دوران پسا سردار سلیمانی اطمینان‌بخش نیست

نویسنده: میسی رایان (Missy Ryan)

دیپلماسی ایرانی: پس از ترور ژنرال سلیمانی، رهبران ارتش آمریکا برای رویارویی با یک واقعیت جدید خطرناک در خاورمیانه به سختی در تقلا بوده‌اند. از عربستان تا سوریه و افغانستان، ارتش آمریکا آماده مقابله با یک تنش‌زایی فاجعه‌بار احتمالی است. ژنرال کنث مک‌کنزی، فرمانده ارشد ایالات متحده در منطقه، به نیروهای آمریکایی هشدار داده است که حمله موشکی ایران به عین‌الاسد آخرین حمله‌ ایران نخواهد بود. وی می گوید: "آنها تحت فشار شدیدی هستند و کسانی که تحت فشار شدید باشند می‌توانند بسیار تهاجمی و خصمانه واکنش نشان بدهند."

این که واکنش بلندمدت ایران چه خواهد بود و ترامپ چگونه به آن پاسخ خواهد داد، ناشناخته‌‌هایی است که فرماندهان ارتش آمریکا باید در ماه‌های پیش رو با آنها دست به گریبان باشند. گسترش تلاش بلندمدت ایران برای پایان دادن به حضور آمریکا در خاورمیانه یکی از دلایل رهبران ارتش آمریکا برای ایجاد تمهیدات محافظتی تازه در پایگاه‌‌های نیروهای آمریکایی است.

کنث پولاک، کارشناس موسسه آمریکن انترپرایز می‌گوید: "مرگ سلیمانی چنان شوک بزرگ و خشم‌آوری بود، چنان با رفتار‌های پیشین آمریکا متفاوت بود که ایران تصمیم گرفت آمریکا باید به طور کلی از منطقه خارج بشود و این خروج باید به‌هنگام باشد. برای ایران زندگی کردن در مجاورت دونالد ترامپ بسیار خطرناک است."

آمریکا برای بازدارندگی از تنش‌زایی ایران به گسترش حضور نظامی در سراسر منطقه پرداخته و این راهبرد بازدارندگی در شبه‌جزیره عربستان به خوبی مشهود است، جایی که یک گروه خاکی‌آبی با بیش از چهار هزار ملوان و تفنگدار دریایی، جت‌های حریر و ناوچه‌ عظیم‌الجثه ‌آب‌خاکی، از جمله تجهیزات مستقر در دریا هستند که برای واکنش در زمان تنش‌ احمالی در آماده باش به سر می‌برند.

مک‌کنزی خطاب به نیروهای ناو یو اس اس باتان گفته است: "ما شمار چشمگیری از تجهیزات و تفنگداران دریایی را به صحنه آوردیم تا این پیام را به ایران بدهیم که گرچه به دنبال جنگ با شما نیستیم... اما اگر مجبور شویم، آماده‌ پاسخگویی هستیم."

در شرق دریای عربی نیز ناو هواپیمابر هری اس. ترومن با ۷۵۰۰ سرباز حضور دارد. نیروهای آمریکایی در عربستان نیز به دنبال احیای عملیات‌شان هستند تا جت‌های اف-۱۵ بتوانند با پشتیبانی سامانه تاد و سکو‌های پرتاب پاتریوت، از حملاتی مانند حمله به تاسیسات نفتی آرامکو پیشگیری کنند. مقامات ارتش آمریکا همچنین استقرار تجهیزات نظامی بیشتر در غرب پایگاه‌های هوایی ایالات متحده در در قطر و امارات را ارزشمند می‌دانند، چرا که به باور مک‌کنزی این پایگاه‌ها به دلیل مجاورت با ایران، هم "مزیت و هم خطر" به شمار می‌روند.

اینکه آیا این نوع بازدارندگی در برابر یک کشور حامی طیفی از گروه‌های نیابتی که قابلیت انجام حملات مختلف را دارند می‌تواند کارآمد باشد یا خیر، پرسشی بی‌پاسخ است. ایلان گلدنبرگ، کارشناس مرکز امنیت نوین آمریکا می‌گوید: "درک ایرانی‌ها از قدرت‌نمایی ما لزوما آن گونه نیست که ما می‌پنداریم."

مقامات نظامی آمریکا همچنین باید با این تردید دست‌ به گریبان باشند که پنتاگون تا کی به آنها اجازه می‌دهد تجهیزات مورد نظر را در اختیار داشته باشند. به گفته مقامات آمریکایی، تصمیم‌گیری تهران برای انجام حملات بیشتر یا هدف قرار دادن یک مقام نظامی ارشد می‌تواند ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد. این مقامات، عراق را در دوران پس از سلیمانی خطرناک‌ترین نقطه برای سربان آمریکایی می‌بینند و امیدوارند بتوانند موافقت عراق را با استقرار سکو‌های پرتاب پاتریوت در این کشور به دست آورند. اما این سامانه‌ها برد محدودی دارند و نمی‌توانند پوشش محافظتی کاملی ایجاد کنند.

مقامات آمریکایی همچنین از حضور نیرو‌های مرتبط با ایران در سوریه نگران هستند. مک‌کنزی اعلام کرده که در کوتاه مدت بزرگترین نگرانی آنها از حمله مستقیم ایران نیست، بلکه "گروه‌های نیابتی ایران در مناطقی مانند عراق و سوریه است که می‌توانند علیه ما اقدام کنند." 

مقامات آمریکایی همچنین از افزایش آسیب‌پذیری در افغانستان می‌گویند، جایی که صد‌ها آمریکایی در اطراف کابل و در پایگاه‌های کوچکتر سراسر این کشور – بدون تجهیزات دفاع موشکی قابل توجه – مستقر هستند.

چه‌بسا بزرگترین چالش برای مقامات نظامی آمریکا تضمین این مسئله باشد که هر گونه حمله موشکی ایران به یک رویارویی منطقه‌ای تمام عیار نیانجامد. این امر مستلزم تحلیل‌های جدی درباره چگونگی واکنش ایران به حملات متقابل آمریکاست. مک‌‌کنزی می‌گوید نمی‌داند که تنش‌زایی ایران چگونه شروع خواهد شد اما از چگونگی پایان آن مطمئن است: "تنش‌زایی با شکست ایران پایان خواهد یافت، اما این نه برای ایران و نه برای منطقه خوب نخواهد بود."

منبع: واشنگتن پست / تحریریه دیپلماسی ایرانی