توافق هسته ای ایران بیشتر سیاسی است تا فنی

دیپلماسی ایرانی: حسن روحانی برای دومین بار در طول سیزده ماهی که به ریاست جمهوری رسیده است، دو هفته ی پیش در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کرد. وی این فرصت را به دست آورد تا عزم خودش را برای پیشرفت در مذاکرات هسته ای نشان دهد و ثابت کند که جمهوری اسلامی ایران اراده ای جدی در پیشبرد مذاکرات دارد. مذاکرات هسته ای از روز 18 سپتامبر در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل جریان داشت که محمد جواد ظریف ریاست هیئت ایرانی را بر عهده داشت.

مذاکرات امسال بعد از مذاکرات چالشی سال گذشته به دست آمد که روسای جمهور ایران و آمریکا بر لزوم حل دیپلماتیک مسئله ی هسته ای ایران که به مدت یک دهه ادامه دارد، سخن گفتند. این مذاکرات روز 26 سپتامبر پس از یک هفته مذاکره ی فشرده پایان یافت و تقریبای هیچ جزئیاتی از آن به رسانه ها منتقل نشده است. روحانی در کنفرانس خبری اش در نیویورک در این رابطه گفت «امروز، از کلمات می توان فهمید که قصد جدی برای مذاکرات وجود دارد. اراده جدی هم باید وجود داشته باشد» من از زمانی که روحانی به ریاست جمهوری رسیده چنین لحن جدی ای که در نیویورک درباره سطح تعامل و و اراده برای پیشرفت مذاکرات داشت، نشنیده بودم. مهم نیست که رسانه ها گزارشی در این باره نداده اند.

لحن جدی

ایران کمتر از هشت هفته تا دستیابی به توافق جامع با قدرت های جهانی و نتیجه رسیدن مذاکرات زمان دارد. گزینه ی دیگر ایران صرف نظر کردن از مذاکرات است که بسیار بعید است. اختلاف بر سر برنامه هسته ای بحث برانگیز ایران منجر به اعمال فشار زیادی بر اقتصاد ایران و مخدوش شدن اعتبار بین المللی این کشور شده  و تنها دلیل این فشارها این است که ایران نمی تواند ثابت کند که برنامه هسته ای اش صلح آمیز است.

حل مسئله هسته ای یکی از دغدغه های مهم امنیت ملی برای روحانی است. روحانی با وجود مخالفت های تندروها برای حمایت از تیم مذاکره کننده ایران به نیویورک سفر کرده بود. باراک اوباما هم در سخنرانی ای که روز 24 سپتامبر در شورای امنیت سازمان ملل انجام شد از ایران درخواست کرد تااجازه ندهد این فرصت برای حل مسئله هسته ای از دست برود.

منحصر به فرد

روحانی هم همانند سخنرانی اوباما پیامی مشابه درباره توافق هسته ای گفت و اعلام کرد که «فرصتی منحصر به فرد» برای حل و فصل این اختلاف تاریخی وجود دارد که «نباید از دست برود» روحانی در جلسه ای که با روشنفکران و سیاست گذاران آمریکایی در نیویورک داشت از تمایلش برای مذاکره غیرمستقیم با اوباما سخن گفت. این دو رئیس جمهور سال گذشته درباره ی مسائل مختلفی با هم تلفنی صحبت کردند، ولی هردو قبول دارند که قبل از بحث درباره ی دیگر مشکلات، ابتدا باید مسئله هسته ای حل شود. امسال هیچ برنامه ای میان دو رئیس جمهور تنظیم نشد، چون هنوز مسئله هسته ای حل نشده است و بر سر مسائل منطقه ای از جمله حضور داعش در عراق و سوریه اختلاف نظر وجود دارد.

مخالفت

روحانی در سخنرانی ای که در بنیاد آمریکای جدید داشت مخالفت خود با مداخله مستقیم کشورهای خارجی در منطقه به منظور مبارزه با داعش را اعلام کرد. روحانی در پاسخ به فرید زکریا مجری برنامه گفت «جمهوری اسلامی ایران تنها کشور منطقه است که می تواند به عراق کمک کند. ایران هدف، میل و تجهیزات مربوطه برای انجام این کار را دارا می باشد» نقشی که ایران خواستار آن است بیشتر از آن چیزی است که ایالات متحده در جلسه ی فوری شورای امینت سازمان ملل در 19 سپتامبر در رابطه با داعش و بحران عراق اعلام کرد. جان کری وزیر خارجه آمریکا در این جلسه گفت «برای تقریبای همه ی کشورهای جهان از جمله ایران، نقشی در این رابطه وجود دارد»

ایجاد ارتباط

یکی از مقامات ارشد وزارت خارجه در ایمیلی به خبرنگارانی که مذاکرات را پوشش می دادند گفت «ما معتقدیم که زمان برای ایجاد ارتباط در سطح وزیر خارجه یا به صورت سه جانبه، گامی دیگر در فرآیند مذاکرات است. این فرصت خوبی برای انجام امور در این هفته و پیشبرد مذاکرات به سمت جلو است» با شنیدن پیام های مختلفی که در چند هفته مذاکره شنیده می شود می توان این گونه نتیجه گرفت که طرفین عزم راسخی برای رسیدن به توافق دارند.

منبع: العربیه/ ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی/20   

انتشار اولیه : سه شنبه 15 مهر 1393 / باز انتشار : سه شنبه 22 مهر 1393