران را ادامه خواهد داد، مگر اینکه پیشرفت‌هایی در مذاکرات هسته‌ای یا بهبود وضعیت حقوق بشر مشاهده شود.

هماهنگی با اتحادیه اروپا:

اشپیگل و فرانکفورتر آلگماینه تسایتونگ تأکید دارند که واده‌پول به‌عنوان یک سیاستمدار محافظه‌کار، به حفظ چندجانبه‌گرایی و همکاری با اتحادیه اروپا متعهد است. این بدان معناست که سیاست او در قبال ایران احتمالاً در چارچوب مواضع مشترک اتحادیه اروپا، به‌ویژه در مذاکرات هسته‌ای و تحریم‌ها، تنظیم خواهد شد.

اظهارات جوزپ بورل، رئیس پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا، مبنی بر لزوم حفظ مذاکرات هسته‌ای با ایران، نشان‌دهنده خط مشی کلی اروپاست که واده‌پول احتمالاً از آن پیروی خواهد کرد، اما با لحن قاطع‌تر./هوش مصنوعی و سیاست خارجی