ترکیه به دنبال امتیاز طلایی از ناتو
نگرش سیاسی و دفاعی دولت اردوغان برای تعیین راهبرد جدید تعامل با ناتو، با چالش‌های متعددی روبرو شده و آنکارا نمی‌تواند به سهولت تصمیم بگیرد.
به گزارش روزپلاس، تازه‌ترین نشست وزرای دفاع کشورهای عضو پیمان نظامی ناتو، در شرایطی برگزار شد که وزیر دفاع ترکیه برای حضور در این نشست، چالش‌های بزرگی در پیش رو داشت.
ژنرال یاشار گولر وزیر دفاع کابینه اردوغان، در شرایطی در نشست وزرا در بروکسل حضور یافت که تصمیم‌گیری دولت اردوغان برای تعیین راهبرد جدید تعامل با ناتو، از هر زمانی دشوارتر شده است. چرا که ترکیه از سویی به خاطر پرونده روسیه – اوکراین، با یک وضعیت پرچالش روبروست، از دیگر سو ناچار است تا حدودی طرفدار مواضع و رویکردهای دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا باشد و در عین حال، می‌خواهد از یک فرصت طلایی به نام دوران اوج اختلافات آمریکا – ناتو، به نفع خودش استفاده کند.
لذا انتخاب یک مسیر باریک و بدون ریسک و مخاطره در این شرایط پر از ابهام و چالش، کار دشواری است.
همه اینها در حالی روی داده که برخی از تحلیلگران سیاسی و امنیتی ترکیه، معتقدند که همراهی با ناتو، حاصل و دستاوردی جز چالش‌های بزرگ امنیتی نداشته و جدایی ترکیه از این پیمان نظامی غربی، به نفع دولت و مردم خواهد بود.
اختلافات جدی بین کشورهای اروپایی عضو ناتو و آمریکا، موضوعی است که ترکیه را نیز دچار ابهام در تصمیم‌گیری می‌کند.
فکرت آک فرات از تحلیلگران ترکیه در این خصوص می‌گوید: «نشست آتی سران ناتو در لاهه، با چالش‌های بزرگی همراه خواهد بود. چرا که ناتو بدون آمریکا معنایی ندارد و آمریکا نیز بدون همراهی رفقای اروپایی، عملاً نمی‌تواند از ابزار دفاعی ناتو استفاده کند. با این حال، طرفین از اختلافات خود کوتاه نمی‌آیند. در این میان، ترکیه نیز تلاش کرد تا قبل از نشست سران ناتو، مذاکره بین روسیه و اوکراین را به نقطه معینی برساند. اما شواهد نشان می‌دهد که اروپا به این روند امیدی ندارد و به احتمال قوی، زلنسکی هم به عنوان مهمان نمادین نشست مزبور، دعوت نخواهد شد».
آک فرات در ادامه نوشته است: «به عنوان بخشی از استراتژی جدید واشنگتن، دولت ترامپ در تلاش است تا تعداد تقریباً 84 هزار نیروی نظامی آمریکایی در اروپا را کاهش داده و ترتیب استقرار آنها را تغییر دهد. همانطور که مقامات دولت ترامپ قبلاً اعلام کرده بودند، انتظار می‌رود تا پایان سال جاری تعداد نیروهای آمریکایی در اروپا به میزان قابل توجهی کاهش یابد. نکته عجیب اینجاست که همزمان با این اقدام، دولت ترامپ تعرفه 50 درصدی بر تجارت با اروپا اعلام کرد. بله، ناتو یک سازمان نظامی است. اما در عین حال سازمانی است که ستون فقرات اقتصادی و سیاسی اتحاد آتلانتیک را تشکیل می‌دهد».
وزیر دفاع ترکیه به دنبال امتیاز طلایی
ژنرال یاشار گولر وزیر دفاع ترکیه در نشست بروکسل، به دنبال آن بود که موقعیت ترکیه و اردوغان را به عنوان اصلی‌ترین میانجی‌ها و عناصر صلح ساز معرفی کند.
او درباره نقش ترکیه در ناتو نیز گفت: «مسئولیتی که ترکیه در مدت بیش از 70 سال در اجرای تعهدات ناتو انجام داده، حمایت از دفاع جمعی اروپا را نشان می‌دهد. چرا که ترکیه به عنوان دومین ارتش بزرگ ناتو، همیشه در بین 5 کشور برتری بوده که در عملیات و مأموریت‌های ناتو مشارکت می کند. افزایش هزینه‌های دفاعی باید همراه با رفع محدودیت‌های صادراتی و سایر موانعی که مانع همکاری دفاعی و سرمایه‌گذاری بین متحدان می‌شود، در نظر گرفته شود. ما به عنوان یک متحد قابل اعتماد و قوی، از این پس به انجام مسئولیت‌های خود در ناتو ادامه خواهیم داد. ناتو باید در بحبوحه تنش‌های فزاینده جهانی، قوی و منسجم باقی بماند. کشورهای عضو باید در مبارزه طولانی مدت و مؤثر ترکیه علیه تروریسم با ما اعلام همبستگی کنند».
ژنرال گولر با لحنی گلایه‌آمیز، تحریم‌های نظامی غرب علیه ترکیه را قابل تاسف دانست و افزود: «محیط امنیتی فعلی نشان می‌دهد که صلح تنها با توسعه قابلیت‌های بازدارنده قابل حفظ است. لذا رفع آخرین محدودیت‌های صادراتی باقی‌مانده و سایر موانعی که همکاری دفاعی و سرمایه‌گذاری بین متحدان را مختل می‌کند، برای دستیابی به این اهداف از اهمیت حیاتی برخوردار است».
وزیر دفاع ترکیه درباره وضعیت فعلی روند خلع سلاح پ.ک.ک نیز گفت: «اعلام انحلال و زمین گذاشتن سلاح توسط سازمان تروریستی پ.ک.ک به عنوان بزرگترین تهدید برای صلح و ثبات ترکیه، یک تحول مهم است و ما اجازه خرابکاری، وقت کشی و طولانی شدن این روند را نخواهیم داد.»
چرا ترکیه در ناتو می‌ماند؟
ایده ضرورت خروج ترکیه از ناتو، بارها توسط بسیاری از تحلیلگران ترکیه بیان شده است.
در این میان، دو طیف از تحلیلگران یعنی محافظه کاران و چپگرایان، تمایل بیشتری برای پافشاری بر ضرورت خروج از ناتو دارند. اما مرور اجمالی اظهارات مقامات آنکارا به ویژه اردوغان رییس جمهور و هاکان فیدان وزیر امور خارجه، نشان دهنده این است که ترکیه همچنان تمایل دارد به عنوان یکی از اعضای اصلی ناتو، ایفای نقش کند. شواهد نشان می‌دهد که عضویت پایدار ترکیه در ناتو، بازتابی از تعامل پیچیده‌ای از ملاحظات استراتژیک، سیاسی و اقتصادی است.
از دید سران ناتو، موقعیت ژئوپلیتیکی ترکیه در تقاطع اروپا، آسیا و خاورمیانه، این کشور را به یک بازیگر محوری در امنیت منطقه‌ای تبدیل کرده و مجاورت با مناطق درگیری مانند سوریه و عراق، دامنه عملیاتی ناتو را افزایش می‌دهد. ترکیه همچنین با میزبانی از تأسیسات استراتژیک ناتو، مانند پایگاه هوایی اینجرلیک و ایستگاه رادار کورجیک، زیرساخت‌های اطلاعاتی و فنی را برای عملیات متحدین غربی خود فراهم می‌کند و از امکان دسترسی به فناوری پیشرفته نظامی و تمرین‌های آموزشی مشترک و قابلیت‌های دفاعی برخوردار می‌شود.
در همین حال، عضویت در ناتو، به ترکیه حق اظهار نظر در تصمیمات امنیتی فرا آتلانتیک را می‌دهد و این کشور را قادر می‌سازد تا روابط خود را با متحدان غربی و قدرت‌های همسایه مانند روسیه هدایت کند و تعادل استراتژیک را حفظ کند. اما از دیگر سو، مجموعه ای از چالش و دردسر نیز به همراه دارد. به عنوان مثال، همسویی با سیاست‌های ناتو استقلال استراتژیک ترکیه در امور خارجی را محدود کرده و اختلاف نظر بر سر مسائلی مانند خرید سامانه‌های موشکی S-400 روسیه، باعث شده روابط آنکارا با اعضای ناتو، تیره شود.
از دید برخی تحلیلگران ترکیه‌ای، تغییر در اتحادهای استراتژیک و به ویژه تغییر جهت به سمت قدرت‌های غیرغربی، مانند تعمیق روابط با روسیه یا چین، ممکن است به شک تدریجی میزان وابستگی به ناتو را کاهش دهد.
نظر شما :