ایران در حال آماده شدن برای توافق جامع است

دیپلماسی ایرانی: حسن روحانی سال جدید میلادی را با آماده کردن هموطنانش برای انجام توافق هسته ای با جهان آغاز کرد. این گام مهمی بود و رهبران آمریکا باید آن را در نظر بگیرند. مهمترین نکته ای که روحانی در سخنرانی اش در تهران به آن اشاره کرد این بود که آرمان های کشور «به سانتریفیوژها ربطی ندارد، اما به قلب و اراده ما بستگی دارد.» این یک راه شاعرانه برای گفتن این موضوع است که در توافق جامع با گروه 1+5 تعداد سانتریفیوژها برای غنی سازی اهمیتی ندارد. اگر ایران حداقل 8 تا 10 هزار سانتریفیوژی که هم اکنون در اختیار دارد و اخیراً هم خواهان حفظ آنها شده است را به دست نیاورد، این امر به منزله شکستی برای این کشور نخواهد بود.

آن چیزی که برای ایران اهمیت دارد توسعه صنعت هسته ای غیرنظامی (برای این منظور نیازی به تولید سوخت هسته ای بومی هم نیست) و برداشته شدن تحریم ها است. حفظ قابلیت غنی سازی باید به اندازه ای باشد که بتواند غرور ملی را تامین کند. همان گونه که روحانی گفته است اقتصاد کشور تا زمانی که از لحاظ بین المللی منزوی شده و سرمایه گذاری صورت نمی گیرد، توسعه پیدا نخواهد کرد.

تعداد سانتریفیوژها می تواند مورد بررسی قرار بگیرد و معیاری برای سختگیری یا سهل گیری توافق جامع و پیروزی یا شکست برای هرکدام از طرفین است. هنوز تعداد خاص سانتریفیوژها – که یکی از سخت ترین بخش هایی است که هنوز حل نشده است- مهمترین عنصر توافق جامع نیست. برای گروه 1+5 مهمترین هدف اطمینان یافتن از این است که ایران قصد ساخت سلاح هسته ای را ندارد.

به همین دلیل اصرار بر تعداد معینی از سانتریفیوژها در توافق جامع بلند مدت با ایران و فرستادن اورانیوم غنی شده برای فرآوری به خارج از کشور که نتوان آن را برای تولید سلاح مورد استفاده قرار داد، اهمیت کمتری دارد. این اقدام به همان اندازه اهمیت دارد که سیستم بازرسی و نظارت برای کشف هرگونه تاسیسات مخفی اهمیت دارد.

مهلت بعدی برای دستیابی به چارجوبی برای توافق جامع، ماه مارس پایان می یابد – زمان زیادی باقی نمانده است- با توجه به اینکه مذاکرات بیش از یک سال است که ادامه دارد (یا یک دهه، البته بستگی شیوه محاسبه شما دارد) بنابراین اگر آنها می خواهند به موفقیت برسند، طرفین نیاز به عبور از خط قرمزهایشان بر سر تعداد سانتریفیوژها و رسیدن به توافقی مفید دارند.

روحانی فردی میانه رو است و تصمیم نهایی در زمینه توافق به عهده آیت الله علی خامنه ای رهبر معظم ایران است. البته گروهی هم وجود دارند که به فکر منافع اقتصادی و تبدیل ایران به یک قدرت هسته ای هستند. البته روحانی لیبرال نیست و نمی تواند تضمین دهد که ایران هیچ وقت سلاح هسته ای نمی سازد. با این حال وی قصدش برای مقابله با مخالفان محافظه کارش و رسیدن به توافقی که تحریم ها را لغو کند، نشان داده است.

روحانی در سخنرانی اش خواستار برگزاری همه پرسی، احتمالاً درباره پیش نویس توافق هسته ای شد. حتی اگر روحانی مجبور به مبارزه بر سر این پیشنهادش شود، این مسئله نشان دهنده این است که وی به حمایت افکار عمومی از اولویت های اقتصادی اش اطمینان دارد و با استفاده از این پشتیبانی می تواند بر مخالفان محافظه کارش در مجلس غلبه کند. سقوط قیمت نفت به وضوح تاثیر تحریم ها را افزایش داده است. به همین دلیل هیچ فرصت بهتری برای مهار برنامه هسته ای ایران وجود ندارد.

منبع: بلومبرگ/ مترجم: حسین هوشمند