آخرین مورد از جنگ نیابتی آمریکا و روسیه

دیپلماسی ایرانی: نمی توان انکار کرد که ونزوئلا در بحرانی عمیق فرورفته است. درحالی که بسیاری از تظاهرات خشونت آمیز، کمبود مواد غذایی و سرکوب های دولت آگاه هستند، عده اندکی از استفاده مخالفان از روش های مخفی و کاملا غیرقانونی و نقش ایالات متحده در تامین بودجه نیروهای مخالف آگاه هستند.

ایالات متحده مدت های طولانی است که دیدگاه هایی متفاوت نسبت به ونزوئلا دارد به خصوص پس از «انقلابی» که با انتخاب هوگو چاوز به عنوان رئیس جمهور شکل گرفت و پس از او در دوران نیکولاس مادورو ادامه یافت. ونزوئلا دارای بزرگترین ذخایر نفتی اثبات شده در جهان است. ادامه فشار ایالات متحده برای تغییرات در شرایط فعلی ممکن است به تکرار اعمال نابکارانه ای بیانجامد که در جاهای دیگر به یک جنگ نیابتی ختم شده است. جنگی که به منظور جلوگیری از رسیدن نفت ونزوئلا به دست روسیه و چین انجام می گیرد.

در ابتدا به نظر می رسید که دولت ایالات متحده تمایل داشت تا اجازه دهد دولت مادورو از غبارها خارج شود. اما درحال حاضر ایالات متحده تحریم هایی جداگانه را علیه این کشور صادر کرده است. تنها در سال جاری سه بار تحریم هایی متفاوت برقرار شده و مطابق با برنامه سنا در لایحه ای مقامات دولت ونزوئلا مورد هدف تحریم های جدید قرار گرفته اند. لایحه جدید با عنوان «کمک های بشردوستانه ونزوئلا و دفاع از حکومت دموکراتیک» 20میلیون دلار در اختیار مخالفان در ونزوئلا قرار می دهد مخالفانی که از زمان انتخاب چاوز در سال 1998 تا کنون 50 تا 60میلیون دلار دریافت کرده اند.

در حال حاضر مخاطرات سقوط رژیم مادورو زیر مشکلات اقتصادی نیز برای ایالات متحده بسیار بالاست. ضمن اینکه شرکت نفت دولتی ونزوئلا PDVSA در آستانه سقوط قرار دارد. درحالی که این خبر برای کسانی که به دنبال سقوط مادورو هستند خوب به نظر می رسد، اما نکته ای برای وحشت واشنگتن وجود دارد: چنانچه شرکت نفت دولتی ونزوئلا در پی سقوط دولت، سقوط کند با توجه به قرض 4 تا 5 میلیارد دلاری به روس ها، این شرکت به روسنفت شرکت نفت دولتی روسیه واگذار خواهد شد.

اگرچه روسیه و ونزوئلا از این اتحاد سیاسی لذت می برند اما روسیه درحال انجام اقداماتی بر سر بدهی های پرداخت نشده ونزوئلا است. در ماه آوریل یک شرکت حمل و نقل دولتی روسیه 30میلیون دلار نفت ونزوئلا را ضبط کرد. 49,9 درصد از سهام شرکت سیتگو به عنوان یکی از شرکت های اصلی شرکت ملی نفت ونزوئلا، به عنوان ضمانت وام به روسنفت واگذار شده است و در صورتی که این قرض ها پرداخت نشود و کنترل PDVSA به دست روس ها بیفتند آن گاه روسیه پتانسیل کنترل بزرگترین ذخایر نفتی جهان را خواهد داشت.

PDVSA در 19 ایالت ایالات متحده در زیرساخت های حیاتی انرژی صاحب سهم است. آیا به این ترتیب روسیه می تواند در خاک آمریکا و در ذخایر نفتی سهم مالکیت داشته باشد؟ علاوه بر این ونزوئلا مقادیر بسیاری از چینی ها با قراردادهای اعتبار در برابر نفت، قرض گرفته است. این یعنی که چین صاحب مقادیر قابل توجهی از نفت ونزوئلا است. در نتیجه ایالات متحده در راه تثبیت هژمونی جهانی خود در برابر دو رقیب بزرگ خود در زمین بازی بزرگترین ذخایر نفتی جهان شکست خورده است.

ایالات متحده مایل است تا از ایفای نقش مستقیم در ونزوئلا خودداری کند و این شاید بدترین سناریوی ممکن باشد. باوجود ریسک بالا ایالات متحده از هم اکنون جنگ نیابتی را در خاک ونزوئلا به راه انداخته است. علاوه بر این تامین مالی مخالفان مادورو منجر به تمرین نظامی چندجانبه ای در جنوب آمریکا شده است. این تمرین، با پایگاه نظامی موقتی در مرز سه گانه کشورهای پرو، برزیل و کلمبیا تکمیل شد.

بی بی سی برزیل در گزارش خود این مساله را «فرصتی» برای تمرکز آمریکا بر روی وضعیت سیاسی ونزوئلا می داند. دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا با رئیس جمهورهای پرو و کلمبیا دیدار کرد تا درباره علایق ایالات متحده در ونزوئلا صحبت کند. بودجه اختصاصی آمریکا برای اپوزیسیون ونزوئلا و آماده سازی رهبری تمرینات نظامی چندملیتی در جوار این کشور، پایه و اساس جنگ نیابتی دیگری بین ایالات متحده و روسیه بر سر سوخت های فسیلی گذاشته شده است.

ذکر این نکته هم لازم است که دولت مادور به شکل گسترده ای توسط مسکو از نظر تسلیحاتی تجهیز می شود. بین سال های 2005 تا 2013 ونزوئلا بزرگترین محموله های اسلحه خریداری شده در آمریکای لاتین را با ارزشی در حدود 12میلیارد دلار از روسیه خریداری کرد. بسیار بعید است که چین و روسیه رغبت داشته باشند با میلیاردها دلاری که در ونزوئلا خرج کرده اند آمریکا بتواند به سادگی رژیمی دست نشانده در این کشور را بر مسند حکومت بنشاند.

به عبارت دیگر ممکن است به زودی مشکل درگیری و تظاهرات در ونزوئلا تا جنگ نیابتی میان ایالات متحده و روسیه پیش برود و این کشور را بیشتر از پیش نابود کند. آیا امریکا حاضر است به خاطر ذخایر نفت ونزوئلا را به سوریه ای دیگر تبدیل کند؟ اندازه و ارزش ذخایر عظیم نفت ونزوئلا احتمال این مساله را افزایش داده است.

منبع: راشا اینسایدر/ مترجم: روزبه آرش