پشت‌پرده آزمایش نظامی در میدان سوریه

نویسنده: امیر دبیری مهر، پژوهشگر و استادیار علوم سیاسی
دیپلماسی ایرانی: حمله اخیر موشکی ایالات متحده آمریکا با همراهی انگلستان و فرانسه به برخی از اماکن تحقیقاتی در سوریه را می توان در دو سطح تحلیل کرد.
سطح اول از منظر بازیگران دخیل در تحولات سوریه و سطح دوم از منظر اهداف ایالات متحده آمریکا مورد بررسی قرار می گیرد. در سوریه چند جبهه از منظر بازیگران تاثیرگذار در تحولات این کشور وجود دارد. جبهه اول دولت سوریه و متحدان خارجی آن که به دعوت دولت سوریه برای بقای این دولت همراهی و کمک می کنند که مهم ترین این دولت ها روسیه و ایران هستند که در ۷ سال گذشته سیر تحولات و رویداد ها به نفع این جبهه بوده است که موفقیت های نظامی، سیاسی و تحقیقاتی گسترده ای داشته اند.
جبهه دوم در واقع نیرو ها، گروه ها و جریانات مخالف دولت بشار اسد در سوریه هستند و حامیان خارجی آن ها که به طور آشکارا از داعش و ارتش آزاد به عنوان گروه های داخلی مخالف بشار اسد می توان نام برد که به صورت مستقیم و غیرمستقیم از حمایت دولت آمریکا و انگلیس و فرانسه هم بهره مند هستند؛ هر چند این دولت ها حمایت از داعش را انکار می کنند، اما از ارتش آزاد به جد حمایت می کنند. جبهه سوم هم کشور هایی نظیر ترکیه هستند که به اقتضای شرایط و تحولات سوریه رفتار های متفاوتی دارند.
اما در خصوص این دسته بندی و اتفاق اخیر حمله موشکی به سوریه؛ آنچه به نظر می آید این است که، آمریکا، انگلیس و فرانسه به طور آشکارا می خواهند با این اقدام ضرب شستی را نشان طرف اول این صحنه یعنی دولت سوریه، ایران و روسیه دهند. با توجه به موفقیت هایی که این جبهه اول در هفته های اخیر در سوریه داشته، کشور های آمریکا، انگلیس و فرانسه اجازه نمی دهند سوریه با یک وضعیت باثباتی، به نفع جبهه اول تمام شود. آمریکایی ها در تنش های منطقه ای و در کل دنیا از یک استراتژی استفاده می کنند که هر جایی از جهان که نظم به بی نظمی تبدیل شد، برقراری مجدد نظم باید همسو با منافع آمریکا باشد و اگر نه آن ها بی نظمی را به نظم، بی ثباتی را به ثبات و جنگ را به صلح ترجیح می دهند که یکی از ویژگی های ایالت متحده آمریکا چنین موضوعی است که نشان دهندهٔ خوی متجاوزگر و استکباری دولت آمریکا است.
در مورد کشور سوریه هم از همین رویکرد استفاده می کنند و مطمئن باشیم تا زمانی که دست بر تر را، جبهه آمریکایی در سوریه نداشته باشد، آمریکایی ها به راحتی با برقراری ثبات و امنیت در سوریه همراه نخواهند بود.
یک جنبه دیگری هم در سطح دوم تحلیل در خصوص آمریکا وجود دارد. آزمایش نظامی از جانب آمریکا، انگلیس و فرانسه، در سرزمینی که دولت نیمه مقتدری به نام سوریه دارد و در واقع آمریکایی ها کشور سوریه را به عنوان یک عرصه و میدانی برای آزمایش سلاح های جدید خود قرار دادند و بدون اعتنا به موازین حقوق بین المللی چنین اقدامی را انجام دادند، انجام می دهند و خواهند داد. این امر باعث تاسف در دنیای متمدنی است که امروزه دولت هایی که دارای تمدن هستند چنین رفتار هایی انجام می دهند و با این اقدامات، بهانه های ظاهرا موجهی مانند استفاده از سلاح های شیمیایی و غیره فراهم می کنند.
اما واقعیت اقدام چیز دیگری است. در مورد استفاده از سلاح شیمیایی هیچ کس در دنیا مدافع این اقدام نیست و حتما اگر از ناحیه هر دولتی، هر گروهی و هر جریانی باشد جزء، جنایت های غیرقابل گذشت محسوب می شود و نه تنها باید همه کشور ها و سازمان ها این اقدام را محکوم کنند بلکه لازم است علیه هر دولت و گروه و جریانی که از سلاح شیمیایی استفاده می کند، اقدامات قهرآمیز به کار گرفته شود.