تندروهای ایران و آمریکا هنوز هم جنگ می خواهند

نویسنده: متیو هو

دیپلماسی ایرانی: یک ضرب المثل افغانی که از آن به عنوان راهبرد طالبان در جنگ با آمریکا یاد می شود، می گوید: آنها ساعت دارند، اما ما زمان داریم. در طی قرن ها، این ضرب المثل در انقلاب ایالات متحده، در جنگ ویتنام، برای رهایی از استعمار فرانسه، جنگ ژاپن و آمریکا، و دهه ها مبارزه با آپارتاید در آفریقای جنوبی صادق بوده و حالا در مورد ایران بسیار کاربردی به نظر می رسد.

پس از ترور سردار قاسم سلیمانی، بسیاری از شروع یک جنگ تمام عیار بین ایران و ایالات متحده امریکا نگران بودند. آغاز چنین جنگی درست مانند بسیاری از جنگ های گذشته هیچ ارمغانی به غیر از تباهی و ویرانی برای مردم ایران نداشت. امروز باید واقعا خوشحال بود که بسیاری از ما در پیش بینی ها و ارزیابی های خود دچار اشتباه شدیم و آن بدترین اتفاق ممکن، رخ نداد. با این حال قبل از اینکه در مورد پایان جنگ مطمئن شویم، بهتر است به آن ضرب المثل پشتو برگردیم.

ایرانی ها چهل روز برای سردار سلیمانی سوگوار بودند. این مدت آنها را در برنامه ریزی برای هر گونه عملیات نظامی و سیاسی محدود می کرد. شاید آنها همین حالا در حال برنامه ریزی باشند و در هفته ها، ماه ها، و یا سال های آتی آن طرح و نقشه ها محقق شوند. برخی از حملات مثل حمله به تاسیسات نفتی آرامکو هنوز هم قابل تصور است. بهترین تلافی ایرانی ها می تواند استفاده از ابزاهای سیاسی و دیپلماتیک برای خروج ایالات متحده از عراق، افغانستان، و سوریه باشد.

من با آنهایی که می گویند ایرانی ها نمی خواستند آسیبی بزنند و یا عمدا به هدف نزدند، موافق نیستم. ایران 16 موشک به پایگاه عین الاسد شلیک کرد. یازده موشک به اهداف مد نظر اصابت نکرد، اما پنج موشک به خطوط پرواز و منطقه عملیات هوایی اصابت کرد. ایرانی ها مصمم به ارائه پاسخی کوبنده بودند، اما چندین دهه تحریم، مانع از رسیدن به این هدف شد.

خوشبختانه هشدارهای ایران به عراق و عراق به ایالات متحده، پایگاه را از نیرو خالی کرد. در غیر این صورت عدم پاسخ دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده از نظر سیاسی دشوار می نمود و خدا می داند که پایان کار چه می شد.

رهبران سیاسی و نظامی ایران نه تنها در مورد توانایی های نظامی خود محتاطانه عمل کردند، بلکه موقعیت پیچیده ای که در آن قرار گرفته بودند را نیز به خوبی درک کردند. نیروی هوایی و دریایی ایالات متحده می توانست در عرض دو تا سه هفته بسیاری از زیرساخت های حیاتی و فیزیکی ایران را نابود کند. خطر نیروی هوایی و دریایی ایالات متحده نباید اغراق شود بلکه باید به خاطر ویرانی های عظیمی که بر جای می گذارد، مورد احترام قرار گیرد.

پر شدن صندلی های مجلس ایران با محافظه کاران تندرو خبر خوبی برای دیپلماسی نیست. رقیب بنیامین نتانیاهو، بنی گانتز، در اسرائیل هم مخالف ایران است، اما آیا بدتر از نتانیاهوست؟ برخی رهبران سیاسی ایران معتقدند که تغییر قدرت در ریاست جمهوری ایالات متحده و اسرائیل سودمند خواهد بود، به ویژه با توجه به فشارهای اقتصادی و حالا هم شیوع ویروس کرونا. هر حرکت موقتی که بهانه ای برای حمله به ترامپ و ایالات متحده باشد در موقعیت فعلی احمقانه و مخرب است.

کاری که ما باید انجام دهیم – هم ایرانی ها و هم امریکایی ها – این است که خطرات موجود در درون دولت های خودمان را بشناسیم و به تندروها اجازه ندهیم از یکدیگر تغذیه، بحران را تشدید و فضا را برای جنگ بین دو کشور آماده کنند.

منبع: کانتر پانچ / تحریریه دیپلماسی ایرانی