بهانه جویی های امریکا برای تداوم حضور در بلاد رافدین

نویسنده: عبدالرحمن فتح الهی، عضو تحریریه دیپلماسی ایرانی

دیپلماسی ایرانی – این روزها که کشور عراق و به خصوص شخصیت های سیاسی، احزاب، جریانات و ائتلاف های پارلمانی این کشور درگیر رایزنی سیاسی برای تعیین تکلیف جانشین نخست وزیری در عراق هستند، این کشور از چهارشنبه هفته گذشته با چالش امنیتی ناشی از سلسله حملات برخی نیروهای نظامی با ارتش ایالات متحده مواجه شده که بی شک در کنار انبوهی از چالش های متعدد و ریز و درشت امنیتی دیگر این کشور از درگیری با تروریسم نیمه جان گرفته تا تبعات اعتراضات مردمی در این کشور از که اولین روز اکتبر سال گذشته میلادی تا به اکنون ادامه و حتی در برهه هایی هم تشدید هم شده این کشور را به پرتگاه نابودی کشانده است. 

در این راستا بی شک عراق بعد اقدام دونالد ترامپ در صدور فرمان ترور سردار سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و به تبع آن پاسخ موشکی تهران در حمله به پایگاه های نیروهای آمریکایی واقع در عین الاسد و اربیل وارد مرحله بی بازگشتی شده است.

این نقطه عطف در 74 روز دوران "پساسردار"، تنش تهران – واشنگتن را البته در زمین عراق به شکننده ترین حالت خود رسانده است. چون در این مدت از یک سو موج سیاسی و اجتماعی بخشی از جامعه عراقی و همسو با ایران به شدت خواستار اخراج نیروهای نظامی ایالات متحده از خاک این کشور است و در آن سو برخی از طیف های سیاسی و جریان اجتماعی دیگری در عراق، خصوصا کردها و اهل سنت در این کشور تمایل جدی به تداوم حضور آمریکایی ها در خاک دارند. 

این گسل در صورت تشدید می تواند شرایط را برای تحت الشعاع قرار دادن یکپارچگی عراق مهیا کند. به ویژه که تهران و نیروهای همسو از یک سو دائما بر طبل خروج آمریکایی ها، نه تنها از عراق که کل خاورمیانه می کوبند و در آن سو نیز آمریکا با حمایت کردها و اهل سنت ساز دیگری را کوک می کند و در این راستا از هر تلاشی و استفاده از هر ابزاری برای بقای خود در خاک عراق استفاده خواهد کرد.

اینها علاوه بر آن است که شلیک 18 راکت کاتیوشا در چهارشنبه گذشته به پایگاه های نیروهای نظامی آمریکا در التاجی که به حمله هوایی جمعه گذشته ارتش این کشور منجر شد، اکنون تنش تهران – واشنگتن و به صد البته به طریق اولی امنیت عراق را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. خصوصا که تنها 24 ساعت بعد از حمله هوایی ارتش ایالات متحده مجددا شاهد شلیک 10 راکت کاتیوشا به پایگاه التاجی بودیم که دو زخمی هم بر جا گذاشت. حال دوباره توپ در زمین کاخ سفید قرار دارد. لذا باید منتظر ماند و دید که آیا واشنگتن مجددا دست به تلافی نظیر بمباران هوایی جمعه گذشته خواهد زد و یا واکنش دیگری را از خود در قبال حمله دوم نشان خواهد داد؟! 

یقینا هر پاسخی به این سوال مهم می تواند سناریوهای متفاوتی را برای آینده امنیتی عراق رقم بزند. چون اگر واشنگتن واکنش جمعه گذشته را ‌تکرار کند این احتمال وجود دارد که دوباره مسئله حملات خمپاره ای به نیروها و پایگاه های آمریکایی و ناتو حتی با شدت بیشتر و به تبع آن تلفات بالاتر در دستور کار قرار گیرد که می تواند احتمال واکنش ها و حملات قهری تر آمریکا را افرایش دهد، به گونه ای که تداوم سلسله کنش و واکنش ها دوباره عراق را وارد یک جنگ تمام عیار خواهد کرد. 

اما در آن سو اگر به هر دلیلی کاخ سفید از انجام هر گونه واکنش و حمله ای به نیروهای مد نظرش دست بکشد، این برآورد و ارزیابی در جریان های مخالف حضور آمریکا در عراق شکل خواهد گرفت که اکنون به واسطه همین حملات، واشنگتن در موضع ضعف قرار گرفته و بروز چنین ارزیابی از تحولات میدانی در عراق درتقابل با ایالات متحده سبب افزایش و تشدید حملات راکتی و خمپاره ای به نیروهای‌ آمریکایی خواهد شد؛ آن زمان دیگر هر اقدام و واکنشی، ولو تصمیمی انتحاری از سوی کاخ سفید قابل تصور است. آن هم درست در زمانی که دونالد ترامپ در آستانه انتخابات ریاست جمهوری قرار دارد و برای حفظ وجهه خود به منظور پیروزی در این انتخابات حاضر به هر کاری خواهد بود؛ ترامپی که در شرایط طبیعی هم نشان داده که به شدت اهل ریسک و اقدامات و واکنش های غیر معقول و انتخاری است. 

مضافا بر آن نباید فراموش کرد که خط قرمز آمریکا، کشته و مجروح شدن نیروهایش در عراق است. از این رو در صورت تداوم حملات خمپاره ای و راکتی و افزایش تلفات نیروهای آمریکایی، واشنگتن ضمن موج سورای رسانه ای، سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی به به منظور حمله به جمهوری اسلامی ایران و نیروهای نظامی همسو با تهران در عراق از طریق برخی اتهام زنی ها، به دنبال کنار گذاشتن جنگ با تروریسم و در ادامه تلاش برای احیای هسته ای خفته داعش در عراق خواهد بود تا بهانه برای تداوم هر چه بیشتر خود در این کشور را فراهم آورد. چرا که بدون شک ایالات متحده آمریکا هیچ گاه خاک عراق را به دلایل متعدد ژئوپولتیک، ژئواستراتژیک و ژئوانرژیک ترک نخواهد کرد. کما این که در همین راستا ما شاهد رفتار پارادوکسیکالی از جانب کاخ سفید بودیم. از یک سو آمار واقعی مجروحین و کشته های احتمالی حمله موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران به عین الاسد در واکنش به ترور سردار سلیمانی با قطره چکانی عرضه شد، اما در رفتاری کاملا متناقض و ضد آن، ساعاتی پس از اصابت 18 راکت کاتیوشا به پایگاه التاجی در چهارشنبه گذشته شاهد آن بودیم که ائتلاف بین المللی ضد داعش با محوریت آمریکا با صدور بیانیه ای صراحتا از کشته شدن 3 تن از نیروهایش شامل دو نیروی آمریکایی و یک نیروی بریتانیایی و زخمی شدن نزدیک به 12 نیروی دیگر خبر داد تا بستر پذیرش برای انجام هر گونه حمله ای از سوی جامعه جهانی و افکار عمومی فراهم شود. 

لذا افزایش فشار بر کاخ سفید برای ترک عراق تنها آمریکایی ها را بر آن می دارد که دست به اقدامات انتحاری تری برای نابودی امنیت در این کشور بزنند تا ذیل آن تداوم حضور بلندمدتشان را در این کشور مشروعیت بخشند./وقایع اتفاقیه