مخالفان مذاکرات از فکت شیت سوءاستفاده می‌کنند

دیپلماسی ایرانی: علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران می گوید که با توجه به مجموعه صحبت ها و توصیفی که از روند مذاکرات اعلام شده، صدور فکت شیت مذاکرات هسته ای لوزان مفهومی ندارد. عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران نیز گفته است «فکت شیت ایران همان سخنان ظریف است.» با این حال برخی نمایندگان مجلس انتقاد می کنند که چرا دولت جزئیات مذاکرات لوزان را منتشر نمی کند. درحالیکه عدم انتشار فکت شیت از نظر کارشناسان دارای دلایل منطقی است که حسن بهشتی پور، کارشناس آسیای میانه و قفقاز در گفت وگو با «دیپلماسی ایرانی» به آن اشاره می کند.

چرا تیم ایرانی از انتشار جزئیات مذاکرات هسته ای در لوزان خودداری کرده و عملاً از ارائه گزاره برگ ایرانی امتناع می کند؟ درواقع چه تحلیلی می توان بر عدم ارایه فکت شیت -گزاره برگ - از سوی هیات ایرانی ارایه کرد؟

با مطالعه بر مذاکراتی که در سطوح بین المللی انجام می شود، مشاهده می کنیم که تنها نتایج مذاکرات و نه جزئیات به اطلاع مردم می رسد. حتی اگر یک مورد آورده شود که جزئیات یک مذاکره در حین مذاکره به مردم گفته شده، آنگاه بنده به منتقدان حق می دهم که از هیات ایرانی بخواهند فکت شیت را منتشر کنند. بنابراین روال منطقی در دنیا به گونه ای است که تنها نتایج مذاکرات را به اطلاع مردم می رسانند. جزئیات مذاکره به این دلیل منتشر نمی شود که در روند مذاکرات که هنوز به نتیجه نرسیده، اثرگذار خواهد بود. قرار بر این است هرگاه طرفین به نتیجه رسیدند، آن را اعلام کنند. نتیجه هم چند مرحله است و در هر مرحله ای که به نتیجه رسیدند، اعلام می کنند. در حال حاضر مذاکره درباره موضوعی است که دوازده سال طول کشیده و دارای ابعاد پیچیده فنی، حقوقی و سیاسی است. ابعاد فنی مربوط به مسایل غنی سازی اورانیوم، سانتریفیوژها، آب سبک و سنگین و ...است. ابعاد حقوقی نیز در چارچوب مسایل ان پی تی، پادمان هسته ای، پروتکل الحاقی و تعهدات حقوقی است. در حال حاضر 147 کشور دنیا پروتکل الحاقی را پذیرفته و از این تعداد 123 کشور آن را به تصویب مجالس خود رسانده اند. این موضوعی نبوده که به جمهوری اسلامی ایران تحمیل شود. اگر نگاهی به اسامی کشورهایی که آن را اجرا می کنند بیاندازید، جالب خواهد بود. کشورهایی مانند انگلستان، آلمان، ژاپن، روسیه، آمریکا و فرانسه از جمله این کشورها هستند. بعد سیاسی نیز به مسایلی مانند فن دیپلماسی، بده- بستان سیاسی، قطعنامه های شورای امینت و تاثیر آن بر روند بین المللی و قدرت سیاسی اشاره دارد. اگر قرار است جزئیات به مخاطبان گفته شود باید هم اطلاعات حقوقی، هم سیاسی و هم فنی را بدانند. بنابراین مباحث تخصصی را باید با کارشناسان مطرح کرد. مقام معظم رهبری نیز در سخنان خود فرمودند که برای نخبگان بیان کنید. منظور آنهایی که نظر و دیدگاه های نقادانه را به درستی بیان می کنند،. البته حتی برای نخبگان نیز مواردی را که هنوز در حال مذاکره است نمی توان بیان کرد. این به معنی بی اعتمادی نیست. بدان معنی است که اگر انتشار یابد، دست مذاکره کنندگان را مبنی بر اینکه قرار است در مورد چه چیزهایی صحبت شود، رو می کند. اگر تمامی این موارد را کنار هم قرار دهیم، به هیات مذاکره این حق داده می شود که تنها نتایج مذاکرات را به مردم بگویند و موضوعات تخصصی را با نخبگان در میان بگذارند.

بنابراین می توان اینگونه گفت آن چیزی که در آمریکا تحت عنوان فک شیت انتشار یافته، بیانیه ای برآمده از استنباط هیات آمریکایی از نتیجه مذاکرات لوزان است؟

اگر قرار بر تحلیل درست از فک شیت است، باید بگوییم که آنچه آمریکایی ها انتشار دادند، حرف های دروغ و راست با هم مخلوط و مهندسی شده است که به صورت کاملا ماهرانه ای بر روی آنها پردازش اطلاعات صورت گرفته و به مردم اطلاع داده اند. این یک اقدام تبلیغاتی است مبنی بر آنکه در نهایت نشان دهند خواهان چه چیزی هستند که به آن برسند. در واقع مطلوب خود را در قالب کارهای توافق شده در درجه اول به خورد افکار عمومی داخلی و در درجه دوم افکار جهانی بدهند. هدف اصلی آمریکا، افکار عمومی داخلی است. هیات آمریکایی می خواهد به افکار عمومی خود بگوید، چگونه بعد از 35 سال با ایران کنار آمده است. آمریکایی ها سال ها ایران را در افکار عمومی خود تروریست، ناقض حقوق بشر و سازنده سلاح های کشتار جمعی معرفی کرده اند. حال با این همه دروغی که گفته اند، می خواهند افکار عمومی خود را توجیه کنند. توجیه  آن نیز با انتشار فکت شیت است. در عین حال انتشار فکت شیت موجب سوءاستفاده مخالفان و دشمنان مذاکرات می شود.

انتشار اولیه: دوشنبه 7 اردیبهشت 1394 / انتشار مجدد: یکشنبه 13 اردیبهشت 1394