اشتباه‌های استراتژیک ترامپ در عربستان

نویسنده: دیوید شریعتمداری

دیپلماسی ایرانی: اگر یک چیز درباره کاخ سفید دونالد ترامپ با ثبات باشد آن مساله اشاره مردم به مواضع و جایگاه هایی است که به هیچ وجه مناسب آنها نیست. علاوه بر این: این موقعیت بدترین نقش و جایگاهی است که می توان برای آنها متصور شد. این مساله از خود رئیس جمهور آغاز می شود. شواهد این مساله در انتصاب مایکل فلین به عنوان مشاور امنیت ملی هم دیده شد؛ فردی که از همان ابتدا هم در تور روسیه گیر کرده بود. استخدام چندین نفر از فارغ التحصیلان گلدمن ساکس برای نظارت بر مقررات مالی هم در همین راستاست.

آخرین مثال در این زمینه، استفان میلر، معاون جف سشن است. او یکی از کسانی است که معمار تلاش ترامپ برای ایجاد ممنوعیت ورود مسلمانان بود و حالا مسئول ایجاد روابطی برای پیروزی ترامپ در دنیای عرب و بین مسلمانان است. میلر نوسنده اصلی سخرانی ترامپ در ریاض بود که در آن رئیس جمهور گفت که می خواهد «پیام آور دوستی، امید و عشق باشد.» او بحث کرد که مبارزه او با تروریسم «نبرد با جنایتکارانی وحشی است که خواستار محو زندگی انسان هستند در برابر افرادی که حفاظت از زندگی و دین خود را دنبال می کنند.» ترامپ حتی از واژه ای فاصله گرفت که هیلاری کلینتون و باراک اوباما را به خاطر دوری جستن از آن ملامت می کرد: «تروریسم رادیکال اسلامی.»

دیدگاه جدید در تضاد با جهان بینی است که ما از میلر سراغ داشتیم. میلر از حامیان سرسخت و قدیمی استیو بنن است. تقریبا تمام اظهارات ترامپ در این سفر درباره تمامی موضوعات در تضاد کامل با شعارها و حرف هایی است که در یک سال گذشته پای آنها ایستاده بود. پس معنای واقعی سخنرانی های او چیست؟ آیا صداقتی هم وجود دارد؟ ترامپ یقینا باور دارد که داعش باید نابود شود. اما محل برگزاری سخنرانی ها و افرادی که او با آنها سروکار داشت استفاده از زبانی نرم تر را ایجاب می کرد.

یکی از نتایج چنین رویکردی این است که رئیس جمهور به راحتی تحت تاثیر قرار می گیرد و کارکنان او به جای این که نظرات خود را اعمال کنند تنها «اثری پیش فرض و از پیش تعیین شده» خواهند داشت. با نحوه ای که ترامپ کشتی آمریکا را می راند، سیاست خارجی ایالات متحده در راهی از پیش مشخص شده گام بر می دارد. همان چیزی که در کره شمالی شاهد هستیم وقتی که پس از هیاهوهای ترامپ، دوباره طرحی آشنا در دستور کار قرار گرفت. سفارت ایالات متحده احتمالا به اورشلیم منتقل نمی شود. قول های مبارزات انتخاباتی در رد قراردادهای تسلیحاتی و همکاری سیاسی با عربستان هم به فراموشی سپرده می شود.

این اشتباهی استراتژیک است. ترامپ در آغوش معاشرت با رهبران کشوری قرار می گیرد که به زنان اجازه رانندگی نمی دهد و زنان حق رای دادن به تنهایی را ندارند درحالی که چندقدم آن سو تر ایران جشن پیروزی حسن روحانی در انتخابات آزاد ریاست جمهوری را برگزار می کند. تهران حتی اگر دموکرات ترین شکل ممکن را نداشته نباشد اما در خاورمیانه جلوتر از ترکیه و اسرائیل، نزدیک ترین معیارها به کشورهای دموکراتیک را دارد. در دوران انتخابات صریح ترین انتقادها در ایران را شاهد بودیم در حالی که در رژیم های عرب خلیج فارس گفته می شود: «به هرکسی اجازه سخنرانی داده نمی شود.»

این مساله تنها از نظر اخلاقی اشتباه نیست بلکه جابنداری از عربستان و مخالفت با ایران برای تضعیف جهادگرایی هم نادرست است. اگرچه پادشاهی عربستان نقش خود را در مبارزه با داعش برعهده گرفته اما کتاب های عربستانی ها در مدارس داعش تدریس می شوند و در سوریه، عربستان از شورشیان نظامی داعش حمایت می کند. عربستان هنوز هم صادر کننده نسخه خشن و غیرقابل انعطافی از اسلام است.

ترامپ روزهای عجیبی را در عربستان پشت سر گذاشت. شرکت در رقص عربی عجیب و غریبی به همراه شمشیر، درحالی که عجیب وغریب تر از آن نشستن استیو بنن در کنار یک محقق ارشد مسلمان بود. ترامپ و بنن با ترسیم نقاشی به شدت سیاه و سفیدی از جهان در حالی که جای میانه روی و خاکستری دیدن از نظر آنها وجود نداشت، پا به کاخ سفید گذاشتند درحالی که عجیب وغریب ترین راه حل ها را برای حل مشکلات واقعی داشتند.

منبع: گاردین/ مترجم: روزبه آرش