درخت دیپلماسی ایران در شورای امنیت به بار نشست

دیپلماسی ایرانی: هفته گذشته در شرایطی که با سفر وزیر امور خارجه آلمان و نخست و وزیر ژاپن، ایران تحریم زده و تحت فشار آمریکا می رفت تا به مرکز دیپلماسی منطقه ای تبدیل شود و گشایشی در گره کور برجام در حال احتضار ایجاد کند، حوادثی مشکوک در دریای عمان رخ داد که بار دیگر فضای روابط خارجی ایران را متشنج کرد و بهانه ای به دست آمریکا و « تیم ب» داد تا همچون گذشته با بهانه های واهی و مدارک اثبات نشده بخواهند تقصیر این حمله جدید به نفتکشها را به گردن ایران بیندازند و پرونده آن را  به شورای امنیت ببرند.

هر چند آمریکا با حمایتهای عربستان و امارات اقدام به این کار کرد و جلسه ای فوری و البته پشت درهای بسته در شورای امنیت تشکیل داد، اما خوشبختانه تلاشهای دیپلماتیک ماه های اخیر ایران سبب شد تا به جز انگلیس، بقیه اعضای این شورا بر خلاف گذشته دشمنی، اتهام زنی و سخت گیری به ایران را نخستین راه حل موجود تشخیص ندهند و خواهان بررسی های بیشتر برای روشن شدن ابعاد موضوع شوند. در این جلسه شورای امنیت، بر خلاف روال سالهای قبل از توافق هسته ای، ایران حامیانی داشت و جلسه مطابق میل آمریکا و انگلیس به سمت محکومیت ایران پیش نرفت. روسیه که از همان ساعات نخست حادثه حمله به نفتکشها تأکید کرده بود نباید بیدرنگ انگشت اتهام را به سوی ایران نشانه رفت، بعد از جلسه نیز بر همین موضع پافشاری کرد، آلمان نیز بعد از جلسه شورای امنیت و مشاهده ویدئوی آمریکا که ادعا می کرد «سپاه پاسداران ایران به طور مستقیم مسئول این حادثه است»، به صراحت اعلام کرد شواهد ارائه شده از سوی آمریکا کافی نیست.ایران این بار حتی در بین کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز حامیانی داشت؛ نماینده دائم کویت در سازمان ملل متحد گفت: «به دشواری می توان با اطمینان گفت قایقی که در فیلم منتشر شده توسط آمریکایی‌ها نشان داده می‌شود متعلق به سپاه پاسداران ایران است».

نفس چنین اعلام مواضعی از سوی قدرتهای جهانی و کشورهای منطقه و در نهایت بی نتیجه ماندن جلسه شورای امنیت نشان می دهد که باقی ماندن ایران در برجام، دیپلماسی صبر و انتظار و ادامه تعامل و رایزنی با قدرتهای جهانی، سیاست درستی از سوی کشورمان بوده و طرفهای باقی مانده در برجام هر چند تا کنون انتظارات ایران در قالب برجام را برآورده نکرده اند، اما حداقل در مواقع بحرانی از  محکوم شدن ایران در مجامع بین المللی جلوگیری کرده و مانع صدور قطع نامه های جدید ظالمانه علیه کشورمان می شوند. 

البته از دیدگاه آمریکا این پایان ماجرا نیست، مقامات تندروی دولت آمریکا بعد از جلسه شورای امنیت اعلام کرده اند که تلاش می کنند با مدارکی که در دست دارند، به ائتلاف سازی جدید علیه ایران بپردازند و کشورهای مخالف و مردد را نیز به سخت گیری بیشتر و لزوم اقدام مشترک علیه کشورمان متقاعد کنند. چنین مسأله ای نشان می دهد عرصه مناسبات و روابط خارجی ایران در ماه های آینده همچنان پر تلاطم خواهد بود و نیاز به تدبیر و برنامه ریزی برای جلوگیری از بالا گرفتن بیشتر تنشها و وقوع جنگ احتمالی دارد. 

در این راستا به نظر می رسد رییس جمهور کشورمان با سفر به قرقیزستان و تاجیکستان، شرکت در نشستهای «شانگهای» و «کنفرانس تعامل و اعتمادسازی در آسیا (سیکا)» و دیدار با مقامات این دو کشور و نیز رؤسای جمهوری چین و روسیه، دیپلماسی منطقه ای و تلاش برای یارگیری و ائتلاف سازی متقابل را کلید زده است. سازمان همکاری شانگهای، سازمانی میان‌دولتی است که برای همکاری‌های چندجانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی تشکیل شده و جمهوری اسلامی ایران در آن عضو ناظر است. رییس جمهور کشورمان از یک سو با تعامل با دو عضو اثر گذار این سازمان و البته دارای حق وتو در شورای امنیت؛ یعنی چین و روسیه خواستار تداوم حمایت سیاسی و اقتصادی آنها از ایران در شرایط کنونی شد. از سوی دیگر وی تلاش می کند با حل اختلافات سیاسی دیرینه با کشورهای همسایه همچون تاجکیستان، دوستی و حمایت این کشورها را نیز جلب کرده و از ثبات و امنیت مرزها و حتی حمایتهای آنها از کشورمان در دوران تحریم های ظالمانه مطمئن می شود. چنین رویکردی نشان می دهد هر چند با تلاش بی وقفه «تیم ب»  بادهای ناملایم علیه ایران با شدت در حال وزش است، اما جمهوری اسلامی ایران همچنان به اثر بخشی تعاملات چند جانبه منطقه ای و بین المللی باور دارد و می کوشد در این وضعیت پر آشوب و طوفانی سکان دیپلماسی را رها نکند و از این مسیر کشور را به ساحل امن و منطقه خارج از بحران برساند.