وضعیت بحرانی برجام

نویسنده: سید علیرضا بهبهانی، معاونت امور بین الملل انجمن تکنولوژی

دیپلماسی ایرانی: بهتر است بگوییم پزشکان تمام تلاش خود را کرده اند، از این جا به بعد درمان این سرطان(ترامپ) که به جان برجام افتاده فقط با خداست. دعا کنید....

این جمله تعبیر صریح و دقیق از وضعیت فعلی توافق هسته ای ایران با 5+1 می باشد. البته احتمال امضای تحریم های جدید توسط برجام خیلی قوی بود و چیزی جز این توقع نمیرفت، اما با امضای این تحریم ها تقریبا میتوان گفت ، آمریکا رسما برجام را دیگر نه در حد کلام و ادعا، بلکه در عمل، نقض نموده و این اتفاق شوم نه تنها بر مسائل داخلی ایران و روابط آن با ایالات متحده تاثیر میگذارد،بلکه همزمانی امضاء قانون تحریم های جدید روسیه و کره شمالی با این اتفاق، تاثیر زیادی در روزهای آتی بر روی روی قیمت جهانی طلا و ارز خواهد داشت و البته این تنش ها به این سادگی مثل یک فشار خون لحظه ای نخواهد بود و سرطان ، سریالی سوء تدبیرهای ترامپ گلف باز به جان جهان خواهد افتاد و پیش بینی میشود به زودی تمام دولت ها و حتی مردم ایالات متحده قدم در جهت رفع این بحران ، متحد شوند و ریشه ترامپولیسم را بخشکانند.

قطعا هر 3 قوه ی جمهوری اسلامی ایران سناریوهایی در حیطه مسئولیت های ذاتی خود برای این اقدام کورکورانه خواهند داشت که به نظر میرسد می بایست کوبنده و قاطع باشد، سیاستی که قطعا نیاز به قدرت بخشیدن به سپاه پاسداران در جنبه های دیگر و صنایع نظامی است و البته از سرگیری فعالیت های هسته ای در سطح پیشین، امری اشتباه است، چرا که نباید اشتباه را با اشتباه پاسخ دهیم.

البته ارزش این تحریم ها بسیار ناچیز می باشد و صرفا جهت ترساندن بنگاه های اقتصادی برای نزدیکی به ایران است اما بلاشک اتحادیه اروپا به تعامل اقتصادی با ایران ادامه می دهد، چرا که امروز همه اعضای 5+1 به جز دولت آمریکا اذعان به پایبندی ایران در موضوع برجام دارند، ضمن آنکه بحران های اقتصادی اخیر در دنیا، دیگر جای این اشتباهات یعنی تحریم کردن کشوری عظیم و بازاری بکر نیست، از ترامپ چنین گاف سیاسی ای بعید نبود، اما از یک بازرگان قدرتمند و باهوش، چنین تصمیمی کاملا ناپخته بود.

این اقدام ترامپ را صرفا یک تصمیم سیاسی نمی بینم، چراکه به نظرم ترامپ اصلا یک سیاسی نیست. اغلب بهترین فرمانده ها وقتی شکست میخورند که حس بازی جنگ و استراتژی دشمن را خیلی پیچیده می بینند و چون ترامپ یک فرمانده جنگ مناسب نیست، به نظر میرسد، این اقدام او صرفا یک اقدام تلافی جویانه به دلیل کینه اش از اوباما است. ترامپ هرچقدر تلاش کرد نتوانست طرح سلامت اوباما را لغو کند و به همین دلیل به میراث دیگری از اوباما حمله کرد. میراثی که البته خود اوباما هم مجبور شده بود به آن تن بدهد، میراثی با نام برجام و رسمیت شناختن حق مسلم هسته ای ایران که با تلاش بی وقفه تیم هسته ای رقم خورد.

ترامپ سعی کرد با تلاش برای همراه کردن جامعه جهانی جهت معرفی ایران بعنوان ناقض برجام ، برای سیاست های خود مشروعیت بخرد اما همانطور که در نشست 20 شاهد بودیم، روزهای تاریک سیاست ایالات متحده و افول قدرت آنها در جامعه جهانی درحال رقم خوردن است و شکست ترامپ در مسائل بین المللی و ارزش ندادن به نظرات آنها در بازی امروز روابط بین الملل از یک طرف و عدم موفقیت او در مسائل داخلی کشورش که مهم ترین آن تلاش برای لغو طرح سلامت اوباما بود، باعث از دست رفتن هوش هیجانی ترامپ گلف باز شده و تصمیم های اشتباه پی در پی او نتیجه ای جز شکست نخواهد داشت.

این ادعا صرفا نظر شخصی نیست و با مراجعه به توییت های سیاستمداران داخلی آمریکا میتوان به ادعا صحه گذاشت.

همانظور که گیلان گلدبرگ ، مدیر مرکز امنیتی نیویورک پس از شکست ترامپ در لغو طرح سلامت اوباما نوشت)) با این شکست، ترامپ بیشتر از گذشته خواستار از بین بردن یکی از دستاوردهای بزرگ اوباما در سیاست خارجی خواهد بود یعنی معامله با ایران)). حال که ترامپ این شکست را تحمل کرد، دیگر تاپ باخت بزرگتری را نداشت و چون قدرتی در برابر یک تعهد جامعه بین المللی نداشت، مجبور شد، با وضع تحریم های جدید، به نوعی زیر میز بزند تا با وارد کردن فشار عصبی و واکنش متقابل ایران، از این بازی کثیف امتیاز بگیرد که البته و قطع به یقیین ایران نباید در بندهایی که مرتبط با نقض برجام می باشد، اقدام تلافی جویانه ای انجام دهد، چرا که ، قطعا تیمی که 5 گل خورده ترجیح میدهد با اخراج شدن 3 بازیکن از زمین 3 بر 0 به رختکن برود نه 5 بر 2!

حتی ترامپ هم هنوز نتوانسته ایران را متهم به نقض برجام کند و در گزارش کابینه اش به پایبندی ایران بر برجام تاکید کرده است و تا به امروز هیچ نهادی نتوانسته ادعایی در خصوص نقض برجام توسط ایران ، داشته باشد.

نگاه بیگانه ستیز و به خصوص ایرانی ستیز ترامپ باعث شده تا او نیتی کثیف برای برهم زدن معامله برجام داشته باشد. وقتی توییت گلدنبرگ (یکی از مشاوران حقوقی ترامپ) را دیدم متوجه این دیدگاه شدم،

گولدنبرگ: «تقاضای بازرسی بیشتر و عدم موافقت ایران باعث سرزنش ایران خواهد شد و می توان از این بهانه برای خروج از توافقنامه استفاده کرد. اگر آمریکا بتواند ایران را مورد سرزنش قرار دهد می تواند ائتلافی برای مجازات مجدد ایران و وضع دوباره تحریم ها برای رسیدن به توافقی بهتر، ایجاد کند.» این سیاست کثیف شوت کردن توپ به داخل زمین حریف است و در صورت بازی خوردن ایران قطعا حرکت بعدی حریف، ایجاد ائتلاف علیه ایران خواهد بود که البته سایر کشورهای موثر در این دستاورد جهانی قائل به نیت خیر ترامپ در این ماجرا نیستند.

ترامپ با گل آلود کردن فضا میخواهد از این اوضاع ماهی بگیرد، اما اشتباه او در اینجاست، در استخری که آب زلال و شفاف وجود دارد، گل آلود کردن آن امکان پذیر نیست.

تاریخ ثابت کرده و گواه خواهد بود، ترامپ هم مثل هر تندروی دیگر جمهوری خواه یا هر تندوری دیگر در جای جای این گیتی، شکست سنگینی خواهد خورد.