خروج حزب الله از سوریه جزء بندهای توافق روسیه – ترکیه

دیپلماسی ایرانی: طرف های لبنانی نزدیک به حزب الله فاش کردند که حزب الله به شدت اوضاع جاری در سوریه و رفتارهای روسیه را زیر نظر دارد تا دریابد واقعا نیات روسیه از اعمال آتش بس در سراسر سوریه در توافق با ترکیه چیست.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، اخباری به دست نیروهای حزب الله رسیده که حاکی از آن است که در آتش بس سوریه بندی گنجانده شده که به موجب آن از نیروهای مسلح خارجی به عنوان تضمینی برای اعتمادسازی قبل از آغاز گفت وگوهای سوری – سوری خواسته می شود که سوریه را ترک کنند. همچنین گفته می شود که مسکو قبل از اجرای توافق این مساله را به اطلاع تهران رسانده است.

منابع آگاه به اطلاع روزنامه العرب رسانده اند که رهبران حزب به دقت دستورات روسیه از طریق ایران را زیر نظر دارند، روس ها به ایرانی ها گفته اند که ضرورت دارد نیروهای حزب الله همانند دیگر گروه های شبه نظامی مسلح حامی بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه و گروه های مسلح مخالف وی از شهرهای مختلف سوریه عقب نشینی کنند. به گفته این منابع آن چه باعث ناراحتی رهبران حزب الله شده این است که که طرح مورد انتظار روسیه، بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه را ناراحت نکرده و او هم چندان بدش نمی آید که نیروهای حزب الله و عراقی و افغانساتی و پاکستانی که شمار آنها ده ها هزار نفر تخمین زده می شود، خاک سوریه را ترک کنند تا برگ فشاری از سوی ایران علیه او نباشند.

ناظران می گویند که اسد خود را از هر گونه پایبندی اخلاقی یا سیاسی به حزب الله رها می بیند، به ویژه که این گونه قلمداد شده است که این نیروهای روسیه و نه ایران و نیروهای مسلح وفادار به آن بودند که جنگ در سوریه را بعد از آزادسازی حلب پایان دادند. آنها در تایید این ادعای خود به استقبال فوری بشار اسد از آتش بس در مقابل تاخیر تهران در پذیرفتن آن اشاره می کنند و ادعا می کنند که ایران تنها با صدور بیانیه ای ساده از سوی وزارت امور خارجه اش بسنده کرد که نشان می دهد بشار اسد بیشتر دوست دارد زیر چتر روسیه باشد تا زیر چتر ایران و نیروهای وفادار به آن.

یک ناظر سیاسی لبنانی که روزنامه العرب نامی از او به میان نیاورده است در این باره گفت که توافق روسیه – ترکیه بر سر سوریه، بندی در خود دارد که در آن بر خروج نیروهای حزب الله از شهرهای سوریه تاکید کرده است. به گفته این ناظر خروج حزب الله از سوریه می تواند عواقب خطرناکی را برای سوریه رقم بزند و انتظار می رود که ایران به آسانی زیر بار این خواسته روسیه نرود و واکنشی مقتدرانه از خود نشان دهد تا ثابت کند بازیگری مهم در سوریه است که نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت.

مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه روز پنج شنبه گفت: «همه نیروهای مسلح خارجی باید سوریه را ترک کنند و حزب الله نیز باید به لبنان برگردد.»

اظهار نظر مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه نشان تلویحی از وجود چنین بندی در توافق روسیه – ترکیه دارد که البته با برخورد سرد ایران از آن مواجه شده است.

در واکنش به اظهارات چاووش اوغلو، ابراهیم امین السید، رئیس شورای سیاسی حزب الله گفت: «نیروهای حزب الله بنا به تصمیم ترکیه در سوریه نیستند (...) و بنا به تصمیم ترکیه نیز سوریه را ترک نمی کنند.» وی این اظهارات را بدون اشاره به مواضع روسیه بیان کرد.

به اعتقاد برخی تحلیلگران ایران برای حفظ رضایت روسیه از یک سو و حفظ توافق هسته ای اش تلاش خواهد کرد به نوعی از کنار این موضوع بگذرد و حزب الله و دیگر جریان های مسلح را نیز در این رابطه راضی نگه دارد.

اکثر تحلیل های موجود حاکی از آن است که ایران به توافق روسیه – ترکیه احترام می گذارد و اجازه نمی دهد که اختلاف دیدگاهی میان تهران با مسکو و آنکارا بر سر مساله سوریه به وجود آید تا به این ترتیب وضعیت حاکم بر سوریه و حفظ حکومت بشار اسد در قدرت تثبیت شود و خللی به وجود نیاید تا مثلا حادثه ای مثل سقوط دوباره تدمر به دست داعش تکرار شود.

اخیرا روزنامه "ایزویستیا"ی روسیه مقاله ای را منتشر کرد که در آن نیروهای ویژه حزب الله را متهم به انجام عملیات ترور رهبران میدانی مخالفان در ادلب سوریه کرد. مقاله ای که باعث ناخرسندی حزب الله شد اما نشان می داد که مواضع روسیه در برابر فعالیت های حزب الله در سوریه چندان هم ایجابی نیست.

در همین رابطه برخی گروه های سیاسی لبنانی بر این باورند که مواضع ایجابی حزب الله در آشتی با سعد حریری و سمیر جعجع و تسهیل در تشکیل دولت حریری نشان از آن دارد که حزب الله خود را برای بازگشت قدرتمندانه به عرصه سیاسی لبنان آماده می کند و می خواهد از حالا به بعد حضوری فعال تر در عرصه سیاسی این کشور داشته باشد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11