همه در وین منتظر دود سفید هستند

نویسنده: علی هاشم

دیپلماسی ایرانی: ابرهای وین شبیه وضعیت مذاکرات هسته ای است که در زیر آسمان این شهر برگزار می شود. برای لحظاتی بارانی است، سپس آفتابی می شود. تنها چند مذاکره کننده در بیرون هتل کوبورگ، جایی که ایران و شش قدرت جهانی در آخرین دور از مذاکرات در حال گفتگو هستند، دیده می شوند.

همه منتظر دود سفیدی به سبک واتیکان هستند تا سه دهه و نیم تنش میان ایالات متحده و ایران پایانی خوش داشته باشد. با این حال در صورتی که هیچ اراده سیاسی واقعی وجود نداشته باشد، این هم یک رویای تابستانی خواهد بود. با توجه به اوضاع اطراف مذاکرات، امروز معامله بسیار محتمل است. با این حال شکست مذاکرات موجب نابودی سازوکارهایی می شود که تاکنون به وجود آمده است و در آن صورت نزدیک شدن دو طرف در آینده نزدیک محال خواهد بود.

در اتاق مذاکرات نمایندگان ایالات متحده و ایران رو به روی یکدیگر نشسته اند و در بعضی از اوقات نمایندگان فرانسه، بریتانیا، آلمان، روسیه و چین هم به آنها ملحق می شوند. خیلی کم پیش می آید که کلمه ای از چینی ها شنیده شود، به جز در مواقعی که خواستار تلاش بیشتر برای راهکارهای بهتر می شوند. روس ها هم غیرفعال و همچون چینی ها ناظرین ساکت هستند.

بریتانیا هم به همراه ایالات متحده و فرانسه، اغلب به عنوان مشکل ساز ایفای نقش می کند. با این حال در این دور از مذاکرات، فرانسه تا حدودی ساکت است و به نظر می رسد آلمان به دنبال رسیدن به نظرات ویژه خودش است. داشتن چنین رویکردهایی معضلاتی جدی به وجود می آورد.

پایان مهلت 30 ژوئن برای توافق به معنای وقوع اتفاق بدی نیست. یکی از مقامات ایرانی به المانیتور می گوید: «تا آنجا که ما می دانیم وضعیت هشدار دهنده نیست. ما هنوز منافع مشترکی داریم. حسی که در بیرون وجود دارد این است که اینجا شرایط بحرانی است، اما این طور نیست، ما اشتراکاتی داریم و می توانیم با یکدیگر کار کنیم.»

این مقام تاکید می کند که همیشه سوءتعبیرهایی درباره اقدامات وجود دارد و رسانه ها نقش بزرگی در این زمینه ایفا می کنند. به عنوان مثال وی حدس و گمان هایی که درباره سفر محمدجواد ظریف به وجود آمد، اشاره می کند. سفر ظریف به تهران سوالات بسیاری را در وین مطرح کرد و عده ای آن را ترس ایران از موانع آمریکایی ها تفسیر کردند. اما منابع رسمی این مسئله را تکذیب کردند.

این درحالی است که تیم ایران برخی از مسائل کلیدی و موانعی که در جلسه مذاکرات وجود دارد را اعلام کرده و این مثل یک راز نیست. فردو یکی از مسائل است، دیگری تحریم ها است و چند مسئله دیگر همچون ابعاد احتمالی نظامی هم وجود دارند.

این مقام ایرانی تاکید می کند که لحظه داشتن صداقت فرا رسیده و ایالات متحده نباید در گذشته باقی بماند و باید از این فرصت برای شروع یک دوران جدید استفاده کند. «ما امیدواریم که ایالات متحده باید این موضوع را جدی بگیرد، چون ما معتقدیم که این مسئله به ما در یک فرآیند بلند مدت کمک می کند. حل پرونده هسته ای درها را برای حل دیگر موضوعات باز می کند.»

وی در ادامه می گوید: «توافق برد-برد به این معنا است که دو طرف در قسمت هایی پیروزی به دست بیاورند. ما گفته ایم که برای انجام هر کاری که ممکن باشد، آماده ایم. اما در این فرآیند نباید آسیبی به دانشمندان و امنیت ملی ما وارد شود. آنها خواهان ملاقات با دانشمندان ایرانی هستند، در حالی که ما تجربه کشته شدن دانشمندانمان را داریم. بنابراین ما خواهان توافقی که جان مردممان را به خطر بیندازد نیستیم.»

این مذاکره کننده ایرانی درباره تحریم ها می گوید: «ما چارچوبی مشخص برای حل آن داریم و این یک بازی بی پایان نخواهد بود. ما ساده نیستیم، اگر تحریم ها به صورت همزمان برداشته نشود، ما هم هر زمان که آنها خواستار موضوع جدیدی شوند، می گوییم قادر به انجام آن نیستیم.»

منبع: المانیتور/ مترجم: حسین هوشمند  

انتشار اولیه: چهارشنبه 10 تیر 1394 / انتشار مجدد: شنبه 20 تیر 1394