جدی نگرفتن خیلی از اتفاقات

اشتباه ما این بود که پشت برجام را خالی کردیم

۰۹ اردیبهشت ۱۳۹۸ | ۱۵:۰۰ کد : ۱۹۸۳۱۲۱ اخبار اصلی پرونده هسته ای
اسفندیار خدایی می نویسد: اشتباه ما این بود که پشت برجام را خالی کردیم و از فرصت پیش آمده و چندین برابر شدن فروش نفت پس ازتوافق، خود را برای روز خروج آمریکا از برجام یا برهم زدن این قرارداد آماده نکردیم و در تهیه ابزار کافی برای حمایت از منافعمان در برجام غفلت ورزیدیم.
اشتباه ما این بود که پشت برجام را خالی کردیم

نویسنده: اسفندیار خدایی

دیپلماسی ایرانی: ما گمان می‌کردیم که امضای دولتهای مختلف به خصوص آمریکا پشتوانه محکمی برای برجام است. در حالی که در روابط بین‌الملل قدرت تضمین کننده اجرای قراردادها و پیمان هاست نه تعهدات قانونی یا الزامات اخلاقی. مطابق مبانی واقع‌گرایی، تمام دولتها به دنبال منافع خود هستند و پیمانها و توافقات فقط تا وقتی دوام می آورند که قدرت کافی پشت سر آنها باشد. 

اشتباه ما این بود که پشت برجام را خالی کردیم و از فرصت پیش آمده و چندین برابر شدن فروش نفت پس ازتوافق، خود را برای روز خروج آمریکا از برجام یا برهم زدن این قرارداد آماده نکردیم و در تهیه ابزار کافی برای حمایت از منافعمان در برجام غفلت ورزیدیم. دو جناح سیاسی چنان مشغول دعوای خوب یا بد بودن برجام و جزئیات توافق شدیم که گمان نمی کردیم آمریکا به آسانی از برجام خارج شود و هیچ برنامه ای برای دفاع از حقوقمان در این توافق در صورت استنکاف طرف مقابل نداشتیم. اصولگرایان می گفتند آمریکا در این توافق چنان پیروز شده است که هرگز از آن خارج نمی شود و دولتمردان می گفتند آمریکا قانوناً نمی تواند از این توافق بین‌المللی چندجانبه خارج شود.

تصور کنید که ایران پس از توافق برجام با بهره‌گیری از فرصت پیش آمده، ظرف این چند سال، حدود یک پنجم از عایدات برجام را ذخیره می‌کرد. پس از توافق، فروش نفت ایران چندین برابر شد و درآمد هنگفتی نصیب کشور شد ولی قدر آن را ندانستیم. آیا اگر با برنامه ریزی عاقلانه حدود یکصد میلیارد دلار را پشتوانه جنگ اقتصادی می کردیم، آیا امروز ترامپ می توانست به آسانی از برجام خارج شود و ایران را تحت فشار قرار دهد؟ آیا در آن صورت، هیچ چشم اندازی برای توفیق تحریمهای آمریکا متصور بود؟ خیر، زیرا با وجود چنان پشتوانه مالی ما می‌توانستیم چندین سال از فروش نفت صرف نظر کنیم. بلکه می‌توانستیم با فراغ بال از طریق کم و زیاد کردن فروش نفت خود در بازار به آمریکا و سایر مصرف کنندگان نفت فشار وارد کنیم و از موضع قدرت، رفتار آنها را در قبال برجام کنترل کنیم نه آنکه این توافق را تبدیل به یک کاغذپاره بدون پشتوانه و در حد ابزاری برای اثبات حقانیت اخلاقی ایران تنزل دهیم و در قبال آن به محدودیتهای فراوان هسته‌ای گردن بگذاریم.

آمریکا از آغاز تاسیس تاکنون هرگز به پیمانها و قراردادهای خود پایبند نبوده است مگر آنکه طرف مقابل توانسته باشد این دولت را وادار به اجرای مفاد قراردادها کند (مطابق منطق واقع‌گرایی). پیمانهای آمریکا با قبیله‌های سرخ پوست هرگز عملی نشدند چون سرخ پوستان گمان می کردند می‌شود روی فاکتورهایی مثل اخلاق و مردانگی حساب کرد، برای همین برنامه‌ یا قدرت کافی برای حفاظت از توافق در صورت خروج آمریکا نداشتند. اما در قراردادهایی که طرف مقابل با ابزار قدرت کافی مقابل آمریکا ایستاد، این کشور توافق را مو به مو اجرا کرده است. مثلاً پس از ناکامی آمریکا در جنگ سال 1812 با انگلستان بر سر سرزمین کانادا، توافقی بین لندن و واشنگتن منعقد شد و آمریکا حاکمیت انگلستان بر کانادا را پذیرفت و مرز کاندا و ایالات متحده مشخص شد. آمریکا این توافق را مو به مو اجرا کرد، نه به خاطر رضای خدا و یا پاسداشت اخلاق و الزامات قانونی این توافق، بلکه چون با قدرت عظیم نیروی دریایی و اقتصاد قدرتمند انگلستان مواجه بود. مثال دیگر: اخیراً دولت ترامپ تعرفه های سنگینی بر کالاهای چینی گذاشت، اما وقتی که در جنگ اقتصادی با پاسخ متقابل چین مواجه شد و تعرفه های چین روی کالاهای آمریکایی می رفت که زیان هنگفت به تولیدکنندگان آمریکا وارد کند، ترامپ عقب نشینی کرد؛ البته دعوای با چین همچنان ادامه دارد و هنوز برای قضاوت زود است.

اشتباه ما پس از توافق برجام این بود که بازی را تمام شده پنداشتیم. درحالی که بازی اصلی با برجام شروع شد. وقتی که جمهوری‌خواهان کنگره یک صدا مقابل توافق ماندند و رای مخالف دادند، ما متوجه خطر نشدیم و گفتیم امضای کری و اوباما ضمانت است. وقتی که کاندیداهای جمهوری خواه انتخابات ریاست جمهوری از خروج آمریکا از برجام دم می‌زدند، ما جدی نگرفتیم. وقتی که ترامپ رای آورد و اولویت خود را خروج از برجام یا تغییرات اساسی در توافق اعلام کرد، باز هم ما جدی نگرفتیم. حال که ترامپ برجام را پاره کرده‌ و حلقه تحریمهای اقتصادی را تنگ کرده‌ متوجه شده‌ایم که مشکل ما مقداری پول برای اداره کشور است، و اگر داشتیم آمریکا مجبور بود به توافق بازگردد چه ترامپ در آمریکا حکمرانی کند و چه دولتی دموکرات بر سرکار بیاید./مطالعات آمریکا 

کلید واژه ها: برجام دونالد ترامپ خروج امریکا از برجام


( ۳۷ )

نظر شما :

فدوی ۰۹ اردیبهشت ۱۳۹۸ | ۱۸:۰۳
اشتباه ما این بود اشتباه ما آن بود ... به راستی چرا بعد از چهل سال از انقلاب ( چهل سااااال ) یه عده استراتژیست بدرد بخور نداریم . راستی چرا اینقدر دچار زوال تفکر شده ایم .
مجید ۰۹ اردیبهشت ۱۳۹۸ | ۱۸:۳۸
اولا برجام زمانی زیر سوال رفت که یک عده ای در داخل قدر ندانستند و شروع به دردسر سازی کردند به عنوان مثال جریان موشک هوا کردن یا حرف هایی که بعضی از اقایان نظامی غیر نظامی بدون فکر میزدند یا سیاست های منطقه ای و غیره ... دوما ما چه ابزاری داریم که بتوانیم به امریکا فشار وارد کنیم؟ اقتصاد قوی داریم؟ صنعت و تکنولوژی به روز داریم؟ ایا از نظر نظامی برابری میکنیم؟ آیا روابط بین الملی قوی داریم؟ چرا اینقدر در تحلیل ها و شناخت قدرت و دنیای امروز ضعیف هستید و در توهمی عمیق تشریف دارید!
سيروس ۰۹ اردیبهشت ۱۳۹۸ | ۱۹:۲۹
من در امریکا زندگی میکنم. مشکل این هست که مسایل مربوط به ایران موضوع دعوای داخلی بین حزبی امریکا شده و منافع ملی امریکا هم لحاظ نمیشه. این بخاطر نفوذ و لابی اعراب و اسراییل هست. و متاسفانه در ایران درک درستی از دینامیک داخلی امریکا وجود ندارد. نداشتن سفیر و رابطه با امریکا باعث میشه زمین کاملا در دست اون طرف باشه.
الاحقر ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۸ | ۰۰:۴۸
به نام خدا موضوع: درخواست خروج از برجام سلام علیکم تنها راه موفقیت ما، مقاومت در برابر دشمنان زورگو، تکیه بر توانمندی و ظرفیت های داخلی و ارتباط با کشورهای غیر مستکبر است. آمریکا و این سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان حتی اگر در مقابل چشم ما، جنگ زرگری هم راه بیاندازند باز دو روی یک سکه اند. مگر یادمان رفته که امام راحل (ره) فرمود: «آمریکا از انگلیس بدتر، انگلیس از آمریکا بدتر.» امام خامنه ای قبل از روی کار آمدن دولت ترامپ فرمودند: «برجام را ابتدائاً نقض نخواهیم کرد این را همه بدانند ... آن ها اگر پاره کردند ما آتش می زنیم.» ایشان سال گذشته، پس از خروج آمریکا از برجام در جلسه خصوصی با هیأت دولت فرمودند: «در روزنامه خواندم که ترامپ گفته که من می خواستم به ترزا مِی سفارش کنم راجع به سخت‌گیری نسبت به ایران، [امّا] او به من سفارش کرد درباره‌ی سخت‌گیری راجع به ایران! اینها این [جور] هستند دیگر. آن‌وقت تلفن می زند به آقای دکتر روحانی و اظهار ارادت و اخلاص هم به ایشان می کند. اینها را بایستی این‌جوری و با این چشم نگاه کرد؛ بدند اینها، اینها خیلی بدند. بنده یک سینه حرف دارم در زمینه‌ی اروپایی‌ها - نه به‌خاطر سیاستهای امروزشان ‌- به‌خاطر ذات خبیثی که حکومتهای اروپایی در طول این چند قرن از خودشان نشان داده‌اند؛ خیلی حرف گفتنی اینجا زیاد است، نمیخواهیم حالا وارد آن مسائل بشویم.» سپس در یک جلسه عمومی فرمودند: «حالا گفته می‌شود که برجام را می‌خواهیم با این سه کشور اروپایی ادامه بدهیم؛ من به این سه کشور هم اعتماد ندارم. من می‌گویم به اینها هم اعتماد نکنید؛ [اگر] می‌خواهید قرارداد بگذارید، ... تضمین به دست بیاورید، تضمین واقعی، تضمین عملی، والا فردا اینها هم همان کاری را خواهند کرد که آمریکا کرد، [امّا] به یک شیوه‌ی دیگر.» علیرغم تمام این نصایح متأسّفانه دولت پس از گذشت نزدیک به یازده ماه از خروج آمریکا از برجام منتظر وعده سر خرمن اروپایی ها ماند! آن هم وعده ای که از SPV به اینستکس تنزّل یافت. این در حالی بود که اروپایی ها خود اعتراف کردند، هیچگاه تحریم های آمریکا را دور نمی زنند، بلکه فقط در چارچوب آنچه ارباب آمریکایی به آن ها اجازه داده است، فقط به ایران کمک های انسان دوستانه می کنند، یعنی غذا و دارو را در برابر فروش نفت می دهند و همزمان بارها ما را تحت فشار می گذاشتند که در برابر همین وعده های ننگ آور توخالی بدون تضمین، به برجام های 2، 3، 4 و 5 ( خود تحریمی مالی FATF، موشکی، منطقه ای و حقوق بشر) بپیوندیم. بالاخره رهبر معظم انقلاب در ابتدای امسال در حرم رضوی فرمودند: « در مورد ایران، از اواسط قاجار، اروپایی‌ها به ما ضربه زدند. در جنگهای ایران و روس، انگلیس‌ها به ایران خیانت کردند؛ به عنوان واسطه وارد میدان شدند، امّا از پشت خنجر زدند. در قضیّه‌ی امتیاز تنباکو، در قضیّه‌ی امیرکبیر و رفتاری که با امیرکبیر کردند؛ فشارهای انگلیس‌ها و سفارتخانه‌های اروپایی در تهران بود که پادشاه ابله قاجار را وادار کرد خون امیرکبیر را بریزد و او را که می توانست ایران را متحوّل کند، کنار بگذارد. [همچنین] رفتار اروپایی‌ها در روی کار آوردن حکومت دیکتاتوری رضاخان، رفتار اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در ساقط کردن دولت مصدّق، رفتار آنها در قضایای گوناگون اقتصادی و سیاسی و امنیّتی ما و رفتار آنها در قضیّه‌ی جنگ تحمیلی و بعد هم رفتار آنها در قضیّه‌ی تحریم؛ اینها را ما نباید از یاد ببریم. غربی‌ها با ما همیشه همین جور رفتار کرده‌اند؛ نمیتوانیم به آنها هیچ امیدی داشته باشیم. در همین قضیّه‌ی اخیر، در قضیّه‌ی برجام، وظیفه‌ی اروپایی‌ها چه بود؟ خب یک قرارداد هفت‌جانبه‌ای بسته شده بود -شش کشور و ایران این طرف؛ هفت کشور- یک طرف که آمریکا است خارج شد؛ وظیفه‌ی طرفهای دیگر چه بود؟ وظیفه‌ی اروپایی‌ها این بود که می‌ایستادند در مقابل آمریکا، میگفتند ما به تعهّد خودمان پایبندیم؛ تعهّد آنها این بود که تحریمها به طور کلّی برداشته بشود؛ باید محکم می‌ایستادند، [امّا] با بهانه‌های مختلف نَایستادند. علاوه بر اینکه در مقابل آمریکا نَایستادند، خودشان هم در عین اینکه مدام به ما تأکید کردند و می کنند که «نبادا از برجام خارج بشوید»، عملاً از برجام خارج شده‌اند؛ یعنی حتّی تحریمهای جدیدی را علیه ایران به وجود آورده‌اند. این رفتار اروپایی‌ها است؛ از اینها می شود توقّع داشت؟ این کانال مالی‌ای هم که اخیراً مدام گفته میشود یک کانال مالی درست کرده‌اند، این به شوخی شبیه‌تر است؛ البتّه شوخی تلخی است. این هیچ معنی‌ای ندارد؛ آن چیزی که وظیفه‌ی آنها است با آنچه آنها دارند مطرح میکنند زمین تا آسمان فرق میکند. در آخرین مسئله‌ی بین‌المللی ما، باز اروپایی‌ها مثل گذشته از پشت خنجر زدند، به ما خیانت کردند. از اینها توقّع نمی شود داشت؛ هیچ توقّعی نمی شود داشت.» در واقع این به اصطلاح کانال اینستکس، دامی برای بلوکه کردن درآمدهای ارزی کشور، جهت افزایش فشار بیشتر بر ماست. لذا لازم است علاوه بر رد اینستکس، صادرات و واردات خود را با هر پول دیگری غیر از دلار آمریکا و در قالب پیمان های دو جانبه با کشورهای غیر مستکبر غربی انجام داده؛ و در یک اقدام انقلابی از برجام خارج شویم؛ ضمن آن که از تصویب لوایح استعماری پالرمو و CFT ممانعت به عمل آورده و اجرای الزامات FATF را خاتمه دهیم.
سیدکاظم موسوی ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۸ | ۰۸:۵۳
سیاستمداران و استراتژیست هایی که پیش بینی ها و طراحی های شان همیشه غلط از آب در می آید نباید به کار گرفته شوند. متاسفانه هر بار نیز همانها مشغول هستند و گردش نخبگان عملاً به فراموشی سپرده شده است.
مجید ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ | ۰۰:۵۸
اشتباه ما این بود که چهار تا ساده لوح رفتند برای مذاکره و گند زدند به توافق نامه
ف ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۸ | ۰۷:۳۲
مغرور شدیم فکر کنم سیلی خوردیم